Dagblaðið Vísir - DV - 25.10.1995, Qupperneq 15

MIÐVIKUDAGUR 25. OKTÓBER 1995
15
Strokum út fjár-
lagahallann
Ráðherrar og þingmenn fengu
nýverið bréf frá Heimdalli, félagi
ungra sjálfstæðismanna í Reykja-
vík, þar sem þeir eru minntir á
nauðsyn þess að draga úr útgjöld-
um ríkis og sveitarfélaga. Aðeins
með aðhaldi og sparnaði er hægt
að stöðva skuldasöfnunina, hefjast
handa við að greiða niður skuldir
hins opinbera og lækka skatta.
Með bréfinu fylgdi einnig listi frá
Heimdalli yfir tæp 20% af útgjöld-
um ríkisins upp á 25 milljarða
króna og áletrað strokleður.
„Stóru spurningarmerkin í
fjárlagafrumvarpinu"
Listinn sem þingmenn fengu
sendan og nefndur hefur verið
,Stóru spurningarmerkin í fjár-
lagafrumvarpinu" hefur að geyma
útgjaldaliði úr fjárlagafrumvarp-
inu sem samtals nema 25 milljörð-
um króna. Heimdallur telur rétt að
setja spurningarmerki við þessa
liði þar sem það orki mjög tvímæl-
is að ríkið skattleggi fólk og taki
lán til að standa undir kostnaði
vegna þeirra. Er rétt að veðsetja
framtíðina með lántökum vegna
þessara útgjcdda? Er rétt að ganga
út á ystu nöf í skattlagningu til að
tryggja þessum liðum fjárframlög?
Eru mörg þessara mála ekki þess
eðlis að fólk eigi að ráða því sjálft
hvort það styrkir þau? Það er
nefnilega ekkert sem segir að starf-
semin sem nefnd er til sögunnar í
þessum lista geti ekki lifað og
dafnað án framlaga hins opinbera.
Auðvitað má í mörgum tilfellum
búast við raski og erfiðleikum þeg-
ar starfsemi þarf að treysta á frjáls
framlög í stað ríkisstyrkja en oft
hefur slík breyting haft jákvæð
áhrif þegar til lengri tíma er litið.
Strokleðrið
Með bréfinu frá Heimdalli fylgdi
einnig strokleður sem á eru letruð
slagorðin: „Strokum fjárlagahall-
ann út“, „Skuldasöfnun í dag er
skattur á morgun" og .Lækkum
ríkisútgjöld og lækkum skatta“.
Strokleðrið á að vera þingmönnum
hvatning til niðurskurðar þegar
fjárlagafrumvarpið kemur til um-
ræðu og afgreiðslu á Alþingi. Þing-
menn verða að bíta á jaxlinn og
Sú var tíð að menn fógnuðu því
að verslun á íslandi væri i hönd-
um landsmanna sjálfra. Ástæður
þessa eru augljósar og öllum kunn-
ar. Þjóðskáldið og fyrstur ís-
lenskra ráðherra, Hannes Haf-
stein, segir I aldamótaljóðum sín-
um m.a.:
Sé ég í anda ... stjórnfrjálsa þjóð
með verslun eigin búða.
Leggja allt undir
Þannig sá skáldið þjóð sína við
upphaf aldarinnar. Víst orti hann
flestum betur, átti háleit markmið
og kostaði lífsorku sinni allri í
þágu hins fámenna þjóðríkis. Ráð-
herrann og skáldið Hannes Haf-
stein, glæsimennið sem reistur
var minnisvarði við Stjörnarráðs-
húsið, átti sér draum. Hver þekkir
ekki þau orð á okkar dögum.
