Þjóðviljinn - 15.01.1985, Blaðsíða 11

Fáskrúðsfjörður
Fiskiðnaður undirstaðan
Nauðsyn áfjölbreyttara atvinnulífi
Við Fáskrúðsfjörð er 900
manna byggð. Þar af búa 800 í
þéttbýliskjarnanum Búðum. Þar
byggist nær öll atvinnustarfsemi á
sjónum. Fiskvinnslufyrirtækin
eru þrjú. H.F.F., sem rekur
hraðfrystihús, saltfiskverkun,
skreiðarverkun, bræðslu og tvo
japanska togara. Pólarsfld, sem
er með hraðfrystihús, saltfisk-
® verkun, skreiðarverkun, sfldar-
vinnslu og þrjá 200 tonna alhliða
fískibáta. Sólborg er með
saitfískverkun, skreiðarverkun,
sfldarvinnslu og einn 200 tonna
alhliða fískibát. Að auki er svo
nokkur smábátaútgerð en fer
minnkandi vegna slæmrar að-
stöðu.
Pólarsíldar en umsvif þá minni.
Hún er ekki með frystingu hefur
hafið sfldarsöltun. Starfsfólk,
bæði á landi og sjó, að mestu
heimamenn.
Þegar frá er talinn fiskiðnaður-
inn er ekki um mikla iðnaðar-
starfsemi að ræða. Helst er það
þó byggingariðnaðurinn. Þar hef-
ur horft þokkalega þótt ekki sé
raunar mikið um það að einstak-
lingar byggi íbúðarhúsnæði.
Meira ber á byggingum, sem
tengdar eru verslun og þá opin-
berum framkvæmdum. Mikil
þörf er á að koma á fót smáiðnaði
og meðalstórum iðnfyrirtækjum
svo að ekki þurfi að byggja jafn
mikið á sjávaraflanum.
Að sjálfsögðu hefur erfið
greiðslustaða sjávarútvegsins
dregið úr framkvæmdamögu-
leikum sveitarfélagsins. Og þátt-
taka hins opinbera í að byggja
upp staðinn hefur, hin síðari árin,
verið ákaflega lítil. Þar þarf að
gera bragarbót einkum hvað
snertir fjárfestingu í atvinnuskap-
andi framkvæmdum. Má þar
nefna:
Smábátahöfn, til þess að
auðvelda smábátaútgerðina, en
hún býr við slæmar aðstæður,
þótt þær séu að öðru leyti góðar
frá náttúrunnar hendi.
Dvalarheimili, sem nú er fok-
helt orðið en staðið hefur á þátt-
töku ríkisins í byggingarkostnaði.
Leikskóli, sem nú er alltof lítill
og veldur smæð hans erfiðleikum
fyrir konur með að komast út á
vinnumarkaðinn, sem full þörf er
þó á.
Ibúafjöldi 1. des. 1983 var 762.
Heildaraukning frá 1971-1983
var 5,5%. Meðaltalsaukning á
sama tíma var 0,4%. Mest fjölg-
aði íbúum 1976 eða um 5,2%.
Fækkun varð árin 1975, 1979,
1980 og 1983. Mest var fækkunin
árið 1975, 3,2%.
-mhg
Byggðamerki
Kuðungur
og
Keilir
Merki Vatnsleysu-
strandarhrepps
Vorið 1983 efndi hreppsnefnd
Vatnsleysustrandarhrepps til
samkeppni um tillögur að
byggðamerki fyrir hreppinn.
Undirtektir voru mjög góðar og
bárust alls 48 tillögur.
Dagana 17., 18 og 19. júní sl.
var svo haldin sýning á öllum til-
lögunum. Var hún í Stóru-
Vogaskóla. Fjöldi hreppsbúa
kom á sýninguna og gafst sýning-
argestum tækifæri til að greiða at-
kvæði þeirri tillögu, sem best féll
að smekk hvers og eins. Síðar
valdi svo hreppsnefnd úr þeim til-
lögum, sem flest atkvæði fengu.
Tillaga sú, sem fyrir valinu varð,
er eftir höfund, er æskir að nefna
sig N.N.. Auglýsingastofu Krist-
ínar, AUK hf., var svo falið að
útfæra merkið eftir þeirri tillögu,
sem valin var. Merkinu er lýst á
eftirfarandi hátt:
í forgrunni er hvítur kuðungur
á bláum fleti sem myndar fjallið
Keili í efri hluta merkisins. Keilir
er í landi hreppsins og tóku sjó-
menn mið af honum. Merkið er
táknrænt fyrir líf og byggð á
strönd. Form og tákn úr náttúr-
unni eiu ráðandi í gerð merkis-
ins. -mhg
H.F.F. er stærsta fyrirtækið.
