Þjóðviljinn - 23.03.1988, Blaðsíða 4

LEIÐARI
KLIPPT OG SKORIÐ
Nýir og endurbættir
Garðasbætissamningar
Ýmislegt hefur gengiö á í yfirstandandi kjarasamningalotu
og hefur leikinn borið vítt um land. Þó hafa þar enn ekki orðið
stærri tíðindi en viðbrögð verkamanna við drögum að nýjum
samningum. Viðræðum Verkamannasambandsins við at-
vinnurekendur lauk undir síðustu mánaðamót eftir stranga törn
í húsi atvinnurekenda í Garðastræti í Reykjavík. Þegar skrifað
var þar undir nýja samninga reiknuðu flestir með að nú væri
búið að gefa tóninn og að menn sættu sig við tóntegundina,
hvort sem röddin lægi hátt eða lágt.
En skyndilega stóðu menn frammi fyrir þeirri staðreynd að
flest félög verkafólks felldu samningana og í öðrum voru þeir
samþykktir með naumindum. Það varð að meta stöðuna upp á
nýtt. Ljóst var að óánægja láglaunamanna var miklu meiri og
víðtækari en margir forystumenn þeirra höfðu álitið. Launafólk
óttaðist frekari kjararýrnun og taldi nýju samningana miða við
ævintýralega bjartsýna verðbólguspá. Reiði og óánægja
beindist m.a. að því atriði að samningaviðræður skyldu
einu sinni enn hafa farið fram í húsakynnum atvinnurekenda
viðGarðastræti. „Garðastrætissamningar," sögðu verkamenn
og greiddu atkvæði á móti.
Nú hafa tvö stór sambönd launamanna undirritað nýja
samninga í Garðastrætinu. í Landssambandi iðnverkafólks og
Landssambandi verslunarmanna er stór hluti þeirra launa-
manna sem minnst bera úr býtum fyrir vinnu sína. Konurnar við
kassana í stórmörkuðunum og starfsstúlkurnar á saumastof-
unum teljast síður en svo til hátekjumanna.
En hver er munurinn á þessum nýju Garðastrætissamning-
um og þeim fyrri sem hlutu svo háðulega útreið hjá verkamönn-
um vítt og breitt um landið? Haft er eftir oddvita verslunar-
manna að nýju samningarnir gefi um 2% umfram samninga
Verkamannasambandsins. Hjá forsvarsmönnum iðnverka-
fólks heyrast nefnd 3-4%. Nú hafa náðst fram mun meiri
starfsaldurshækkanir, en þær voru eitt helsta keppikefli verka-
manna. Ljóst er að hörð viðbrögð verkamanna hafa leitt til þess
að atvinnurekendur hafa gefið nokkuð eftir í þessum efnum.
Barátta verkamanna hefur styrkt stöðu allra launamanna.
Hagfræðingur Alþýðusambandsins taldi að samningar
Verkamannasambandsins leiddu til kjararýrnunar. Varafor-
maður Iðju á Akureyri telur að með nýju samningunum takist
ekki að halda óbreyttum kaupmætti út samningstímabilið.
Hann gerir líka athugasemd við litla upphafshækkun, en hún er
5,1 % eins og í samningum Verkamannasambandsins. Hvergi
hafa komið fram skýringar á þessari tölu og er hún þó býsna
fróðleg í Ijósi þess að framfærslukostnaðúr hefur hækkað um
11-12% frá síðustu launahækkunum í októberbyrjun.
Nú er að bíða og sjá hvort iðnverkafólk og verslunarmenn
taka endurbættri útgáfu af Garðastrætissamningum betur en
verkamenn tóku gömlu útgáfunni.
Farið að siðareglum
Félagsmálaráðherra hefur kært til Siðanefndar Blaða-
mannafélagsins að í Þjóðviljafrétt var vitnað til ónafngreinds
heimildarmanns í félagsmálaráðuneytinu. Taldi ráðherra að
þetta hefði valdið starfsfólki ráðuneytisins óþægindum og að
brotnar hefðu verið siðareglur blaðamanna en í þeim segir m.a.
að ekki skuli valda saklausu fólki og fólki, sem á um sárt að
binda, óþarfa sársauka eða vanvirðu.