Verslun eigin búða, hvað felst
svo í því. Fjölmargir, sem standa
að verslunarrekstri, leggja allt
undir. Eigin heimili eru veðsett og
margir bíða lægri hlut þegar
skuldaskilin fara fram. Það er mis-
skilningur að verslunarrekstur sé
Kiallarinn
Glúmur Jón Björnsson
formaður Heimdallar
brynja sig fyrir áhrínisorðum
hagsmunahópa þegar kemur að út-
gjöldum ríkisins. Það gengur ekki
lengur að láta útgjöldin fara fram
Kjallariim
Sigurður E. Haraldsson
kaupmaður í Reykjavík,
fyrrv. form. Kaupmannasam-
taka íslands
vísastur vegur til auðsöfnunar.
Þótt margir haldi velli vegnar öðr-
um miklum mun verr.
úr tekjunum. Bæði skuldir hins
opinbera og skattlagning hafa vax-
ið úr hófi fram þegar litið er til síð-
ustu 15 ára þótt tekist hafi að
stöðva útgjaldaaukningu ríkis-
sjóðs á síðustu árum.
Fyrstu fjárlög ríkisstjórnar
Fjárlagafrumvarpið sem nú ligg-
ur fyrir er fyrsta fjárlagafrumvarp
ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks. Standist tekju-
og útgjaldaáætlanir þess verður á
næsta ári minnsti halli á ríkissjóði
í 12 ár. Þrátt fyrir að ríkisstjórnin
Sótt að verslunarfólki
Nú er sótt að verslunarfólki og
lífsafkomu þess af meira harðfylgi
en áður hefur þekkst. Aðilar í
ferðaþjónustu bjóða gylliboð í því
skyni að landsmenn beini við-
skiptum sínum til búða útlend-
inga.
Svo virðist sem þessir ferða-
þjónustuaðilar sverjist í fóst-
bræðralag með nálægum þjóðríkj-
um í því skyni að ná hámarksár-
angri. Ef marka má nýlegar fréttir
er borið fé á fólk í því skyni að
örva viðskipti erlendis. í raun er
tekist á um skattlagningu á vörur.
Verslun á íslandi er skattlögð með
hafi með fjárlagafrumvarpinu
markað áætlun um jöfnuð í ríkis-
rekstrinum á kjörtímabilinu kenn-
ir sagan okkur að varlegt er að
slíkar áætlanir standist. Ekki síst
vegna þess að á síðari hluta kjör-
tímabils verða stjórnmálamenn
viðkvæmari fyrir áreiti þrýsti-
hópa. Fyrri hluta kjörtímabils ætti
með réttu að nota til að ná nauð-
synlegum markmiðum um jöfnuð í
rekstri hins opinbera og skatta-
lækkanir. Til þess þurfa alþingis-
menn að vera ósparir á strokleðr-
ið. Glúmur Jón Björnsson.
álagningu 24,5% virðisaukaskatts
sem rennur til ríkissjóðs í al-
mannaþágu. Þeir sem versla er-
lendis njóta velvildar skattheimtu-
manna og tollyfirvalda og eru þó í
gildi reglur um innflutning í ferða-
töskum. Sú mismunun, sem þarna
er um að ræða, er svo stórfelld að
henni verður með engu móti unað.
Kostuleg eru síðustu viðbrögð
hinna umsvifamiklu ferðaaðila. í
stórri skemmu í skáldabænum
Hveragerði á að planta jólasveini.
Eru athafnir þeirra máski barasta
grín og gaman? Eftir allt saman, er
þetta kannski eitt allsherjar grin.
Sigurður E. Haraldsson
Með og
ámóti
Öryggisbelti í rútum
Rútur engin
undantekning
„Ég hef verið
talsmaður þess
um árabil að
belti séu notuð í
bílum og hópbif-
reiðir eru þar
engin undan-
tekning. Þess
vegna vona ég
að sem fyrst tak-
ist okkur að
setja hér skyn-
samlegar reglur sem leiða til þess
að hver sá sem sest upp í slíkan
bíl eigi þess kost að spenna á sig
belti. Það er orðið þannig núna að
fólk notar almennt belti í bUmn
sínum og þar af leiðandi er það
skerðing á rétti þess einstaklings
sem sest upp í hópbifreiðir að geta
ekki sett á sig belti.
