Dagblaðið Vísir - DV - 09.09.1998, Blaðsíða 2

2
MIÐVTKUDAGUR 9. SEPTEMBER 1998
Fréttir
Eigendur smábáts sem notaður var fyrir „kvótahopp“ segjast hvergi hafa komið nærri:
Braskið er endalaust
- segir formaður Sjómannasambandsins. Útilokað að rekja viðskiptin
Tugmilljóna króna velta í kvóta varð vegna kvóta sem safnað var á Hraunsvík
GK. Eigendur bátsins segjast hvergi hafa komið nærri en þeim ber þó lögum
samkvæmt að undirrita hverja færslu. DV-mynd Ægir Már
„Þetta kom okkur í raun og veru
ekki neitt við. Hann Jón hefur bara
notað bátinn okkar til að færa yfir
kvóta, og þaðan yfir á annan bát. Við
þurftum ekkert að koma ná-
lægt þessu og færslumar
voru okkur vandræðalaus-
ar,“ sagði Sæmundur Jóns-
son, einn eigenda
Hraunsvíkur GK sem á ís-
landsmet í kvótaviðskiptum,
samkvæmt frétt DV í gær.
Það var Kvótabankinn í eigu
Jóns Karlssonar sem hafði
aíhot af bátnum í þessu
skyni og þurfti Fiskistofa að
hafa sig alla við til að anna
færslunum 900 sem fóru fram. Svo er
að sjá sem arður af þessum viðskipt-
um sé góður því Jón Karlsson, sem
einn annast reksturinn, er fimmti
tekjuhæsti einstaklingur á íslandi og
á nú stóran hlut í verslunarmiðstöð-
inni Kringlunni. Sæmundur segir að
kvótamagnið sem rætt sé um sé helm-
ingi minna en menn halda, um sé að
ræða tvífærslu á sama kvótanum.
Hann segir að þetta hafi allt verið gert
fyrir kunningsskap við Jón Karlsson í
Kvótabankanum, en hjá frystihúsi
hans lögðu félagar upp fiskinn áður
fyrri.
Kvótakerfið er umdeilt og sérstak-
lega þær hliðar þess sem hafa leitt til
umfangsmikils brasks með „eign þjóð-
arinnar". DV greindi í gær frá undar-
legu ferli í sölu veiðiheimilda, en þar
eru smábátar notaðir fyrir eins konar
„kvótahopp" eða „bankabók" eins og
einn viömælandi blaðsins orðaði það.
Þar safhast saman alls konar smá-
kvótar, nokkur kíló af þessu og hinu,
þangað tii selt er í stærri pökkum til
þeirra sem er orðið kvóta
vant.
Netgrúskarar geta skoðað
þessi viðskipti, færslur á afla-
marki, sem skráðar eru hjá
Fiskistofu. Þar kemur þó ekki
fram hvaða íjárhæðir eru að
baki færslunum. „Við erum
að tala um 900 færslur á
fimmtán tonna bát, sem er
eitt prósent af öllum slíkum
færslum. Kvótasalinn á ekki
bátinn, en fær að geyma þetta
á nafni hans. Þáð væri laglegt ef skatt-
stjórinn færi fram á uppgjör vegna
þessara viðskipta. Eflaust telur skatt-
urinn að þeir sem leyfa afnot sem
þessi hafi talsverðar tekjur af,“ sagði
starfsmaður annarrar kvótasölu í
samtali við DV í gær.
„Þama er verið að flytja óhemju-
verðmæti, trúlega 1-2 milljarða, og þá
verða menn að geta treyst þeim sen
„millilent" er hjá, vegna þess að um
leið og verðmætin era komin á bátinn
gæti bátseigandinn hirt þau. Bátseig-
andinn er sá eini sem má flytja þau
burtu, reglum samkvæmt, og við
framhaldsleigu verður hann að skrifa
undir-færsluna, annað tekur Fiski-
stofa ekki gilt.“ Eins og áður hefúr
komiö frarn þurftu eigendur
Hraunsvíkur ekki að koma nærri við-
skiptunum við Fiskistofu.og skrifuðu
aldrei undir eitt eða neitt.
„Mér finnst að stóra málið sé að
þótt reynt yrði að kanna ferli þessara
viðskipta, færslu fyrir færslu, þá væri
aldrei hægt að rekja viðskiptin. Þetta
eru svo margar tölur, margar færslur
á hveijum degi, litlar tölur þegar
keypt er og aðrar stærri við sölu. Það
er alveg ljóst að hér er um að ræða
botnlausan hagnað af milljarða veltu,
ég leyfi mér að segja að þetta sé gert á
kostnað þeirra sem selja, og alls ekki
heiðarlega," sagði kvótasalinn sem
rætt var við.
Hinn mesti skandall
„Þetta er það sem við höfum sagt aU-
an tímann, endalaust djöfuls brask á
brask ofan. Það hefur enginn viljað
hlusta á okkur, ekki einu sinni þið
blaðamennimir, fyrr en núna nýlega.
Menn sjá hvað er þama á ferðinni. Það
er, eins og við margoft höfum bent á,
verið að leika íslenska sjómenn grátt.
