Dagblaðið Vísir - DV - 20.11.1998, Blaðsíða 13

Snillingurinn Beclk hefur sent frá sér nýja plötu - ekki alvöruplötu að
eigin sögn heldur einfalt hliðarverkefni. Dr. Gunni segir hana
ægigóða, Ijúfa og flippaða stoppistöð fyrir næsta meistaraverk.
fullnæging
Það er engin spuming að Beck
er snillingur. Báðar „alvöru“-plöt-
ur hans, „Mellow gold“ og „Od-
elay“, hafa haft stórar afleiðingar
í rokkinu/poppinu/hippinu og
eru báðar komnar í guðatölu. Til
hliðar við þessi miklu verk hefur
hann gert einfaldari plötur, t.d.
„One foot in the grave“, sjúskaða
kántríplötu frá 1994. Bekkurinn
segir að nýjasta afurðin, „Muta-
tions“, sé ekki framhald af Od-
elay, heldur í einfaldari hliðar-
verkefnakantinum. Hún er samt
ægigóð, kántrískotin, ljúf og róleg
með flippuðum bitum, svo
kannski mætti segja að hún sé
millistig „alvöru“ og „hliðarverk-
efnis“, einhvers konar stoppistöð
yfir á næsta meistaraverk - fram-
haldið af Odelay - sem Beck er
farinn að undirbúa og er á teikni-
borðinu fyrir mitt næsta ár.
Beck smalaði túrbandinu sínu í
hljóðver sl. mars til að gutla í efni
sem hann átti. Bandið hafði spilað
saman í endalausum ferðum í tvö
og hálft ár en í staðinn fyrir að
slappa af fór Beck strax að vinna
á ný. Nýja platan er alveg
trommuheilalaus og kassagítar-
inn mikilvægari en hljóðgervill-
inn. Melódískar ballöður með
fingrafari Becks eru uppi á pall-
borðinu; „Þetta er freak folk,“ seg-
ir hann. „Ég byrjaði á að spila
folk-lög, lög sem þúsundir hafa
samið á hundruðum ára og ég trúi
enn á þá hefð. Lögin eru tjáning á
persónuleika sem mér finnst
áhugavert. En stundum tákna lög-
in meira og ættu að vera tjáninga-
leið fyrir alla sem vilja syngja
þau.“
Háhyrningur að
eðla sig með tölvu
Afl Becks, A1 Hansen, var einn
af stofnendum Fluxus-listasam-
steypunnar og á farandssýningu í
maí á verkum hins látna afa sýndi
Beck eigin verk, t.d. skúlptúr af
háhymingi sem er að eðla sig með
tölvu. Þá framkvæmdi Channing,
bróðir Becks, gjörning; henti
flygli ofan af fjórðu hæð - það er
flipp í blóðinu. Afinn vann mikið
með drasl sem hann fann á víða-
vangi og kannski hefur Beck erft
þennan eiginleika og bræðir
djönkið í fönkið. Mutations er þó
ekki nútímaleg bræðsla; „Ég fékk
leiða á öllu þessu drömmenheis-
stöfii," segir hann, „við hönnuð-
um ekki tónlistina á nýja plöt-
unni, hún fæddist meira bara af
sjálfu sér.“
Platan var ekki nema tvær vik-
ur í vinnslu því pródúserinn Nig-
el Godrich (gerði „OK Comput-
er“) hafði ekki meiri tíma. Bandið
djammaði upp úr sarpi Becks og
skellti á teip, ekkert kjaftæði.
