Þjóðviljinn - 01.05.1986, Blaðsíða 8

MANNLIF
Kynning á skólastarfi
Foldaskóli,
yngsti skóli
Reykjavflcur
Grafarvogurfyrr og nú.
Nemendurnir kynna sér umhverfi sitt.
Nauðsynlegur þáttur í skólastarfinu
Foldaskóli í Grafarvogi er
yngsti skóli Reykjavíkur. A
laugardaginn var haldin þar
kynning á skólastarfinu og verk-
efnum sem nemendur hafa unnið
í tengslum við Reykjavíkuraf-
mælið.
Verkefnið var einangrað við
umfjöllun um Grafarvog og nán-
asta umhverfi nemendanna sagði
skólastjórinn Arnfinnur Jónsson.
„Pau gerðu meðal annars líkan af
hverfinu áður en það byggðist og
merktu inn öll gömul örnefni.
Svo teiknuðu þau upp kort af
byggðinni eins og hún er í dag og
gerðu könnun á íbúafjölda, fjöl-
skyldustærð, hvaðan það fólk
kemur sem nú býr eða er að
byggja í Grafarvogi. Þau fóru líka
í heimsóknir í þær stofnanir sem
eru hér í næsta nágrenni,“ sagði
Arnfinnur enn fremur. „Þau fóru
í Aburðarverksmiðjuna, Rann-
sóknastofnun landbúnaðarins að
Keldum, Gufunesradíó, Sjúkra-
stöðina Vog og á sorphaugana.
Þau unnu síðan úr þessum efni-
viði og afraksturinn má sjá hér í
líkönum, myndum, kortum og
öðru slíku. Litlu krakkarnir fóru
og skoðuðu fuglalífið og bjuggu
til fugla sem hengdir voru í loftið
og eru voðalega skrautlegir.“
Foldaskóli er í nýju skólahúsi
efst í Grafarvogi og geta má þess
að lokum að hann er einn af ör-
fáum einsetnum skólum á höfuð-
borgarsvæðinu. Ing
Guðrún Unnur og María Aðalsteins sögðu að það hefði verið mjög gaman að vinna að verkefninu um Grafarvoginn. Þeim
fannst fuglarnir líka svo skemmtilegir. (Mynd: Sig).
María og Þóra leyfðu gestum Esjubergs að njóta starfskrafta sinna. (Ljósm.:
Sig).
Hvammstangakrakkar
Starfskynning
á Hótel Esju
Nemendur 9. bekkjar Grunn-
skóla Hvammstanga eru þessa
viku stödd í Reykjavík í starfs-
kynningu. Starfskynningin er
skylda og þurfa þau að skrifa um
hana ritgerð sem metin verður til
einkunnar. Hver og einn mátti
velja sér staði til að heimsækja og
ráða hversu lengi hann dveldist
þar. Staðirnir sem þau völdu sér
voru að sjálfsögðu mjög misjafnir
enda valdir eftir áhugasviði ein-
staklinganna.
Sem dæmi um val þeirra má
nefna Þjóðviljann, Lyngás, Hót-
el Sögu, Myndlista- og handíða-
skólann og Laugavegsapótek auk
nokkurra sígildra staða svo sem
sjónvarpsins og hárgreiðslustofa.
Á Esjubergi voru tvær stelpur,
þær Þóra Sverrisdóttir og María
Guðmundsdóttir, á mánudag og
þriðjudag. Við fórum og spjöll-
uðum dálítið við þær. Þær sögð-
ust hafa valið þennan stað bara
upp á grín og að þeim líkaði bara
ágætlega. María sagðist vera í
eldhúsinu við að smyrja brauð,
skera grænmeti og setja í upp-
þvottavélina. Þóra var aftur á
móti í salnum, skipti um dúka,
þreif borð og fór með morgunmat
á herbergi. María sagðist hafa
matargerð að tómstundagamni
og því félli henni þetta ágætlega.
En Þóra sagðist ekki vera spennt
fyrir að leggja þetta fyrir. Næstu
daga ætlaþærm.a. íNóaog Síríus
og á hárgreiðslustofu.
-H + H
Verður gott grasár?
Nú benda h'kur til þess að þetta
sumar verði grasgefið. Þeir
bændur sem eru vel staddir með
fyrningar ættu að geta komist af
með tvo þriðju af þeim áburði,
sem almennt var borinn á í fyrra-
vor.
Það hefur sýnt sig, að góður
heyfengur bregst varla þegar vet-
urinn hefur verið mildur, og eftir
harða vetur er það undantekn-
ing, að heyskapur verði ekki í
lakara lagi. Dæmi um þetta sést á
þeirri teikningu sem hér fylgir af
vetrarhita í Stykkishólmi og með-
alheyfeng á öllum búreikninga-
býlum landsins árin 1974-1984.
