Þjóðviljinn - 23.03.1988, Blaðsíða 8

Leikhús
Baráttan við
Slána mús
Revíuleikhúsið tekur aftur upp sýningar á
œvintýrasöngleiknum Sœtabrauðskarlinum
Revíuleikhúsið hefur aftur
hafið sýningar á ævintýra-
söngleiknum Sæta-
brauðskarlinum eftir David
Wood. Eins og menn eflaust
muna var Sætabrauðskarlinn
sýndur í Gamla Bíói á síðasta
ári, en verður nú tekinn upp í
nýja leikhúsinu í Félagsheimili
Kópavogs, Höfuðbólinu.
Sætabrauðskarlinn var upphaf-
Iega kynntur af Towngate
leikhúsinu, Basildon, var settur
þar upp af Théatre Royal um
jólaleytið 1976. Síðan hefurhann
verið sýndur víðsvegar um heim
og var árin 1980-1981 valinn
vinsælasta barnaleikritið í
Vestur-Þýskalandi.
Söngleikurinn gerist á gömlum
eldhússkenk. Nýbakaður sæta-
brauðskarl hittir herra Salta og
frú Pipru, og herra Gauk Von
Kúkkú, sem býr í gauksklukku.
Herra Gauk er illt í hálsinum,
sem er alveg hræðilegt því það
eyðileggur fyrir honum kúkkúið
svo hann á á hættu að lenda í
ruslafötunni. Sætabrauðskarlinn
býðst til að hjálpa honum til að
lækna hálsinn, en þá koma til sög-
unnar þorpararnir sem vilja
koma í veg fyrir það. Það eru þau
mafíuþorparinn Sláni Mús og
Gamla Hlussan, en hún er gömul
tegrisja sem býr uppi á efstu hillu,
og sem enginn vill heimsækja.
Þórarinn Eyfjörð leikur Gauk
Von Kúkkú, Bjarni Ingvarsson
herra Salta, Alda Arnardóttir frú
Pipru og Ellert Ingimundarson
Sætabrauðskarlinn. Saga Jóns-
dóttir leikur Gömlu Hlussuna og
Grétar Skúlason Slána Mús.
Hálsinn aumur, kúkkúið horfið og ruslafatan blasir við. Hvað gerir
vesalings Gaukur von Kúkkú nú?
Leikstjóri er Þórir Steingríms- Wood í útsetningu Össurar
son og aðstoðarleikstjóri Lilja Geirssonar. Revíuhljómsveitin
Guðrún Þorvaldsdóttir. Leik- Þe'r Sigurður Marteinsson og
mynd gerir Stígur Steinþórsson, Gmar Jóhannesson.
þýðandi er Magnea J. Matthías- Næstu sýningar á Sæta-
dóttir, Helena Jóhannsdóttir sér brauðskarlinum verða á laugar-
um dansana, Jóhann Pálmason daginn kl. 14:00, og á sunnudag-
um lýsingu og Sigurður Jónsson *nn kl. 14:00 og 16:00.
um hljóð. Tónlistin er eftir David LG
Norskir bókadagar
Henrik Ibsen-dagskrá
Fyrirlestur um verk Ibsens og leiklestur úr verkum hans áfyrsta degi
norsku bókadaganna
í dag hefjast norskir bókadag-
ar
í Norræna húsinu. Bókadag-
arnir eru liður í norrænni
bókakynningu sem Norræna
húsið gengst fyrir í samvinnu
við sendikennarana í Norður-
landamálum við Háskóla ís-
lands.
í ár hefur Norræna húsið tekið
upp á því nýmæli að kynna bók-
menntir eins lands sérstaklega
nokkra daga í senn, og er að
þessu sinni fjallað um Noreg og
norskar bókmenntir, með bóka-
sýningum, fyrirlestrum og rit-
höfundakynningum.
Fyrst á dagskrá bókadaganna
er háskólafyrirlestur um John
Gabriel Borkman - Sluttstenen i
Henrik Ibsens dramatiske byg-
gverk (síðasta steininn í drama-
byggingu Henriks Ibsens). Fyrir-
iesturinn verður í Lögbergi, her-
bergi 101, í dag kl. 17:00. Fyrir-
lesarinn er Lic. phil. Fredrik Juel
Haslund, dósent í norrænum
bókmenntum við Oslóarháskóla,
og einn fremsti Ibsen-
sérfræðingur Noregs. Haslund
ræðir fyrst um einkenni og þróun
dramatúrgíu Ibsens, og tekur svo
sérstaklega fyrir John Gabriel
Borkman.