„Það var mjög gefandi að vinna
svona hratt,“ segir meistarinn,
„það tók sex mánuði að gera Od-
elay. Það tekur ótrúlegan tíma að
nota tæknina, það vita allir sem
hafa unnið með tölvum. Það eru
fullt af hlutum sem ekki er hægt
að gera með öðrum aðferðum, en
þú fómar tíma og sjálfskrafinu
(spontantinu). Það var tafarlaus
fullnæging að gera þessa plötu.“
Of stór til að
fara huldu höfði
Upprunalega átti Mutations að
koma út hjá litlu fyrirtæki, Bong
load, sem Beck hefur haldið
tryggð við, en svo komst risinn
DGC á bragðið og vildi skerf af
kökunni. Beck er á lausum samn-
ing hjá DGC og getur gefið út þar
sem hann vill, en leyfði þó risun-
um að fá hita. Út af þessu út-
gáfugaufi öllu tafðist platan um
nokkra mánuði en Beck er sama
um það, vill alveg eins að plötur
liggi aðeins og fái að anda eins og
vín. „Þegar maður er nýbúinn að
taka upp getur tónlistin verið ansi
þokukennd og maður þarf tíma til
að hún setjist.“
Það stóð ekki til að smáskifa
eða myndband kæmi út vegna
plötunnar en Beck er orðinn of
stórt númer til að fara huldu höfði
og því hefur DGC gefið út smá-
skifu með „Tropicala", sem er
nokkuð frábragðið öðru efni á
plötunni; hresst salsalag og líkt
laginu „Deadweight", sem Beck
gerði fyrir myndina „A life less
Ordinary".
Beck segist ekki vita hvers
vegna lög verða vinsæl. „Lögun-
um þarf að pumpa út eins og aug-
lýsingum," segir hann. „Auglýs-
ingar eru oftast yfirgengilegar og
popplög þurfa að keppa við það,
t.d. á MTV. Þar er allt yfirgengi-
legt og ef lögin eru það ekki líka
era þau bara hlandvolg og gamal-
dags. Ég á mjög erfitt með að sjá
hvað fólk mun fila. Af síðustu
plötu héldu allir að „Devil’s
haircut" yrði smellurinn en það
lag gerði ekki neitt og í staðinn
gekk „Where it’s at“ best. Ég hef
ekki hugmynd um hvað það er við
tónlistina mína sem fólk fílar og
ég vil ekki heldur spyrja mig
þeirrar spumingar.“ -glh.
David
Helfgott
írokkið
Ástralski
píanóleikar-
inn David
Helfgott,
sem ósk-
arsverð-
launamynd-
in „Shine“
fjallaði um, lagði sitt af mörkum
á nýjustu plötu áströlsku rokkar-
anna í Silverchair, sem væntan-
leg er í mars. Rokkarana vantaði
„geðveikan píanópart" svo hvern
var betra að tala við en meistara
Helfgott? Rokkararnir segja að
það hafi verið gaman að vinna
með þeim gamla, þetta var í
fyrsta skipti sem hann fékkst við
aðra tónlist en klassík og því hafi
honum þótt gaman að fríka út í
hljóðverinu. Það tekur sex mínút-
ur að leika lagið og það ber hinn
viðeigandi titil „Emotional
sickness".
tomma
naglar“
yfirvofandi
Trent Reznor var hampað sem
miklum meistara þegar platan
„Downward spiral" með sveit
hans, Nine Inch Nails, sló í gegn
1994. Það hefur verið hljótt um
kappann síðan, hann hefur fitn-
að, fengið sér nýja hárgreiðslu og
unnið með Axl Rose og Marylin
Manson. Nú fer að styttast í nýja
NIN plötu. Trent hefur safnað 22
lögum í sarpinn og er að leggja
drög að plötunni fyrir næsta ár.
Gítarleikarinn Page Hamilton
úr Helmet hefur verið að djamma
með bandinu og sagði að sum
nýju laganna yrðu höfð ósungin á
plötunni. Þá hefur það spurst út
að nokkurra áhrifa frá sixtís-
rokki gæti á nýja efninu og að
sumt minni jafnvel á Yardbirds.
Ef svo er er það stórt stökk frá
því níðþunga malbikunarrokki
sem hefur einkennt tónlist NIN
til þessa. Þeir sem þola ekki að
bíða eftir plötunni geta glaðst yfir
því að nýtt lag, „The Perfect
Drug“, verður með á „goth“ safn-
plötunni „Santuary" sem væntan-
leg er i búðir.
plötudomur
Heinr tibriúig
Jónas Björgvinsson kemur
frá Akranesi og hefur gutlað á
gítarinn árum saman. Fyrir
nokkru fór hann að semja lög og
fékk unga söngkonu, Þórunni
Jónsdóttur, til að syngja þau
með sér. Eitt leiddi af öðru og til
að lögin fengju eðlilega framrás
var hóað í band, það skýrt Umm-
hmm og lögunum þrykkt á disk.
