Þjóðviljinn - 30.11.1984, Blaðsíða 4

LEIÐARI
Undiralda á ASÍ þingi
Þing Alþýðusambands íslands sem stendur
yfir þessa dagana er haldið við einstakar að-
stæður í þjóðfélaginu. Við lýði er ríkisstjórn sem
frá valdatöku sinni hefur sýnt án alls vafa að hún
er fyrst og fremst vörður hagsmuna þeirra sem
ráða fjármagninu í þjóðfélaginu. Þessari
hagsmunagæslu hefur hún sinnt af þvílíku of-
forsi að á einu og hálfu ári hefur hún rænt sem
svarar fjórðu hverri krónu úr vösum almenn-
ings!
Með gengisfellingunni í síðustu viku sýndi
ríkisstjórnin ennfremur svo ekki verður um villst,
að hún hefur fráleitt í hyggju að láta af sókn sinni
á hendur launafólki í landinu. Það er Ijóst að
einungis samstillt og kjörkuð verkalýðshreyfing
getur sett hnefann í borðið og sagt: hingað og
ekki lengra!
í ræðum manna um kjaramál á þinginu hefur
komið fram gífurleg og uppsöfnuð óánægja
með hinar grimmilegu fórnir sem launafólk hef-
ur fært á síðasta einu og hálfu ári. Menn hafa
hingað til bitið í skjaldarrendur án þess þó að
hafa lagt til atlögu en það er hins vegar Ijóst, að
það er þung undiralda meðal manna. Mörgum
er tekin að leiðast biðin, og beri ríkisstjórnin
fram fleiri kjaraskerðingar á silfurfati sínu er
mögulegt að óánægja fólks brjóti sér leið eins
og óstöðvandi fljót í leysingu. Þessu þarf verka-
lýðshreyfingin að verða viðbúin. Það er
nauðsynlegt að á þingi ASÍ miði menn út leiðir
og leggi línur sem geta gagnast baráttufólki í
verkalýðsfélögunum útí héruðunum.
Það er jafnframt Ijóst að það er ákveðinn sam-
hugur og samheldni sem hefur vaxið fram
millum stjórnarandstæðinga úr ólíkum flokkum
á þinginu. Það blandast engum hugur um að
straumurinn liggur í átt til aukinnar samvinnu
milli stjórnarandstæðinga í verkalýðshreyfing-
unni. Þetta sést meðal annars af róttækri tillögu
um efnahags- og kjaramál sem borin var fram á
þinginu og undirrituð af vel þekktu forystufólki úr
bæði Alþýðuflokki og Alþýðubandalagi.
í þeirri tillögu er lagt til að ASÍ lýsiyfir að brýnt
sé að pólitískum valdahlutföllum á Islandi verði
breytt, meðal annars með því að knýja þá
stjórnmálaflokka og samtök sem aðhyllast hug-
sjónirfélagshyggju að myndafylkingu sem yrði í
samvinnu við verkalýðshreyfinguna nýtt land-
stjórnarafl. Þessi tillaga slær í takt við þann
samvinnuanda sem nú er að finna meðal stjórn-
arandstæðinga í verkalýðshreyfingunni.
í dag er hins vegar við lýði nokkurs konar
þjóðstjórnarfyrirkomulag í Alþýðusambandi ís-
lands. Þar eru til að mynda Sjálfstæðismenn í
valdastólum. Þetta finnst mörgum eðlilega
skjóta skökku við á sama tíma og Sjálfstæðis-
flokkurinn er í fylkingarbrjósti í hverri atlögunni á
fætur annarri á hendur verkalýðshreyfingunni.
Á sínum tíma átti þetta fyrirkomulag sér
ákveðnar pólitískar forsendur. En á tímum eins
og nú, með Sjálfstæðisflokk í herskárri ríkis-
stjórn og þegar augljós samvinnuvilji blasir við
meðal grasrótar stjórnarandstöðunnar í verka-
lýðshreyfingunni, þá er einfaldlega kominn tími
til að menn spyrji sjálfa sig: hvaða pólitísk rök
hníga að slíku samstarfi í dag?
Krafa dagsins er um samvinnu stjórnarand-
stæðinga innan verkalýðshreyfingarinnar og
barátta næsta árs hlýtur að verða borin uppi af
henni.