Það var aldrei tilgangur fiskveiðistjóm-
unarlaganna að þetta yrði að braski
með þessum hætti," sagði Sævar Gunn-
arsson, formaður Sjómannasambands
íslands , samtali við DV í gær. -JBP
Sævar
Gunnarsson.
Deila Technoprom-Export og verkalýðsfélaga um vinnuaðstöðu:
Afleitur aðbúnaður Rússa
„Við gerum þá kröfu fyrir hönd
rússnesku starfsmannanna að þeir
fái laun í samræmi við gildandi
kjarasamning og að aðbúnaður
þeirra verði bættur, en hann er um
margt fyrir neðan allar hellur,"
sagði Örn Friðriksson, formaður Fé-
lags járniðnaöarmanna, í samtali við
DV í frumstæðum matsal, fataskipta-
og hreinlætisaðstöðu rússneskra
starfsmanna rússneska fyrirtækisins
Techoprom-Export, sem reisir möst-
ur hinnar nýju Búrfellslínu. Síðdegis
í gær lokaði Heilbrigðiseftirlit
Suðurlands matsalnum vegna
ófúllnægjandi aðstæðna sem vart eru
mönnum bjóðandi.
Vinna við að leggja Búrfellslínuna
nýju lá að mestu leyti niðri í gær. Á
Selfossi var hópur Rússa að tína sam-
an einingar í möstur og skrúfa saman
með handskrúflyklum. Flutningabílar
sem flytja áttu mastrastykkin upp á
Hellisheiðina komust hins vegar
hvergi því að íslenskir verkamenn og
iðnaðarmenn höfðu lagt bílum fyrir
framan og aftan flutningabílana.
Hvorki gekk né rak í gær með að ná
samkomulagi við hinn rússneska verk-
taka sem setur upp möstrin. Deilt er
um vinnutilhögun og efúdir og út-
færslu kjarasamninga sem verkalýðs-
félögin telja að verktakinn brjóti eða í
það minnsta túlki eftir eigin hentug-
leikum. Ingibjörg Sigtryggsdóttir, for-
maður Verkalýðsfélagsins Þórs á Sel-
fossi, sagði í samtali við DV að kröfúr
félagsmanna sinna væra í stuttu máli
þær að þeir krefðust þess að vinnutim-
inn yrði skipulagður þannig að það
færi ekki eftir geðþótta rússneskra
tæknimanna og verkstjóra hvort eða
hvenær menn mættu til vinnu á hveij-
um degi. Þá sagði hún að íslendingam-
ir hefðu ekki fengið sama hlutfali af
vinnunni við möstrin eins og Rússam-
ir. Þeir hefðu fengið mjög litla eftir-
vinnu meðan Rússamir fengju svo
stóran skammt að það gengi út yfir öll
lög, reglur og vinnutímatilskipanir.
Vafi léki hins vegar á því hvort þeir
nytu þess í launum.
Matsalur, fataskipta- og hreinlætisað-
staða rússneskra starfsmanna rúss-
neska verktaka- fyrirtækisins
Techoprom-Export er hrátt iðnaðar-
húsnæði. Húsnæðið er að mestu einn
geimur og í einu horninu er eitt kló-
sett og vaskur handa öllum hópnum.
Afleitur aðbúnaður
Ingibjörg Sigtryggsdóttir sagði að
Rússamir sem hér starfa á vegum hins
rússneska verktaka ættu að starfa sam-
kvæmt íslenskum kjarasamningum en
grunur væri um að jjeir fengju önnur og
verri kjör. „Við vitum af því að nokkrir
þeirra hafa ekki fengið það sem þeim
ber, en hefur verið sagt að þeir muni fá
er að mestu einn geimur, með mjög
takmarkaðri eldunar- og snyrtiað-
stöðu. Eitt klósett og einn vaskur er í
húsnæðinu fyrir á þriðja tug manna
en engar sturtur. í öðrum enda hús-
næðisins era fatahengi sem slegið hef-
ur verið saman úr uppsláttarviði og
snagar fyrir hlífðarfot era fir-
tommunaglar.
Flutningabíllinn komst hvergi því búið var að leggja
bílum framan og aftan við hann. Myndir E.ÓI.
það þegar þeir komi heim og slíkt. Á það
fóllumst við ekki og krefjumst þess að
þeir fái sín laun að fullu.
Ingibjörg sagði enn fremur að að-
búnaður rússnesku verkamannanna
væri mjög frumstæður. Matsalur
þeirra er í hráu iðnaðarhúsnæði sem
Kváðust fátt vita
DV ræddi við hóp af Rússum þar
sem þeir vora að vinna við að skrúfa
saman jámbita í háspennumöstur.
Tveir ungir menn kunnu nokkuð í
ensku og túlkuðu fyrir hina, þeirra á
meðal verkstjóra sem spurður var
álits á deilunni. Hann kvaðst enga
hugmynd hafa um hana. Greinilegt
var að Rússamir vildu lítiö tala við
DV þegar verkstjórinn var nálægur.
