Dagblaðið Vísir - DV - 15.06.1998, Qupperneq 12

12
MÁNUDAGUR 15. JÚNÍ 1998
Spurningin
Hvað langar þig mest
til að eignast?
(Spurt á leikskólanum
Skerjakoti.)
Alexandra Maria ívarsdóttir, 6
ára: Kisu.
Diana Rut Kristinsdóttir, 6 ára:
Kanínu.
Bryndis Torfadóttir, 6 ára: Kettl-
ing.
Þorsteinn Gunnar Jónsson, 5 ára:
Bíl.
Jóhanna Björk Jóhannsdóttir, 5
ára: Bíl.
Lesendur
Zetan setur
svip
Konráð Friðfmnsson skrifar:
íslenskan er fagurt og fjölskrúð-
ugt mál. Ekki er samt öllum gefið
að fara með hana svo vel sé. Allir
geta þó lært að beita henni. Hæfi-
leikinn er til staðar hjá flestum en
allt spurning um vilja hvers og
eins. Ritmálið er sem sagt fagurt og
frítt eins og það birtist mönnum í
dag. Flest íslensk blöð og tímarit,
sem koma út, leggja enda metnað
sinn í að hafa hlutina í lagi að
þessu leyti.
Fyrir nokkrum árum stóð Sverr-
ir Hermannsson, þá menntamála-
ráðherra, fyrir því að afnema z-una
úr ritmálinu. Nokkrar deilur
spruttu á sínum tima um málið.
Lyktir urðu þó þær að þessi bók-
stafur var látinn víkja. Fyrir þær
sakir er z-an ekki lengur „lögleg“ í
ástkæra ylhýra móðurmálinu.
Jónas Kristjánsson, ritstjóri DV,
notar oft þennan bókstaf í greinum
sinum. Ég var einmitt að lesa einn
pistla hans á dögunum og tók þá
eftir að heilmikil prýði er að zet-
unni í rituðu máli. Og má segja að
hún t.d. lífgi upp á blaðsíðuna og
gefi efninu fagran blæ. Og þá fór
maður líka að hugleiða hvort ekki
hefði verið skandall á sínum tíma
að vísa z-unni á dyr.
Það hefur líka verið rætt um að
afnema ypsilonið (stafinn y). Allt
slíkt ber mönnum að gaumgæfa
afar vel áður en ákvörðun er tekin.
Ekki sist vegna þess að raunveru-
lega er um skemmdarverk að ræða
á ritmálið
Heilmikil prýöi er aö z-unni í rituöu máli, segir m.a. í bréfi Konráös.
sem gerir textann á blaðinu leiðin-
legri.
Öll þau fjölmörgu tákn sem sjá
má í þessu formi tjáningarinnar
eru ekki einvörðungu sett þar til
skrauts. Þau hjálpa mönnum að
skilja textann betur. En menn
verða þá að kunna að lesa úr þeim.
Margir beita stílvopninu af hreinni
snilld, hafa ágætt vald á íslensku
máli og kunna góð skil á stafsetn-
ingu og öðru sem tilheyrir fögrum
og vönduðum skrifum.
Aö hcifa gott vald á móðurmáli
sínu er engum áskapað við fæð-
ingu. Menn verða að læra að beita
tungu og stUvopni. Og það gerum
við með þeirri aðferð að hlýða á
aðra, lesa og tala og skrifa sjálf. Síð-
an kemur þetta smátt og smátt. -
Það er því spuming hvort ekki beri
að innleiða z á ný í ritmál okkar.
Pósttöskur á vergangi
Ásdis Sigurðard. skrifar: '
Ég vU gjaman tjá mig um ábyrgð
þeirra sem bera út póstinn. Ég furða
mig á því að útburðarfólk póstsins
skuli komast upp með að skilja póst-
töskur sínar eftir á vergangi þegar
það er að skUa póstinum í húsin.
