Þjóðviljinn - 05.07.1991, Qupperneq 10

Birtu brugðið á
brjóstastækkanir
íslenskar konur fara í síauknum mæli
í fegrunaraðgerðir á brjóstum
Brjóstastækkanir hafa verið
framkvæmdar hér á landi i um
20 ár og hefur á þeim orðið mikil
aukning á s.I. tíu árum. Þróunin
hefur verið það mikil að stððunni
má nú h'kja við þá sem ríkir ann-
ars staðar i hinum vestræna
heimi, þar sem aðgerðir hafa ver-
ið gerðar í mun lengri tíma. í
þessari grein verður rætt við
lækni sem hefur framkvæmt
brjóstaaðgerðir á íslandi í um 15
ár. Hann segir frá því hvernig að-
gerðirnar ganga fyrir sig og
ýmsu sem þeim fylgir.
Ekki lengur
feimnismál
Sigurður E. Þorvaldsson er
læknir og hans sérgrein er almenn-
ar skurðlækningar og plastikskurð-
lækningar. Sigurður starfar á Borg-
arspítalanum, en hann hefur einnig
sína eigin stofu á læknastöðinni í
Glæsibæ þar sem hann framkvæm-
ir bijóstaaðgerðir.
A biðlista hjá honum nú eru
alls um 15 íslenskar konur sem
vilja láta stækka bijóst sin.
Bijóstastækkanir fara
einnig fram á gamla fæðingar-
heimilinu og á St. Jósefspítalanum
í Hafnarfirði. Þar eru svipaðar tölur
sem um er að ræða.
,3tjóstastækkun er ekki lengur
eins mikið feimnismál og hér áður
fyrr,“ sagði Sigurður. „Þetta hefur
breyst mikið á þeim 15 árum sem
ég hef starfað við þetta. Þó eru enn-
þá stúlkur sem koma til mín sem
eru örlítið feimnar við að ræða um
þetta.“
Hann sagði að margir litu
bijóstastækkun neikvæðu auga.
„Það hefur komið fyrir að þær kon-
ur sem töluðu hvað neikvæðast um
bijóstastækkun, hafi setið inni á
stofú hjá mér seinna til að biðja um
þessa aðgerð.“
Sigurður sagði að stúlkumar
sem til hans kæmu, væru ekki með
neinar ákveðnar hugmyndir um
hvemig aðgerðin væri gerð. „Þær
hafa annað hvort talað um þetta við
vinkonur sínar eða iesið sig til í
einhveijum erlendum kvennablöð-
um.“
Hvernig fer
brjóstastækkun
fram?
Sigurður sagðist byrja á því að
tala um aðgerðina við þær konur
sem til hans leituðu og sýna þeim
myndir af aðgerðum sem gerðar
hafa verið. Þannig gerðu þær sér
betur hugmynd um hvað þær væm
að fara út í.
„Þær konur sem finnst óþægi-
legt að sjá myndimar ættu ekki að
fara i svona aðgerð.“
Rétt er að leiðrétta þann al-
genga misskilning að Silikonefn-
inu, sem notað er til bijóstastækk-
unarinnar, sé__ sprautað beint í
bijóstið. Sú aðferð var notuð nokk-
uð eftir lok seinni heimsstyijaldar-
innar í Japan, en hún er ekki talin
góð aðferð þar sem hún stuðlar að
mikilli bandvefsmyndun í bijóst-
inu.
Skurðaðgerð er talin betri að-
ferð og það er sú aðferð sem notuð
er í dag.
Hér er silikonpoka komið fyrir undir brjóstinu.
Það er mismunandi hvar skorið
er í-brjóstið fyrir brjóstastækkun.
Hægt er að gera skurð á mörkum
vörtubaugs og húðar, undir bijóst-
inu eða i holhöndinni. Sigurður
sagðist yfírleitt kjósa það fyrst
nefnda, því litabrigði vörtubaugs
og húðar hjálpa mjög til við að
hylja skurðinn.
Eftir að búið er að skera, er bú-
ið til pláss á bak við bijóstið og
Silikonpoka komið þar fyrir. Þetta
gerir það að verkum að bijóstið
þrýstist fram og verður stærra.
Silikon er efnasamband og það
getur verið fljótandi efni, seigt, eða
fast í mjúku eða þá hörðu formi.
