Þjóðviljinn - 18.02.1984, Blaðsíða 12

Þjóðviljinn - 18.02.1984, Blaðsíða 12
12 SIÐA - ÞJOÐVILJINN Helgin 17. - 18. febrúar 1984 Eftir þrjár vikur mun íslenski dansflokkurinn hefja sýningar á einu af meistaraverkum ballett- sögunnar, „Öskubusku" við tónlist eftirrússneskatón- skáldið Sergei Prokofév. Verða sýningarnaráfjölum Þjóðleik- hússins. Til að stjórna upp- færslunni hefurdansflokkurinn fengið þekktan júgóslavneskan dansara og ballettstjóra, Jelko Yurésha, og er hann hingað kominn ásamt konu sinni, bresku ballerínunni Belindu Wright. Þau hjónin hafaferðast út um víða veröld og sýnt við frábærar undirtektir og hefur Yurésha annast dansstjórn (choreografíu) fjölmargra bail- etta sem þau hafa sýnt og verið höfundar sviðsetningar. Því var kóngssonurinn það eina sem okkur vantaði þegar við kom- um hingað. Þá mundi ég eftir Jean- Yves Lormeau, sem ég hafði séð í London þegar hann kom með Frönsku óperunni og ég hafði feng- ið til að dansa á ballettkvöldum sem ég stóð fyrir um þær mundir. Hann var hinn fullkomni kóngs- sonur og því fékk ég leyfi frá Ru- dolph Nureyev, stjórnanda Óper- unnar í París, til að fá hann hingað og með hjálp franska sendiráðsins fékk hann leyfið.“ Nýstárleg túlkun Hvers vegna varð Öskubuska Prokofévs fyrir valinu? „Það var búið að ákveða að setja þennan ballett upp áður en ég tók verkefnið að mér. Reyndar fékk ballettinn slæma dóma fyrst í stað „ Allra augu munu beinast að íslenska dansflokknum... “ Til liðs við f slenska dansflokkinn hefur Jelko Yurésha fengið eina skærustu dansstjörnu Frakklands, Jean-Yves Lormeau, aðaldansara við Óperuna í París, til að fara með hlutverk kóngssonarins á móti Ásdísi Magnúsdóttur sem dansa mun hlutverk Öskubusku. Þetta er eflaust viðamesta verkefni dans- flokksins til þessa og mun ef að líkum lætur vekja alþjóðlega at- hygli, þar eð stjórnun Yurésha á verkinu er með óvenjulegu móti. Möguleikar danshópsins miklir Ég náði tali af þeim Jelko Yurés- ha og Jean-Yves Lormeau, eftir fjölmargra karldansara vegna þess hve hann var lítill og renglulegur. Sama ár kom hann fram í breska sjónvarpinu, þar sem hann dansaði á móti Margot Fonteyn í Þyrnirósu Tsjækovskys. Þannig hófst glæsi- legur ferill, frá einu landinu til ann- ars og eitt stórhlutverk tók við af öðru, með heimsþekktum ballett- hópum. í að undirbúa slíkar stórsýningar. Dolin hélt því fram að tíminn skipti ekki máli og kynnu menn til verka gætu þeir eins klárað sig á stuttum tíma sem löngum. „Hefurðu ekki verið að undirbúa þig síðastliðin tuttugu ár?“ Þetta voru síðustu orð Sir Ant- ons Dolin, áður en hann hringdi til hefði verið að setja Öskubusku á svið í þekktustu ballettsölum heims. Eftir þrj ár vikur eiga áhuga- menn um ballett, út um allan heim, eftir að mæna til Reykjavíkur. Hér eru frábærir kraftar, s.s. Ásdís Magnúsdóttir. Hún er meðal bestu ballettdansara heims og fædd í hlutvcrk Öskubusku. Ég hefði ekki getað fundið neina betri, hvorki og það eru til heimildir frá fyrstu uppfærslunni í Covent Garden í London, sem sýna að gagnrýnend- ur töldu verkið vafasamt. En Prok- ofév vissi hvað hann söng og nú er Öskubuska hans orðin jafn klassísk og Shakespeare. Öskubuskur ann- arra tónskálda komast ekki í hálf - kvisti við þetta snilldarverk hans. Reyndar var ég lítt hrifinn af verkinu fyrr en ég tók að sökkva mér ofan í það og hugmyndir Prok- ofévs. Þá tók ég að skynja hvað í því fólst.