Þjóðviljinn - 10.11.1987, Blaðsíða 4

LEIÐARI
Nú vinna menn saman
Landsfundi Alþýðubandalagsins er lokið. Þar
var kjörin ný forystusveit, og þar var lagður
grunnur að beittri stefnu og skilvirkum vinnu-
brögðum í starfi Alþýðubandalagsmanna, bæði
samstarfinu innan flokksins og við hin brýnu
verkefni í samfélaginu.
Helstu tíðindi fundarins eru auðvitað glæsi-
legt kjör Ólafs Ragnars Grímssonar til for-
mennsku í flokknum. Hinn ótvíræði meirihlut-
astuöningur er hinum nýja formanni mikilsvert
vegarnesti, ekki síst vegna þess að í aðdrag-
• anda kosninganna var hart barist og stundum
með þeim hætti að ýtti undir fjölmiðlaspár um
klofning í flokknum að landsfundi loknum. I
formannskjörinu 7. nóvember var í fyrsta sinn í
sögu Alþýðubandalagsins valið á milli tveggja
formannsefna, og sem betur fer virðist flokkur-
inn ætla að standast það próf með prýði.
Það er líka mikils um vert að með Ólafi völdust
nýir og efnilegir flokksmenn í forystusveitina. Til
flokksstjórnar var kjörið dugmikið hæfileikafólk
með trausta reynslu af ólíkum samfélagsverk-
efnum, og þótt yfirbragð framkvæmdastjórnar-
innar beri ekki mikinn svip endurnýjunar er
miðstjórnarkjörið staðfesting þess að við for-
mannsskiptin kemurtil ábyrgðarstarfa ungt fólk
og hraust og tekur höndum saman við gamal-
reynda flokksmenn.
Við upphaf landsfundar sagði á þessum stað
í Þjóðviljanum að fundurinn gæti í senn orðið
lokakafli mikilvægs innra starfs í flokknum, -
endurnýjunarumræðunnar í sumar - og upphaf
nýrra tíma, bæði í flokknum og samfélaginu.
Enn er of snemmt um það að segja hvort
þessi spásögn stenst. Eftir erfiða og viðkvæma
umræðu eftir kosningaósigurinn í apríl og harð-
an slag um formennskuna er ekki við öðru að
búast en að menn þurfi nokkrar vikur til að átta
sig á nýrri pólitískri stöðu, nýjum viðhorfum og
nýjum möguleikum.
Og nú reynir á. Það reynir á hinn nýkjörna
formann. Hann verður að sýna að til nokkurs
var að veita honum þennan afdráttarlausa
stuðning, og um leið að tryggja samstöðu og
sættir. Það reynir á bandamenn hans í forystu-
sveitinni að tengja saman hugmyndagrunn
flokksins og brýn samfélagsverkefni með nýjum
vinnubrögðum og starfsstíl. Það reynir á al-
menna flokksmenn og stuðningsmenn að vinna
með forystunni að nýrri sókn. Og ekki síst reynir
á þá sem í kosningunum börðust með öðrum
frambjóðanda en þeim sem kjörinn varð.
Ólafur Ragnar sagði í ríkisútvarpinu í gær að
fyrir formannskjörið hefðu flokksmenn skipt sér
upp í Olafsmenn og Sigríðarmenn, einsog eðli-
legt væri í lýðræðislegum átökum af þessu tæi.
Hinsvegar væri formannskjörinu lokið, og nú
væru engir Ólafsmenn eða Sigríðarmenn eftir,
- eingöngu Alþýðubandalagsmenn. Hann liti á
sig sem formanns flokksins alls.
Fyrstu viðbrögð langflestra þeirra forystu-
manna sem studdu Sigríði Stefánsdóttur benda
í sömu átt, og sá vilji flokksmanna er augljós að
þeir fáu sem brugðust við með heift noti næstu
vikur til að stilla skap sitt og láta fornar væringar
víkja fyrir skynsamlegri framtíðarpólitík.
