Dagblaðið Vísir - DV - 09.09.1998, Blaðsíða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 9. SEPTEMBER 1998
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og út^áfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÖSSUR SKARPHÉÐINSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11,105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar flölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsingar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1800 kr. m. vsk. Lausasöluverð 160 kr. m. vsk., Helgarblað 220 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Landsbankinn í stuði
Sala Landsbankans á hlutafé í sjálfum sér er líkleg til
að verða jafn velheppnuð og hugmyndir ríkisstjómar-
innar um sölu á bönkunum voru misheppnaðar. Salan
mun ekki aðeins efla eigið fé bankans heldur stórstyrkja
álit hans meðal almennings.
Sálfræðilega er viðkvæmt að selja grónar ríkisstofn-
anir á borð við bankana. Það er nauðsynlegt að um það
skapist víðtæk sátt. Besta leiðin til að ná henni er að
gera sem flestum kleift að eignast sinn litla hlut í
eigninni. Það hefur bankastjórn Landsbankans skilið.
Hún býður kaupendum góð lán til að kaupa takmark-
aðan hlut. Sparisjóður vélstjóra renndi sér snilldarlega í
kjölfarið og bauð enn betri lán. Og nú slæst Búnaðar-
bankinn við þá báða um að fá að fjármagna hlutabréfa-
kaup í helsta keppinautnum! Svona eiga bændur að vera.
Landsbankinn hefur á umliðnum misserum verið
helsta skandalafabrikka þjóðarinnar. Fyrst voru það
óheyrileg útlánatöp, síðan veisluat og veiðibræði
bankastjóranna. Nú síðast varð bankinn að kjötlausri
hnútu sem stjómarflokkarnir köstuðu á milli sín.
Það eina sem lánlaus viðskiptaráðherra hefur gert af
viti í bankamálum var að skipa til forystu bankans
sunnlenskan dreng sem hafði jafn lítið vit á bankamál-
um og hann reiddi mikið af kristilegri skynsemi í
þverpokunum. Hann byrjaði frá grunni, og byrjar vel.
Snilldin Landsbankans í sölunni núna felst ekki
aðeins í því að verða á undan hinum bönkunum og ná
þannig forskoti á sparifé landsmanna. Hún felst líka í að
verðleggja hlutina þannig að engum dylst að hinir smáu
kaupendur munu allir græða svolítið á fjárfestingunni.
Salan er uppskrift að því að allir gleðjist. Bankinn yfir
auknu eigin fé. Kaupendur yfir svolitlum hagnaði.
Kommarnir yfir að bankinn var ekki seldur allur.
íhaldið yfir að hann var ekki seldur til Svíþjóðar.
Framsókn yfir að hún getur enn selt hann til Svíþjóðar.
Fyrsta rósin um giska langt skeið er komin í
hnappagat Landsbankans.
Nú er nóg komið!
Sjálfstæðisflokkurinn hagar sér eins og hann eigi
Ríkisútvarpið. Hann virðist hlaða þar inn mönnum eins
og honum sýnist og fer hamförum ef einhver fer út af því
spori sem lagt er í Valhöll hins eina sannleika.
Það er í lagi þótt forsætisráðherra hagi sér eins og
fúllyndur strákur þegar hann tapar kosningum í
Reykjavík. Hann hefur málfrelsi eins og aðrir og það er
líka mannlegt að vera öskufúll yfir tapi.
Helga H. Jónssyni kunna að vera mislagðar hendur
sem fréttastjóra. Það er líka mannlegt. En það er
ómanneskjulegt hvemig Sjálfstæðisflokkurinn hundeltir
hann vegna meintra mistaka.
Kosningamar em löngu afstaðnar. Það liggur fyrir að
fýrrverandi fréttastjóri, sem hefur verið í leyfi, snýr von
bráðar aftur til starfa. Hví linnir þá ekki ofsóknum á
hendur fréttastjóranum, sem hefur þá sök helsta að vera
giftur inn í vitlausan flokk?
Formaður útvarpsráðs, framkvæmdastjóri sjónvarps
og útvarpsstjóri hafa allir tekið þátt í aðfor að Helga H.
Jónssyni. Það þarf ekki að spyrja að því hvaða flokki
þeir heiðursmenn tilheyra.
Nú er hins vegar nóg komið. Aðförin að Helga H.
Jónssyni er komin yfir öll siðleg mörk. Stjórnmála-
flokkur getur ekki beitt afli sínu til að níðast á og
eyðileggja einstakling. Össur Skarphéðinsson
Vinstri menn á íslandi eiga í
pólitískri tilvistarkreppu um
þessar mundir, eins og oft áð-
ur. Margir þeirra virðast ekki
geta gert upp við sig hvort þeir
eigi heima í Alþýðuflokknum
eða Alþýðubandalaginu. Því
hvetja þeir til sameiningar eða
samfylkingar, eins og þeir
nefna aðgerðina. Samfylking
virðist merkja að áfram verði
margar fylkingar, sem í raun
eru stríðandi og ósamlyndar.