Aðgerðin tekur oftast 1 1/2-2
tíma og konumar geta farið heim
síðar um daginn, séu þær í góðu
ástandi. Eftir 2-4 daga koma þær
svo aftur og þá tekur læknirinn um-
búðimar af og setur léttari umbúðir
á. Eftir viku til tíu daga koma þær í
annað skiptið og þá kennir læknir-
inn þeim að gera vissar æfingar
sem em fólgnar í því að þrýsta á
bijóstið. Með þessum æfíngum er
verið að hamla á móti bandvefnum
í bijóstinu þannig að hann þrengi
ekki að efninu.
Konur geta oftast mætt til
vinnu vikuna á eftir aðgerðina, en
Sigurður sagðist þó mæla með því
að að þær biðu eitthvað lengur ef
, um erfiða vinnu er að ræða. Hann
sagði ráðlegt að konur færa ekki
berbrjósta í sólina eða í sólarbekki,
nema þá að setja eitthvað yfir
skurðinn sjálfan, því það væri al-
mennt taiið að útQóIubláir geislar
hefðu þau áhrif á ör að þau yrðu
meira áberandi.
Hættulausar
aögeiöir?
Silikonpokinn er aðskotahlutur
og þá er alltaf einhver hætta á
ígerð. Til að fyrirbyggja slíkt setur
Sigurður stúlkumar á fúkkalyf í fá-
eina daga eftir aðgerðina.
I sambandi við krabbamein
sagði Sigurður að það væri almennt
talið að það sé ekki aukin krabba-
meinshætta hjá þeim konum sem
gengist hafa undir þessar aðgerðir.
Hann sagði einnig að það væri
engin hætta fyrir þær að fara í
bijóstamyndatöku. Hinsvegar
þyrflu röntgenlæknamir að vita af
því ef svona aðgerð hefði verið
gerð, því þá þyrfti að taka bijósta-
myndimar á annan hátt.
Sigurður sagði að ef svo illa
vildi til að konumar lentu í slysi,
þar sem miklir áverkar kæmu á
brjósthol, og gat kæmi á silikon-
pokann, sem síðan læki út í sárið,
væri það í sjálfu sér ekki hættulegt.
Efnið yrði þá aðeins hreinsað burt
eins og hver önnur óhreinindi. „Þá
er sárið bara látið gróa og einhveij-
um mánuðum seinna, ef konan ósk-
ar eftir því, þá er hægt að fram-
kvæma bijóstastækkunina aftur.“
Hann sagði að ef af einhveijum
sökum kona sæi eftir því að hafa
farið í svona aðgerð, þá væri það
tilltölulega einfalt mál að fjarlægja
efnið.
„Það er alveg hægt að hafa bam
á bijósti þó svo að farið sé í svona
aðgerð. Stundum er örlítill dofi í
hluta geirvörtunnar sem er venju-
lega tímabundið og gengur til
baka.“
Eitt aðalvandamálið við að-
gerðimar, sagði Sigurður, væra þær
bandvefsmyndanir sem gætu gert
það að verkum að bijóstin yrðu
óeðlilega stinn.
„Eg man ekki eftir dæmi um
það að ígerð hafi myndast þar sem
þurft hefur að fjarlægja efhið,“
sagði Sigurður. „Hinsvegar hefúr
það komið fyrir, hjá mér og öðram,
að æð hafi opnast sem við höfðum
Sigurður E. Þorvaldsson hefur
stundað brjóstastækkanir f um 15
ár. Mynd: Kristinn.
talið að væri alveg þurr
og búið að loka fyrir. I
þeim tilvikum höfúm
við þurft að svæfa sjúk-
linginn aftur eftir að-
gerðina, taka efnið út
og finna blæðingar-
staðinn. Eftir að það
hefúr verið gert er eftiið
siðan sett inn aftur.
Þetta era samt það litlar
æðar að það er aldrei
nein bein hætta á ferð-
um.“
Sigurður sagði að
þó svo að hann hefði
aldrei upplifað þær
hryllingssögur sem
sæjust í sumum blöð-
um, um þessar aðgerð-
ir, þá væri eflaust eitt-
hvað til um þær. „Ég
get ekki svarað fyrir svona aðgerð-
ir, en þær hljóta að vera vanhugsað-
ar og árangurinn eftir því.“
En hvað verður síðan um Sili-
konið í líkamanum? Á það eftir að
haldast í mörg ár eða fer það að
gefa eitthvað eftir þegar líður á eftí
árin? Sigurður sagði að bijóstin
ættu eftir að sitja nokkuð eðlilega,
en þau hefðu ekki sama ellibrag og
á konum sem ekki heíðu farið í
bijóstastækkun. „Bijóstin á þessum
konum visna, en efnið situr eftir,
stinnt sem áður. Þá getur kannski
viðkomandi kona verið öldruð, en
haft samt tíguleg ung bijóst.“
Ekki krabba-
meinsvaldandi
Blaðamaður fékk Valgerði Sig-
urðardóttur, lækni hjá Krabba-
meinsfélaginu, til að tjá sig um það
hvort áhættan á krabbameini væri
meiri hjá þeim konum sem gengist
hefðu undir bijóstastækkun.
