Þjóðviljinn - 12.11.1987, Qupperneq 10

Tölvur í skólum
Mikil og ör þróun
í frægri skýrslu um
menntastefnu á íslandi, sem
kom út í ágúst í ár og þrír sér-
fræðingarfrá Efnahags- og
framfarastofnuninni í París
unnu fyrir íslensk stjórnvöld,
segir að nokkuð skorti á að
ákveðin stefna hafi verið
mörkuð um notkun nýtísku-
legra hjálpartækja við
kennslu í skólum landsins,
svo sem með aðstoð mynd-
bandstækjaog tölva. Um
notkun tölva segja þeir m.a.:
„Ekki virðist gert ráð fyrir notk-
un tölva við kennslu í öðrum
greinum, svo sem tungumál-
um eða stærðfræði. Á einu
tölvuna, sem við sáum í notk-
un var verið að spila tölvuleik,
og í öðrum skóla benti skóla-
stjórinn okkur á fjórar spán-
nýjartölvurog sagði: „Nú
verðum við að ákveða hvern-
ig við ætlum að nota þær.“
Til að forvitnast um hvort þetta
álit sérfræðinganna frá París um
notkun tölva í skólum landsins
eigi við einhver rök að styðjast og
til þess að fá að vita hvernig staða
tölvukennslu er innan skólakerf-
isins hér á landi, heimsótti blaða-
maður Pjóðviljans Salvöru Giss-
urardóttur, námsstjóra í tölvu-
fræðum í Skóiaþróunardeild
menntamálaráðuneytisins. Sal-
vör tók við starfi námsstjóra í
tölvunarfræðum haustið 1986, á
grunnskóla- og framhaldsskólas-
tigi og er það í fyrsta skipti sem
verksvið námsstjóra nær einnig
yfir framhaldsskólastig.
Val í grunnskólum
Salvör var fyrst spurð að því
hvernig tölvukennslu vceri háttað
innan grunnskólanna í landinu:
„Tölvukennsla er eingöngu
valgrein í grunnskólum og þó
ekki alls staðar og er það bundið
við 9. bekk fyrst og fremst, en
tölvukennslan er þar ekki inní
námsskrá. Bókakostur og bæk-
lingar fyrir tölvunám hafa verið
að batna á síðustu misserum og
fyrir þremur vikum eða svo kom
út kennslubók um Lógónám fyrir
byrjendur eftir Ragnheiði Bene-
diktsdóttur og er hún ætluð börn-
um frá 12 ára aldri og uppúr.
Ennfremur er nýkomin út kenns-
lubókin Forritun með Lógó eftir
Jón Torfa Jónsson."
Skylda í
framhaldsskólum
En hvað með tölvukennslu í
framhaldsskólunum?
„Það var fyrir nokkrum árum
að tölvufræði var gerð að skyldu-
námsgrein við einstaka fram-
haldsskóla en í dag er hún það að
mestu í langflestum mennta- og
framhaldsskólum. Þar er gert ráð
fyrir að nemendur ljúki að
minnsta kosti einum tölvuáfanga.
Á liðnum árum hefur tilhögun
tölvukennslunnar breyst mjög og
nú er algengt að tölvukennslan
fari að mestu leyti fram í sérstök-
um tölvustofum þar sem eru 12 til
24 tölvur eða ein tölva á hvern
nemanda. Þá hefur inntak náms-
ins breyst í takt við tíðarandann.
Nú er minni áhersla lögð á
kennslu í forritun en þeim mun
meiri á þjálfun í hagnýtum not-
endahugbúnaði svo sem ritvinns-
lukerfum, töfluútreikningi og
gagnasafnskerfum. “
Hvencer var það sem tölvur
héldu innreið sína í kennslustofur
framhaldsskólanna og hvernig fór
sú kennsla fram?
„Mig minnir að það hafi verið
um árið 1973 sem Yngvi Péturs-
son byrjaði að kenna greinina
sem valgrein í Menntaskólanum í
Reykjavík og þá í tengslum við
tölfræði. Hann fór með nemend-
urna upp í Háskóla og sýndi þeim
tölvuna sem þar var þá og hvernig
hún ynni. Þannig að í grófum
dráttum má segja að tölvu-
kennsla hefjist fyrir rúmum ára-
Skrifstofutœknir
Eitthvað
fyrir þig?
Tölvufrœðslan mun í janúar endurtaka hin vinsœlu
nömskeið fyrir skrifstofufólk sem haldin hafa verið sl. ór.
