Þjóðviljinn - 13.10.1985, Blaðsíða 13

24. október eru 10 ár frá kvennafrídeginum og verður þess minnst á ýmsan
hátt, m.a. með útgáfu bókarinnar „Konur, hvað nú?“. Myndin er frá
kvennafrídeginum 1975.
10 ára afmæli kvennafrídagsins
KONUR,
HVAÐ NÚ
Yfirlitsrit um stöðu íslenskra kvenna
kemur út í nœstu viku
Konur, hvað nú? nefnist bók
sem kemur út 24. október
næstkomandi á tíu ára afmæli
kvennafrídagsins. Er hér á ferð
yfirlitsrit um stöðu íslenskra
kvenna frá því á kvennaárinu
1975 til loka kvennaáratugarS.Þ.
á þessu ári. Þar er að finna úttekt
á því hvort, og þá hvernig, konum
hefur miðað áleiðis til jafnréttis
og jafnrar stöðu á margvíslegum
sviðum þjóðfélagsins á síðustu
tíu árum.
Bókin er nálægt 300 bls. að
stærð og skiptist í 14 kafla. Sér-
fróðir höfundar - allt konur -
skrifa hver sinn kaflann um laga-
lega stöðu kvenna, menntun,
atvinnu- og launamál, félagslega
stöðu, konur í forystustörfum og
heilbrigði kvenna og heilsufar.
Ennfremur er í bókinni kafli þar
sem raktir eru helstu viðburðir í
sögu kvenna og kvennahreyfinga
á tímabilinu 1975-1985. Þá er
fjallað um listsköpun kvenna og
dregin upp fróðleg og ýtarleg
mynd af hlut þeirra í bók-
menntum, tónlist, myndlist, leik-
list, byggingarlist, ballet og kvik-
myndagerð. Ritstjóri bókarinnar
er Jónína Margrét Guðnadóttir
cand. mag.
Um 30 myndlistarverk eftir
konur, aðallega frá síðasta ára-
tugi, prýða bókina auk ljós-
mynda.
Konur, hvað nú? er gefin út af
Jafnréttisráði og ’85-nefndinni,
samstarfsnefnd í lok kvennaára-
tugar S.Þ., og er megintilgangur-
inn að afla vitneskju og staðr-
eynda um stöðu kvenna í sam-
tímanum til að betur sé hægt að
átta sig hvar helst er þörf fyrir
átak í jafnréttisbaráttunni í nán-
ustu framtíð.
Útgáfan er fyrst og fremst kost-
uð með söfnun áskrifenda en auk
þess veitti Vísindasjóður styrk til
rannsókna vegna útgáfunnar.
Áskrifendur fá bókina á sérstöku
áskriftarverði þar til sala hennar
hefst í bókaverslunum. Ætlunin
er að láta hagnað, ef einhver
verður, renna til kaupa á færan-
legu leitartæki á vegum Krabba-
meinsfélagsins og láta þannig ís-
lenskar konur sjálfar njóta góðs
af útgáfunni.
Enn er hægt að gerast áskrif-
andi að bókinni á skrifstofu
Jafnréttisráðs, Laugavegi 116,
sími 27420.
Höfundar eru:
1. Kvennaár og kvennaáratugur
S.Þ. Sögulegt yfirlit.
Jónína Margrét Guðnadóttir
cand. mag.
2. Lög og réttarheimildir er varða
konur.
Elín Pálsdóttir Flygenring lög-
fræðingur.
3. Menntun kvenna.
Fríða Björk Pálsdóttir þjóðfé-
lagsfræðingur.
4. Atvinna og laun kvenna.
Guðrún Guðmundsdóttir við-
skiptafræðingur.
5. Félagslegar aðstæður kvenna.
Erla Þórðardóttir félagsráðgjafi.
6. Konur og forysta.
Esther Guðmundsdóttir þjóðfé-
lagsfræðingur.
