Þjóðviljinn - 27.07.1986, Qupperneq 11

leikskaldum a
heimaslóðum
Skólabræður hittast eftir 24 ár. Stefán Baldursson og Nicholas Hormann voru
saman í 5. bekk í MR, þegar Nick var skiptinemi á íslandi, en hann er nú þekktur
leikari vestra (lék m.a. í Kramer vs. Kramer, Dallas ofl.).
Vicki Hunter, sýningarstjóri á The Instant Theater, sem reyndist íslenska hópnum ómetanleg hjálparhella (og fékk að
launum íslenska lopapeysu) Nick Hormann, Stefán Baldursson, Þórunn S. Þorgrímsdóttir, leikmyndateiknari, Tom
Aberger (leikstjóri „A Walk in the Woods“) og fremstur Michael Feingold, gagnrýnandi, spjalla saman og samræma
æfingar á sviðinu.
með óaðfinnanlegum
rússneskum hreim (hann sagðist
eiga „Rússana á lager“ en lék
m.a. rússneska sendiherrann í
sjónvarpsseríunni um Kennedy,
sem sýnd hefur verið um öll
Bandaríkin). Bandaríkjamann-
inn lék Nicholas Hormann, sem
leikið hefur mikið á Broadway
undanfarin ár og í fjöldamörgum
kvikmyndum. Hann vakti
nokkra athygli íslendinganna
strax fyrsta daginn, þegar hann
var að sniglast í kringum þá, uns
hann bauð „góðan daginn“ á
ágætri íslensku. í ljós kom að
hann var skiptinemi á íslandi
fyrir 24 árum síðan og kunni enn-
þá talsvert í íslenskunni, þótt
hann hefði ekki talað hana allan
þennan tíma. Þegar leikstjóri ís-
lenska hópsins, Stefán Baldurs-
son, leit á hlutverkalistann,
fannst honum nafnið kunnuglegt
því hann minntist feimins Banda-
ríkjamanns í 5. bekk í
Menntaskólanum í Reykjavík
með þessu nafni. Það urðu miklir
fagnaðarfundir þegar þeir kom-
ust að því að þeir höfðu setið
saman í bekk í MR fyrir 24 árum,
löngu áður en nokkurn grunaði
að þeir ættu báðir eftir að leggja
fyrir sig leiklist.
íslenskur fiskur
Á milli þess sem skoðaðar voru
æfingar og sýningar hjá hinum
hópunum, var æft stíft fyrir sýn-
ingarnar á „Brúðarmyndinni“.
Haldnir voru sérstakir fundir
með íslendingunum þar sem þeir
voru spurðir um ísland, menn-
ingu þess og leikhús. Fundirnir
fóru gjarnan út í almennt spjall
um íslenskt þjóðfélag, sem
Bandaríkjamenn, jafnt þátttak-
endur ráðstefnunnar sem blaða-
menn og gagnrýnendur, vissu
sáralítið um. Tekin voru viðtöl
við Guðmund og fleiri úr hópn-
um fyrir ýmsa fjölmiðla og al-
mennt má segja að ísland hafi
verið í brennidepli á meðan hóp-
urinn dvaldist í Waterford. Til
dæmis sendu fyrirtækin Coldwat-
er og Iceland Waters fisk og lag-
meti til Waterford, sem framreitt
var fyrir þátttakendur og gesti á
ráðstefnunni og vakti mikla at-
hygli, ekki síst hjá bandarísku
fréttamönnunum sem þarna voru
staddir. Margir þeirra höfðu t.d.
aldrei bragðað „hvítan fisk“ eins
og þeir sögðu, og þóttu hann
mikið lostæti, að ekki sé talað um
Þingvallamurtuna, sem boðið var
upp á eftir frumsýninguna. Þótti
þetta allt hin besta auglýsing fyrir
Sagt frá ferð íslenska leikhópsins með verk Guðmundar
Steinssonar „Brúðarmyndina“ til Bandaríkjanna
Þorsteinn Gunnarsson, Valgerður Dan, Toni Motter og William Atli Kendall, en
þau tvö síðarnefndu fluttu íslenska textann á ensku í þartilgerðum tækjum á
sýningunum.
land og þjóð, enda hækkaði verð
á íslenskum fiski í Bandaríkjun-
um verulega viku síðar!