Haust er afurðin.
Ekki er hægt að saka Jónas og
kó um að míga utan í það sem
nýjast gerist i poppinu. Öll lögin
gætu þess vegna hafa komið út
fyrir þrjátíu áram síðan. Stemn-
ingin er rauðvín og kerti og sótt
í barmafullan brunn Magga Ei-
ríks, Spilverksins og Diabolis in
Musica og hrært út í blús og
poppað kántrí. Platan sleppur þó
oftast við að verða fomleifaupp-
gröftur því yrkisefnin eru bæði
sígild og nútímaleg og tónlistin
tekur stundum óvæntar stefnur
út úr torfkofamun.
Ég sakna textablaðs. Söngur-
inn er nefnilega ekki mjög skýr á
köflum og mig grunar að Jónas
hafi meira að segja en flestir
núpopparar og ég held hann þori
líka að segja það. Söngkonan
Þórann er góð á köflum en á það
til að vera full einhæf. Hún syng-
ur á innsoginu, eins og hún sé
nýkomin frá tannlækni og deyf-
ingin sé að rjátlast af henni. Hún
er bráðung og ætti þvi að hafa
nógan tíma til að losna við deyf-
inguna. Júlíus Þórðarson syng-
ur líka og hefur viðkunnanlegan
og mjúkan barka sem hann
klæðir með flaueli í helstu lægð-
unum. Jónas sjálfur syngur eitt
Ummhmm - Haust í Reykjavík: ★★
lag og er hann sjálfur og sleppur
því frá sínu á eðlilegheitunum.
Þessi fjölbreytni í barkadeildinni
er af hinu góða. Tónlistin er
veldjömmuð og hljóðfæraleikar-
arnir virðast hafa fengið lausan
tauminn til að prófa sig áfram,
kannski hefur verið sullað að-
eins í rauðvíni fyrir æfingar svo
menn héngu í mjúkum gír, af-
slappaðir og værukærir.
Það er einmitt sá filingur sem
hlustandinn þarf að vera tilbú-
inn til að meðtaka sé plötunnar
neytt því Ummhmm er heima-
braggað rauðvín í hljóðformi.
Lögin eru misþroskuð; „Sunnu-
dagspabbinn" er t.d. fuílvæmið
fyrir minn smekk, og önnur lög
bragðlítil, t.d. hið ósungna lag
„Norðurljós", sem er bragðlaust
með öllu. Mun betra er að
kjamsa á „Sambandi“, þar sem
símatónn lífgar upp á bragðið, og
titillaginu „Haust“, sem er
melódískt og haustdoðinn mark-
viss og rammíslenskur. „Plast-
kortablús” og „Svik og plott“ eru
bragðmikil lög þar sem bandið
rífur sig upp og nýtur sín í lífleg-
um slögurum, þótt stutt sé í
klisjumar en bragðbesta lagið er
þó „Brosið“, velsamið ljúf-
lingspopp með bragðsterku við-
lagi.
Allt i allt eru krakkarnir í
Ummhmm á ágætu róli; þeir
bæta litlu við íslenskt popplíf en
eru góð í sínu afmarkaða rauð-
vínsgutli. Hafi fólk á annað borð
löngun til að hafa það huggulegt
við kertaljós er þessi plata kjör-
in viðbót við rökkrið.
Gunnar Hjálmarsson
Mlt í allt eru krakkarnir
í Ummhmm á ágætu róli; þeir
bæta litlu við íslenskt popplífen
eru góð í sínu afmarkaða rauðvíns-
gutli. Hafi fólk á annað borð
löngun til að hafa það huggulegt
við kertaljós er þessi plata kjörin
viðbót við rökkrið."
20. nóvember 1998 f Ókus