Þjóðviljinn - 06.06.1986, Blaðsíða 7

DIÚÐVUJINN
Umsjón:
Ingunn
Ásdísardóttir
Fornar
bækur
Fornbókasölur. Fyrir marga íslendinga hafa þær vissa töfra og
margir stoppa alltaf og skoða í glugga ef þeir eiga leið framhjá. En
hverjir versla í fornbókasölum og hvers konar bœkur versla þeir. Við
fórum í tvœr fornbókaverslanir og spurðum út í þessa tegund versl-
unar.
Ennþá munar minnstu að blaða
maður fari á Skólavörðustíginn í
Bókina, en áttar sig í tíma og ekur
niður á Laugaveg 1 þar sem forn-
bókaverslunin Bókin er til húsa.
Gunnar Valdimarsson í Bókinni
býr til sterkasta kaffi sem sögur
fara af og gefur blaðamanni í
stóran bolla. En hann vill ekki sjá
ljósmyndarann. „Það kom svo
vond mynd af mér f Þjóðviljanum
einhvern tíma að konan setti mig
í myndbann. Ekki viljið þið fara
að valda hjónaskilnaði. Taktu
frekar mynd af þessari bók
hérna,“ segir hann og sýnir
blaðamanni stóra þýska bók.
„Fólkið reykti fyrir foringjann,
sérðu, og límdi svo myndir sem
það fékk í sígarettupökkunum
inn á þar til gerð pláss í bókinni.
Svo græddi ríkið á tó-
bakssölunni.“
Ljósmyndarinn sættir sig við
hið óumflýjanlega og smellir af á
bókina í bak og fyrir meðan
blaðamaður dregur upp blýant og
blað. „íslendingar virðast ekki
átta sig á því að erlendar bækur
geta sumar hverjar verið mestu
dýrgripir", segir Gunnar, „og eru
í einstaka tilfellum mjög dýrar.
Frumútgáfa af Róbinson Krúsó
er líklega ein dýrasta bók í heimi.
Það er ákaflega erfitt að selja er-
lendar bækur hér á landi. Þó
menn komi með gullaldarbók-
menntir, t.d. eftir frægan höfund
á Norðurlöndum, hátíðaútgáfu,
liggur það óhreyft í hillu og hefur
ekki aðdráttarafl fyrir Islend-
inga, þeir vilja safna allt öðrum
bókum. Ég ráðlegg fólki að fara
með slíkar bækur til höfuðborgar
viðkomandi lands og koma þeim í
verð þar.“
- Hver er dýrasta bók á ís-
landi?
„Spurðu hann Snæ að því,
hann veit svoleiðis miklu betur en
ég,“ segir Gunnar og Snær Jó-
hannesson samstarfsmaður
Gunnars segir. „Ætli það sé ekki
Guðbrandsbiblía. Flún er dýrasta
biblía sem sannanlega hefur verið
prentuð á íslandi. Ætli hún færi
ekki á svona hálfa miljón í sam-
tíðarbandi.“
- Hvernig standa mál hjá forn-
bókasölum í dag?
Gunnar verður fyrir svörum:
„Ja, við stöndum frammi fyrir því
núna að það verða gífurlega mikil
þáttaskil í þessum málum, við
bíðum eiginlega bara rokspenntir
eftir því hvað gerist.
Flestir mestu og bestu safnar-
arnir eru annað hvort fullmettir
eða’hættir að safna bókum af ein-
hverjum ástæðum og það eru
mjög fáir sem taka við af þeim.
Það má telja þá á fingrum sér.“
- Mér sýnist alltaf verða meira
og meira af erlendum bókum í
hillum fornbókasala.
„Já, það er rétt athugað hjá
þér,“ svarar Gunnar. „Þetta er
stærsta breytingin síðustu tvö til
þrjú árin, að fólk er hér um bil
hætt að kaupa þýddar skáldsögur
en verslun á erlendum pocket-
bókum hefur aukist. Menn þýða
bækur að vísu enn, en ég spái því
að það verði ekki svo í mörg ár í
viðbót sem slíkt fær staðist nema
mjög takmarkað og það verða þá
bara albestu bækur og svo léttar
afþreyingarbækur. Þó vona ég að
bókmenntaþjóðin haldi velli sem
slík en ég óttast að það séu margs
konar breytingar í aðsigi á næst-
unni.
Mér líst verst á hvað börnin
Þýska bókin sem Gunnar lét mynda í staðinn fyrir sjálfan sig. Fyrir neðan
bókina eru sýnishorn af límmiðunum innan úr henni. (Mynd Sig.)
virðast lesa lítið nema helst
myndabækur. Það má kalla að
þau lesi bara gegnum myndir."