Alþýðubandalagið hefur með landsfundinum
skapað sér nýja vígstöðu og undirbúið sókn
sem getur skilað því til róttækra áhrifa í samfé-
laginu. Sú sókn er meðal annars undir því kom-
in að flokksfélagar skilji nauðsyn þess að takast
í hendur og fylkja sér undir eitt merki. Það þýðir
ekki að menn eigi að hætta að takast á, - því að
átakalaus stjórnmálaflokkur er lítils virði og sú
vinstrifylking aum þarsem ekki fer fram stöðug
umræða um stefnu og vinnubrögð. En menn
verða að sætta sig við úrslit þessarar orrustu og
mega ekki bregðast við með því að henda sér
ofaní nýjar skotgrafir.
Nú verða menn að vinna saman.
-m
KLIPPT OG SKORIÐ
Týndir ballgestir
í opnusamantekt í DV var
þvert yfir síðu auglýst eftir týndri
kynslóð. Týnda kynslóðin er
ófundin“. Vel hefði hrollur getað
farið um lesandann: hann gat bú-
ist við átakanlegri lýsingu á því
hvernig heil kynslóð hæfileika-
fólks hefði týnst í meiriháttar sál-
arkreppu eins og áður fyrr þegar
svo var til orða tekið. En viti
menn: harmleikurinn var dæmi-
gerður íslenskur stormur í
vatnsglasi, eða réttara sagt asna-
glasi. Það sem blaðið átti við var
það að „gestum vínveitingahúsa
fer sífellt fækkandi“ eins og skýrt
er tekið fram í undirfyrirsögn.
Síðan velta menn vöngum yfir
þessu hér: vínveitingahúsum hef-
ur snarfjölgað í landinu en gest-
um ekki. Og menn vita ekki
hvernig á þessu stendur. Ólafur
Laufdal veitingamaður kennir
því um að óvirkir alkóhólistar séu
orðnir svo margir. Eða þá því að
það sé tiltölulega ódýrt að
skreppa í helgarferð út fyrir
landsteinana. Og svo framvegis.
Vitaskuld geta allir (nema
veitingamenn) verið því fegnir að
þeim fækkar heldur sem fara „út
að skemmta sér“ með þeim hætti
sem hér er á dagskrá. Þetta er
ekki vandamál fyrir fimm aura.
En þetta er engu að síður fróðlegt
mál: enn eitt dæmið um að
feiknalega sterk þjóðtrú hefur
orðið fyrir skakkaföllum. Sú trú
sem segir því meira þeim mun
betra.
Þvi meira
því betra
Við þekkjum það frá því við
vorum krakkar að það er erfitt að
standast freistingar þessarar trú-
ar. Fimmkrónuís hlýtur að vera
betri en túkallís. Sá sem kemst
þrisvar í bíó á viku hverri er sælli
en sá sem kemst ekki nema einu
sinni. Að ekki sé talað um þá
sjálfsögðu grundvallarstaðreynd
að hundrað tonn af þorski eru
betri en fimmtíu tonn.
Svo leiðir hvað af öðru þar til
öll lífsstefnan verður sú að trúa á
meira magn, og undir hana er
kynt rækilega með rammáfengri
blöndu auglýsinga og pólitískrar
innrætingar sem segir að sá mað-
ur sé ekki frjáls sem ekki noti og
neyti og nýti meira og meira í dag
en í gær. Óg sá sem öðruvísi hugs-
ar er íhaldssamur, leiðinlegur og
á móti frelsinu.
En svo verður maður allt í einu
var við það allt um kring, að ein-
hver þreyta kemst í þensluna og
neyslugleðina. Ballgestir mæta
ekki hvað sem hver segir. Við
fjölgum ljósvakafjölmiðlum
snarlega og fyrst eru menn mjög
spenntir yfir þeirri þróun. En svo
tekur við einhver dofi og drungi
og afskiptaleysi og menn fara að
gleyma því að hljóðvarp sé til yf-
irleitt og meira að segja sjón-
varpsnotkun skreppur saman.
í framhaldi af þessu fara svo
þeir sem í gær voru sælir og bjart-
sýnir á frelsið og magnið að klóra
sér í hausnum. Meira að segja
Morgunblaðið ymprar á því að
það þurfi að hafa eftirlit með of
mörgum og þar með of lágkúru-
legum fjölmiðlum. Eða þá of
mörgum skreiðarsölum á rýrum
mörkuðum.
