Þjóðviljinn - 27.04.1986, Blaðsíða 4

Sambúð
trúarbragða
Þið
eruð
okkar
eldri
brœður
Fyrsta heimsókn páfa í sam-
kunduhús gyðinga
Jóhannes Páll páfi og Toaff yfirrabbíni i Róm: þar i borg stóöu ghettómúrar lengst....
Jóhannes Páll páfi hefurverið
meira áferð og flugi en nokkur
fyrirrennari hans: um hann
gengur sú skrýtla, að sá sé
munur á honum og guði, að
guð sé allsstaðar, en páfi sé
búinn að vera þar. Á dögun-
um fór hann svo í stutta ferð
innan borgar- en sú þykir
samt sögulegri en fleslar aðr-
ar fyrir margra hluta sakir.
Hann fór að heimsækja gyð-
inga í Rómarborg og erfyrsti
páfinn sem stígurfæti inn í
samkunduhús gyðinga.
Jóhannes Páll hlýddi á rabbí-
ana IZIio Toaff og Della Rocca
fara meö forna hebreska texta og
tók svo sjálfur til máls í troöfullri
svnagógunni og talaði á víxl á ít-
ölsku og hebresku. Páfi var fullur
meö sáttfýsi og iðraðist fyrir hönd
kirkju sinnar þess sem hún hefur
gert á hluta gyðinga. Hann sagði
meðal annars við söfnuðinn: „Pið
eruð okkar eftirlætisbræður- og í
vissum skilningi getum við sagt
að þið séuð okkar eldri bræður".
Og á þá vitanlega við það, að á
undan Nýja testamentinu kom
hið gamla - í því eru þeir spádóm-
ar sem bæði kristnir menn og gyð-
ingar vísa úl, þótt svo þeir túlki
þá hver upp á sinn máta.
Dapurleg
saga
Menn telja það til verulegra
tíðinda í sögu trúarbragða og
samskipta þeirra að páfi skuli
heimsækja samkunduhús gyð-
inga. Það hefur líka sitt að segja,
að hann heimsækir gyðinga í
Rómarborg. Því sá söfnuður, ein-
hver hinn elsti sem samfellt hefur
verið til utan Erets Israel eða Pal-
estínu hefur lengur og meir en
flestir aðrir orðið fyrir ofsóknum
og ýmsum kárínum af hálfu ka-
þólsku kirkjunnar.
Þegar á þrettándu öld kvað ka-
þólska kirkjan svo á, að gyðingar
væru njanneskjur án mannrétt-
inda. Á miðri sextándu öld, á
valdatíma Páls páfa fjórða var
flestum ‘amkunduhúsum gyð-
inga í Rómarborg lokað með
valdi og þeim gert að búa innan
veggja ghettós á bökkurn Tíbers
(steinsnar frá Vatíkaninu
reyndar) við hin mestu þrengsli.
Öðru hvoru hvatti kirkjan
beinlínis til að menn sýndu í verki
fjandskap sinn við fólk, sem
kennt var um krossfestingu
Krists. Gyðingamorð voru næsta
algeng. Áuk þess var gyðingum
gert skylt að mæta á sunnudögum
á því svæði sem páfi hafið beint
lögsagnarvald yfir í kristnum kir-
kjum og hlusta á prédikanir sem
ætlað var að snúa þeim frá trú
feðra sinna...
Múrar hrundu
Það var ekki fyrr en Páfaríkið í
Róm og næstu sveitum var inn-
limað í hið sameinaða konungs-
r/ki Ítalíu árið 1870, að múrarnir
sem /okuðu gyðinga inni í ghettó-
inu voru rifnir niður - en þá voru
önnur ghettó ekki eftir í Évrópu.
Nú hófust betri tímarogárið 1902
var Stóra synagógan í Róm
byggð, sú sem páfi heimsótti á
dögunum - meira en áttatíu árum
síðar.
Kirkjan hafði samt ekki breytt
afstöðu sinni, þótt hún sýndi gyð-
ingum ekki eins virkan fjandskap
og fyrr á tímum. Þegar 2000
Rómargyðingum var smalað
saman árið 1943 og þeir Outtir til
Auschwitz, þá gerðu Píus páfi og
háklerkar hans ekkert til að
bjarga fórnalömbum fasismans,
sem teknir voru beint fyrir fram-
an nefið á þeim ef svo mætti
segja.
Nostra culpa
Jóhannes Páll reyndi ekki að
gera lítið úr þessu. I ræðu sinni í
samkunduhúsinu í Róm kvaðst
hann „harma það mjög" að gyð-
ingar hefðu orðið fyrir misrétti og
ofsóknum. Hann vitnaði í skjalið
„Nostra aetate", sem samþykkt
var á öðru Vatíkanþinginu fyrir
nokkrum árum, en þar er um
margt endurskoðuð afstaða til
gyðinga og þeirra manna krist-
inna, sem trúa með þeim hætti
sem „ekki þótti við hæfi“. En á
því þingi gekkst Jóhannes páfi
23ji fyrir því, að brott væru felld-
ar úr kaþólskum bænum tilvísanir
til „hinna svikulu júða" og harm-
að það hatur og þær ofsóknir sem
gyðingar hefðu orðið fyrir um
aldir, „hver sem í hlut átti“. Þau
orð endurtók páfi nú tvisvar,
einsog til að leggja áherslu á að
hann ætti einnig við fyrirrennara
sína...
Sem fyrr segir þykir atburður-
inn merkilegur, þótt svo menn
deili um það, hvort heimsóknir
tákni, að allgóðar sættir séu að
komast á milli kaþólsku kirkj-
unnar og þeirra sem gyöingatrúar
eru. Margra alda saga verður
heldur ekki afmáð með einni iðr-
unarheimsókn.
En ísrael?
Það var svo til þess tekið, að i
ræðu sinni í samkunduhúsinu vék
páfi ekki einu orðið að Isra-
elsríki. Fyrir því er reyndar héfði
í páfagarði, sem hefur stjórn-
málasamband við mikinn fjölda
ríkja (þeirra á meðal íslands) en
hefur aldrei viðurkennt Isra-
elsríki. Vatíkanið hefur haldið
fram þeirri stefnu, að til að svo
geti orðið þurfi fyrst að finna
friðsamlega lausn á deilum fyrir
botni Miðjarðarhafs. Má vera að
páfagarður sé líka tregur til að
viðurkenna vald nokkurs ríkis
yfir landi, þar sem Kristur
kenndi, yfir borginni þar sem
hann var krossfestur.
(áb byggði á Spiegel
og Information).

