Þjóðviljinn - 18.09.1987, Blaðsíða 8

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN
Sllk var aðkoman í Sabra og Shatila flóttamannabúðum Palestínumanna í Vestur-Beirút að morgni 17. dags septembermánaðar árið 1982. Um nóttina höfðu ísraelskir dátar sigað hægri sinnuðum
blóðhundum úr röðum líbanskra skjólstæðinga sinna á varnarlausa íbúana.
Israel!Líbanon
Fimm ár frá fjöldamorði
Palestínsk ungmenni á vesturbakka Jórdanár höfðu mótmœli íframmi ígœr vegna
fjöldamorða bandamanna ísraelshers íSabra og Shatila búðunum íBeirút árið 1982
Igær voru liðin nákvæmlega
fimm ár frá því yfirmenn ísra-
elska setuliðsins í Vestur-Beirút
hleyptu hægri sinnuðum líbönsk-
um morðvörgum inní tvennar
flóttamannabúðir Palestínu-
manna að náttþeli þar sem þeir
myrtu mörg hundruð karla,
kvenna og barna með köldu
blóði.
Við íslamska háskólann í
Hebron á vesturbakka Jórdanár
kom til mótmæla og uppþota þeg-
ar palestínsk ungmenni minntust
þessara hryðjuverka. ísraelskir
hermenn voru grýttir, götuvígi
hlaðin og eldur borinn að ýmsu
lauslegu. Dátarnir svöruðu með
því að skjóta úr frethólkum sín-
um yfir höfuð mótmælenda og
varpa táragassprengjum.
Ungir arabar í Abu Dis hverfi í
Austur-Jerúsalem flykktust út á
götur, veifuðu fána Frelsissam-
taka Palestínumanna og kveiktu í
hjólbörðum en voru á bak og burt
þegar þykkbrynjaðir slagsmála-
sveinar stjórnvalda mættu á vett-
vang.
Hermenn gráir fyrir járnum
stóðu vörð við þjóðveginn utan
Kalandia flóttamannabúðanna á
vesturbakkanum, nærri Ramall-
ah, en þar standa íbúar heilshug-
ar að baki PLO. Skömmu áður en
þeir tóku sér stöðu höfðu
menntaskólanemar haldið stutt-
an mótmælafund í búðunum.
Hópur arabískra borgara hafði
ætlað að efna til mikillar göngu í
Jerúsalem til minningar um fórn-
arlömbin í Sabra og Shatila en
yfirvöld lögðu blátt bann við því.
Pví gerræði vildu borgararnir
ekki hlíta og skutu málinu til
hæstaréttar sem úrskurðaði í gær
að bann stjórnvalda væri gott og
gilt þar eð áformin um gönguna
væru runnin undan rifjum flugu-
manna PLO! Hernaðaryfirvöld í
Austur-Jerúsalem töfðu í gær-
morgun útkomu allra arabískra
dagblaða þar um slóðir og báru
því við að í þeim væri að finna
greinar sem ritskoðunarsnatar
höfðu lagt blátt bann við að yrðu
prentaðar.
í Ramallah var allt með kyrr-
um kjörum í gær. Kaupsýslumað-
urinn Khahil Janho kvaðst ekki
hafa rekið augun í nein vegg-
spjöld né bæklinga þar sem hvatt
væri til verkfalla eða lokunar
verslana. En hann sagði það í
sjálfu sér ekki skipta höfuðmáli:
„Það þarf ekki að segja nokkrum
Palestínumanni frá því að nú eru voru framin í Sabra og Shatila framin á einum af mörgum sorg-
liðinfimmárfráþvíhryðjuverkin búðunum. Fjöldamorðin voru ardögum í sögu palestínsku þjóð-
arinnar og þau munu aldrei líða
henni úr minni.“ -ks.
Myrkravöld
Átta hundrnð
djöflar fra
ýmsum löndum
frá sérstœðu safni í Litháen
Við rólega götu í Kaunas, næst
stærstu borg Litháens, getur að
líta skeggjaðan drísildjöful
skorinn í tré með langt nef og
púkalegt glott, sem stendur á
verði. við „djöflasafn“ staðarins.