„Skyldleiki þar á milli hefúr
ekki verið sannaður á neinn hátt,“
sagði Valgerður. „Við hjá Krabba-
meinsfélaginu höfúm ekki sett okk-
ur, á nokkum hátt, á móti bijósta-
stækkunum.“
Valgerður sagði að það væri al-
veg hægt að þreifa og mynda Sili-
konbijóstið eftir á, þó svo að það
væri kannski ekki eins auðvelt og
með venjulegt bijóst. Hún sagði að
það sem væri aðallega erfitt væri að
taka ástungusýni úr svona bijósti.
,30 verður að fara mjög gætilega
og passa að stinga ekki í silikon-
pokann sjálfan."
Valgerður sagði að lokum að
samkvæmt vitneskju læknavísind-
ana í dag, þá þyrftu viðkomandi
konur ekki að hræðast aukna hættu
á krabbameini.
Hvers vegna
brjósta-
stækkun?
Þær konur sem fara í bijósta-
stækkun era á aldrinum 20- 50 ára.
Sigurður sagði að margar kon-
ur færa í bijóstastækkun því þær
hefðu löngun til að klæðast öðra-
vísi og bera sig fijálslegar. „Það era
sjaldan einhver djúp sálfræðileg
vandamál að baki þessari ákvörðun
þeirra. Fjölmiðlar eiga líka sinn
þátt í þessu því þeir hafa skapað
ákveðna ímynd um kvenlega feg-
urð. Því vilja margar konur líkjast
þeirri ímynd betur og gera það með
viðkomandi hætti."
Hann sagði að eftir svona að-
gerð virðist sem konumar verði
ánægðari með sig og á einhvem
hátt frjálslegri.
„Það liggur kannski í hlutarins
eðli að þetta sé líka einhver skortur
á sjálfsöryggi."
Að eltast
við kvenímyndir
Bára er 26 ára ung og falleg
stúlka. Hún ber sig fijálslega og er
ákveðin í fasi. Hún var mætt í vitj-
un þennan sama dag og blaðamað-
ur tók viðtalið við Sigurð lækni.
Bára hafði pantað bijóstastækkun
hjá honum og féllst á að ræða við
blaðamann og segja frá því hvers
vegna hún tók þessa ákvörðun.
Stúlkan vildi gæta nafhleyndar
og því köllum við hana bara Bára.
Hún sagði að það væri langt
síðan hún hefði tekið þessa ákvörð-
im. „Eftir að ég hafði átt fyrsta
bamið mitt, varð ég enn ákveðnari,
því þá fannst mér bijóstin á mér
ekki vera eins stinn og falleg." Hún
sagði að fólk sem hún hefði rætt
við væri annað hvort mjög á móti
þessu eða þá mjög með þessu. Bára
er f sambúð, en hún segir að þetta
hafi algerlega verið hennar ákvörð-
un og það væri ekki kærastinn
hennar sem hefði ýtt á eftir henni.
„Ég er ekki að eltast við ein-
hveija kvenímynd með því að fá
stærri bijóst. Þetta er einfaldlega
eitthvað sem ég vil sjálf og ég veit
að ég á eftir að líta betur út.“
Bára sagðist þekkja þó nokkuð
af stúlkum á hennar aldri sem
hefðu farið í svona aðgerð og þær
hefðu verið ánægðar með útkom-
una.
„Minn árgangur pælir meira í
útliti og stundar mikla líkamsrækt,
og á það á allt sinn þátt í því að
stelpur fari í svona aðgerð.“
Hún sagðist vera búin að segja
flestum vinkonum sínum frá
ákvörðun sinni og það hafi ekki
verið neitt feimnismál fyrir hana.
„Mér er alveg sama hvað fólk á eft-
ir að segja um þessa ákvörðun
mína. Ég er búin að ákveða að þetta
sé það rétta fyrir mig og þar við
stendur."
Brjóstagerð
Bijóstastækkanir, sem fegran-
araðgerðir, eru ekki einu bijóstað-
10.SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 5. júlí 1991