KLIPPT OG SKORIÐ
Fyrir sex árum: nýkjörinn þingflokkur Alþýöuflokksins kemur saman á fund.
Til fiskiveiða
fóru
Jón Baldvin Hannibalsson, ný-
kjörinn formaður Alþýðuflokks-
ins var hinn errilegasti í sjónvarpi
ádögunum. Hann var greinilega í
mikilli uppsveiflu eins og krakk-
arnir segja þar sem hann sat fyrir
fram vélarnar með hina táknrænu
grasafræði heimskratismans í
barminum. Og aldrei seinn til
svars.
Það var helst að Jóni Baldvin
fataðist þegar annar spyrillinn
var að stríða honum á samlíkingu
Jóns Baldvins sjálfs um Alþýðu-
flokkinn og fiskveiðar. Spyrillinn
sagði sem svo, að ef það væri rétt
hjá Jóni Baldvin, að þegar illa
fískaðist eins og hjá Alþýðu-
flokki á atkvæðaveiðum, þá væri
eina ráðið sem dygði að reka
karlinn í brúnni. Semsagt Kjart-
an Jóhannsson. En hvað mætti þá
segja um Jón Baldvin, sem var
stýrimaður á Reykjavíkurskútu
krata í síðustu kosningum - og fór
lengra niður tiltölulega með fylgi
Alþýðuflokksins í höfuðstaðnum
en öðrum tókst að koma því nið-
ur á landinu öllu? Væri þá ekki
rökrétt að losa sig við skip-
stjórnarmanninn í Reykjavík?
Jón Baldvin átti ekki betra svar
við þessu en að hann hefði þó náð
betri árangri hér í höfuðstaðnum
en von var á samkvæmt skoðana-
könnun Dagblaðsins, sem spyrill-
inn einmitt kom frá. En í þeirri
könnun hefði Alþýðuflokkurinn
verið horfinn af þingi með öllu.
Þú hefur semsagt sigrað skoð-
anakönnunina en tapað kosning-
unum? sagði spyrillinn.
Þetta var bara gaman. Ekki síst
vegna þess, að nú hermir DV það
í gær, að Jón Baldvin hafi í sjón-
varpinu farið rangt með úrslit
fyrrnefndrar skoðanakönnunar.
Samkvæmt henni átti Alþýðu-
flokkurinn ekki að detta út af
þingi, heldur fá altént eina fjóra
þingmenn í síðustu kosningum.
En nóg um það.
Prósentu-
reikningar
Samt skal nú enn um stund
haldið áfram með smérið, það er
að segja kosningatölur og álykt-
anir af þeim um stjórnmálafor-
ingja og flokka. Jón Baldvin
sendi fjandvinum sínum í Al-
þýðubandalaginu kveðjur eins og
hans er vandi og lagði á það blý-
þungar áherslur, að sá flokkur
gæti aldrei orðið sameiningarafl
vinstri manna. Eitt af þeim dæm-
um sem hann tók var það, að Al-
þýðubandalagið hefði lengst af,
síðan það var stofnað, verið
flokkur upp á svosem sautján
prósent kjósenda. Þarna sjáið
þið, sagði Jón Baldvin. Enginn
árangur á tæpum tuttugu árum.
Þeir standa í stað.
Það er nú svo.
Ef að svipaðan mælikvarða
ætti að leggja á þróun Alþýðu-
flokksins, sem fyrir sex árum reif
sig upp í um það bil fimmtung
atkvæða og hefur tapað því mest-
öllu aftur síðan, þá er heldur bet-
ur hætt við því að mönnum þyki
draumar Jóns Baldvins um að
einmitt í Alþýðuflokki eigi
vinstrimenn eða jafnaðarmenn
að sameinast vera í vafasömum
tengslum við þá jörð, sem við öll
erum dæmd til að ganga á.
Og reyndar mundi margur
góður gjörbyltingarsinni vera
sannfærður um að í Alþýðu-
bandalaginu séu miklu fleiri krat-
ar sameinaðir en í Alþýðuflokkn-
um.
Kratar
út um allt
Hitt getur svo verið, að menn
eigi ekki að vera að hengja sig í
prósentur í þessu tali Jóns Bald-
vins, - eins þótt honum sjálfum
hætti til þess.