“ En hver er nýjungin bak við upp- færsluna í Reykjavík? „Það er áherslan sem ég legg á hið rómantíska fremur en hið skrípalega í þessum ballett. Hingað til hefur alvaran í verkinu ávallt legið milli hluta og áherslan verið á hinu nánast trúðslega, s.s. í túlkun á systrunum tveim. Auðvitað fórna Viðtal við Jelko Yuréshka, sem setur upp sýningu á „Öskubusku“ Prokofévs í Þjóðleikhúsinu og Jean-Yves^Lormeau, sem fer með eitt af aðalhlutverkunum. Jelko Yurésha, stjórnandi ballettsins ræðir við Jean-Yves Lormeau. Ásdís Magnúsdóttir og Jean-Yves Lormeau sem fara með aðalhlutverk í ballettverkinu „Ösku busku“. æfingu í Þjóðleikhúsinu. Fyrst bað ég Yurésha um að segja mér nokk- ur deili á sér, en hann er ættaður frá Zagreb í Króatíu og tók sín fyrstu dansspor sem Frans í Koppelíu með Ballett júgóslavneska þjóð- arleikhússins. Yurésha sagðist hafa haldið til Bretlands til framhaldsnáms, sem var næsta óvenjulegt þar sem flestir Júgósalvar færu til Parísar til að fullnuma sig. 1959 kom hann fyrst fram opinberlega í Bretlandi og kynntist þá Belindu Wright, sem þá var orðin heimsþekktur dansari. Yurésha bætti því við að þessi til- vonandi eiginkona sín hefði séð aumur á sér og valið sig úr hópi En hvernig atvikaðist það að Yurésha var fenginn til að stjórna uppfærslu á Öskubusku í Reykja- vík? Jú, tveir merkismenn úr röðum enska ballettsins, þeir John Gilpin og Sir Anton Dolin dóu sviplega, en þeir höfðu upphaflega verið fengnir til þess að sjá um uppfærslu ballettsins. Tveimur dögum fyrir dauða sinn, hringdi Sir Anton til Jelko Yurésha og bað hann að taka við uppfærslunni. Tíminn var þá orðinn naumur og Yurésha færðist undan. Hann taldi það fráleitt að færa ballettinn á svið með svo litl- um fyrirvara, þar sem ýmsir þekkt- ir dansstjórar tækju stundum tvö ár Reykjavíkur og staðfesti að Yurés- ha tæki verkið að sér. „Ég var þrumu lostinn, en varð að bíta á jaxlinn. Örn Guðmunds- son gerði svo útslagið. Án þess að nota mörg orð, tókst honum að telja mig á að koma til íslands og ég sé ekki eftir því,“ sagði Yurésha. „Örn hefur sannfæringarmátt á lát- lausan hátt, en það virðist vera ein- kennandi fyrir ykkur íslendinga og erfitt að standast slíkt.“ Yurésha bætti því við að þetta gengi kraftaverki næst. „Þetta verður stórkostleg sýning, því kröfurnar eru hinar sömu og ef ég Natalíu Makarovu né aðrar. Þaö er stórkostlegt að fá tækifæri til að vinna með Ásdísi.“ En hvað segir Jelko Yurésha um aðstæðurnar og möguleika ball- ettsins á íslandi? „Aðstæðurnar eru ágætar. Þið haldið að þær séu slæmar, en það er ekki rétt. Möguleikar íslenska dansflokksins eru miklir, bara ef meiri peningar fengjust til að setja upp sýningar og æfa upp stór ball- ettverk. En það vantar fleiri karl- dansara hér. Það er slangur af efni- legum mönnum og ef ég hefði möguleika mundi ég vilja kenna þeim, en miðað við fjölda stúlkn- anna eru karlarnir allt of fáir. ég ekki húmornum, en ég fórna heldur ekki ævintýrinu sem er undirstaða verksins. Ég held því fram að Prokofév hafi einmitt vilj- að draga fram fegurðina í ævintýr- inu til jafns við gamansemina, því þannig verður verkið miklu dýpra. Þetta er því nýtt sjónarhorn sem menn hafa ekki skynjað, hvorki í Moskvu, París, London eða New York. Þess vegna verða áhrifin allt öðru vísi. Hvort ég fæ skömm í hattinn fyrir þessa afstöðu veit ég ekki, það kemur í ljós. En ég ber fulla ábyrgð á stykkinu og með því að ég teikna búninga og sviðs- mynd, tek ég sökina á mig ef dómar verða harðir.“

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.