Dagblaðið Vísir - DV - 20.06.1997, Blaðsíða 13

FÖSTUDAGUR 20. JÚNÍ 1997
13
Amnesty
International
- alþjóöleg mannréttindasamtök á afmörkuöu sviði
íslandsdeM Amnesty Int-
emational vill vekja athygli les-
enda DV á misskilningi Ástþórs
Magnússonar á starfssviði Am-
nesty Intemational. í grein sem
birtist í DV 12. júní sl. furðar hann
sig á hvers vegna Amnesty
Intemational hefur ekki tekið upp
mál Hanes-hjónanna.
Afmarkað starfssvið
Amnesty International eru al-
þjóðleg mannréttindasamtök sem
starfa á
vel af-
mörk-
uðu
sviði
mann-
rétt-
inda.
Samtök-
in taka
ekki að
sér mál
sem
falla
utan
starfs-
sviðs
þeirra,
en mál
hanes-
hjón-
anna er
slíkt
mál.
í
fyrsta lagi er hér um sakamál að
ræða en Amnesty International
hefur ekki afskipti af meðferð
slíkra mála. í öðru lagi mótmæla
samtökin ekki framsali á milli
landa, nema um sé að ræða endur-
sendingu flóttamanna, sem sann-
anlega falla undir skilgreiningu
Flóttamannasáttmála Sameinuðu
þjóðanna.
Baráttumál Amnesty Int-
ernational
í stuttu máli eru baráttumál
Amnesty International:
- að allir samvinskufangar
verði látnir lausir tafarlaust og án
skilyrða
- að pólitiskir fangar fái réttláta
dómsmeðferð
- að pyndingar, „mannshvörf*,
aftökur án dóms og laga og lífláts-
dómar verði aihumdir.
Amnesty International veitir
auk þess fórnarlömbum pyndinga
aðstoð við að leita sér lækninga og
endurhæfingar, aðstoðar sam-
viskufanga sem þurfa á lögfræði-
legri aðstoð að halda og hjálpar
fjölskyldum „horfinna" ættingja
til að koma undir sig fótunum fjár-
hagslega. Samtökin byggja allt sitt
starf á félagsgjöldum og frjálsum
framlögum einstaklinga og fyrir-
tækja.
Samtökin telja að með því að
skilgreina vel
starfssvið sitt nái
þau betri árangri
í baráttunni fyrir
virðingu fyrir
mannréttindum.
Samtökin leggja
áherslu á að öll
mannréttindi séu
innbyrðis tengd
en afmarka þó
starf sitt við ofangreind mannrétt-
indabrot.
Jóhanna K. Eyjólfsdóttir
Aiþjóðleg mannréttindasamtök sem starfa á vel afmörkuðu sviði mannréttinda. - íslandsdeildin, fyrir utan kín-
verska sendiráöið, reynir að koma skilaboöum inn í húsið.
Kjallarinn
Jóhanna K.
Eyjólfsdóttir
framkvæmdastjóri ís-
landsdeildar Amnesty
International.
„Samtökin taka ekki að sér mál
sem falla utan starfssviðs þeirra,
en mál Hanes-hjónanna er slíkt
mál.u
Hærri laun og lægri skatta
- með hugarfarsbreytingu
Sígild er umræðan um lág laun,
atvinnuleysi og háa skatta og hafa
ýmsir lagt orð í belg um þessi efni
hér á landi undanfarin ár. Hér
skal gerð tilraun til að meta í
hverju vandinn er fólginn og hvað
sé tn ráða. Sett verður fram sú
skoðun að vandinn sé í raun auð-
leystur, aðeins þurfi að koma tU
hugarfarsbreyting og samstaða
meðal þjóðarinnar.