í umferðarlögunum er ákvæði
sem segir að allir sem setjist í sæti
bifreiðar sem er búin belti skuli
nota þau þegar bifreiðin er á ferð.
Sannarlega vildi ég sjá að bUbelti
væru í öUum sætum hópbifreiða
og aUir notuðu þau. Það hlýtur að
vera það sem við stefnum að þótt
á því séu ákveðnar takmarkanir
sem stendur.
Það hefur komið upp umræða
um að við getum ekki sett ákvæði
vegna innflutnings á hópbifreið-
mn sem gengur lengra en tíðkast í
EES-ríkjunum. Síðan hefur okkur
verið bent á að setja megi reglur
eftir að búið er að Uytja bifreiðina
inn til landsins. Þarna finnst mér
að verið sé að sækja vatnið yflr
lækinn. Nær væri að hafa reglurn-
ar inni í lögum um innflutninginn
sjálfan.
Aöalatriðið er að belti verði í
sem flestum sætum hópbifreiða og
allir noti þau. Beltin veita ótví-
ræða vörn ef eitthvað ber út af,
hvort sem menn eru í fólksbifreið-
um eða hópbifreiðum."
Aðrar
„Ég vil skoða
alla aðra þætti
fyrst áður en far-
ið verður út í að
setja öryggis-
belti í rúturnar.
Þeirri spurningu
er ósvarað hvort
yfirbygging bif-
reiðanna þolir
að farþegarnir
hangi neðan í
henni við veltu.
Samkvæmt reglugerð um gerð
og búnað ökutækja skal yfirbygg-
ing vera þannig gerö að hún
standist álag á þak bifreiðarinnar
sem nemur heildarþyngd hennar
án þess að aflagast verulega. Bíll
sem er 16 tonn að þyngd á að þola
að fara á toppinn án þess að aflag-
ast verulega. Ef um er að ræða 50
farþega þá er þyngd þeirra sem
nemur 4 tonnum í viðbót við
þetta. Það þýðir að séu þeir allir
hangandi í beltunum þá leggst
þungi þeirra til viðbótar þunga
bílsins og enn meiri hætta gæti
skapast á því að bíllinn legðist
saman með ófyrirsjáanlegum af-
leiöingum.
Það þýðir ekkert að rísa upp til
handa og fóta og heimta öryggis-
belti í rúturnar. Ef verið er að tala
um að halda farþegunum inni í
bílunum finnst mér önnur ráð
koma til greina. Ég hef t.d. alla tíð
haft litla trú á þessu perlugleri því
það tvístrast og hverfur úr glugg-
unum. Mér finnst spurning hvort
ekki megi finna önnur ráð, svo
sem öryggisgler. Það ber að skoða
alla þætti áður en farið er út í að
lögbjóða notkun öryggisbelta. Ef
ekki finnast betri leiðir má skoða
það að lögskipa notkun beltanna."
-bjb/-rt
„Þingmenn verða að bíta á jaxlinn og brynja sig fyrir áhrínisorðum hagsmunahópa þegar kemur að útgjöldum
ríkisins," segir m.a. í greininni.
„Verslun eigin búða“
„Er rétt að veðsetja framtíðina með lán-
tökum vegna þessara útgjalda? Er rétt að
ganga út á ystu nöf í skattlagningu til að
tryggja þessum liðum íjárframlög? “
„Þeir sem versla erlendis njóta velvildar
skattheimtumanna og tollyfirvalda og eru
þó í gildi reglur um innflutning í ferða-
töskum. Sú mismunun, sem þarna er um
að ræða, er svo stórfelld að henni verður
með engu móti unað.“
leiðir
Þórir Garöarsson,
framkvœmdasljóri
Alirahanda hf.