Maður hefði haldið að þegar búið er
að greiða uppsett burðargjald undir
póstinn sinn og annaðhvort koma
honum á pósthús eða í póstkassa þá
gæti maður verið ömggur með að
pósturinn færi ekki úr umsjá póst-
dreifingaraðilans fyrr en komið
væri að póstkassa eða póstlúgu við-
komandi.
Nýlegt dæmi um hvað það getur
haft í för með sér þegar pósturinn
er skUinn eftir eftirlitslaus er úr
Álftamýrinni í Reykjavík þar sem
kveikt var í tösku póstberans þar
sem taskan stóð eftirlitslaus við
enda á blokk sem viðkomandi var
að bera póst í, hefur sjálfsagt ekki
nennt að dröslast með þunga tösk-
una inn með blokkinni. - En þetta
er aUt of algeng sjón; að pósttöskur
standa einar á götuhornum.
í Hafnarflrði sá ég einnig nýlega
hvar póstberinn hafði skUið tösku
sína eftir neðst í Klukkubergi, þar
sem hann átti þá eftir góðan spotta
aftur að tösku sinni. Pósturinn virð-
ist sem sé ekki nægUega öruggur i
höndum póstsins. Þetta verður að
laga. Pósturinn getur verið okkur
dýrmætur, hvort heldur er það sem
við erum aö senda öðrum eða eigum
von á.
Flugfreyjur - öryggisverðir
eða gengilbeinur?
Sigurður Ólafsson skrifar:
Ai' ummælum tveggja flugfreyja í
dagblaði fyrir nokkru sýnist mér að
keppikefli sé að gera lýðum ljóst að
mikUvægi þeirra í háloftunum snú-
ist ekki aðaUega um það sem þær
eru umfram allt ráðnar til - og
sinna lungann úr flugferðinni - að
þjóna farþegum til borðs og sætis,
heldur séu þær/þeir fyrst og fremst
öryggisverðir. Hitt sé fremur lítUs
virði og megi hvíla á „altari hé-
gómans".
Ekki fer ég oft í flugferðir, og
aldrei hef ég á Sagaklass komið.
Hitt sýnist mér, eftir að hafa fylgst
grannt með starfi flugfreyja um
borð í einni flugferð tU annarrar, að
þjónusta
allan sólarhrinetinn
- eða hringið í síma
W^ZÍ&SO 5000
mílli kl. 14 og 16
„Fljótt, fljótt, sagöi fuglinn." - Álag, hraöi og öryggi
í fyrirrúmi.
þegar sýnikennslu á öryggisbúnaði
flugfarsins lýkur með tilheyrandi
spjaldauppréttingu, sem tekur fljótt
af (öUu lokið fyrir flugtak), þá séu
störf gengilbeinunnar í námunda
við 95 prósentin hjá þessum starfs-
kröftum beggja kynja. Flugfreyju-
starfið sýnist mér erfitt og krefj-
andi, álag og hraði uppistaðan. Hér
eiga vel við einkunnarorðin „fljótt,
fljótt, sagði fuglinn" (sem er raunar
titill á bók eftir
Thor Vilhjálmsson.
Að öUu samanlögðu
tel ég mikUvægt fyr-
ir flugfreyjur/þjóna
að halda vel utan
um starfssvið sitt,
gera ekki minna úr
því en efni standa
tU, 'og viðurkenna
með því að þjón-
ustustörfln sem innt
eru af hendi um
borð i flugvélum eru
oft hápunktur ferða-
lags hins venjulega
flugfarþega.
Þjónustustörf eiga
ekki vel við íslend-
inga, en starfsþjálf-
un og undirstöðu-
þekking flugfeyja/flugþjóna í fram-
reiðslu og umönnun farþega í far-
þegarými hefur frá upphafi þótt
skara fram úr öðrum starfsgrein-
um, sem falla undir þjónustu. Því
þarf ekki að flagga öryggisþættinum
til aö halda í horfinu varðandi
ábyrgð og skyldur flugfreyja/þjóna.
Enska starfsheitið, „cabin attend-
ants“ segir allt sem þarf um starfs-
sviðið.