7. Heilbrigði kvenna og heilsu-
far.
Jóhanna Bernharðsdóttir hjúkr-
unarfræðingur M.S.
8. Listsköpun kvenna. Bók-
menntir.
Helga Kress bókmenntafræðing-
ur.
9. Listsköpun kvenna. Tónlist.
Aagot Oskarsdóttir tónlistar-
kennari.
10. Listsköpun kvenna. Mynd-
list.
Svala Sigurleifsdóttir myndlistar-
maður.
11. Listsköpun kvenna. Leiklist.
Þórunn Sigurðardóttir leikstjóri.
12. Listköpun kvenna. Bygging-
arlist.
Guðrún Jónsdóttir arkitekt.
13. Listsköpun kvenna. ballet.
Þórhildur Þorleifsdóttir leik-
stjóri.
14. Listsköpun kvenna. Kvik-
myndagerð.
Margrét Rún Guðmundsdóttir
blaðamaður.
Óttast
Ragnhildi
Sjálfstæðismenn í heilbrigðis-
kerfinu hafa á undanförnum
dögum reynt að fá Matthías
Bjarnason heilbrigðisráð-
herra ofan af því að standa
upp fyrir Ragnhildi Helgadótt-
ur. Treysta menn henni ekki
jafnvel fyrir sínum málum
varðandi uppbyggingu og
rekstur sjúkrahúsa úti um
land og kvíða því að hún verði
ekki lengi að því að rústa heil-
brigðiskerfið og minna á fram-
göngu hennar í skólamálum,
undanfarin ár. Þá óttast menn
að skoðanir bróður hennar,
Tómasar Helgasonar yfir-
læknis, á heilbrigðismálum
kunni að vega þungt í emb-
ættisfærslunni en um þær eru
menn ekki á einu máli vægast
sagt. Matthías er sagður
þakka stuðningsyfirlýsingarn-
ar og hvatninguna og svaraði
því til að ekki langi hann til að
skilja þetta allt eftir í höndum
Ragnhildar. Hins vegar vilji
Þorsteinn hafa þetta svona!
eða
þannig..
Kona og fjögur börn hennar
flúðu nýlega hús sitt vestur í
Connecticut vegna drauga-
gangs. Svo mikið var fárið að
rúðurbrotnuðu, börnin flugu á loft
og móðirin skall ofan í gólfið.
Þetta hafi reyndar gengið svona
til í eina sex mánuði og var þá
kallaö á kaþólskan prest til að
freista þess að stökkva illum
öndum á flótta. En ekki tókst það,
því presturinn kom fölur og fár frá
særingunni og sagði „að djöfsi
hefði verið sterkari”. Og hann
bætti við: „Það er enginn vafi,
djöfullinn hefur lagst á þetta fólk.“
Einhver gaf þá skýringu að þetta
væri bara trekkur með einstaka
fellibylji á milli, en mikið hefur ver-
ið um fellibyli þar vestra að und-
anförnu. Vonandi skýrist þetta
fljótlega...
Samkvœmt lögum númer.
Merkilegur tíðarandi hefur ríkt
hér á landi um nokkurra missera
skeið. Virðing fyrir lögum og
reglugerðum er horfin og svo
virðist sem menn geti farið sínu
fram í hvívetna ef þeim líkar ekki
viðkomandi lagabálkur eða
reglugerð. Af nógu er að taka í
þessum efnum.
Á dögunum voru sagðar fréttir
af því að yfirdýraiæknir hafi
bannað slátrun sauðfjár í slátur-
húsi á Siglufirði vegna þess að
húsið uppfyllti ekki þau skilyrði
sem sláturhús þurfa að gera um
þessar mundir. Bændur blésu á
þetta, slátruðu sínu fé og kölluðu
blóðvöll. Fremstur í flokki við
þetta lögbrot var alþingismaður
sem tók sér byssu í hönd og
bauðst til að fara á rollu-skyttirí.
