Þjóðviljinn - 17.08.1984, Blaðsíða 3

FRETTIR
Svala Sigurleifsdóttir, formaður S(NE áhyggjufull yfir framvindu lánamála.
1400-1700 nemendur í fjárhagsvandræðum í haust. Óöryggi ríkjandi meðal
þeirra sem hyggja á nám erlendis. Mynd: Atli.
Þjóðarsagan
Áhersla
á þátt
Þingvalla
Jón Böðvarsson aðalfararstjóri Sum-
arferðarinnar á laugardaginn kemur.
íi
„Það verður lögð áhersla á þátt
Þingvalla í þjóðarsögunni og ég á
von á því að stemmningin verði í
samræmi við það“, sagði Jón
Böðvarsson, sem verður aðal-
fararstjóri í sumarferð Alþýðu-
bandalagsins á Þingvöll nú á
laugardaginn, en hann hefur átt
annríkt að undanförnu við undir-
búning ferðarinnar. Fararstjóri
verður í hverri rútu og verður rifj-
að upp sitthvað frásagnarvert á
leiðinni, gaman og alvara. Dag-
skráin á Þingvöllum vekur að
sjálfsögðu mesta eftirvæntingu.
Þar mun Halldór Laxness meðal
annars lesa kafla úr íslandsklukk-
unni. En upphaf þeirrar bókar
vekur óneitanlega tilfinningar
sem tengjast þjóðarsögu og
þingstað.
JH.
SÍNE
Engin
lausn
Fjárþörf fyrsta árs nema er
engan veginn leyst. Mennta-
málaráðherra túlkar lög Lána-
sjóðs námsmanna á þann veg að
vafasamt má teljast. 1400-1700
nemendum er beint til banka-
stjóra sem taka munu geðþótta-
ákvörðun um hverjir fá og hvað
mikið hver fær. Þá er um að gera.
að eiga fjársterka aðila að, sem
hafa velt miklu fé í gegnum bank-
ann, aðrir virðast ekki eiga kost á
lánum sem nema fjárþörf, sagði
Svala Sigurleifsdóttir formaður
SINE, Sambands íslenskra náms-
manna erlendis.
„Ég veit um dæmi þess að fólk
sem hyggur á nám og hefur fengið
lélega fyrirgreiðslu í bankanum
sem það leitaði til er í hreinustu
vandræðum núna. Verst er að
fóik veit ekki hvert það á að leita
eftir aðstoð, málið í hnút og það
kemst ef til vill ekki í fyrirhugað
nám“, sagði Svala.
„Yfirleitt er um langtímaáætl-
un að ræða þégar fólk ætlar að
leggja út í nám. Túlkun ráðherra
á lögum Lánasjóðsins skapar
mikið óöryggi í röðum náms-
manna. Þótt talað sé um að
bjarga einni önn fyrir horn veit
fólk ekki hvað við tekur“.
Svala talaði um að nú væri ekki
lengur hægt að tala um jafnrétti
til náms. „Hætta er á að fólk
r
Utreikningar Lánasjóðs ís-
lenskra námsmanna eru okk-
ur óviðkomandi. Ég vil leggja
áherslu á að enginn fastur samn-
ingur hefur verið gerður milli
bankanna og menntamálaráð-
herra. Það er alls ekki gefíð að við
getum sinnt fjárþörf allra þeirra
námsmanna sem til okkar leita.
Þeir sem fara til Bandaríkjanna
og Bretlands þurfa til dæmis ó-
skaplega mikið“, sagði Pétur Er-
lendsson bankastjóri Samvinnu-
treysti sér ekki til að lifa á loftinu
erlendis eða hérlendis mánuðum
saman.“
„Þetta getur hæglega verið
upphafið að því að gera námslán
að fjárfestingarlánum. Þá fjallar
málið ekki lengur um það hvort
bankans við Þjóðviljann í gær.
„Við lítum ekki á áætlun LÍN
um fjárþörf. Við tökum á móti
námsmönnum eins og öðrum við-
skiptavinum sem hingað koma
með lánabeiðnir. Þeir sem ekki
hafa nein viðskipti við okkur, og
eiga hvorki eignir né aðstandend-
ur sem versla við okkur eiga litla
möguleika á láni. Þannig trúi ég
að sé í öllum bönkunum, því sam-
komulag er ekkert fyrir hendi.
Það sem gerðist var að orðsend-
fyrstaársnemar lifa af haustönn-
ina heldur hvort verið er að vega
að íslenskri menningu. Listgrein-
ar standa höllum fæti t.d.
gagnvart raungreinum þegar far-
ið er að meta þær eftir pening-
um.“ -jp.
ingar fóru á milli aðstoðarmanns
ráðherra og formanns Sambands
íslenskra viðskiptabanka um að
bankarnir myndu að einhverju
leyti mæta fjárþörf námsmanna
sem annarra landsmanna“.
Bankastjóri Samvinnubankans
sagði að örfáir námsmenn hefðu
leitað til bankans síðustu daga og
þeirra málum hefði verið hægt að
sinna.