Að sjálfsögðu fylgdust íslend-
ingarnir vel með veðurspánni
fyrir frumsýninguna, hafandi
vonda reynslu af útileikhúsi í
rigningu uppi á íslandi. En sem
betur fer var þurrt og gott veður
bæði kvöldin sem leikið var og
sýningunni feikivel tekið. Troð-
fullt var á báðar sýningarnar og
meðal áhorfenda allmargir ís-
lendingar, sem gerðu sér far til
Waterford, auk fyrrverandi send-
iherra Bandaríkjamanna á ís-
landi, Marshall Brement og konu
hans Pamelu, sem voru
heiðursgestir forsetans White.
Þau stóðu einnig fyrir glæsilegu
boði til Rhode Island, þar sem
Íiau búa, þar sem var tekið á móti
slendingunum eins og sönnum
þjóðhöfðingjum með veisluhöld-
um, skoðunarferðum og
skemmtisiglingu.
Daginn eftir seinni sýninguna
var ítarleg umfjöllun um verkið
og er óhætt að segja að Guð-
mundur hafi hlotið mikið lof fyrir
„Brúðarmyndina'* og mjög ják-
væða gagnrýni. Þótti mikill feng-
ur að verki hans og var öllum
hópnum þakkað fyrir „að flytja
nýjan andblæ frá fjarlægu
heimshorni, sem jafnframt
; reyndist vera í miðju heimsmenn-
ingarinnar" eins og einn
gagnrýnandi orðaði það.
Þorsteinr
Kristbjör.g Kjeld og
Gunnarsson á æfingu, en auk
þeirr sem nefndir eru hér á mynd-
unum léku þeir Guðmundur Páls-
son og Valgeir Skagfjörð.
16 manna leikhópur frá íslandi
vestur um haf af þessu tilefni.
Leikhópurinn, sem samsettur
var úr leikurum frá Leikfélagi
Reykjavíkur, Þjóðleikhúsinu og
víðar, fór utan þann 27. júní.
Var verkið flutt einu sinni í
New York áður en haldið var upp
til Waterford. Leikið var í
Samuel Becket leikhúsinu á 42.
stræti Off-Broadway og var sýn-
ingin fyrst og fremst fyrir íslend-
inga í New York og aðila sem
höfðu styrkt ferð leikhópsins
vestur. Að lokinni sýningunni,
sem tókst í alla staði mjög vel, var
haldin veisla og stóð Islending-
afélagið fyrir henni. Hörður
Helgason, sendiherra, ávarpaði
gesti og síðan var Hörður útnefn-
dur heiðursfélagi íslendingafé-
lagsins, en hann var þá á förum
frá Bandaríkjunum til að taka við
sendiherrastöðu í Kaupmanna-
höfn.
Höfundurinn
í forgrunni
Hópurinn kom til Waterford
sama dag og ráðstefnan var sett
og þegar í stað var hafist handa
við undirbúning sýninganna
tveggja, sem áttu að vera þann
10. og 11. júlí. Mjög nákvæmar
vinnureglur eru um alla tilhögun
og undirbúning til að tryggja að
í rúm tuttugu ár hefur „The
Eugene O'Neill Memorial
TheaterCenter" í Waterford í
Connecticut veriö ein helsta
leiklistarmiöstöð Bandaríkj-
anna og þar fer f ram um-
fangsmikil starfsemi allt árið
umkring.
„The National Theater Instit-
ute“ hefur þar aðsetur, kennslu-
miðstöð fyrir listkennslu í banda-
rískum menntaskólum stendur
fyrir ráðstefnum og kennslufund-
um yfir veturinn, bandaríska
brúðuleikhússtofnunin hefur að-
setur innan veggja leiklistarmið-
stöðvarinnar, óperuleikstjórar
og stjórnendur halda 2ja til 5
vikna ráðstefnu þar árlega auk
þess sem gagnrýnendur og blaða-
menn taka virkan þátt í starfse-
minni. Þekktust er þessi leiklist-
armiðstöð þó fyrir „The National
Playwrights Conference" sem er
árlegur viðburður og stendur yfir
í mánuð á sumrin, en þá eru 12-14
leikrit fyrir svið og 2-4 fyrir sjón-
varp valin til vinnslu og flutnings
á stórri ráðstefnu leikhússfólks
frá öllum Bandaríkjunum. Á
seinni árum hefur nokkrum er-
lendum höfundum verið boðið að
taka þátt í ráðstefnunni með eigin
leikhóp. í ár var leikrit Guð-
mundar Steinssonar, „Brúðar-
myndiri* valið til flutnings og fór
Á tröppum æskuheimilis O’Neill, þar sem „Dagleiðin langa" gerist. Stefán,
Guðrún, Unnur Ösp (10 ára), Sigríður Hagalín, Þórunn (11 ára) og Kristbjörg
Kjeld.