Studdir af þessum fulltrúa lög-
gjafarvaldsins slátruðu bændur
svo í trássi við lög og rétt. Enginn
gerir neitt í málinu.
Skömmu síðar koma fréttir af
því að bændum á suðurströnd
landsins hafi verið bannað að fara
með færanlega heykögglaverk-
smiðju yfir sauðfjárveikivarna-
girðingu. Þéir gerðu það samt,
sögðu það ólög sem bönnuðu
flutninginn og köggluðu hey að
vild öfugu megin við girðinguna.
Enginn gerir neitt í málinu.
Þess er skemmst að minnast að
bannað var að halda hunda í
Reykjavík. Albert Guðmunds-
son ráðherra átti hund í trássi við
lögin og sagðist aldrei fara eftir
þessum lögum. Enginn gerði
neitt í málinu.
Davíð Scheving vildi eiga
sterkan bjór. Hann keypti sér
bjór á Keflavíkurflugvelli og
sagðist vilja með hann inní
landið. Hann kom því í gegn.
Enginn gerði neitt í málinu og nú
mega allir sem koma til landsins í
gegnum Keflavíkurflugvöll fara
með ákveðið magn af bjór, en
landslög banna innflutning á
áfengum bjór.
Fyrir ári síðan, þegar verkfall
BSRB stóð yfir stofnuðu nokkrir
peningamenn ólöglegar útvarps-
stöðvar. Meira að segja ráðherr-
ar leyfðu sér að koma fram í þess-
um stöðvum, sem reknar voru í
trássi við landslög.
Sjálfsagt eru í gildi ýmis lög og
reglugerðir sem betur væru ekki
fyrir hendi. Það eru til að mynda
vond lög sem banna okkur að
neyta bjórs hér á landi. Það eru
einnig vond lög sem banna fólki
að brugga sér öl eða landa. Þessi
lög eru eigi að síður við lýði og
eftir þeim ber að fara. Samt
brugga menn í öðru hverju húsi á
íslandi og leyfð er verslun sem
sérhæfir sig í sölu efna til brugg-
unar. Ég á von á því að mörgum
fleirum en mér þyki þetta ein-
kennilegt siðferði.
Á sama tíma og allt þetta og
margt fleira í svipuðum dúr er að
gerast í þjóðfélaginu stendur full-
orðið fólk á öndinni yfir gerðum
barna og ungiinga. Hvers vegna í
ósköpunum? Hvernig getur fólk
ætlast til þess að unglingar virði
lög og rétt þegar fullorðið fólk
allt í kringum það, jafnvel for-
eldrarnir brjóta lög að vild, ef
þeim hentar ekki viðkomandi
lög?
Ætli mörgum unglingnum,
sem er að byrja að fylgjast með
lífinu í kringum sig finnist það
ekki einnig tvískinnungur að
horfa annars vegar uppá þessi
daglegu lögbrot, en horfa svo
uppá fólk ákært af Þórði frænda
fyrir það að leggja niður vinnu
þegar það fær ekki laun sín
greidd. Eða þá útgefanda dæmd-
an í sektir eða fangelsi ella verði
sektin ekki greidd, fyrir það eitt
að birta í tímariti lýsingu á bólför-
um hæstaréttardómara og ráð-
herra og að birta mynd af manni
sem vill stytta á sér besefann með
kuta.
Það er eflaust vont að sitja uppi
með gamlan og þreyttan mann í
aðal gæslustarfi laga og réttar í
landinu. En þá hlýtur það líka að
vera krafa til dómsmálaráðherra
að hann kippi þessum hlutum í
lag. Honum hlýtur að bera að
gera eitthvað fleira í embætti en
að banna söiu á léttöli blönduðu
brennivíni. Sá drykkur er án efa
ekki það versta sem komið hefur
upp í íslensku þjóðlífi á liðnum
misserum.
-S.dór