Til jafnaðar er það með 200
manns á launaskrá. Allir starfs-
menn eru heimamenn. Vinna
hefur verið nokkuð stöðug og
jöfn. Bræðslan er á fallanda fæti
og þarfnast mikillar fjárfestingar
ef bræða á loðnu. Á dagskrá er
bygging nýrrar vélsmiðju, sem
ætla má að leiddi af sér aukningu
aðfenginna verkefna.
Hjá Pólarsíld er vinnuaflsþörf-
in breytilegri eftir árstímum.
Hefðbundin vetrarvertíð stendur
fram á vorið. Sitt af hverju hefur
verið reynt yfir sumartímann og
nú hefur fyrirtækið fengið leyfi til
rækjuvinnslu. Á haustin er það
sfldin og hefur Pólarsfld um ára-
bil verið með hæstu söltunar-
stöðvum austanlands. Á sfldar-
vertíðinni starfa allt að 180 mans
hjá fyrirtækinu. Starfsfólkið er
langflest heimamenn en á bátun-
um er um helmingur áhafnanna
aðkomumenn.
Sólborg er að ýmsu hliðstæða
UMSJÓN: MAGNÚS H. GÍSLASON
Landbúnaður
Stjómvöld snúa góðæri
segir Þorgrímur Starri
Fyrir nokkru birtist í Þjóðvilj-
anum frétt um hraklega afkomu
bænda. Sífellt kemur betur í Ijós,
að þar var síst of fast að orði
kveðið. Þannig mælti Þorgrímur
Starri Björgvinsson, bóndi í
Garði í Mývatnssveit, er hann leit
hér inn á blaðið laust fyrir síðustu
helgi.
- Það liggur nú fyrir, að meiri
hluti bænda í Þingeyjarsýslu gat
ekki jafnað reikninga sína við
Kaupfélag Þingeyinga nú um ára-
mótin, þrátt fyrir einstakt góð-
æri, sagði Þorgrímur Starri.
Venjulega hefur góðæri fleytt
bædnum fram á leið efnalega,
enda væri annað óeðlilegt. Nú
hrekkur það einu sinni ekki til
þess að halda í horfinu, heldur
hríðversnar afkoman, sem aftur
hlýtur svo að þoka kaupfélaginu í
átt að gjaldþrotsbarminum.
Hér eiga stjórnvöld alla sök.
Kaupskerðingin hjá viðmiðunar-
stéttunum er nú að bitna á bænd-
um. Launaprósenta bænda í
verðlagsgrundvellinum fer lækk-
andi, kemur kannski til með að
hanga í 30% núna. Og verðlagið
er bundið eins og kaupið.
Við skulum taka dæmi þessu til
skýringar: Bóndi með sauðfjárbú
leggur inn 500 dilka. Ætli það sé
ekki í nánd við viðmiðunarbúið?
Meðalfallþungi dilkanna er 15 kg
og mun vera vel í lagt þegar á
heildina er litið. Uppbætur á 500
dilka frá árinu áður ná ekki 500
kr. á dilk. Uppbæturnar, til við-
bótar útborgun í haust, ná ekki
2000 kr. á dilk. En setjum nú svo
samt sem áður að greiðslan nái
því. Þá gerir þetta 1 milj. kr. alls.
Þetta er nú tekjuhliðin.
Nú eru allar horfur á því að til
bóndans renni ekki nema 20-30%
af grundvallarverðinu. Kaup
bóndans er þá 200-300 þús. kr.
Það er nú allt og sumt, sem hann
hefur til þess að lifa af. Ofan á
þetta bætist svo það, að ávallt er
undir hælinn lagt að grundvallar-
verðið náist.
Annars er þessi svonefndi
verðlagsgrundvöllur að ýmsu
leyti rangur vegna þess, að kostn-
aðarliðum er sleppt svo sem
fjármagnskostnaði og áburðar-
liðurinn vanreiknaður, svo að
eitthvað sé nefnt.
Til viðbótar öðrum góðverkum
stjórnvalda í garð bændastéttar-
.innar kemur svo lækkun á niður-
greiðlsunum. Það tiltæki hefur
orðið til þess að stórspilla mark-
aðinum. Formaður Stéttarsamb-
>ands bænda, Ingi Tryggvason, lét
þau orð falla á kjörmannafundi í
Þingeyjarsýslu í haust að lækkun
niðurgreiðslna á mjólk þýddi 3ja
milj. samdrátt í mjólkursölu fram
til síðustu áramóta. Má sjá minna
grand í mat sínum.
Og Framsókn er víst með land-
búnaðrráðherrann. -mhg
Þriðjudagur 15. janúar 1985 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 15