Þrátt fyrir allt samfylkingar-
talið stefnir í enn nýtt flokks-
brot í stað Þjóðvaka undir for-
ystu þess öfluga stjómmála-
manns Steingríms J. Sigfússon-
ar sem áttar sig auðvitað á
ruglinu.
Bullandi ágreiningur Lýðræðisleg þróun - stöðugt flokkakerfi. Upplausn flokkakerfisins er skaðleg
f gegnum tíðina hafa tilraun- lýðræðinu, segir m.a. í grein Sturlu.
Áreiðanlegt mótvægi
við Sjálfstæðisflokk
- vinstri menn leita og leita
flokkinn á síðum Morg-
unblaðsins. Og fram-
kvæmdastjóri ASÍ bætist
í þann hóp.
Samfylkingin á sem
sagt að verða til með því
m.a. að ráðast að Sjálf-
stæðisflokknum í stað
þess að móta trúverðuga
stefnu nýs vinstri flokks.
Styrk Sjálfstæðisflokks-
ins og árangur við lands-
stjórnina á að nota sem
Grýlu til að þjappa liðinu
saman.
Brýnt til orrustu
Framkvæmdastjóri ASÍ
leitar að fyrirheitna
landinu í A-flokkunum
„Verkalýðshreyfingin þarf ekki á
því að halda að hún sé misnotuð
í þágu samfylkingar A-flokkanna.
Það ættu menn að hugleiða áður
en verkalýðshreyfingin er flækt
frekar inn í samfylkingartilraunir
Alþýðuflokksins, Þjóðvaka ogAI-
þýðubandalagsins,u
Kjallarinn
Sturla
Böðvarsson
alþingismaður
ir verið gerðar til
að sameina A-
flokkana og til eru
menn sem hafa þá
eina hugsjón í
stjórnmálum, að
því er virðist, að
sameina hvað sem
það kostar.
Ekki fer á milli
mála að milli A-
flokkanna er í raun
bullandi ágreining-
ur um grundvallar-
atriði. Má þar
nefna Evrópumál-
in, afstöðu til
NATO, sjávarút-
vegsmál, kjör-
dæmamálið, og svo
mætti lengi telja.
En hver er tilgang-
urinn og hver eru
markmiðin? Til-
gangurinn virðist
vera sá að þurrka
burt gamla
kommastimpilinn
af Alþýðubanda-
laginu og smala
hjörð vinstri
manna í eina sveit
sem geti orðið öfl-
ugri.
Framkvæmda-
stjóri ASÍ segir í grein í Morgun-
blaðinu 13.1. sl. að það vanti sterkt
og áreiðanlegt mótvægi við hægri
öflin hér á landi. Ekki eru það með-
mæli með vinstri flokkunum að
talsmaður ASÍ skuli telja vanta
„nýtt áreiðanlegt mótvægi". Leiðin
að þessu markmiði að skapa
„áreiðanlegt mótvægi" virðist með
öðru vera sú að ráðast að Sjálfstæð-
isflokknum. Ágúst Einarsson al-
þingismaður, sem hefur verið ötull
talsmaður sameiningar, hélt um
tíma uppi árásum á Sjálfstæðis-
og brýnir menn til orrustu. Segir
hann hægri öflin vinna gegn verka-
fólki og verkalýðshreyfíngu. Ekki
virðist þjóðin vera á sama máli því
á sama tíma mælist Sjálfstæðis-
flokkurinn með um 40-50% fylgi og
75% þjóðarinnar treystir Davíð
Oddssyni til þess að fara með
stjómartaumana á pólitískum for-
sendum Sjálfstæðisflokksins.
Fullyrðingar framkvæmdastjóra
ASÍ um að ríkisstjórnin hafi unnið
markvisst gegn launafólki fær ekki
staðist og tilraunir hans til þess að
nota verkalýðshreyfínguna og
stöðu sína þar til þess að hræða
fólk til samfylkingar eru dæmdar
til að mistakast.
í íslenskum veruleika dugar
ekki að mála yfir nafn og númer
eða skipta um pólitíska kennitölu.
Þjóðin veit að óhætt er að treysta
Sjálfstæðisflokkmnn fyrir stjórn
landsins. Þjóðin þekkir líka afleið-
ingar þess þegar verkalýðshreyf-
ingunni er beitt í pólitískum til-
gangi. Það var gert 1978 með alvar-
legum afleiðingum fyrir þjóðina.
