Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.1998, Page 11

ÞRIÐJUDAGUR 18. ÁGÚST 1998
11
Fréttir
D-dagurinn á Hvanneyri:
Ráðherra snjall á dráttarvél
DV, Borgarnesi:
D-dagurinn var haldinn á
Hvanneyri 15. ágúst í tilefni þess
að í ár eru 80 ár síðan hjóladráttar-
vélamar námu land hérlendis. 12.
ágúst 1918 kom Gullfoss með
Avery-traktor til landsins sem Stef-
án B. Jónsson kaupmaður hafði út-
vegað Þórði Ásmundssyni, Bjarna
Ólafssyni og fleiri á Akranesi.
Gekk traktorinn fyrir 16 hestafla
steinolíuvél og var notaður til jarð-
vinnslu.
Hann mun vera fyrsti traktorinn
sem til landsins kom. Nú er drátt-
arvélin miðpunktur vélvæðingar á
öllum búum sem stunda eigin fóð-
uröflun.
Að D-deginum stóðu bændaskól-
inn og búvélasafnið þar með sam-
starfi við Bútæknideild RALA.
Sýndar voru forndráttarvélar
safnsins. Innflytjendur sýndu nýj-
ustu dráttarvélamar, auk þess var
haldið íslandsmót í dráttarvél-
arakstri og ullarselið var opið.
Guðmundur Bjamason landbúnað-
ar- og umhverfisráðherra tók einn
hring á gamalli dráttarvél Farmall
Cub í fylgd fjölda annarra dráttar-
véla. Guðmundi fórst verkið vel úr
hendi þótt hann hefði ekki ekið
dráttarvél lengi, eða siðan hann
unglingur í sveit.
Landbúnaðarráðherra kom fær-
andi hendi og lofaði í ræðu að bú-
vélasafnið á Hvanneyri fengi frá
ráðuneyti hans 500.000 þúsund
krónur. í ráðuneytunum er svo-
kallað ráðstöfunarfé ráðherra sem
þeir hafa til þess að mæta ýmsum
verkefnum sem upp kunna að
koma en ekki eru á fjárlögum. Þá
var haldið íslandsmót í dráttar-
vélaakstri þar sem keppendur
þurftu annars vegar að svara
krossaprófi og hins vegar að aka
dráttarvél. Það var Oddur Grétars-
son sem varð íslandsmeistari í
þetta sinn. -DVÓ
Guðmundur Bjarnason landbúnaðarráðherra ók á Farmall Cub-dráttarvél og stóð sig vel. DV-mynd Daníel
Fyrsti traktorinn sem kom til landsins 12. ágúst 1918 sem Stefán B. Jónsson
kaupmaður hafði útvegað Þórði Ásmundssyni, Bjarna Ólafssyni og fleiri á
Akranesi. DV-mynd Daníel
Búvélasafnið
á Hvanneyri
DV, Vesturlandi:
Á Hvanneyri er sérstakt búvéla-
safn sem er í eigu Bændaskólans á
Hvanneyri en bútæknideild Rann-
sóknastofnunar landbúnaðarins hef-
ur einnig tekið þátt í uppbyggingu
þess. Búvélasafnið er eina safnið
sinnar tegundar hérlendis í opin-
berri eigu.
Því er ætlað að bregða ljósi á þró-
un tækni í landbúnaði með því að
varðveita gamlar búvélar og verk-
færi og halda til haga hvers konar
gögnum öðrum er varða tæknisögu
íslensks landbúnaðar. Þá á safnið
einnig að vera stuðningur við nám,
kennslu og rannsóknir við Hvann-
eyrarskóla.
Búvélasafnið er að stofni til frá
1940. Guðmundur Jónsson skóla-
stjóri bjargaði þó ýmsum verkfær-
um sem ómetanleg þykja í dag.
Safnið var fyrst opnað sumarið 1987,
í smáum stíl þó. Þá höfðu starfs-
menn bútæknideildar RALA gert
upp nokkrar vélar og útbúin hafði
verið dálitil geymslu- og sýningar-
aðstaða sem siðan hefúr verið auk-
in og bætt. Gripir safnsins eru af
ýmsu tagi og víða að. Dráttarvélar
og tæki eru fyrirferðarmesti hlutinn
Af merkum gripum Búvélasafns-
ins má nefna jarðyrkjuverkfærin
frá Ólafsdal en Torfi Bjamason í
Ólafsdal og nemendur hans smíð-
uðu ýmis verkfæri til jarðyrkju á
árunum 1880-1907. Þekktust þeirra
eru plógarnir sem Torfi hafði lagað
að íslenskum aðstæðum og notaðir
voru viða um land. Fyrstu hjóla-
dráttarvélarnar eru frá því um 1920:
Austin-vél sem Búnaðarfélag ís-
lands keypti og Fordson-dráttarvél
sem Páll Stefánsson frá Þverá flutti
til landsins. Þetta eru elstu varð-
veittu hjóladráttarvélar landsins. í
safninu eru leifar síðasta þúfnaban-
ans en blómaskeið þeirra var á fyrri
hluta þriðja áratugarins. Ekki er
vitað um fleiri eintök þúfnabana,
hvorki hérlendis né erlendis.
Ullarsel starfrækt
á Hvanneyri
Séð inn i ullarseliö.
DV-myndir Daníel
DV, Borgarnesi:
Á Hvanneyri er starfrækt
vinnustofa áhugafólks cif Vestur-
landi um ullariðn, þar sem gömul
vinnubrögð við ullarvinnslu eru
færð i nýjan búning, og nefnist
vinnustofan Ullarselið. í vinnu-
stofunni er handverkið haft í há-
vegum. Þar er meðal annars
kembt, spunnið, prjónað, flækt,
ofið og spjaldofið.
Ullarselið er opið á sumrin alla
daga frá kl. 13.00-18.00 nema mið-
vikudaga. Á vetuma er opið á
mánudögum og fimmtudögum en
þá hittast félagsmenn í vinnustof-
unni og vinna saman. Ullarselið
hefur að markmiði að framleiða
hágæðavöru úr úrvalsull og ým-
iss konar handverk úr náttúru-
legu hráefni, s.s. kanínufiðu, bóm-
ull, skeljum, kuðungum, tré og
leir. Vömrnar em til sölu. Ullar-
selinu var komið á fót haustið
1992 sem þróunarverkefni, að til-
stuðlan Bændaskólans á Hvann-
eryi, Búnaðarsamtaka Vestur-
lands og Kvenfélagasambandanna
á Vesturlandi.
-DVÓ
Kona að spinna ull í Ullarselinu.
KVIKMYND EFTIR HILMAR ODDSSON