-jP-
Verslunarmenn
Obreyttan
kaupmátt
og
endurskoðun
launakerfa
Ósamkomulag um
prósentuhœkkanir
Við höfum sett fram hugmynd-
ir að samningi sem gerði ráð fyrir
að kaupmáttur héldist óbreyttur
út samningstímabilið til 15. aprfl
og þar að auki yrði tíminn fram til
þess notaður til að skoða launa-
kerfíð í heild, til dæmis með tilliti
til skipunar i launaflokka.
Þetta sagði Sigfinnur Sigurðs-
son hjá Verslunarmannafélagi
Reykjavíkur við Þjóðviljann í
gær, en VR á nú í formlegum
samningum við atvinnurekendur
og einn samningafundur hefur
þegar verið haldinn. VR var eitt
þeirra félaga sem ekki sagði upp
samningum fyrir 1. september.
„Það hafa ekki neinar tölur
verið nefndar ennþá af hvorugum
aðila en við hjá Verslunar-
mannafélaginu höfum sett fram
þá skoðun að til að halda þeim
kaupmætti sem stefnt var að,
þurfi í kringum 7 prósent
kauphækkun".
-OS
Þingvallaferð ABR:
Leikir
fyrir
börn
Börn eru að sjálfsögðu meira
en velkomin i Þingvallaferð Al-
þýðubandalagsins í Reykjavík á
morgun. Sérstök dagskrá verður
fyrir þau að lokinni útihátíðinni á
Efri-Völlum. Það eru leikararnir
Aðalsteinn Bergdal og Lilja Guð-
rún Þorvaldsdóttir sem skemmta
og leika sér við börnin.
Námsmenn
Eins og aðrir viðskiptavinir
/ /
Utreikningar LIN bönkunum óviðkomandi
Námsmenn þurfa að vera í viðskiptum eða eigafjársterka að
Ríkisstjórnin
Herðir innheimtu af bókum
Innfluttar bœkur til einstaklinga og bókasafna tollaðar afkappi
Erfiðleikar fyrir bókasöfn
Tollpóststofan: Skýringin á hertri innheimtu er stœrra húsnœði stofn unarinnar!
etta eru ekki upphæðir sem
skipta sköpum fyrir ríkissjóð,
sagði Árni Kolbeinsson í fjár-
málaráðuneytinu í samtali við
Þjóðviljann um innheimtu sölu-
skatts á innfluttum bókum.
„Þctta er fyrst og fremst gert til
samræmis, samkvæmt lögum eru
allar bækur söluskattsskyldar
hvaðan sem þær koma og það er
gert til að ekki verði misræmi
milli erlendrar og innlendrar
verslunar.“
Árni sagði að gilt hefðu tvær
undanþágur frá söluskatti á inn-
fluttum bókum og hefðu þær
fengið Stjórnarráðið, Alþingi,
Háskólinn, Kennaraháskólinn,
Landsbókasafnið og aðrar opin-
berar stofnanir. Ákveðið hefði
verið að fella niður undanþágur
til annarra opinberra stofnana
því borið hefði á misnotkun. Hin
undanþágan væri hins vegar enn í
gildi en hún næði til einstaklinga
sem keypu bækur fyrir minna en
250 krónur og væri sú undanþága
frá 1978 og raungildi því mun
lægra en þá.
Ámi var spurður hvort það
væri ekki óréttlátt að bókasöfn
sem greinilega hefðu ekki í
hyggju að selja bækur þyrftu að
greiða þennan skatt. Hann svar-
aði því til að erfitt væri að finna
hið endanlega réttlæti í skatta-
málum og endurtók að hér væri
fyrst og fremst um samræmingar-
atriði að ræða.
Guðrún Magnúsdóttir bóka-
vörður í bókasafni Norræna húss-
ins sem flytur eingöngu inn er-
lendar bókmenntir sagði okkur
að þessi breyting væri mjög
óþægiieg fyrir safnið, hér væri
ekki einasta um aukinn kostnað
að ræða heldur og meiri fyrirhöfn
við að útvega bækurnar - því
fylgdi nú stóraukin skriffinnska
sem kæmi sér illa fyrir fámennt
starfslið. Hún taldi líklegt að inn-
kaup safnsins drægust saman
nema kæmi til aukin fjárveiting.
„Við pöntum aðallega inn á
haustin“, sagði hún, „og því er
enn eftir að sjá hversu illa þetta
kemur við okkur“, sagði Guð-
rún.
Fram að þessu hefur innheimta
á söluskatti bóka til einstaklinga
ekki verið ýkja ströng, enda gef-
ur hámarkið, 250 krónur, ekki til-
efni til stórfelldra innkaupa. Á
Tollpóststofunni var okkur tjáð
að ástæða hertrar innheimtu væri
nýtt og stærra húsnæði. Aðspurð-
ur um hvort hér væri um að ræða
fjárhæðir sem skiptu miklu fyrir
afkomu þjóðarinnar svaraði við-
mælandi blaðsins: „Við erum
bara að vinna okkar starf.“
-gat
Föstudagur 17. ágúst 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 3