Að þessu sinni var meðalhitinn í
október-apríl í Stykkishólmi, -1
gráða, sá sami og hann var að
meðaltali á góðæraskeiðinu 1931-
1960. Þetta er 1,6 stigum meiri
hiti en var að jafnaði köldu vet-
urna, sem enduðu 1981-1983 og
1979. í fyrra brugðu margir á það
ráð eftir mikið grasár 1984 að
draga úr notkun tilbúins áburðar,
að meðaltali um 10% á öllu
landinu. En samkvæmt reynslu af
vetrarhita og heyfeng sýnist mér
samt að töðufall verði núum 15%
meira en þarf til vetrarfóðurs
handa þeim búpening, sem nú er í
landinu, að óbreyttum áburði.
Mér þykir líklegast að talan verði
nú 4,25 miljónir rúmmetra, talin í
þurrheyi. Búféð tel ég að hafi
verið 117,6 þúsund kvígildi um
áramót (mjólkandi kýr 1 kvígildi,
aðrir nautgripir 0,4, sauðkindin
0,08 og hrossið 0,20 kvígildi).
Síðustu 10 ár hefur heyskapur
numið 31,5 rúmmetrum á kvígildi
að jafnaði. Samkvæmt því er
þörfin fyrir vetrarfóður 3,7 milj-
ónir rúmmetra, 13% minni en
líklegur heyfengur að óbreyttum
áburði. Þess vegna ætti nú að
vera hægt að spara mikinn áburð.
Sá bóndi, sem telur sig nú eiga
nógar fyrningar, getur komist af
með 65% af þeim tilbúna áburði
sem notaður var í fyrra, ef hann
nýtir allan búfjáráburð. Þó gæti
verið hagkvæmt að draga ekki
nema 20% af köfnunarefninu, en
70% af fosfór og kalíi í tilbúnum
áburði. Mest hey fæst fyrir áburð-
inn með því að bera hann á allt
túnið, fremur en að skilja eftir
hluta þess.
Sá bóndi sem á nú engar fyrn-
ingar má ekki bera minna á en í
fyrra, en þá ætti hann líka að geta
aflað heyja sem eru 15% meiri en
þarf til vetrarfóðurs, ef allur bú-
fjáráburður er líka nýttur.
Að öllu samanlögðu sýnist
mér, að bændur geti nú dregið úr
áburðarkostnaði sem nemur 200
miljónum króna, og verið þó
birgir af heyjum í haust, jafnvel
þó að búfé verði ekki fækkað.
Flestir munu þó telja líklegt, að
það verði gert, vegna markaðs-
erfiðleika.
En í lokin skaðar ekki að minn-
ast þess, hvað heygæði eru mik-
ilsverð. Hvers vegna ekki að
verja þeim fjármunum, sem hægt
er að spara í áburðarkaupum, til
þess að bæta aðstöðu til votheys-
verkunar? Með þvf vinnst þá líka,
að hægt verður að minnka
kjarnfóðurgjöf næsta vetur, að
meinalausu. Og þann væntanlega
sparnað má þess vegna líka leggja
í undirbúning votheysgerðar, til
þess að auka öryggi og sam-
keppnishæfni landbúnaðarins í
framtíðinni. Þess má svo geta, að
allar tilraunir sýna, að því meiri
verður sprettan sem fyrr er borið
á á vorin, helst um leið og vel fært
er orðið um völlinn. Það verður
fyrst á gömlu valllendi og móa-
túnum, síðar á flötum mýrartún-
um.
Þeim sem kynnu að vilja at-
huga betur, á hverju ég byggi
þessar hugleiðingar, skal bent á
greinar í Frey 1985, bls. 286 og
989, ennfremur greinar sem þar
er vísað til.
Skrifað 29. apríl 1986.
Páll Bcrgþórsson
Páll Bergþórsson
skrifar
1975 1980 1985
Teikningin sýnir hvernig árlegur meðalheyfengur á öllum búreikningabýlum
landsins (efra línuritið) hefur fylgt hitanum í Stykkishólmi (neðra línuritið) í
október-apríl veturinn áður. Eðlilega er samræmið ekki fullkomið, meðal ann-
ars vegna þess að sumarhiti leggur líka nokkuð til málanna, til dæmis 1979.
Þessi gögn hafa ekki verið birt áður, en þau staðfesta vel áhrif vetrarhitans í
öðrum rannsóknum. Eftir þessu að dæma er heyfengur að jafnaði 30% meiri
eftir vetrarhitann +1 gráðu en eftir vetrarhitann -1 gráðu.