Þjóðviljinn - 25.01.1985, Side 19

VIÐHORF
Samstarf við aðra flokka
og utanríkisstefna
eftir Pál Halldórsson
f grein sem Margrét Björns-
dóttir ritar hér í blaðið þann 4.
þ.m. spyr hún: „Þurfa utanríkis-
mál að sundra félagshyggju -
fólki“?Spurningunni svarar hún
þannig að utanríkismál þurfi ekki
að sundra „félagshyggjufólki" ef
Abl. láti af andstöðu sinni við
herinn og NATO. Petta er ekki
ýkja frumlegt, þar sem deilur um
utanríkismál hér á landi hafa fyrst
og fremst snúist um NATO og
herinn. Hitt er nýtt að leiðandi
félagi í flokknum lýsi yfir að
stefna flokksins í utanríkismálum
sé í raun sundrungarstefna sem
komi í veg fyrir að „félagshyggju-
fólk“ nái saman í baráttu fyrir
þeim málum sem það er sammála
um.
Samvinna,
um hvað?
með hverjum?
Margrét leggur mikið upp úr
samvinnu „félagshyggjufólks" og
hún er ekki ein um það. En um
hvað á þessi samvinna að vera?
Það er allt frekar óljóst. Nú hefur
flokksstjórnin skipað viðræðu-
nefnd, sem á að komast að því
hvað félagshyggjumenn geti
komið sér saman um. Hér er öllu
snúið á haus, fyrst leitað að bar-
áttufélögum og síðan samið um
baráttumálin.
Vissulega reynum við að ná
sem víðtækastri samstöðu um
baráttumál flokksins og vinna
eins marga og mögulegt er til
fylgis við þau. Og við verðum að
ganga lengra, við verðum að
berjast fyrir samfylkingu verka-
lýðsflokkanna um brýnustu
hagsmunamál alþýðunnar. Þessi
samfylkingarbarátta verður að
fara fram bæði innan flokkanna
og í verkalýðshreyfingunni. Sam-
vinna sem gengur út frá hags-
munum alþýðunnar er til góðs og
veit fram á við í baráttunni fyrir
réttlátari heimi. Hvað varðar
smáborgaralegar hreyfingar eins
og kvennaframboð og Bandalag
jafnaðarmanna, þá ræðst afstaða
þeirra til mála af því hvernig
vindurinn blæs. Það er álíka
gagnleg að vinna þessi samtök
einhverju málefni til framdráttar
og að snúa vindhananum til að
breyta vindáttinni. Það er hins-
vegar eins víst að þau lufsist með
ef tekst að vekja upp fjöldabar-
áttu um málefnið.
Samvinna sem ekki gengur út
frá hagsmunum alþýðunnar og
beinist ekki gegn borgarastétt-
inni, heldur hlítir skilyrðum
Látið Þjóð-
viljann vinna
fyrir ykkur
Liggur ykkur ekki eitthvað á
hjarta? Þurfið þið að komast í
samband við einhverja í kerfinu?
Hafið þið heyrt um eitthvað sem
aflaga fer og ykkur finnst ráð að
bæta úr?
Lesendasíða Þjóðviljans er
kjörinn vettvangur ykkar! Þið
getið annað tveggja sent okkur
Unu eða hringt og við vinnum úr
málinu. Einnig eru allar ábend-
ingar og spurningar vel þegnar og
ekki skal standa á Lesendasíð-
unni að afla svara. Hringið í síma
91-81333 eða skrifið til Þjóðvifj-
ans Síðumúla 6, 108 Reykjavík.
Hvað varðar smáborgaralegar
hreyfingar eins og Kvennaframboð
og Bandalag jafnaðarmanna,
þá rœðst afstaðaþeirra tilmála afþví
hvernig; vindurinn blœs.
Það er álíka gagnlegt að vinna þessi
samtök einhverju málefni til framdráttar
og að snúa vindhananum til að breyta
vindáttinni.
hennar, leiðir til ósigurs fyrir
verkalýðshreyfinguna. Til að
sannfærast um þetta nægir að líta
til sögunnar. Allar ríkisstjórnir
sem íslenskir sósíalistar hafa
tekið þátt í hafa verið stéttasam-
vinnustjórnir. Verkalýðshreyf-
ingin hefur þurft að borga fyrir
ráðherrastólana með hverskonar
eftirgjöfum. Þetta hefur gengið
svo nærri hreyfingunni að hún
hefur alltaf verið ófær um að verj-
ast sókn auðstéttarinnar, sem
jafnan hefur fylgt í kjölfar þess-
ara stjórna. Þetta útilokar alla
samvinnu við stóru borgaraflokk-
ana, Sjálfstæðis- og Framsóknar-
flokk.