í kvöld heldur svo bókakynn-
ingin áfram í Norræna húsinu,
með Henrik Ibsen-dagskrá, sem
hefst kl. 20:30. Gunnar Eyjólfs-
son stjómar leiklestri úr verkum'
Ibsens, lesendur með honum eru
Baldvin Halldórsson, Guðrún Þ.
Stephensen, Halldór Björnsson
og Þórdís Arnljótsdóttir. Knut
Ödegaard tengir saman atriðin
og segir frá skáldinu.
Á morgun halda bókadagarnir
áfram með dagskrá fyrir börn.
Kl. 14:00 kemur hinn víðkunni
barnabókahöfundur Anne Cath.
Vestly í heimsókn, og eins verður
sýnd videomynd gerð uppúr einni
af bókum hennar. Kl. 16:00
kynna Ingibjörg Hafstað og ne-
mendur í norsku við Háskóla ís-
lands barna- og unglingabækur.
Um kvöldið, kl. 20:30 verður
ljóðakvöld. Finn Jor menning-
arritstjóri dagblaðsins Aften-
posten heldur fyrirlestur um nor-
ska ljóðlist, og Hjörtur Pálsson
les upp ljóð.
Norsku bókadagarnir standa
til mánudagskvölds með fjöl-
breyttri dagskrá alla dagana,
meðal annars vísnasöng Eriks
Bye, upplestri rithöfundarins
Kjell Askildsen sem les úr verk-
um sínum og upplestri og frá-
sögnum Anne Cath. Vestly.
LG
8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvlkudagur 23. mars 1988
Anna Júlíana Sveinsdóttir.
Háskólatónleikar
Söngvar
óða
bæna-
haldarans
AnnaJúlíana
Sveinsdóttir og Lára
Rafnsdóttir
Níundu Háskólatónleikará
vormisseri veröa haldnir í
Norræna húsinu í dag kl.
12.30. Á tónleikunum flytja
þærAnna Júlíana Sveinsdótt-
irog Lára Rafnsdóttir verk
eftir F. Chopin, Jónas Tómas-
son og K. Szymanowski.
Fyrst á efnisskránni eru tvö lög
eftir Chopin við Ijóðin Hringur-
inn eftir Witwickiego og Yndið
mitt eftir Mickiewicza. Chopin er
fyrst og fremst þekktur fyrir
píanótónsmíðar sínar, en þó
liggja eftir hann nokkur sönglög,
samin á ýmsum tímum ævi hans.
Þessi sönglög voru flest samin í
nokkrum flýti, en samt ein-
kennast þau af hans persónulega
stfl og bera snilligáfu hans fagurt
vitni. Athygli vekur að Chopin,
hinn mikli píanóvirtúós, leggur
áherslur á einfaldleika í píanó-
undirleiknum, sem er fyrst og
fremst til stuðnings söngvaran-
um, og millispil eru hógvær og
melódísk.
Næst á efnisskránni er nýtt lag
Jónasar Tómassonar við ljóð
Nínu Bjarkar Árnadóttur, Hvíti
trúðurinn. Jónas samdi lagið sér-
staklega fyrir Önnu Júlíönu í til-
efni af tónlistarhátíð í Björgvin í
vor. Þetta er frumflutningur í
Reykjavík.
Síðast á efnisskránni eru
Söngvar óða bænahaldarans eftir
Karol Szymanowski við ljóð Iw-
aszkiewicz. Szymanowski var af
vellauðugri, pólskri aðalsætt,
sem tapaði eigum sínum í
rússnesku byltingunni, en Rússar
réðu Póllandi í þá daga. Eftir
fyrri heimsstyrjöldina settist
Szymanowski að í Varsjá og árið
1926 varð hann skólastjóri tónl-
istarháskólans þar í borg. Þangað
til hafði hann verið á eilífu flakki,
heimilislaus heimsborgari, bæði
sem maður og tónskáld, en nú var
hann í frjálsu Póllandi, og varð
pólskur „allt í gegn“, enda ber
tónlist hans þess mjög merki.