Að dansa með
í staðinn fyrir það að framtaks-
semin sé talin góð í sjálfu sér
heyrast úr ólílegustu stöðum
kvartanir um að alltof margir séu
að vasast í rekstri, alltof margir
ætli sér að græða á einu og sömu
hugmyndinni og að stríðskostn-
aðurinn við alla þá gróðadrauma
sé alltof mikill, bæði á mennsku
plani og fjárhagslegu. Við hér á
Þjóðviljanum áttum lengi vel
einkarétt á nöldri um offjárfest-
ingu í verslun og öðrum þjón-
ustugreinum, en nú lekur sú tón-
list út um allan Tímann og langt
inn í raðir einkaframtaksins.
Til dæmis í viðtali í Alþýðu-
blaðinu um helgina við Ólaf
Laufdal, sem á Broadway, Hótel
Borg, Hollywood, ferðaskrif-
stofu, bflaleigu og fleira. Hann er
náttúrlega með frelsinu. En um
leið er hann alveg grallaralaus,
hlessa og gáttaður á frelsinu og er
þetta harður tilvistarhnútur.
Ólafur segir meðal annars:
„Þetta er brjálæði eins og það
er í dag. Hvaða vit er að reisa 76
verslanir inni í Kringlu á sama
tíma og hundruð verslana berjast
í bökkum...
Mönnum er gert alltof létt í dag
að stofna fyrirtæki. Þess vegna
fara menn unnvörpum á haus-
inn.... Ég held að það eigi að vera
hægt að stoppa menn af áður en
komið er út í tóma vitleysu...
Ólafi þykir það skjóta skökku
við, ef allir ætli sér að lifa af versl-
un, en engir fáist smám saman í
iðngreinar og í sjávarútveginn".
Menn geta náttúrlega borið
fram meinlegar skýringar á því
hvers vegna stórfiskur eins og
Ólafur Laufdal hefur horn í síðu
annarra einkaframtaksmanna -
ekki síst þegar hann er nú síðast
að reisa nýtt hótel þar sem „2500
manns eiga að geta skemmt sér í
einu og 1300 manns geta borðað
sarnan" ( á tímum minnkandi að-
sóknar að veitingahúsum sem
fyrr var um getið). Sjálfur aðhyll-
ist hann svo einskonar grimma
forlagahyggju í þessum málum
sem hann lýsir svo:
„Það er til dæmis alltofmikið
byggt í landinu... Menn kroppa
augun hver úr öðrum með þessu
háttalagi. Ég er hér enginn eftir-
bátur en ef þú tekur ekki þátt í
þessum darraðardansi ertu
undir.“
Með örðum orðum: manneskj-
an er dæmd til að byggja, til að
offjárfesta, til að ganga þvert á
förtölur skynseminnar, það er
hennar harmleikur undir sólu
frelsisins. ÁB
þlÓÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjórl: Hallur Páll Jónsson.
Rltstjórar: Árni Bergmann, össurSkarphéðinsson.
Frétta8tjóri: Lúðvík Geirsson.
Biaðamenn: Elísabet K. Jökulsdóttir, Guðmundur Rúnar Heiðarsson,
Hrafn Jökulsson, HjörleifurSveinbjörnsson, Kristín Ólafsdóttir,
Kristófer Svavarsson, Logi Ðergmann Eiðsson (íþróttir), Magnús H.
Gíslason, MörðurÁrnason, ÓlafurGíslason, RagnarKarlsson,
SigurðurÁ. Friðþjófsson, Vilborg Davíðsdóttir.
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmy ndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlttsteiknarar: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason, Margrét
Magnúsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrlfatofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýslngastjóri: Siaríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Unnur Agústsdóttir, Olga Clausen, Guðmunda Krist-
insdóttir.
Símavarsla: Hanna Ólafsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiöalu- og af greiðslustjóri: HörðurOddfríðarson.
Útbreiðsla: G. MargrétÓskarsdóttir.
Afgreiðala: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Ir.nbelmtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ÓlafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, sfmar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð flausasölu: 55 kr.
Helgarblöð: 65 kr.
Áskrlftarverð á mónuðl: 600 kr.
4 SfÐA - ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 10. nóvember 1987