Þjóðviljinn - 01.05.1986, Qupperneq 13

FISKIMAL
Aflaskýrslur ekki
Nú er það komið á daginn að
stjórn fiskveiða undir forystu nú-
verandi sjárvarútvegsráðherra
hefur orðið til þess, að aflaskýrsl-
ur ísienska fiskveiðiflotans eru
ekki lengur marktækar. Það er
talað um það opinberlega og
skrifað um það í blöð að landað sé
fiski í miklum mæli framhjá
ferskfiskmati Ríkismats sjávaraf-
urða. Þetta er ekki lengur neitt
leyndarmái, menn tala um þetta
eins og ekkert sé sjálfsagðara.
Þetta svindl gerir að sjálfsögðu
aflatölur viðvíkjandi þorskafla
marklausar því allt snýst þetta
um þorskinn og niðurskiptingu
þeirra 300 þúsund tonna sem þeir
komu sér saman um að veiða ætti
í ár, Halldór Ásgrímsson og
Kristján í Landssambandi út-
vegsmanna.
Á vetrarvertíð 1985 fór það að
kvíast út að talsverðu magni af
þorski sem var tveggja nátta og
eldri, dauður í neturn, væri kast-
að aftur í hafið svo verðgildi kvót-
ans sem bátum hafði verið úthlut-
að rýrnaði ekki. Þá voru menn
feimnir við að segja frá þessu. Nú
tala menn um þetta opinskátt á
yfirstandandi vetrarvertíð því
þetta er ekki lengur neitt
leyndarmál.
í fréttabréfi Ríkismats sjávar-
afurða frá 15. apríl sl. stendur
undir fyrirsögninni „Versta fisk-
inum hent“ eftirfarandi: „Þegar
gæftir eru stopular og bátarnir
komast ekki út til að vitja net-
anna, virðist nokkuð bera á því,
að versta fiskinum sé hent í sjóinn
í stað þess að koma með hann að
landi. Eftir að skreiðarverkun
lagðist að mestu leyti niður hefur
ekkert verið hægt að nýta þennan
fisk nema í gúanó og fyrir það
fæst lítið verð. Því er það skiljan-
leg afstaða þeirra sem lítinn
kvóta hafa að skerða hann ekki
með því að koma með verðlausan
fisk að landi. Þarna er úrlausnar
þörf, því sé mikið af fiskinum
hent verða aflatölur ekki réttar.
Enginn segir veðurguðunum fyrir
verkum, ekki einusinni örvænt-
ingarfullur sjómaður. Því er það
spurning hvort og hvernig sé hægt
að koma því þannig fyrir að þessi
fiskur komi einnig að landi en
skerði ekki um of afkomumögu-
leika sjómanna."
Þeir sem bera ábyrgð á kvóta-
kerfinu þeir komast heldur ekki
undan því að bera ábyrgð á þeirri
spillingu sem það hefur haft í för
með sér og hér hefur verið komið
lítillega inná. En þegar svona er
komið þá verða allar opinberar
aflatölur markleysa og ekkert
hægt á þeim að byggja hvorki um
afla einstakra báta né heldur
þorskafla landsins. Slík stjórnun
fiskveiða er engin stjórnun held-
ur helber vitleysa sem þjónar
engum tilgangi.
Hrygningastöðvargeta
verið í hættu
Sé um það að ræða sem margt
bendir til að netaþorski tveggja
nátta og eldri, dauðum í netum.
sé aftur kastað í hafið í umtal-
sverðum mæli þá getur það haft
ófyrirsjáanlegar afleiðingar sem
rnenn virðast ekki hafa reiknað
með. Þessi fiskur leggst á botninn
og rotnar þar. En við rotnunina
myndast gas sem eyðileggur sú-
refni botnsjávarins og gerir
öndun fiska gegnum tálknin erf-
iða. Sé mikið um fiskrotnun á
botni að ræða getur hún leitt til
þess að engri lífveru sé þar vært
meðan á henni stendur.
Fyrir þessu liggja vísindalegar
sannanir frá Noregi. Síldarbátur
hleypti mikilli síld í hafið úr nót
sinni í mynni fjarðar í Norður-
Noregi vegna þess að stærð síld-
arinnar hentaði ekki til vinnslu.
Mikið af síldinni drapst og lagðist
á botninn. Þetta var á góðri fiski-
slóð. Að stuttum tíma liðnum
hvarf ekki bara síld af þessu svæði
heldur líka allur annar fiskur. Við
vísindalega rannsókn sannaðist
hvað olli þessu, það var gas sem
myndaðist við rotnun síldarinnar
og mengaði sjóinn svo súrefni
hans var ekki nægjanlegt þeim
fisktegundunr sem þarna höfðu
verið.