Róbert Arnfinnsson og Guðmundur Steinsson í pásu
í umræðum og umfjöllun sem
væri í senn menntandi og
skemmtileg. Vinnuaðstaða
bandarískra leikara er oft mjög
erfið og mikið lagt upp úr
hröðum vinnubrögðum og harðri
sölumennsku. Þótti þeim mikill
kostur að fá að vinna með sama
fólkinu í öryggi og næði og
sögðust líta á starfið þarna sem
eins konar framhaldsmenntun.
Ákveðið var að íslenski hópur-
inn skyldi leika á „The Instant
Theater“ sem er útisvið undir
geysistóru „Copper Birch" tré
(beykitegund með dökkrauðu
laufi). Á undan ~
hvert verk fái sem ítarlegastan
undirbúning. Höfuðáhersla er
lögð á að höfundarnir sjálfir og
verk þeirra standi í forgrunni.
Þannig er það t.d. skylda að
leikararnir haldi á handritum
þegar þeir flytja verkin, jafnvel
þótt þeir kunni hlutverk sín utan-
bókar. Einnig eru reglur um það
hversu mikið af leikmunum, bún-
ingum og leikmynd megi nota,
því ekkert má verða til þess að
draga athyglina frá verkunum
sjálfum, kostum þeirra og
göllum.
Eins og nafnið gefur til kynna
er O’Neill stofnunin tileinkuð
helsta skáldjöfri Bandaríkja-
manna á sviði leiklistar. Eugene
O’Neill, sem bjó á þessum slóð-
um megnið af ævi sinni. Hug-
myndin að stofnun þessarar
leiklistarmiðstöðvar kom þegar
átti að nota húseignirnar, sem nú
hýsa ráðstefnuna, til brunaæfing-
ar. I stað þess að brenna öll hús-
in, voru þau endurbyggð fyrir
forgöngu George C. White, sem
enn er forseti leiklistarmiðstöðv-
arinnar. Komið var upp þremur
kallast „vagga bandarískrar
leiklistar“. Bandaríski leikstjór-
inn Lloyd Richards er listrænn
stjórnandi „National Playwrights
Conference“.
Leikritin sem valin voru til
flutnings í ár voru valin úr um
2000 handritum, sem sérstök
nefnd hefur fjallað um mánuðum
saman. Meðal höfunda sem að
þessu sinni áttu verk á ráðstefn-
unni voru þeir Lee Blessing,
August Wilson og John Patrick
Shanley, en þeir eru meðal mest
leiknu núlifandi höfunda Banda-
ríkjanna. Leikararnir, sem ráðnir
eru til að flytja verkin, eru sömu-
leiðis valdir úr miklum fjölda
leikara og er mikil ásókn í að fá
vinnu sem leikari á ráðstefnunni.
Sögðu bandarísku leikararnir
kollegum sínum frá íslandi, að
þetta væri óvenjulegt tækifæri til
að vinna við nýsköpun með fyrsta
flokks leikhússfólki, og taka þátt
,Brúðarmynd-
inni“ var ein sýning á dagskránni
á þessu sviði, verk Lee Blessing
„A Walk in the Woods“. íslenski
hópurinn hafði tækifæri til að
fylgjast nokkuð með æfingum á
þessu ágæta verki, sem vakti
mikla athygli. Verkið fjallaði um
tvo samninganefndarmenn á
friðarfundi stórveldanna í Genf,
Rússa og Bandaríkjamanna. Þeir
voru leiknir af tveimur þekktum
bandarískum leikurum, Marwin
Goldsmith, sem lék Rússann

Guðrún Gísladóttir (leikur kvikmyndaleikstjórann í verkinu) og Sigrún Edda á æfingu. Hópur bandaríska háskólakennara og blaðamanna fylgist með.
+*£&■**
Russel
Davis
Cindy Lou
Johnson
Theodore
Herstand
Lee
Blessing
Barbara
Davenport
Richard
Dresser
Laura Maria
Censabella
Kathleen
Clark
Nancy
Grome
Wendi
MacLeod
Christopher
Moore
August
Wilson
Stephen
Davis Parks
Guðmundur
Steinsson
John Patrick
Shanley
Susan
Rivers
10 StoA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 27. júlí 1986
Sunnudagur 27. júlí 1986 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 11