Bókaverslun Okkur vantar starfsmann til almennra starfa í Bóksölu stúdenta frá 1. júní og til frambúðar. Starfið er einkum fólgið í afgreiöslu, upplýsinga- gjöf, móttöku bókapantana og bókasendinga, veröútreikningum o.fl. Nauösynlegt er aö viökomandi hafi tungumála- kunnáttu, sé þægilegur í viömóti og hafi áhuga á bókum. Vinnutími er frá 10 til 18 (þó frá 9 til 17 á sumrin) virka daga nema laugardaga. Umsóknir ásamt öllum venjulegum upplýsingum sendist Bóksölu stúdenta, Félagsstofnun stúd- enta v/Hringbraut, fyrir 4. maí nk. bók/fcta /túder\tð, Félagsstofnun stúdenta Háskóla íslands

\$&í ísafjarðar- w kaupstaður FÓSTRUR! Starfsfólk vantar í eftirfarandi stööur: Dagvistarfulltrúi, um er aö ræöa 50% stööu. Fóstrumenntun áskilin. Forstöðumaður leikskóla í Hnífsdal. Staöan er laus frá 15. júlí. Fóstrumenntun áskilin. Einnig óskast fóstrur til starfa aö dagheimili og leikskólum. Upplýsingar um störfin veitir félags- málastjóri í síma 94-3722 eöa forstöðumenn í símum 94-3685 og 94-3565. Félagsmálastjórinn ísafirði.
Fyrirlestrar um fiskeldi og
kynbætur
Sunnudaginn 27. apríl kl. 4 síödegis veröa fluttir
fyrirlestrar um fiskeldi og kynbótamál í sal A á
annari hæö í nýju álmu Bændahallarinnar.
1. Dr. Harald Skjervold prófessor frá Ási í Noregi
fjallar um notkun á erfðatækni í kynbótum
búfjár og eldisfiska.
2. Sivert Gröntvedt formaður sölusamtaka
norskra fiskeldisfyrirtækja og dr. Harald
Skjervold greina frá þróun fiskeldis í Noregi
meö tilliti til líffræðilegra þátta og markaös-
mála.
Fundurinn er öllum opinn.
Búnaðarfélag íslands, Veiðimálastofnun og
Rannsóknastofnun landbúnaðarins.
i o oo \ Félag starfsfólks
í veitingahúsum
auglýsir eftir umsóknum félagsmanna um dvöl í
sumarhúsum aö Húsafelli og Svignaskarði.
Umsóknir þurfa aö berast fyrir 9. maí.
Úthlutaö verður 14. maí.
Stjórn orlofsheimilasjóðs.