Þeir kváðust hvorki vita hvort þeir
ættu að fá greitt samkvæmt
íslenskum kjarasamningum né hvort
þeir fengjuþað yfirleitt.
Ingibjörg Sighyggsdóttír sagði ljóst
að gefið hefði verið út atvinnuleyfi fyr-
ir nokkra af Rússunum á röngum for-
sendum. Atvinnuleyfi hefðu verið gef-
in út á verkfræðinga og ýmsa sér-
hæfða fagmenn og yfir-
menn. Þessir menn ynnu
hins vegar ekki við annað
en að skrúfa saman jám-
vinkla, aka vörabílum og
aðra verkamannavinnu
sem til fellur.
Öm Friðriksson sagði í
samtali við DV að hinn
rússneski verktaki hefði
fengið allar upplýsingar
um íslenskt vinnuum-
hverfi og kjarasamninga
áður en hann tók til starfa
við Búrfellslínuna og
þessi svokallaði misskilningur hans á
hvað hér tíðkaðist og væri leyfilegt
væri illskiljanlegur, ekki sist í ljósi
þess að gerður hefði verið við verktak-
ann sérstakur kjarasamningur sem
hann hefði í rauninni ekki staðið við.
-SÁ
Stuttar fréttir dv
Síðasta sigling
Feijan Norræna kom í morgun í
16. og síðasta sinn til Seyðisfjarðar
á þessu sumri. Rekstur feijunnar
hefúr gengið vel í sumar.
Byggðastofnun tapar
Samkvæmt
sex mánaða
uppgjöri
Byggðastofnun-
ar var tap stofú-
unarinnar 147
milljónir króna.
Helstu ástæður
fyrir því eru að
77 milljónir króna voru gjaldfærð-
ar vegna styrkveitinga og 65 millj-
ónir vegna rekstarstyrkja til at-
vinnuþróunarfélaga. Stjórnarfor-
maður Byggðastofmmar er Egill
Jónsson alþingismaður. Viðskipta-
vefur Vísis sagði frá.
Var vakandi
Steingrímur Hermannsson segir
George Bush skrökva því að ís-
lensk sendinefnd hafi sofið á leið-
togafundi og að Steingrímur hafi
flutt ræðu sína sofandi á fundin-
um. Bush sé greinilega genginn í
bamdóm og sé tekinn að rugla vit-
leysu.
Aðsókn
Hafrann-
sóknaskipið
fyrrverandi,
Dröfn, er nú
rekið sem skóla-
skip fyrir
grunnskólabörn
á vegum sjávar-
útvegsráðuneyt-
isins og er mikil aðsókn aö því. Ut-
gerðin er tilraunaverkefni í sam-
ræmi við þingsályktunartillögu
sem Kristján Pálsson alþingismað-
ur flutti á sínum tíma.
Kennarar sátu lengst
Síðastliðið ár var það langsam-
lega annasamasta hjá Þóri Einars-
syni ríkissáttasemjara nokkru
sinni i sögu embættisins. 101 mál
var til meðferðar, en á árunum
1990-1996 voru málin fæst 6 og flest
30. Lengsti fundur á síðasta ári var
fundur sveitarfélaga og kennara,
en hann var um 60 klukkustundir.
Færri þurfa aðstoð
Umsóknir um fjárhagsaðstoð
hjá borginni vora liðlega 19%
færri fyrstu 8 mánuði ársins en á
sama tíma i fyrra eða 2441. Útgjöld
vegna fjárhagsaðstoöar hafa einnig
dregist saman um 19%. Þau námu
rúmum 515 milljónum fyrstu 8
mánuðina í fyrra en um 418 millj-
ónum í ár.
Hótelmenn óánægðir
Hóteleigendur í Vestmannaeyj-
um era mjög óánægðfr með að-
gerðir íslenskra ferðaskrifstofa,
sem hafa hækkað verð á gistingu
upp úr öllu valdi vegna komu
Keikós til íslands. Mikill munur er
á auglýstu veröi hótelanna og því
verði sem ferðaskrifstofumar selja
ferðamönnum gistinguna á. Stöð 2
sagði frá.
Vilja samfylkingu
Alþýðuflokksmenn á Norður-
landi hafa lýst ánægju með fyrir-
hugað sameiginlegt framboð
vinstrimanna. Þetta kom fram á
kjördæmisþingi flokksins. Dagur
sagði frá
Lágmarksfylgi
Kjördæma-
og kosninga-
laganefnd Al-
þingis íhugar
að leggja til að
framboðslistar
sem bjóða fram
til Alþingis
þurfi að fá að
lágmarki 5 prósenta fylgi til að
koma manni inn á þing. Valgerður
Sverrisdóttir, þingkona Framsókn-
arflokksins, sem sæti á í nefndinni
greindi frá þessu í ræðu á þingi
Sambands sveitarfélaga á Norður-
landi eystra.
Siglt á Arnarfell
Olíuskip sigldi á Arnarfell utan
við höfnina í Rotterdam í
fyrrinótt. Skipið skemmdist
talsvert en engan í 11 manna áhöfn
skipsins sakaði. -SÁ
að Drofn