Skattalækkun betri skil
Það virðist almennt viðhorf
þjóðarinnar að vegna hárra skatta
og vöruverðs sé sjálfsagt að hinn
„lágt“ launaði einstaklingur geri
það sem í hans valdi stendur tU að
komast undan skatti. Þessi viður-
kenning gengur svo langt að þegar
einstaklingur kemur drekkhlað-
inn heim úr skipulagðri innkaupa-
ferð tU útlanda þá virðist toUgæsl-
an fyrst og fremst hafa áhuga á að
ekki sé keypt of mikið vín í frí-
höfninni, sem vegna sömu við-
horfa er rekin fyrir komufarþega í
buUandi samkeppni við íslenska
verslim.
Skattsvikanefnd hefur metið
það svo að undanskot undan skatti
skipti miUjörðum árlega, og sjálf-
um finnst mér líklegt að innkaup
íslenskra ferðalanga, flugliða og
sjómanna erlendis skipti líka
mUljörðum. Þeir mUljarðar skapa
hvorki störf né skila sköttum á Is-
landi.
Til að breyta þessu ástandi
þyrfti þjóðarsátt um að slaka að-
eins á einkahyggjunni og hugsa í
þess stað um hag heUdarinnar. Ár-
angurinn ætti að skUa sér á örfá-
um árum og framkvæmdin yrði í
raun sáraeinfóld:
Fjármálaráðherra gæfi út yfir-
lýsingu um skattalækkun gegn
betri skilum í
kassann og við
stæðum öU saman
um að hvetja fólk
til skUvísi, auk
þess sem skatteft-
irlit yrði aukið tU
mikiUa muna og
almenningur vís-
aði á þá sem ekki
létu sér segjast.
Auknir tollar
meiri verslun
Ákveðið yrði að færa sem mest
af eyðslu íslendinga í úUöndum
heim. Þjóðhagsstofnun yrði, okkur
tU hvatningar, fengin til að reikna
út hvað það yrði á við mörg álver
með öUum margfeldisáhrifum,
nýjum störfum og auknum skatt-
skUum. Síðan
yrði komufrí-
höfhinni lokað
og toUgæslunni
falið það verk-
efni að fram-
fylgja þeim lög-
um sem nú þeg-
ar gUda um
innflutning ein-
staklinga og
mætti jafnvel
þrengja þau lög
enn frekar. Til
þess að toU-
gæslan réði við
þetta verkefni
yrði að sjálf-
sögðu að veita
auknu fé til
hennar, en það
myndi skUa sér
strax aftur í
auknum toUum og meiri verslun
innan lands.
Af hverju að breyta íslandi í
hálfgert lögregluríki? Þannig
kynni einhver að spyrja. En
spurningin er á misskilningi
byggð, lögregluríkið er þegar til
staðar en nær ekki tU allra. AUur
þorri manna hefur engin tök á að
stinga undan og innflutningsversl-
unin býr við mjög nákvæma toll-
gæslu.
Þessi sama innflutningsverslun
gæti auðveldlega séð um aUan inn-
flutning fyrir ísland og myndi
eyða mun minni gjaldeyri tU þess
en sá mikli fjöldi einstaklinga sem
verslar í smásölu erlendis. Viö það
myndu skapast mörg vel
launuð störf og toU- og
skattskil myndu stór-
aukast. Það hefði síðan í för
með sér að ríkið gæti lækk-
að skatta enn meira.
Ef þetta tækist vel gæti
skatta- og vöruverðslækkun
orðið slík að margir þeirra
sem nú þurfa aðstoð þess
opinbera þyrftu hana ekki
lengur. Það gæti síðan leitt
tU þess að skattar lækkuðu
enn meir auk þess sem rík-
ið gæti gert betur við þá
sem ætíð hljóta að þurfa á
hjálp að halda og veitt al-
mennt betri þjónustu.
Lækkun verðlags á íslandi
myndi hjálpa innlendri
ferðaþjónustu stórkostlega,
en hátt verðlag er helsta
umkvörtunarefni erlendra
ferðamanna á íslandi.