Um er að rœða þriggja mónaða fjölbreytt nöm í vinnu-
aðferðum ö skrifstofum, með sérstakri öherslu ö notkun
PC-tölva, sem nú eru orðnar ómissandi við öll skrifstofu-
störf.
í nóminu eru kenndar m.a. eftirfarandi greinan
Almenn tölvufrœði, stýrikerfi, tölvusamskipti, ritvinnsla,
gagnagrunnur, töflureiknar og dcetlanagerð, tölvubók-
hald, toll- og verðútreikningar, almenn skrifstofutœkni,
grunnatriði við stjórnun, uppsetning skjala, útfylling eyðu-
blaða, verslunarreikningur, víxlar og verðbréf, íslenska og
viðskiptaenska.
Nemendur útskrifast sem skrifstofutœknar og geta að
ndmi loknu tekið að sér rekstur tölva við minni fyrirtœki.
Nómið hefst 5. janúar 1988.
EGO-tölvur eru fullkomlega samhæfðar IBM PC
tölvum og því getur þú nýtt þér þúsundir forrita.
EGO er einn besti valkosturinn á PC sviðinu í dag.
Fjórar gerðir eru í boði:
PC
Tveir hraðar: Sami og IBM PC og 70% hraðvirkari.
640 kb innra minni. Grafískur skjár, 12 tommu, grænn
eða gulur, Hercules samhæfður. Innbyggð klukka og
dagatal. Tvö disklingadrif, 360kb hvort. Samsíða og
raðtengi. Kr. 58.000.-
XT
Sama tölva og PC, en í stað annars disklingadrifanna
er 20 MB harður diskur. Kr. 82.000.-
AT
286
AT
Tveir hraðar: Sami og IBM AT og 33% hraðari (6 og
10 Mhz). 640 kb innra minni. Grafískur skjár, Hercules
samhæfður. 1.2 Mb disklingadrif, 44 MB harður disk-
ur. Samsíða tengi. Minni um sig en EGO AT.
Kr. 135.000.-
Tveir hraðar: Sami og IBM AT og 67% hraðari (6 og
10 MHZ). 1 Mb innra minni. Grafískur skjár, 14
tommur, Hercules samhæfður. 1.2 Mb disklingadrif,
20 Mb harður diskur. Innbyggð klukka og dagatal.
Samsíða tengi. Kr. 152.000.-
Á skrifstofu Tölvufrœðslunnar er hœgt að fö bœklinga um
ndmið, bœklingurinn er ennfremur sendur í pósti til þeirra
sem þess óska. /
Innritun og nónarl upplýsingar veittar í símum 687590 og 686790.
Tölvufræðslan
Borgartúni 28
Með öllum tölvum fylgir:
• MS DOS 3.2
• Ritvinnsla EASY
• Kerfi fyrir manna- og vöruskrár, útprentun reikninga, gíró-
seðla og límmiða.
Góð greiöslukjör.
ECaOfQarðatorg 5, Garðabæ (í pósthúsinu, 2. hæð).
Sími 656510.
Sálvör Gissurardóttir námsstjóri í tölvufræðum á grunnskóla- og framhaldsskólastigi: Þekking og
kunnátta á tölvur er hverjum manni nauðsynleg í nútímaþjóðfélagi. Mynd Sig.
tug í framhaldsskólum almennt
hér á landi. Þá voru tölvur mun
dýrari en í dag og þess vegna mun
færri í hverjum skóla en nú er.
Kennslan fór að mestu leyti fram
í fyrirlestraformi og nemendur
fengu miklu minni verklega þjálf-
un í notkun tölva en nú. Náminu
var þannig háttað að svo að segja
eingöngu var kennd forritun og
þá í flestum tilfellum forritunar-
málið BASIC. Það forritunarmál
var og er innbyggt í flestar minni
tölvur og þótti á sínum tíma að-
gengilegasta forritunarmálið
fyrir byrjendur. Það var og al-
gengt að tölvukennslan væri sérá-
fangi á stærðfræðibrautum og að-
eins lítill hluti nemenda skólans
nyti slíkrar kennslu.“
Ör þróun
Nú hlýtur umfang tölvukennsl-
unnar að hafa aukist á síðustu
árum.