- Verður þú var við að fólk
hafi minni efni á að kaupa
bækur?
„Já, ég verð mikið var við það.
Fólk þarf að nota þá peninga sem
það hefur milli handanna sér til
hnífs og skeiðar," svarar Gunnar
alvarlegur í bragði. En svo léttist
á honum brúnin, „en það er alltaf
til fólk sem metur bókina meira
en nokkuð annað, sumir þurfa að
nota hana í stað svefnmeðals, það
er svo ótal margt sem spilar inní
að bókin verður fólki kærari en
allt annað. Mér finnst líka að við-
skiptavinir okkar fornbókasala
séu rjóminn í þjóðfélaginu". Ing
Svava Björnsdóttir í Forn-
bókabúðinni Hverfisgötu 16:
„Það er auðvitað engin sölu-
mennska að segja að halli undan
fæti,“ segir Svava og brosir við.
„En það eru sveiflur í þessari
verslun eins og annarri. Góðar
bækur seljast alltaf og stoppa lítið
við.“
- Hafið þið fastakúnna?
„Já, þeir koma alltaf með vissu
millibili og athuga hvort eitthvað
nýtt hafi komið inn. Þeir fylgjast
mjög vel með því. Þetta eru
bókasafnarar, mest eldri menn,
ungu mennirnir láta ekki mikið
sjá sig, - það eru svo margir póst-
ar komnir inn í líf fólks og bóka-
söfnun virðist því miður vera á
undanhaldi. Fólk hefur hreinlega
Svava: Góðar bækur standa alltaf
fyrir sínu og fólk snýr alltaf aftur til
bókarinnar. (Mynd Sig.).
ekki tíma til slíks. Maður má
helst ekki segja að vídeó og sjón-
varp spilli, en það gerir það nú
samt, - þó hverfur fólk alltaf aft-
ur til bókarinnar að því er virð-
ist.“
- Hvernig eru lestrarvenjur
fólks?
„Þær hafa breyst gífurlega
mikið. Áður stoppuðu góðar
spennu- og ástarsögur aldrei við,
en nú er hending ef fólk kaupir
þær. Aftur er meira keypt af er-
iendum pocketbókum, bókum
sem lítið þarf að hafa fyrir að lesa
og í þeirri verslun er skiptimark-
aðurinn allsráðandi.“
Á borðinu liggur stór bunki af
pocketbókum. Blaðamaður kíkir
á hann og sér að þetta eru 17
bækur með titlum eins og: The
Untamed Witch, Diamond Stud,
The Caged Tiger o.fl. o.fl. Svava
sér hvað blaðamaður er að skoða
og segir kímin. „Svona bækur
kemur fólk með og fær aðrar í
staðinn. Þennan bunka kom
stúlka með áðan og fékk annan
eins í staðinn. Strákar lesa svona
bækur ekki síður en stúlkur. Fólk
les þær sér til afþreyingar og til að
æfa sig í tungumálum, aðallega
ensku og dönsku.“
Blaðamaður rekst á ritsafn
Þorsteins Erlingssonar í þremur
bindum og rekur upp stór augu:
Kostar þetta ekki nema 900 krón-
ur? Hvað kostar þetta nýtt í al-
mennum bókabúðum?
„Nei, þetta kostar ekki nema
900 krónur," segir Svava, „Það
munar yfirleitt svona rúmum
helming á verði bóka hjá forn-
bókasölum og öðrum bókabúð-
um. Annars fer það líka eftir því
hvaða bækur um er að ræða. Það
er talsvert meiri verðmunur á
vinsælum bókum."
- Er gaman að vinna í forn-
bókabúð?
„Mér finnst það mjög gaman,“
segir Svava hlýlega. „Það er líka
svolítið öðruvísi, meiri spenna í
því. Maður fær kannski fimm upp
í tíu kassa af bókum og þá er oft
óskaplega spennandi að sjá hvað
kemur upp úr þeim. Verðlagið
hefur maður svona í kollinum og
eins höfum við sem erum í þessu,
vissa samvinnu um verðlagningu
bókanna. Svo myndast líka oft
persónulegra samband við kúnn-
ana í svona búðum.
Sjáðu hérna, þetta eru allflest
bindin af Nýjum félagsritum í
gamla skinnbandinu, en mig
vantar fáein inn í og þess vegna
geymi ég þau hérna inm á bak við
ef ske skynni að ég fengi þau
bindi sem vantar. Þetta er eitt af
því sem gerir það svo spennandi
að vinna á fornbókasölu," segir
Svava að lokum.
Ing
Föstudagur
1986 ÞJÓÐVILJINN - SIÐA 7