Andstaðan við NATO
og herinn
Andstaðan við herinn og
NATO hefur alltaf átt yfirgnæf-
andi fylgi að fagna innan Alþýðu-
bandalagsins og náð langt út fyrir
raðir flokksins. Andstaðan er að-
allega sprottin af tveim rótum.
Flestum hernáms- og NATO-
andstæðingum hefur þótt það
óbærilegt að sjálfstæð þjóð væri
hersetin, og hlutleysi vera eina
staðan sem vopnlausri en sjálf -
stæðri þjóð væri samboðin.Marg-
ir hafa skoðað málið í víðara sam-(
hengi og séð að NATO er banda-
lag heimsvaldaríkjanna, stofnað
til að verja og auka við ránsfeng
þeirra. Baráttan gegn hernum og
NATO er því þáttur í baráttu al-
þýðu hemsins gegn arðráni og
kúgun. Þetta varð hvað augljós-
ast meðan baráttan gegn árásar-
stríði Bandaríkjanna í Víetnam
stóð yfir. Þessi barátta stendur
enn. f Mið-ameríku á alþýðan í
vopnaðri baráttu við senditíkur
bandarísku heimsvaldastefnunn-
ar og í flestum löndum þriðja
heimsins er vaxtaokri og öðru
arðráni velt yfir á herðar alþýð-
unnar. Vígbúnaður heimsvaldar-
íkjanna og leppa þeirra á að
tryggja innheimtuna.
Baráttan gegn heimsvalda-
stefnunni tekur á sig margar
myndir. Það sem hjá okkur er
barátta gegn hernaðarbrölti er
fyrir mikinn hluta mannkyns bar-
áttan um brauðið. Ef litið er til
lengri tíma er baráttan gegn
heimsvaldastefnunni líklegri til
að gera þjóðum Afríku, Asíu og
latnesku Ameríku mögulegt að
brauðfæða sig sjálfar, en þó
nokkrir molar séu látnir hrjóta
þangað sem neyðin er stærst.
Neyð sem undirokun og arðrán
heimsvaldaríkjanna hafa skapað.
Með því að gefa í skiptimynt,
fyrir þægilegrí samvinnu við aðra
flokka, þann hluta af utanríkis-
stefnu Abl. sem beinist gegn
heimsvaldastefnunni, erum við
að bregðast þeim sem við eigum
samleið með í öðrum löndum, al-
þýðunni.
Staðan í
herstöðvarmalinu
Hvað kemur til að Margrét vill
fara að breyta utanríkisstefnu
flokksins nú ? Þetta með sam-
vinnu við aðra flokka er bara lé-
legt skálkaskjól. Yfirlýst stefna
flokksins í utanríkismálum hefur
hingað til ekki komið í veg fyrir
samvinnu hans við „félags-
hyggjumenrí' eða aðra.
Þegar vinstristjórnin hrökklað-
ist frá 1974 varð flestum ljóst að
þingræðisleiðin dygði ekki til að
koma hernum úr landi. Þessari
staðreynd var síðan „þinglýst“ í
stjórnarsáttmálanum 1978. Her-
stöðvarandstæðingar urðu að
finna nýja baráttuleið. Niður-
staðan var að hefja baráttu fyrir
þjóðaratkvæðagreiðslu um her-
inn. Þetta var eina sjáanlega
leiðin til að skerpa andstæður í
málinu, vinna meirihluta og
koma hernum úr landi. En þó
leiðin væri fundin og starf SHA
öflugt á þessum árum, áttu sam-
tökin erfitt með að fóta sig á þess-
ari leið, baráttan fyrir þjóðarat-
kvæðinu lognaðist því útaf.
Undir lok síðasta áratugar hóf
Bandaríkjastjórn mikla herferð
FRÁ LESENDUM
Hvaða tungumál var þetta?
Ragnar úr Seli kveðst eiga erfití með að skilja tungumál
Ragnhildar Gísladóttur
í viðtali við Þjóðviljann um sl. helgi
Sunnudaginn 20. jan. s.l. kom
viðtal í Þjóðviljanum við Ragn-
hildi Gísladóttur, ljómandi lag-
lega stúlku, enda fegurðardrottn-
ingu. Þetta viðtal vakti sérstaka
athygli mína. Ég reyndi að ráða
framúr því á hvaða tungumáli
það var og fannst það helst minna
mig á málgerð sem kallast Pidgin
English og er til í nokkuð mörg-
um myndum í suðaustur Asíu.