Þeim leik lauk með 120% verðbólgu
og efnahagslegri upplausn. Það
skaðaði alla og ekki síst þá sem
lökust kjör höfðu. Það tók langan
tíma að vinna þann skaða upp.
Skaðleg lýðræðinu
Stjórnmálaflokkarnir gegna mik-
ilvægu hlutverki .Nauðsynlegt er
að sem flest sjónarmið á vettvangi
stjórnmála eigi talsmenn sem hafa
möguleika til þess að vera þátttak-
endur og áhrifavaldar við lands-
stjómina. Flestum er ijóst að lýð-
ræðisleg þróun þarf á að halda
stöðugu flokkakerfi. Upplausn
flokkakerfisins er því skaðlegt lýð-
ræðinu.
Framkvæmdastjóri ASÍ telur
sameiningu jafnaðarmanna aldrei
hafa verið nauðsynlegri. Það kann
vel að vera að svo sé A-flokkanna
vegna. Þjóðin þarf ekki sérstaklega
á því að halda. Verkalýðshreyfmg-
in þarf ekki á því að halda að hún
sé misnotuð í þágu samfylkingar A-
flokkanna. Það ættu menn að hug-
leiða áður en verkalýðshreyfingin
er flækt frekar inn í samfylkingar-
tilraunir Alþýðuflokksins, Þjóð-
vaka og Alþýðubandalagsins, sem
nú þegar hefur klofnað í miðjum
tilraunum til þess að sameina alla
vinstri menn í einum flokki.
Sturla Böðvarsson
Skoðanir annarra
Dómstólar þurfa aðhald
„Málefnalegar umræður um dómsniðm-stöður,
hvort sem er héraðsdóma eða Hæstaréttar, þurfa að
aukast. Dómstólamir þurfa aðhald alveg eins og all-
ir aðrir. Það aðhald fá þeir með slíkum umræðum,
sem þeir eiga ekki að vera viðkvæmir fyrir. í þess-
um umræðum hefur komið fram, að einstakir dóm-
arar við Hæstarétt vinni töluvert að gerð lagafrum-
varpa. Þótt þeir í slíkum tilvikum taki ekki þátt í
meðferð mála, sem byggjast á þeimi löggjöf er aug-
ljóst, að slík tengsl á milli dómsvalds, framkvæmda-
valds og löggjafarvalds em ekki við hæfi og þau á að
rjúfa umsvifalaust.“
Úr forystugreinum Mbl. 6. sept.
Á þjóölegu nótunum
„Deilan um miðlægan gagnagmnn á sviði heil-
brigðismála er að verða þjóðleg í besta lagi.... Nú fer
maður að kannast við sitt fólk, sem lætur öll rök um
kjama máls lönd og leið en fer að rífast um tittlinga-
skít, svo sem eins og æm Davíðs Oddssonar og sann-
leiksást læknasamtakanna. Allir vita að margs kyns
sjúkraskýrslur og frásagnir og plögg varðandi
heilsufar einstaklinga og ættartölur þeirra hafa ver-
ið þeim aðgengileg sem kæra sig um fréttir úr þeim
geira mannlifsins. ... Um þennan gagnagrann ein-
staklinga fær maður að vita miklu meira en flestir
kæra sig um.“
Oddur Ólafsson í Degi 8. sept.
Gleymdir viðskiptavinir
„Allt frá stofnun Landsbankans 1885 (tók til starfa
1886) hafa landsmenn sýnt Landsbanka íslands
mikla tryggð og beint viðskiptum sínum til bankans
af gömlum vana, þrátt fyrir að Landsbankinn
greiddi lægri vexti en aðrir bankar af innstæðum.
Þó er þetta ekki einhlítt. ... Nú er það tillaga mín til
bankastjómar Landsbanka íslands hf. að innstæðu-
eigendum sem lengi hafa átt verulegar innstæður,
en ekki skuldað lengi, verði boðiö upp á milliverð á
hinum nýju hlutabréfúm, t.d. 1,5 fyrir allt að krv
250.000 að nafnverði. Ástæðan fyrir tryggð viðskipta-
vina Landsbankans við bankann var að nokkru leyti
sú staðreynd, að þetta var ríkisbanki, og óhugsandi
var að tapa fé á bankanum, nema ríkissjóður yrði þá
gjaldþrota líka. Nú em þessi viðhorf breytt, bankinn
orðinn að hlutafélagi, þar sem meirihluti getur lent
hvar sem er. Munu því margir hugsa sér til hreyf-
ings, flytja sig yfir á aðrar lánastofnanir, sem þá
byðu betri vaxtakjör."
Leifur Sveinsson í Mbl. 8. sept.