JÓHANN
J. E. KÚLD
Ef við hugleiðum niðurstöðu
þessarar vísindalegu norsku
rannsóknar þá gefur auga leið að
sama lögmál gildir um dauðan
þorsk sem netabátar kasta fyrir
borð og síldina, bæði leggjast á
botninn og rotna þar en gasið sem
rotnunin framleiðir mengar sjó-
inn. Hrygningastöðvar og gjöful-
ar fiskislóðir þar sem dauðum
fiski úr netum er aftur kastað í
sjóinn geta því verið í mikilli
hættu.
Mönnum leyft að
kasta hrognum og
lifur í hafið
Þrátt fyrir svokallaða fisk-
veiðistjórnun þá viðgengst það
að hundruð miljóna verðmætum
af afla íslenska fiskveiðiflotans er
kastað í hafið við slægingu.
íslenskum verksmiðjutogurum
sem veitt er veiðileyfi þeim er í
sjálfsvald sett hvað þeir hirða af
aflanum sem um borð kemur. Ut-
koman er svo sú að hrognum,
lifur og slógi er aftur kastað í haf-
ið. Sama gildir um vertíðarbáta
sem selja fiskinn á erlendan
ntarkað nýjan, þeir henda öllu
innan úr fiskinum í hafið við slæg-
ingu. Og þetta er leyft af þeim
sem segjast vera að stjórna fisk-
veiðum í þágu þjóðarinnar. Við
skulum gera okkur það ljóst að
þrátt fyrir miklar tæknilegar
framfarir á árunum sem liðin eru
síðan heimsstyrjöld lauk. þá er um
Dagsbrúnar-
~ menn
Dagsbrúnar-
menn
Fjölmenniö í kröfugönguna 1. maí og á útifundinn á
LÆKJARTORGI. Lagtveröuraf stað kl. 14 frá
Hlemmtorgi.
Stjórn Dagsbrúnar
marktækar
afturför að ræða í nýtingu á fisk-
afla um borð í íslenska úthafs-
veiðiflotanum. Fyrir styrjöldina
þá hefði það verið talinn glæpur
að kasta lifrinni í hafið. Þá var
hver lifrarbroddur hirtur og ann-
aðhvort bræddur unr borð eða
settur í tunnur og fluttur í land.
Sama gilti um hrogn á vetrarver-
tíð um borð í íslenska togaraflot-
anum og voru þó skilyrði þá til
nýtingar erfið.
Nú eru hinsvegar góð skilyrði
til að hirða og nýta öll verðmæti
sem frá fiskaflanum koma en það
er bara ekki gert. Hér skortir op-
inbert aðhald og þess er sjáanlega
þörf þar sem útgerðaraðilar hafa
ekki notað það frelsi til verðmæt-
asköpunar eins og hægt er, sem
þjóðin hefur veitt þeim. Það
verður að taka fyrir það að
hrognum og lifur sé kastað í hafið
þegar hægt er að vinna úr þessu
hráefni dýra vöru sem er auðselj-
anleg fyrir erlendan gjaldeyri
sem þjóðina skortir. Hér vantar
sjáanlega ráðgjöf manna með
sérþekkingu á viðfangsefninu
sent upplýst geta útgerðaraðila
og lánastofnanir þeirra um að
það er rekstrarlega hagkvæmt að
nýta þau góðu hráefni sem hér
hafa verið gerð að umtalsefni í
staðinn fyrir að kasta þeim aftur í
hafið.
Vél sem hreinsar
hringorma úr fiski
í málgagni norsks sjávarútvegs
Fiskaren frá 10. apríl sl. er birt
frétt tekin upp úr marshefti Fis-
hing News International þar sem
sagt er frá því að fyrirtæki í
Bandaríkjunum sem heitir „De-
sign Systems" hafi fundið upp vél
sem leitar uppi sníkjudýr í fiski
þar á meðal hringorma og fjar-
lægirsíðan. Þessi merka uppfinn-
ing er sögð hafa verið kostuð af
U.S. National Marine Fisheries
Service. Þessi frétt het'ur síðan
verið birt í ýmsum erlendum
blöðum en ég hef ekki orðið var
við að íslenskir fjölmiðlar hafi
sagt frá henni og því þykir rétt að
birta hana hér. Sé þessi frétt rétt
gæti hér verið komin lausn á
hringormavandamáli íslenskrar
fiskvinnslu.
21/4 ’86
Um leið og
við minnuni
á siðustu
leikviku
viljum við
)akka öllum
)áíttakendum
yrir veturinn
og þann stuðning
sem þeir hafa
þar með veitt
íþróttahreyfingunni
á íslandi.
II á
ÍSLENSKAR GETRAUNIR