Þjóðviljinn - 10.11.1987, Blaðsíða 2

—SPURNINGIir-
Hvað finnst þér um olíu-
mengunarslysið fyrir of-
an Njarðvíkur?
Nína Magnúsdóttir, gjaidkeri
hjá Njarðvíkurbæ:
- Það er ekki gott að hafa þessa
tanka hérna fyrir ofan bæinn, því þeir
geta mengaö vatnsbólin. Þeir eru nú
að halda því fram að þetta þurfi ekki
að hafa áhrif, en ég veit ekki hvað er
til í því.
Hjördís Árnadóttir, félagsmála-
stjóri í Njarðvíkum:
- Þetta er einfaldlega hræðilegt. Það
er búið að vera ófremdarástand með
þessa olíutanka og við höfum lengi
verið hrædd um að eitthvað þessu líkt
myndi gerast. Þeir hafa hins vegar
sagt að þetta ætti að vera í lagi þang-
að til tankarnir verða fluttir í Helguvík.
Magnús Guðmannsson, verk-
fræðingur í Njarðvíkum:
- Við höfum lengi haft áhyggjur af
olíumengun á þessu svæði. Olíutank-
asvæðið er staðsett nálægt vatnsból-
asvæði bæjarins og þetta eru orðin
gömul og lúin mannvirki, bæði
geymar og leiðslur. Þarna getur hæg-
lega orðið slys án þess að menn verði
þess strax varir, eins og þarna er
komið í Ijós.
Jón Ásgeirsson, fyrrv. sveitar-
stjóri í Njarðvíkum:
- Það er hrikalegt ástand ef jarðveg-
urinn og jarðvatnið við vatnsbólin
mengast. Það getur þýtt að flytja þurfi
vatnsbólin. Við gerðum á sínum tíma
áætlun um slíkt í neyðartilfelli, og það
er stórfyrirtæki sem kostar mikið fé.
Sigrún Sighvatsdóttir ritari:
- Þetta er mjög slæmt. Það er hætta á
því að vatnsbólin méngist til frambúð-
ar. I
FRETTIP
Olíuleki
Vatnsból í hættu
75000 lítrar afdíselolíu hafa lekið úr olíutönkum Bandarikjahers ut i
jarðveginn ínámunda við vatnsból Njarðvíkinga. Gamall og úrsér
genginn búnaður. Einu vatnsbóli hefur þegar verið lokað
Heilbrigðisfulltrúi Suðurnesja:
Höfum lengi óttast þetta
Jóhann Sveinsson heilbrigðisfulltrúi: Olíubirgðageymsla hersins úr
sér gengin. Öryggisbúnaður stenst ekki nútímakröfur
að virtust ráðalitlir menn sem
tvístigu yfir uppgreftri og
ryðguðum olíuleiðslum í brekk-
unum fyrir ofan Ytri Njarðvíkur í
gær. Sjötíuogfimmþúsund lítrar
af díselolíu voru horfnir af
tönkum Bandaríkjahers, og það
var eins og jörðin hefði gleypt þá í
bókstaflegum skilningi, því
hvergi sást vottur af þessari olíu
og lekinn á leiðslunum var óf-
undinn enn.
Að vísu var komið í ljós að
leiðslurnar frá tankinum héldu
ekki þrýstingi, en nákvæmlega
hvar var enn óvitað.
Þegar hefur einu vatnsbóli
Njarðvíkinga verið lokað vegna
lekans, en að sögn Jóhanns
Sveinssonar heilbrigðisfulltrúa
Suðurnesja liggur streymi jarð-
vatns einmitt frá umræddum
geymum að því vatnsbóli. Meng-
unar hefur þó ekki enn orðið vart
í vatni, en sýnishorn hafa verið
send bæði til Háskólans og
Bandaríkjanna til greiningar.
Það mun fáum koma á óvart að
tankarnir og leiðslurnar að þeim
gefi sig, því þetta er 35 ára gamall
búnaður og tankarnir sem eru of-
anjarðar og enn eru í notkun
standa á berum sandinum án
nokkurrar steyptrar undirstöðu
eða steyptrar þróar í kring, eins
og sjálfsagt þykir um slíkar
geymslur nú.
Að sögn Friðþórs Eydal blaða-
fulltrúa Bandaríkjahers eru nú 13
eldsneytisgeymar í notkun á
svæðinu fyrir ofan Ytri Njarðvík,
þar af 4 með frágangi eins og að
ofan er lýst. Hinir eru neðanjarð-
ar og er þar um að ræða stáltanka
sem eru varðir með steinsteypu.
Hver tankur tekur að sögn Frið-
þórs um 5,3 miljón lítra af elds-
neyti, og má því teljast mildi að
ekki hafi meira magn runnið út í
jarðveginn en raun ber vitni.
Þrjár leiðslur liggja frá höfn-
inni í Keflavík upp með Flugvall-
arvegi að geymunum, sem einnig
eru tengdir innbyrðis. Leiðsl-
urnar eru fyrir þrenns konar elds-
neyti, flugvélabensín, venjulegt
bensín og díselolíu. Búið var
að grafa niður á leiðslurnar að
umræddum díseltanki á nokkrum
stöðum í gær, og voru tveir
bandarískir sérfræðingar mættir á
staðinn til þess að kanna málið.