Heldur flytja umræðuna upp á
vettvang hinna hreinu hugsjóna
sem ekki verða mældar í prósent-
um frekar en hamingja íslend-
inga - hvað sem Hagvangsmenn
segja.
Ein helsta röksemd Jóns Bald-
vins fyrir Alþýðuflokki sem sam-
einingarafli er sú, að það sé hér
og þar allt fullt af jafnaðar-
mönnum. í Bandalagi jafnaðar-
manna og Sjálfstæðisflokki og
meira að segja í Alþýðubanda-
laginu. Manni skilst að háska-
legur skortur á bindiefni kratism-
ans í pólitíkinni sé aðeins í Fram-
sóknarflokknum.
Jón Baldvin segir verkefnið
vera að smala þessum krötum
allra flokka saman og þá verður
slegið upp balli á vorri götu, eins
og Stalín sagði. Pólitíkin ein sam-
felld jafnaðarmannakeðja, öflug
og gild, en til hægri standa nokkr-
ir fésýslumenn til að menn hafi
einhverja til að rífast við, og til
vinstri nokkrir kommar sem taka
á sig syndir byltinganna.
Þetta er að sönnu ekki ný hugs-
un. Þetta var stefna sem Hanni-
bal Valdimarsson gerði oftar en
ekki grein fyrir og fleiri hafa þar
um tekið til máls.
Gekk ekki upp
En einhvernveginn hefur þetta
ekki gengið upp. Hægrikratafylg-
ið heldur haldið áfram að leita sér
skjóls hjá þeim ríku og voldugu í
Sjálfstæðisflokknum. Og þeir
sem reyna að láta loga á hug-
sjónatýrunni hafa kosið að halla
sér að stórsyndugum Allaballa,
eða einhverjum nýframboðum.
Og á meðan rýrnar sameiningar -
táknið hans Jóns Baldvins jafnt
og þétteinsog hvert annað íslenskt
lánstraust.
Það er kannski ekki nema von
á því, að formaðurinn nýbakaði
hafi fitjað upp á því í sjónvarps-
viðtalinu, að það væri vel hugsan-
legt að leggja Alþýðuflokkinn
niður. Slík ráðstöfun myndi gefa
þrautseigum krötum enn betra
tækifæri en áður til að koma sér
fyrir í öðrum flokkum og þá vænt-
anlega útbreiða jafnaðarmennsk-
una hægt og bítandi út um allt
þjóðlífið. Hefði flokkur Jóns
Baldvins þá framið það snjallræði
sem Steinn Steinarr orti um eitt
sinn:
„að lokum kemst maður aftan
að fjandmanni sínum“
ÁB
Útkeyrsla, afgreiðala, auglyaingar, ritstjórn:
Síöumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setnlng: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð I lausasölu: 22 kr.
Sunnudagsverð: 25 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 275 kr.
pjðmnuiNN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Rltstjórar: Ámi Bergmann. Ossur Skarphéðinsson.
Rttatjómarfulttnjl: Oskar Guðmundsson.
Fréttaatjórl: Valþór Hlöðversson.
Bleðemenn: Álfheiður Ingadóttir, Ásdís Þórhallsdóttir, Guðjón Friðriksson,
Jóna Pálsdóttir, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Mörður Árnason,
Ólafur Gíslason, Sigurdór Sigurdórsson, Víðir Sigurðsson (íþróttir).
Ljóemyndir: Atli Arason, Einar Karisson.
Utllt og hónnun: Filip Franksson. Þröstur Haraldsson.
Handrtta- og prófarkaleatur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Framkvœmdestjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrffstofustjórl: Jóhannes Harðarson.
Auglýsingaatjóri: Ragnheiður Óladóttir.
Auglýslngar: Anna Guðjónsdóttir, Margrét Guðmundsdóttir.
Afgrelðslustjórl: Ðaldur Jónasson.
Afgrelðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Símavarsla: Ásdís Kristinsdóttir. Sigriður Kristjánsdóttir.
Husmæöur: Bergljót Guðjónsdóttir, Ólöf Húnfjörð.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafur Björnsson.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 30. nóvember 1984