Blaðamaður Þjóðviljans áleit að samkvæmt siðareglunum
bæri honum að virða nauðsynlegan trúnað við heimildarmann
og vildi því ekki skýra nánar frá því hver hann væri.
Siðanefnd hefur fjallað um málið og Þjóðviljinn fagnar þeim
úrskurði að hér hafi ekki verið um brot á siðareglum að ræða.
Málið snertir grundvallaratriði í fréttaöflun og þrátt fyrir ótíma-
bæra ákæru verður að telja líklegt að ráðherrann viti vel að
sumir heimildamenn treysta sér af ýmsum orsökum ekki til að
láta nafns síns getið þótt þeir hafi frá ýmsu markverðu að segja.
ÓP
Sundrungí
þjóöfelaginu
Það er mikið geipað um
sundrung og illdeilur í ís-
lensku þjóðfélagi um þessar
mundir. Þjóðinertvístruð
út og suður. í stórmálum
eins og átökum um kaup og
kjörstapparnærri að hún sé
klofin í frumparta sína. f
öðru fyrirferðarmiklu máli,
bjórdeilunni, skiptist þjóðin
í tvær hatrammar fylkingar.
Um það mál sem menn ættu
raunar að hafa mestar
áhyggjur af- rányrkju í haf-
inu - vilja menn sem fæst
segja : í þeim efnum eru
menn fyrst og síðast ósáttir
við sjálfan sig, þeir játast
undir þá almennu kvöð að
vera á móti ráunyrkjusynd-
um í orði, en ætla að syndga
upp á náðina prívat og per-
sónulega - hvenær sem færi
gefst. Ogoftarþó.
Hin sanna
þjóðarsátt
Mitt í allri þessari sundur-
þykkju gerast svo þau undur
að við eignumst einn sam-
nefnara. Hann heitir Sverrir
Stormsker. Við urðum vitni
að því á mánudagskvöld að
um Evróvisjónlag hans, „Þú
og þeir“ myndaðist hinn
sanna þjóðarsátt, sem menn
eru alltaf að skima eftir.
Önnur eins samstaða hefur
ekki sést um nokkurn skap-
aðan hlut hér á landi síðan
greidd voru atkvæði um það
að stofna lýðveldi á íslandi
1944. Það er ekki nema von
að höfundur lagsins segi
kotroskinn við blaðamenn:
„Vitanlega verð ég íslensku
þjóðinni til sóma eins og ég
hefi verið fram að þessu“.
Söngvar
og þjóðerni
Forði oss allir heilagir frá
því að leiðast út í popprýni.
En Klippari getur ekki neit-
að því að honum varð
skemmt yfir þessum stór-
sigri Sverris Stormskers.
Lag hans var að minnsta
kosti ekki leiðinlegt. Text-
inn þægilega langt út í hött
og um leið veiðir hann lævís-
lega athygli manna með
hrikalegri nafnaþulu sem
spannar mörg lönd og öll
menningarsviðin. Ogþó er
það ekki enn talið sem kann-
ski er best við þetta lagaval.
í fyrri umferðum Evróp-
usöngvakeppni sem ísland
hefur tekið þátt í, hafa menn
brunað galvaskir út á hálan
ís og spanað sig upp í heil-
mikla þjóðrembu mjög
móðgunargjarna. Við sjálft
lá að menn vildu lýsa frati á
þær þjóðir, sem brugðust
þeirri skyldu að gefa íslend-
ingum stig. Og ekki munum
við betur en það hafi þótt
veruleg uppbót á sextánda
sætið í keppninni síðast, að
þjóð Bachs og Beethovens
hefði þá gefið íslensku lagi
nokkur stig. Svona hjöluðu
menn oft, mikið og lengi og
allt var það heldur dapur-
legt.
En lagið „Þú og þeir“ er
einhvernvegin allt öðru vísi.