Olíubrák var í polli ofan í einni
gröfinni, og töldu bandarísku
sérfræðingarnir að hér væri ekki
um díselolíu að ræða, heldur
væru þetta að öllum líkindum lífr-
ænar leifar spýtnabraks, sem
einnig mátti sjá í gröfinni við pol-
linn. Það teljast væntanlega tíð-
indi ef niðurgrafið spýtnabrak
ummyndast í olíu á 35 árum á
okkar breiddargráðu!
Fulltrúar herliðsins á Keflavík-
urflugvelli tilkynntu íslenskum
stjórnvöldum og bæjaryfirvöld-
um í Njarðvíkum og Keflavík um
rökstuddan grun sinn um
olíuleka þegar fyrir helgina. Hef-
ur varnarmálaskrifstofa utan-
ríkisráðuneytisins kvatt saman
sérstakan vinnuhóp til þess að
stjórna aðgerðum, en í hópnum
eru Svavar Jónatansson verk-
fræðingur, Oddur Einarsson bæ-
jarstjóri Njarðvíkur, Vilhjálmur
Ketilsson bæjarstjóri í Keflavík,
Magnús Guðjónsson heilbrigðis-
fulltrúi Suðurnesja, Gunnar Ág-
ústsson frá Siglingamálastofnun
og Jón Jónsson jarðfræðingur.
Allir þessir aðilar voru á fundi í
Ytri Njarðvík þegar Þjóðviljinn
var þar á ferð.
í fréttatilkynningu frá utan-
ríkisráðuneytinu stendur að þess
sé vænst að hægt verði að loka
olíugeymslusvæðinu fyrir ofan
Ytri Njarðvíkur eftir um það bil
eitt og hálft ár þegar eldsneytis-
birgðastöðin í Helguvík verði
tekin í gagnið.
— ólg
Menn vita ekki en hvert olían
hefur farið né hvar lekinn er.
, Rannsóknarmenn
kanna aðstæður og í baksýn
sést tankurinn sem
gasolían átti að vera í.
Mynd EÓI.
Við höfum lengi óttast mengun
af völdum olíutankanna fyrir
ofan Ytri Njarðvík, sagði Jóhann
Sveinsson heilbrigisfulltrúi
Suðurnesja í samtali við Þjóðvilj-
ann í gær. Þessi búnaður sem
olían er geymd í er frá árunum
1950-52 og stenst ekki nútíma-
kröfur.
Það er talið að lekinn hafi byrj-
að fyrir viku síðan, sagði Jóhann,
og í versta falli hafa um 75.000
lítrar farið niður í jarðveginn, en
það er sem nemur þrem bílförm-
um af gasolíu. Menn vita hins
vegar ekki með vissu enn hvar
lekinn hefur verið eða hvert olían
hefur farið. Hins vegar bendir allt
til þess að leiðsla hafi gefið sig, en
leiðslan upp að tanknum er 8
tommu stálrör sem liggur á klöpp
undir um eins meters djúpum
jarðvegi. Mengun hefur hins veg-
ar hvergi komið fram í jarðvegin-
um ennþá, en við höfum þegar
slökkt á dælu í einni borholu í
vatnsbólum okkar, þar sem
rennslistefna jarðvatnsins liggur
beint frá tönkunum að þeirri
holu.
Aðspurður sagði Jóhann að
ekki væri nákvæmlega vitað
hvernig olían breiddist út, það
færi eftir jarðveginum. Hins veg-
ar gerðist það trúlega hægt þar
sem jarðvegurinn gæti gleypt
talsvert magn af olíu í sig.
Jóhann sagði að reglulegt eftir-
lit hefði verið haft með tönkum
og leiðslum á olíubirgðasvæðinu,
og hefðu olíuleiðslurnar verið
þrýstingsprófaðar einu sinni á
ári. Síðasta prófun fór fram í apríl
síðastliðnum og kom þá enginn
leki í ljós.
- Þegar tankarnir voru byggðir
í upphafi 6. áratugarins voru ekki
gerðar sömu kröfur til
mannvirkja af þessari gerð og
menn gera í dag. Þá var talið
nægja að hafa jarðvegsruðninga í
kringum tankana eins og þarna er
nú, og tankarnir voru látnir
standa á berum sandinum. Nú
þykir ekki annað við hæfi en að
tankar af þessari gerð séu í
steyptri þró sem varni því að inni-
haldið fari út í jarðveginn ef slys
verður.
Það kemur væntanlega í ljós á
næstu dögum, sagði Jóhann að
lokum, hvert olían hefur lekið og
hvert umfang skaðans er. Okkur
er sagt að það sé eitt og hálft ár í
það að olíubirgðasvæðið verði
flutt til Helguvíkur. Vonandi
verður þetta til þess að þeim á-
formum verður flýtt.
- ólg