Reynsla úr
viðskiptalífinu
Karen Gestsdóttir skrifar:
Ég vildi gjarnan upplýsa
reynslu mína af viðskiptum mín-
um við Sjóvá-Almennar og Visa-
ísland. - Við athugun á Visa-
reikningi mínum kom í ljós
greiðsla til Sjóvár-Almennra að
upphæð kr. 9.099. Þessi upphæð
var vegna bíls sem ekki er lengur
tryggður hjá félaginu og er hvorki
á nafni né kennitölu minni. Þegar
tryggingafélagið gerði sér grein
fyrir mistökunum sendi það ávís-
un til eiganda bílsins!! Þetta er í
annað sinn sem þetta gerist í við-
skiptum mínum við Sjóvá-Al-
mennar. Þegar ég bar mig upp við
Visa-ísland var svarið að þetta
væri „bara slys“, og engin lög
vemduðu korthafa fyrir svona
uppákomum. Ég spyr því: Þorum
við að nota kortin okkar?
Sakna Þjóðar-
sálarþáttanna
Ingibjöig skrifar:
Lélegar eru skýringar RÚV
vegna niðurfellingar Þjóðarsál-
arþáttanna yflr sumartímann.
Sagt að gott sé að „hvíla" hlust-
endur á þættinum yfir sumarið!
Hvemig vita forráðamenn RÚV
að hlustendur vilji „hvílast“ frá
þættinum? Iiefur verið gerð könn-
un á þvi? Auðvitað ekki. Þetta er
einfaldlega geðþóttaákvörðun
RÚV. En almenningur, sem ekki á
í mörg hús að venda, hefur þó enn
aðgang að lesendadálkum tveggja
blaða. Ríkið skammtar okkur
hins vegar eins og hverjum öðr-
um „húsdýrum" sínum.
Milljarður í
Vatnsmýrina
Einar Gíslason hringdi:
Maður trúir ekki að enn einu
sinni eigi að púkka undir Reykja-
víkurflugvöllinn í Vatnsmýrinni.
Milljarður skal það vera. Hvað er
orðið af öllu púkkinu sem búið er
að setja í völlinn? Auðvitað löngu
sokkið í mýrina, fenið sem þarna
er endalaust í jarðveginum. En
það á ekki að leggja milljarð í
völlinn strax, heldur í áföngum.
Skammtímalækning á kolólögleg-
um flugvelli til farþegaflugs er því
til einskis. - Best væri að loka
veflinum að fuUu strax áður en
frekar er aðhafst.
Hrannar í at-
vinnumálanefnd
Steinar skrifar:
Það er ljóst að þegar nýkjömir
borgarfuUtrúar verða skipaðir í
nefndir og ráð er brýnt að Hrann-
ar Björn fari í atvinnumálanefnd.
Þátttaka hans í atvinnulífinu sl.
áratug hefur veriö ákaflega dýr
menntun öUum sem að henni
hafa komið. Ber þá ekki að nýta
þá menntun á réttu sviði? Sjálfur
hefur Hrannar Bjöm sagt að þessi
reynsla hans muni koma Reyk-
víkingum tU góða. Hvar er hann
þá betur staddur en einmitt í at-
vinnumálanefnd borgarinnar?
Ofurkrónan
okkar
Gunnlaugur hringdi:
Á minni löngu ævi minnist ég
þess ekki að styrkleiki íslensku
krónunnar hafi orðið slíkur að
jafnvel horfi til vandræða. Krón-
an hefur lengst verið vesæl og
einskis nýt og hún hefur verið
feUd oftar en menn muna. Nú er
öldin önnur. - En þá heyrist hljóð
úr horni: Krónuna verður að
vængstýfa með einhverjum hætti,
annars kemur verðbólgan og étur
ykkur. Vexti skal því hækka frek-
ar en ekkert. Ég veit ekki hvar
við íslendingar eram staddir í
kramarhúsi efnahagslífisins, en
getum við ekki einfaldlega tekið
upp annan gjaldmiðfl tU að losna
við hið króníska vandamál sem
krónunni fylgir?