Það fylgja því, vonum við,
allt aðrir straumar úr hlaði.
Maður er að vona að fólki
geti fundist það j afn fyndin
uppákoma hvort það hafnar
í fyrsta sæti í Dublin eða því
síðasta.
Ungfrú
grunnskóli
Eitthvað vorum við að
krota hér um daginn um
mikla fyrirferð fegurðar-
keppnimóta. Tilefnið var
kepnni um titlinn Herra ís-
land, og var út af henni lagt í
hálfkæringi og sagt sem svo
að vonandi færu menn að
víkka svið það sem fegurð-
arsamkeppni nær til út um
alla aldursflokka og kannski
út fyrir mörk lífs og dauða.
Betur væri að sá sem skrif-
aði hefði skyrpt þrisvar áður
en hann iét þennan fjanda
frá sér fara. Eða svo fannst
þessum Klippara hér þegar
hann var að skoða nýlegt
tölublað Víkurfrétta sem
koma út í Keflavík.
Þar var sagt í ítarlegu máli *
frá nýafstaðinni fegurðars-
amkeppni Suðurnesja eins
og eðlilegt var. En á næstu
síðu var svo grein um feg-
urðarsamkeppni sem efnt
var til í grunnskóla þar í bæ.
Og þá fer maður að klóra sér
íhausnum. Náttúrlegahafa
krakkar í skólum efnt til feg-
urðarsamkeppni fyrr og síð-
ar með ærslabrag eins og
vera ber. En ekki verður
betur séð en í þessu dæmi
hafi krakkar úr áttunda og
níunda bekk keppt af
rammri alvöru um titlana
Herra Holtaskóli, Ungfrú
Holtaskóli og Yngissveinn
Holtaskóla og Y ngismær
Holtaskóla. „Herrarnir
komu fram á sundskýlum og
í samkvæmisfatnaði en
stúlkurnar í sundbolum og
samkvæmisfatnaði," segirí
greininni. Það varskipuð
dómnefnd sem í voru „val-
inkunnir Suðurnesjamenn"
og formaður hennar var
Ungfrú Suðurnes frá því í
hitteðfyrra. Og það voru
veitt verðlaun og afhentir
blómvendir og teknar
myndir og allt var þetta
heldur dapurlegt. Ekki bar-
asta vegna þess að það virð-
ist meira en nógur tími fram-
undan til að venja unglinga á
að það sé eðlilegt og sjálf-
sagt að koma útliti sínu á
markaðinn. Hérhangir
fleira á spýtum. Því eins og
einn fyrirverandi táningur
komst að orði: „Það er ekki
hægt að gera stelpum á þess-
um aldri neitt verra en halda
svonakeppni.“
þJÓÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis*
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Rltatjórar:Árni Bergmann, MörðurÁrnason, ÓttarProppé.
Fréttastjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Ingibjörg Hinriksdóttir
(íþr.), Hjörleifur Sveinbjörnsson, KristóferSvavarsson, Magnfríður
Júlíusdóttir, Magnús H. Gíslason, LiljaGunnarsdóttir, ÓlafurGíslason,
Ragnar Karlsson, SigurðurÁ. Friðþjófsson, Stefán Stefánsson(íþr.),
SævarGuðbjörnsson, TómasTómasson.
Handrlta- og prófarkalestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmyndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlltstelknarar: GarðarSigvaldason, Margrét Magnúsdóttir.
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Skrlf8tofustjórl:JóhannesHarðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Olga Clausen, UnnurÁ-
gústsdóttir.
Símavarsla: Hanna Ólafsdóttir, SigríðurKristjánsdóttir.
Bilstjórl: Jóna Sigurdórsdóttir.
4
Útbreiðslu- og afgreiðslustjóri: Björn Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ÓlafurBjörnsson.
Útkoyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausa8Ölu: 60 kr.
Helgarblöð: 70 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 700 kr.
4 SÍÐA — ÞJÖÐVILJINN Miðvlkudagur 23. mars 1988