Umtalsverð fjölgun ferðamanna
myndi fjölga störfum og auka
veltu innlendrar verslunar, sem
þyrfti ekki eins háa álagningu og
gæti þar með orðið samkeppnis-
hæf við það besta í Evrópu. Hver
veit nema við kæmumst þá hjá því
að fóma meiru af íslenskri nátt-
úru undir erlenda stóriðju þar
sem þörf okkar fyrir erlendan
gjaldeyri myndi minnka. Hvem
langar líka að vinna í verksmiðj-
um stóriðjunnar þegar eitthvað
annað vel launað stendur til boða?
Vilji er allt sem þarf.
Eggert S.K. Jónsson
„Af hverju að breyta íslandi í hálf-
gert lögregluríki? Þannig kynni
einhver að spyrja. En spurningin
er á misskilningi byggð; lögreglu-
ríkið er þegar til staðar, en nær
ekki til allra.“
Kjallarinn
Eggert S.K.
Jónsson
verslunarmaöur
Með og
á móti
Lágmarkslaun kennara
hækki
Tryggvi Gíslason
skólameistarí.
Atvinnuvegir
kosti menntun
„Eigi að bæta menntun verður
að hækka kaup kennara. Annars
getum við gleymt öllum umbót-
um. Þar sem kaup kennara er
hlutfallslega hæst gengur best.
Mikið fæst ekki fyrir lítið og fyr-
ir lltið fæst
ekki neitt.
Byrjunarlaun
kennara eiga
að vera 150
þúsund krónur
á mánuði og
hámarkslaun á
að miða við
menntun,
ábyrgð,
ástundun og
árangur í starfi.
Til þess að standa straum af
auknum útgjöldum má fara
margar leiðir, breyta lífeyris-
sjóðakerfinu og taka upp bein
skólagjöld. Skólagjöld vekja til
umhugsunar um hvort kosta á
börn til skólanáms. Stokka ætti
allt launakerfi landsmanna upp,
sem er gatslitin, gauðrifin og
handónýt flík. Auk þess ættu at-
vinnuvegimir að kosta menntun
starfsmanna sinna. Með því er
unnt að hækka kaup kennara.
Geti vinnuveitendur ekki greitt
sömu laun og í nágrannalöndum
okkar eiga þeir aö fá sér eitthvað
annað að gera. Það er ekki líð-
andi að hafa stjómendur í einka-
geiranum sem aðeins geta greitt
sjálfum sér góð laun. Það er ekki
nútíminn. En umræðum um
menntamál þarf að fylgja frjó,
óbundin hugsun þar sem einskis
er látið ófreistað að auka virð-
ingu skólamenntunar, auka virð-
ingu skólanna, auka virðingu
kennara."
Á röngum stað
og tíma
„Það er ekkert nýtt að skóla-
meistarinn á Akureyri hafi skoð-
un á því að hækka þurfi laun
kennara. Raunar hefur það verið
helsta framlag kennarasamtaka í
umræðu um menntamál yfirleitt
að öll okkar
vandræði stafi
af bágum laun-
um kennara.
Ég held að það
sé miklu fleira
sem þar komi
til. Það var
hins vegar
áhugaverðara
hvemig skóla-
meistarinn sá
fyrir sér að
fjármagna ætti hinar miklu
launahækkanir til handa kenn-
urum; nefnilega með því að taka
ætti upp einn ríkisrekinn lífeyr-
issjóð fyrir alla landsmenn þar
sem allir fengju það sama út án
tillits til þess hve mikið þeir
greiddu inn. Með öðrum orðum
að allir hafi sömu eftirlaun án
tillits til þess hvað þeir hafi lagt
til hliðar í lífeyrissjóði á lífsleið-
inni. Þá hlýtur sú spmning að
vakna að ef allir eiga að hafa
sömu eftirlaun, eiga þá ekki allir
að hafa sömu laun. Ég held að
skólameistarinn sé bæði á röng-
um stað og röngum tíma með
hugleiðingar sínar um endur-
skipan á launa- og lífeyrismálum
landsmanna." -rt
Þórarlnn V. Þórar-
insson, fram-
kvæmdastjori VSÍ.
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á netinu.
Netfang ritstjómar er:
dvritst@centrum.is