Allir þeir sem heimsækja safn-
ið verða að taka ofan hattinn við
innganginn til að sanna að þeir
séu ekki með horn, og síðan geta
þeir skoðað alls kyns djöfla-
myndir úr leir, gleri, tré og plasti
með horn, þríforka og hala, og í
bland við djöflana eru nornir
með strýtumyndaða hatta og ríð-
andi á kústum. Minna þessir sýn-
ingargripir á, að þótt íbúar Lithá-
ens séu kaþólskir hafa djöflar
leikið stórt hlutverk í þjóðtrú
þeirra. Búa þessir djöflar - eða
„velniai“ á litháísku - í myllum,
loftherbergjum og skógum, og
bregða sér í engla, bænda, hrossa
og annarra kvikinda líki. í lithá-
ísku er mikið af orðtækjum sem
merkja „þú ert ekki maður held-
ur púki“ eða „þú ert óður eins og
púki“. Við sólsetur má heyra Lit-
háa segja „nú er tími fyrir púkann
að vera hér.“ Börn eru hrædd við
að fara að sofa, því að þau óttast
að í svefnherbergi þeirra sé ein-
hver djöfull á kreiki. Á sprengi-
dag fara börn um með djöfla-
grímur og syngja fyrir utan hús:
fá þau pönnukökur að launum.
Samkvæmt litháenskri þjóð-
sögu er risastór klettur að nafni
Puntukas, sem stendur í lengstu á
landsins Nemunas, kominn til á
þann hátt að drísildjöfull missti
hann, þegar hann var að flýta sér.
Djöflasafnið, sem hefur til sýn-
is um átta hundruð djöflamyndir,
spratt upp úr einkasafni litháísks
listamanns, sem hét Antanas
Zmuidzinavicius. En það var
ekki aðeins nafnsins vegna sem
hann fékk áhuga á djöflum. Á-
kvað hann að verða sér úti um
púkamyndir eftir að vinur hans,
sem var prestur, var orðinn
þreyttur á trúleysi hans og sagði
honum að hann gæti alveg eins
gerst djöflasafnari. Zmuidzina-
vicius, sem fæddur var 1876,
haföi það gjarnan við orð, að
Lúsffer gamli virtist hafa fært
honum heppni. „Hann var vanur
að segja, að djöfullinn hjálpaði
honum kannske, þar sem hann
hafði lifað farsælu lífi. Hann náði
því að verða níræður,“ sagði
leiðsögukona safnsins, Rasa
Kondrotaite.
Um það bil fjögur þúsund gest-
ir koma á safnið dag hvern og sjá
þar safngripi sem koma frá eins
fjarlægum löndum og Japan, Bol-
ivíu, Mongólíu, Ástralíu og Mex-
íkó. Djöflar, galdramenn og
nornir eru ólík í útliti eftir því frá
hvaða löndum þau koma.
Leiðsögukonan, frú Rasa, benti á
austur-þýska nornar-dúkku með
fallegt rautt hár og sagði „á unga
Þessi fjölskylda fékk ekki aðgang að
„djöflasafninu" af ástæðum sem get-
ið er um í upphafi greinarinnar.
aldri eru kvendjöflar aðlaðandi“.
Ungverskir djöflar hafa mjög
voldugt skegg og eru glæsilegum
hornum prýddir, en tékkneskir
djöflar eru glaðlegir á svipinn og
með ýstru sem gefur til kynna að
þeir séu ekki ólíkir mennskum
löndum sínum í því að þykja
bjórsopinn góður. Meðal sýning-
argripa eru mynd af konu í baði
sem er að skála við djöful í úlfs-
líki, mynd af púka með geitar-
andlit sem er að rogast af stað
með prest niður í helvíti, mynd af
djöfli sem er að dáleiða höggorm,
og mynd af djöfli sem er að taka
ljósmynd af nakinni konu í sól-
baði.
Salarkynni safnsins í Kaunas
eru rúmgóð og hrein og vel upp-
lýst og virðist það því ekki þess
legt að geyma safn illra anda.
„Aha,“ sagði frú Rasa, „þannig
er djöfullinn að plata þig.“
(Reuter)
Sjálfur höfuðpaurinn. Fjölmargir æ
menna hans og afkomenda hr
hreiðrað um sig í húsi einu I borgir
Kaunas í Litháen.