Dagblaðið Vísir - DV - 21.10.1996, Blaðsíða 18

18
I/j£>JJJiJj SJSj 'JÍSiJjíJJJ--
Er funriin ný aðferð til að koma í veg fyrir hækkandi hitastig?:
Jám í úthöfin gegn gróðurhúsaáhrifum
Gróðurhúsaáhrifm og hækkandi
hitastig á jörðinni af þeirra völdum
eru vísindamönnum mikið áhyggju-
efni og á þeim vettvangi er yfirleitt
ekki nema slæmt eitt að frétta. Það
er því óneitanlega nokkur tilbreyt-
ing þegar þau tíð;"j: '---* -*
hugsanlega sé fm
draga úr þessun
áhrifum.
Aðferðin, sem
ir, felst í því að 1
þessu tilviki jár
Það hefur svo í f
mikla fjölgun í
sjónum en þau i
koldíoxíð sem er i
lofttegunda sen
gróðurhúsaáhrifu
Vísindamenn s
ef Suðurhöf fengji
jámmeðferð vær:
að minnka koL
yfir því svæði ui
að 21 prósent.
Bandarískir
breskir vísindam
gerðu tilraunir
fyrra þar sem uj
leystu jámi v. .i'-
hellt yfir 60 fe
kílómetra svæði i •' -
Kyrrahafinu við / :
miðbaug. Á þeim l '
slóðum er fremur lítið um svif, sem
era neðsti hluti fæðukeðjunnar,
þrátt fyrir að nægilegt magn nær-
ingarefna, svo sem nítrats og fos-
fórs, sé þar að finna. Vísindamenn
höfðu lengi talið að jámskorti væri
um að kenna hversu lítið er þama
af svifi.
Eftir að jáminu hafði verið hellt
í sjóinn urðu þvílík umskipti á
einni viku að einn vísindamann-
anna líkti þeim nánast við krafta-
verk. Hafið varð bókstaflega dökk-
grænt af svifi. Enda þótt svifið sé
inni,“ segja vísindamenn við Moss
Landing hafrannsóknarstofiiunina
í Kalifomiu í einni grein af fjórum
sem birtast um efhið í-tímaritinu
Nature.
Hækkandi hitastig á jörðinni er
Vegna betri ljóstillífunar saug
svifið í sig meira koldíoxíð úr and-
rúmsloftinu. Með tímanum sópar
það því síðan niður á hafsbotninn.
En svif framleiðir einnig dímeþýl
súifíð (DMS) sem úrgangsefni. Þeg-
---------------4. —■* í
imleiðir
mynda
na fyrir
örsmátt er það engu að síður mesti
neytandi koldíoxíðs sem fyrirfinnst
á jöröinni.
„Höfin era bæði mikilvæg upp-
spretta og endastöð koldíoxíðs í
andrúmsloftinu og ferli sem stjóm-
ar jafnvægi þessa flæðis er talið
hafa mikil áhrif á loftslag á jörð-
að hluta til af völdum uppsafnaðs
koldíoxíðs og annarra gróðurhúsa-
lofttegunda sem maðurinn á sök á
með daglegum athöfnum sínum,
eins og eldsneytisbrennslu.
Vísindamennimir segja að svif-
blóminn dragi úr koldíoxíði í and-
rúmsloftinu á tvennan hátt.
er
i mikil-
ra lofts-
ar ef til
•miil á
hrifin,“
mningu
nu Nat-
in, sem
r árið
ar frá-
í þeirri
rð var í
Fyrir
ur
n var
íinu
;tt út í
yrra-
lafið á
nokk-
urra
daga tímabili en ekki í einu lagi,
eins og nú.
Þessi örvun á svifframleiðslunni
varð þó skammvinn. Aðeins viku
eftir að síðasta jáminu var bætt í
hafið hafði svifið folnað og engin
merki voru um að jámið hefði orð-
ið eftir í sjónum og verið endumýtt.
Getulausir karlar geta tekið gleði sína á ný:
Ný tegund gangráðar
fær liminn til að rísa
Getuleysi meðal karla í iðnríkjun-
um verður sífellt algengara, þeim og
konum þeirra til mikillar armæðu,
en nú hafa lækhar í París fundið
lausn á þeim vanda, að minnsta kosti
fyrir einhverja.
Læki
konar f.
sinnum
að stær
ir inni
Gang
gerður
hlöðuk]
í boxio
nemum
komið '
ir vi
rætur
reðurs-
ins.
Þessi
útbúna
ur á s
leggja
körlum
ekki I
liminn
Giusi
stöðum
stöðvar í París og einn hönnuða
gangráðsins, segir að örgjörvinn örvi
taugar og stjómi blóðflæðinu um
æðar limsins. Afleiðingin, er sú að
karlinn fær eðlilega reisn þegar hann
verður fyrir kynferðislegri örvun.
Ekki tekur nema tvær klukku-
stundir að koma þessu litla en bylt-
ingarkennda tæki fyrir og ekki er
hægt að sjá á manninum að hann sé
með eitt slíkt innanborðs.
Eins og nærri má geta hafa fregnir
af tæki þessu vakið mikla athygli og
hafa uppfinningamennimir fengið
mikinn íjölda fyrirspuma. Reiknað
er með aö gangráðurinn verði kom-
inn á markað í Evrópu innan fimm
ára en frumgerð hans verður þó kom-
in í gagnið innan eins árs. Tækið
verður í pungnum um aldur og ævi
en skipta þarf um rafhlöðumar á
nokkurra ára fresti.
bræðra þeirra, 14 prósent franskra og
11 prósent ítalskra karla.
Það era einkum karlar á aldrinum
50 til 70 ára sem verða fyrir barðinu
á getuleysi, þótt það geri nú einnig
yngri mönnum lífið leitt. Læknar
segja að í 80 prósentum tilvika megi
rekja getuleysi til líkamlegra þátta
eins og blóðrásartruflana, sykursýki,
fíkniefnaneyslu, mikillar áfengis-
drykkju eða stórreykinga. Streita og
kvíði eru miklu óalgengari orsök.
Getuleysi er læknanlegt í 75 prósent-
um tilvika.
Breska læknablaðið birti fyrir
skömmu nokkrar greinar sem
ættu að vera konum sem fhuga að
láta eyða fóstri einhver huggun.
Það er nefnilega niðurstaða vís-
oyd-Thomas frá Great Ormond
Street barnasjúkrahúsinu og
Maria Fitzgerald frá University
Coilege.
Þau segja aö fóstrin hafi sýnt
Fóstur finna ekki
fyrir sársauka
indamannanna að taugakerfi fóst-
ursins sé ekki nægilega þroskað
til þess að það geti fundið fyrir
sársauka, að minnsta kosti ekki
fyrir 17. viku meðgöngunnar. And-
stæðingar fóstureyðinga hafa
haldið öðru fram og sýnt mynd-
bandsupptökur, máli sínu til
stuðnings.
„Getur fóstur fundið fyrir sárs-
auka? Þegar tekið er mið af skil-
greiningum á tilfinningum og
sársauka hlýtur svarið að vera
neitandi," skrifa þau Adrian Ll-
viðbrögð við því sem gæti verið
sársaukafuli örvun en heilinn í
þeim sé ekki nægilega þroskaður
til að nema sársauka meðvitað.
Læknar sögöu áður fyrr að ný-
fædd böm fyndu ekki fyrir sárs-
auka en rannsóknir hafa sýnt
íram á annað. En læknar sem
skrifa í breska læknablaðiö, hvort
sem þeir voru barnalæknar, kven-
læknar eða taugasérfræðingar,
segja aö fóstur séu frábragðin ný-
fæddum bömum.
MÁNUDAGUR 21. OKTÓBER 1996
I
I
i
I
i
I
I:

1
1
/■:
i
1
I

I

Stórreykingar
geta leitt til
blindu
Þeir sem reykja sígarettur í
stóram stíl eiga meira á hættu
en aðrir að krækja sér í ólækn-
andi augnsjúkdóm sem getur
leitt til stigváxandi blindu.
Bandarískir vísindamenn,
sem gerðu tvær langatímarann-
sóknir á hjukrunarfræðingum
og læknum, komust aö því að
reykingamönnum er tvisvar
sinnum hættara við að fá sjúk-
dóm sem lýsir sér í því að ský
sest á sjónhimnuna og myndar
sífeilt stærri blindan blett.
Sjúkdómur þessi er helsta or-
sök nýrra tilfella af blindu með-
al 65 ára og eldri í Bandaríkjun-
um.
Járn getur bætt
námsárangurinn
Bandarískir læknar segja að
sé unglingsstúlkum, sem haldn-
ar era vægum jámskorti, gefh-
ar jámpillur geti það bætt
námsárangur þeirra.
Niðurstöður þessar fengust
við rannsókn vísindamanna við
Johns Hopkins læknaskólann i
Baltimore á 78 imglingsstúlkum
sem vora meö lágt magn jáms
en vora þó ekki blóðlausar. At-
hygli- og minnispróf vora lögð
fyrir stúlkumar til að kanna
hugarstarf þeirra.
Rannsóknin stóð í átta og
hálfa viku. Á þeim tíma fékk
helmingur stúlknanna jám-
bætiefni en hinn hópurinn lyf-
íeysu. Hóparnir voru síðan
prófaðir aftur og kom þá í ljós
að stúlkumar sem fengu jám
stóðu sig betur.
Kólesteról lykill
við þróun fóstur-
vísa
Kólesterólinu er nú ekki alls
vamað. Þótt það hafi fengið á
sig afar illt orð á undanfórnum
áram sýna nýjar rannsóknir að
i það gegnir mjög mikilvægu
hlutverki við þroska fósturvísa.
Bandarískir visindamenn
uppgötvuðu að kólesteról gegn-
ir hlutverki eins konar akkeris
J fyrir arfbera sem á þátt í því
■! hvemig fösturvísar ávaxtaflug-
I unnar þroskast. Sams konar
f arfbera er einnig að finna í
-j spendýrum, þar á meðal mann-
itium.
Þrátt fyrir þetta segja vís-
indamennimir að ekki sé
ástæða fyrir okkur mannfólkið
| að fara allt í einu að borða
I meira smjör og annan mat sem
inniheldur mikið kólesteról,
það er jú slæmt fyrir æðakerfið
1 og hjartað.