„Jú, víst er það. Auk almennra
tölvuáfanga geta nemendur í
nokkrum stærri skólum landsins
valið sérstakar tölvubrautir eða
tölvuval. Slík sérhæfing er oft
tengd öðrum og hefðbundnari
námsgreinum og eru 'meginlín-
urnar þar tvær. Annars vegar
tölvunotkun í rekstri og við-
skiptum, og í því sambandi er
hægt að nefna þrjá skóla sem
bjóða upp á þetta: Verslunar-
skóla Islands, Fjölbraut í
Breiðholti og Menntaskólann í
Kópavogi. Hins vegar tölvunotk-
un í iðnaði og tæknigreinum,
samanber kennslu í Iðnskólan-
um. Nemendur sem velja slíka
sérhæfingu eiga það sameiginlegt
að þeir læra mótað forritunarmál
en að öðru leyti er áherslan ann-
að hvort á hugbúnað eða vélbún-
að.“
Hvernig tölvur eru íframhalds-
skólunum?
„Þær tölvur sem eru í notkun
við kennslu í fjölbrauta- og
menntaskólum eru næstum allar
einmenningstölvur, sem merkir
að hver notandi hefur eigin tölvu,
skjá, hnappaborð og disklinga-
drif. Þessar tölvur eru sums stað-
ar tengdar saman í net þannig að
margir nemendur geta sótt gögn
frá einni diskastöð og/eða prent-
að út á sama prentaretT Við
kennslu er svo til eingöngu kennt
á þrjár tölvutégundir. Þær eru
BBC, Apþíe 2 E og vélar af svo-
kölfuðum MS-DOS/PC-DOS
staðli. En eftir því sem ég best
veit er aðeins kennt á BBC-tölvur
í tveimur framhaldsskólum. Aft-
ur á móti eru Apple 2 E tölvur
mjög útbreiddar og er skýringin á
því sú að í byrjun árs 1984 ákvað
menntamálaráðuneytið að mæla
með því að framhaldsskólar
keyptu allir sömu tegund af tölv-
um og varð Apple 2 E fyrir val-
inu. Þegar sú ákvörðun var tekin
fyrir tæpum þremur árum þá voru
MS-DOS tölvur svo dýrar að þær
komu ekki til greina.
En hafa ekki tölvur með MS-
DOS stýrikerfi sótt á í seinni tíð?
„Jú, það hafa þær gert. Og þar
liggur skýringin fyrst og fremst í
gífurlegri verðlækkun sem orðið
hefur á tölvum á undanförnum
árum. Þess vegna hefur það gerst
á tveimur árum að í marga skóla
hafa verið keyptarMS-DOS tölv-
ur. í sumum skólum, til dæmis í
Salvör Gissurardóttir, námsstjóri í tölvufræðum
á grunnskóla- og framhaldsskólastigi:
Tölvunám er valfag í grunnskólum en skylda í
framhaldsskólum. Ahersla á þjálfun í hagnýtum
notendahugbúnaði
V.Í., F.B., V.A., M.A., ogM.K.
fer öll kennsla fram á MS-DOS
vélar en í öðrum er tilhögun oft
þannig að kennsla í byrjunará-
föngum fer fram á Apple tölvur
og kennsla í framhaldsáföngum
fer fram á MS-DOS tölvur. Nú er
svo komið að í fjölda talið eru
vélar af MS-DOS staðli langalg-
engustu tölvurnar í framhalds-
skólunum. Þær tölvur sem hafa
verið keyptar inn í framhalds-
skólana undanfarna mánuði eru
nánast eingöngu af þessum staðli.
Algengast er að þessar vélar séu
með tvöföldu disklingadrifi og
tölvuminni (RAM) sé 640K. Til
gamans má nefna að fyrir sex
árum þótti nokkuð gott að tölvur
í skólum hefðu tölvuminni frá 1
til 4K.
Hvernig gengur að fá kennara
til starfa í tölvufrœðum?
„Það hefur mikið skánað að fá
kennara til kennslu í tölvunar-
fræðum á síðustu misserum, en
það verður að segjast eins og er
að ástandið í þeim efnum var
mjög erfitt um 1984 þegar kjör
kennara þóttu hvað lægst og
menn höfðu ekki efni á því að
starfa sem kennarar. En í dag er
að myndast ákveðinn stöðugleiki
í þessu og kennarar víðast hvar
mjög áhugasamir í kennslunni.
Þó verður að segja þá sögu eins
og hún er að í dag er einn tölvun-
arfræðingur í kennslu á sínu sviði
í framhaldsskólunum. Þeir sem
kenna á tölvur sækja menntun
sína í endurmenntunarnámskeið
sem haldin eru og svo hafa þeir
sjálfir brennandi áhuga á tölvum
og öllu sem þeim fylgir.