Það er blanda úr ensku og málum
innfæddra og þykir, málfræðilega
séð, heldur ómerkilegt fyrir-
brigði. Svipað á sér stað í Vestur-
indíum, en þar er blandan úr
spænsku eða frönsku og indíaná-
málum. Sú blanda er kölluð Cre-
ole.
Mig langar til að vekja athygli
lesenda Þjóðviljans á þessu
tungumáli með nokkrum sýnum
úr viðtalinu. Ef Ragnhildur gat
ekki talað íslensku átti blaða-
maðurinn auðvitað að þýða við-
talið á móðurmál lesenda.
Dæmi:
.... Þessar stúlkur eru listaverk
út af fyrir sig, enda eru þær pres-
cnteraðar sem væntanlegar sýn-
ingarstúlkur...... Við komum
úr óltkum áttum og fórum í gegn-
um heví tímabil saman.... Fannst
allt ómögulegt og fór á bömmer,
yfir músik almennt.... Allt í lagi
að vera prófessiónal ef fílingur er
í því sem maður gerir.... Maður
verður að fara alveg kúl inn í
blöðrupartíin.... allt gengur út á
að mcika það.... Svo var ég að
vinna að ákveðnu prójekti í hast.
Konsert þar sem textinn er túlk-
aður í leik og með bandi. Ein
heild. Um tilfinningar og ople-
velse manneskjunnar í nútíma
þjóðfélagi.... Þeir eru heppnir
sem hitta með þá músík sem þeir
ffla.
Blaðamanni hefur sennilega
orðið óvart á að hræra dönsku
orði saman við blöndunina.
Það eru ekki ýkja mörg ár síð-
an Þjóðviljinn hafði orð á sér
fyrir vandað málfar.
Ragnar úr Seli.
bæði pólitíska og áróðurslega
fyrir auknum vígbúnaði. Stór-
veldið var búið að sleikja sárin
eftir ósigurinn í Víetnam og bjó
sig nú undir að ráðast gegn
frelsis- og framfaraöflum hvar
sem þau ógnuðu veldi þess.
Hér á íslandi var fátt um svör
við ároðrinum. Herstöðvaand-
stæðingar voru villuráfandi, en
Abl. lagði á flótta. Moðhausa-
kenningin, þ.e. að gera ekki
greinarmun á Bandaríkjunum og
Sovétríkjunum, varð allsráðandi.
Farið var að tala um NATO sem
„aðra hernaðarblokkina“ jafnvel
þá illskárri og nú upp á síðkastið
er jafnvel farið að tala um að
lappa upp á þetta árásarbanda-
lag. Forystumennirnir eru hættir
að mæla gegn hersetunni en láta
sér nægja að andmæla frekari
hernaðarframkvæmdum. Ljúfast
er þeim að eyða öllum slíkum
umræðum með almennum hug-
leiðingum um frið. Síðustu skrif
Ólafs Ragnars Grímssonar verða
ekki skilin öðruvísi en að hann
bíði færis að breyta þeirri stefnu
sem hingað til hefur verið áréttuð
á öllum landsfundum flokksins.
Þau borgaralegu öfl sem áður
voru tvístígandi standa nú ein-
huga með hernáminu.
Moggin og hernámssinnar hafa
rekið flóttann rösklega og færst
allir í aukana. NATO kalla þeir
nú friðarhreyfingu, hersetan er
ekki lengur ill nauðsyn á ófriðar-
tímum, heldur er hún æskileg,
jafnvel forsenda fyrir sjálfstæði
þjóðarinnar.
Við þessar aðstæður þurfa skrif
eins og grein Margrétar ekkert að
koma á óvart. Það er ekkert
undarlegt þótt ýmsir flokksmenn
dragi dám af því umhverfi sem
þeir lifa og hrærast í og bogni fyrir
áróðrinum.
Eina vörnin gegn áróðurssókn
afturhaldsaflanna er gagnsókn.
Gagnsókn sem byggist á því að
setja hlutina í sitt rétta samhengi.
Benda á og útskýra hvað NATO í
rauninni er. Takist það þurfa
NATO- og hernámsandstæðing-
ar ekki að örvænta um framgang
baráttunnar.
Páll Halldórsson er jarðeðlisfræó-
ingur og félagi í Baráttusamtökum
sósíalista.
Föstudagur 25. janúar 1985 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 19