Szymanowski var „lýrískt“ tón-
skáld, en j afnframt er tónlist hans
full ástríðu. Hann strengdi til-
finningasviðið til hins ýtrasta -
nálgast stundum jafnvel al-
gleymið. Szymanowski samdi
Söngva óða bænahaldarans árið
1918, en á þeim tíma hreifst hann
mjög af menningu Austurlanda. í
söngvunum gætir áhrifa arab-
ískra tónstiga (einkum í fyrsta
laginu), og hafa þessi lög eflaust
þótt framandi fyrir 70 árum.
Söngvar óða bænahaldarans,
Hringurinn og Yndið mitt eru til í
íslenskri þýðingu Jóns R. Gunn-
arssonar.
Grafí
í kvöld kl. 20:30 frumsýnir
leikhópurinn Gránufjelagið
Endatafl eftir Samúel Beckett
í bakhúsi við Laugaveg 32.
Kári HalldórGránufjelags-
maður leikstýrir sýningunni
og leikureitthlutverkanna,
auk þess sem hann setti ný-
lega upp barnaleikrit með
nemendum þriðja bekkjar
Leiklistarskólans, og leikstýrir
Háskólakórnum sem frum-
sýnir Disneyrímur nú á föstu-
daginn. En það var Beckett
sem ég hafði í huga þegar
mér hafði loksins tekist að fá
Kára Halldór til að gefa sér
tíma til að svara nokkrum
spurningum, og þá til að byrja
með, hvort Gránufjelagið
hefði einhverja sérstaka á-
stæðu til að vilja sýnafólki
Endatafl. - Einhverja aðra en
að þeim þætti leikritið gott?
- Við veljum þetta verk vegna
þess að það gerir kröfu til okkai
allra, ekki bara sem leikara og
listamanna, heldur líka mann-
eskjulegar og fflósófískar kröfur,
segir Kári Halldór. - Beckett
leiðir okkur þarna að landamær-
um sem ekki svo margir aðrir höf-
undar leiða menn að. Við að setja
upp þetta leikrit tökumst við á við
annan raunveruleika en þann
sem við tökum eftir dags daglega.
Þó er það raunveruleiki sem er
allt í kringum okkur og sem
stendur okkur mjög nærri, þó við
neitum yfirleitt að horfast í augu
við hann.
Þér fmnst þetta ekki vera nokk-
uð ömurlegur og niðurdrepandi
raunveruleiki?
- Það er engin hugsjóna-
mennska í Beckett. Hann segir
eins satt og rétt frá og hann getur.
í einu af þeim fáu viðtölum sem
höfð hafa verið við hann, var
hann spurður að því hver Godot
væri. Hann svaraði: „Ef ég vissi
það hefði ég sagt frá því.“ - Mað-
ur finnur hjá öðrum höfundum
að þeir hafa ákveðna afstöðu til
lífsins og tilverunnar. Þeir hugsa
stórt og hafa ákveðna lausn í
huga fyrir manneskjuna eða
jafnvel mannkynið. Beckett hef-
ur mér vitanlega aldrei farið þá
leið. Hjá honum lifir maðurinn í
því hlutverki sem hann hefur
skapað sér, og það hlutverk eða
hiutskipti getur verið mjög dökkt
og erfitt.
Persónur sóttar
í Music Hall
- Nú hljómar þetta eins og
leikritið sé í meira lagi þungt,
heimspekilegt og drungalegt. ls-
lendingar eru svo mikið í moll.
Það er eins og við kunnum ekki
að hugsa í dúr, heldur tökum við
allt frá þungu hliðinni. En þegar
við leikararnir veltum leikritinu
fyrir okkur í samspili við áhorf-
endur, fannst okkur að ef við ætt-
um að setja á það einhvers konar
merkimiða myndum við kalla
það grafalvarlegan gamanleik.
- Þegar maður skoðar verk
Becketts kemur í ljós að hans fyr-
irmynd er að miklu leyti enska
Music Hall leikhúsið, sem Chapl-
in og fleiri leikarar þöglu mynd-
anna koma frá. Til dæmis Gög og
Gokke, og Buster Keaton, -
maðurinn með jarðarfararand-
litið. Þessir leikarar eiga það
sameiginlegt að vera allir með
ákveðnar manngerðir. Ákveðnar
týpur með fastmótað útlit og
eiginleika sem breytast aldrei,
hvað sem þeir gera og hvað sem