Tölvukunnátta
nauðsynleg
Að lokum Salvör. Hver held-
urðu að þróunin verði í tölvu-
kennslu hér á landi í framtíðinni?
„Það er mjög erfitt að sjá hana
fyrir. Breytingarnar eru mjög
örar í tölvunni og það sem er í dag
getur að mörgu leyti verið jafnvel
úr sér gengið stuttu seinna. En
þróuninni verður ekki snúið við,
svo mikið er víst, og við sjáum
það í dag að það fyrirfinnst ekki
sá vinnustaður sem hefur ekki
tölvu í sinni þjónustu. Og fyrir
okkur sem störfum að uppbygg-
ingu tölvukennslu í skólum lands-
ins, hvort sem það er í
grunnskóla- eða framhaldsskóla,
verðum að hafa okkur öll við til
að fylgjast með framvindunni og
koma því til skila í skólana. Því sá
sem er á leið út á vinnumarkað-
inn verður nauðsynlega að kunna
eitthvað á tölvu og hvernig hún
vinnur. Sá sem ekkert kann er
varla samkeppnisfær við þann
sem kann um vinnu nú til dags.
Við hjá Skólaþróunardeild
menntamálaráðuneytisins erum
öll af vilja gerð, en það er með
þetta sem svo margt annað hjá
ríkinu að það sem kostar peninga
er stundum látið sitja á hakanum
fyrir öðru sem hægt er að koma í
verk fyrir minni pening. En
reynslan hefur kennt okkur að
það er dýrt í tækniþekkingunni
að bíða,“ sagði Salvör Gissurar-
dóttir, námsstjóri í tölvunarf-
ræðum á grunnskóla- og fram-
haldsskólastigi.
grh

Nýlega tók Póst- og símamálastofn-
unin í notkun almenna gagnaflutn-
ingsnetiö. Miðstöð gagnanetsins er
í Reykjavík en netstöðvar eru á 6
stöðum á landinu. Auk þess að
tengjast innbyrðis eru netstöðvarn-
ar tengdar gagnaflutningskerfum um
allan heim. Gagnaflutningsnetið líkist
símakerfi, en í stað símtækja koma
tölvur með tilheyrandi skjám og
prenturum. Með þessu opnast nýir
Þeim möguleikum sem notendum
Almenna gagnanetsins standa til
boða fer stöðugt fjölgandi, og með
fleiri notendum eykst notagildið.
möguleikar fyrir einstaklinga og fyrir-
tæki sem hafa samskipti við aðra
með tölvum.
Tenging við gagnanetið ersára ein-
föld. Allt sem þarf er upphringimót-
ald, sem er tengt við símatækið, en
með því er hægt að ná sambandi
við netið í gegnum sjaífvirka síma-
kerfið á ódýran og einfaldan hátt.
Fyrir þá sem koma til með að nota
netið mikið er hagstæðara að fá sér
fasttengda línu og mótald.
HVERJUM GAGNAST NETIÐ?
Möguleika Almanna gagnanetsins geta
allir tölvunotendur nýtt sér og kostnaður-
inn er ekki meiri ensvoað það ætti að
vera hverjum notenda mögulegt.
N0TAÐU ALMENNA GAGNANETIÐ
— TIL AÐ SENDA TELEX.
Með tengingu við almenna gagnanetið og
áskrift að svokölluðum tölvupósthólfafyrir-
tækjum er hægt að nota venjulega tölvu til
móttöku og sendinga á telex.
— TIL AÐ KOMAST i SAMBAND VIÐ
GAGNABANKA.
Ef þörf er á sérhæfðum upplýsingum er
unnt að komast I samband við gagna-
banka innanlands og erlendis sem geyma
ótrúlegt magn hvers kyns upplýsinga og
þekkingar.
— TIL FJARVINNSLU.
Með tengingu við almenna gagnanetið
geta útibú og afgreiðslustaðir fyrirtækja,
hvenær sem er komist I samband við móð-
urtölvu I höfuðstöðvunum og auðveldaö
þannig margskonar vinnu.
— TIL AÐ KOMAST i SAMBAND VIÐ
AÐRAR TÖLVUR.
Með fasttengingu við almenna gagna-
netið opnast möguleiki áað„ tala" við aðra
notendur I gegnum tölvuna. Kostir við
beint samband eru ótvlræðir, einkum ef
um er að ræða upplýsingar sem tæki óra-
, tíma að lesa upp I slma, hvað þáað senda
þær eftir öðrum leiðum.
PÓSTUR 0G SÍMI
s: 26000.