Dagblaðið Vísir - DV - 06.04.1999, Blaðsíða 12

12
Utgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: EYJÓLFUR SVEINSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ÓLI BJÖRN KÁRASON
Aóstoóarritstjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL ÞORSTEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI11, 105 RVÍK,
SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1900 kr. m. vsk. Lausasöluverð 170 kr. m. vsk., Helgarblað 230 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Skýr skilaboð
„Við þurfum háa vexti til að koma í veg fyrir ofþenslu."
Þessi skilaboð Birgis ísleifs Gunnarssonar seðlabankastjóra á
ársfundi Seðlabanka íslands í liðinni viku eru skýr og afdrátt-
arlaus. Með þeim er ljóst að Seðlabankinn ætlar ekki að hnika
frá aðhaldssamri stefnu í peningamálum. Þessu ber að fagna
- raunar má halda því fram að í hvert skipti sem seðlabankar
heims taka af skarið og lýsa yfir aðhaldi í peningamálum, þá
beri að fagna, a.m.k. að öðru óbreyttu.
Við íslendingar höfum lifað við mikla efnahagslega hagsæld
undanfarin árin. Við höfum uppskorið eins og sáð hefur ver-
ið. Hagvöxtur hefur verið með því mesta sem þekkist. Ráðstöf-
unartekjur hafa hækkað og á liðnu ári jókst kaupmáttur ráð-
stöfunartekna á mann um 9%.
Vandinn sem við blasir er hins vegar mikil einkaneysla,
sem er að hluta til drifin áfram af skuldaaukningu heimil-
anna. En einnig veldur fyrirhyggjuleysi margra sveitarfélaga
áhyggjum og ljóst er að mörg þeirra eiga eftir að glíma við
miklar byrðar í framtíðinni - byrðar sem íbúarnir verða að
axla með auknum álögum og/eða minni þjónustu.
Við íslendingar erum vanari því að spila góðærinu út úr
höndunum en að leggja fyrir á góðum árum til hinna mögru.
Hófið virðist ekki auðlært og fylgifiskur hagsældar hefur ver-
ið ístöðuleysi og óstjórn í peningamálum. Sú tíð virðist að
baki og raunar hefur nýr hugsunarháttur náð fótfestu í ríkis-
fjármálum, þó svo böndin þar mættu vera styrkari.
Lítið má hins vegar bera út af til að ekki fari illa. Stöðug-
leikinn sem landsmenn hafa notið undanfarin ár er fallvaltur.
Aðhaldssemi Seðlabankans kemur ekki í stað ráðdeildar í op-
inberum fjármálum ríkis og sveitarfélaga eða skynsamrar fyr-
irhyggju heimila og fyrirtækja.
Góðar fyrirætlanir seðlabankamanna við að tryggja hér
stöðugt verðlag skipta engu ef þeir sem sitja á valdastólum
ríkisstjórnar kunna ekki fótum sínum forráð. Nú í aðdrag-
anda kosninga hljóta hugmyndir um aukið sjálfstæði Seðla-
bankans að vakna. Miklu skiptir að sjálfstæði bankans sé
þannig að í raun skipti litlu eða engu hverjir sitja í ríkisstjórn
á hverjum tíma.
Sjálfstæði Seðlabanka íslands er annars vegar tryggt í lög-
um og hins vegar með þeim hefðum sem skapast í samskipt-
um bankans og ríkisstjómar. Á undanfórnum misserum hafa
verið stigin mikilvæg skref í framfaraátt, sem skapað hafa
hefð fyrir sjálfræði Seðlabankans, en eftir er að tryggja sjálf-
stæðið enn betur í lögum. Það ætti að verða eitt af fyrstu verk-
um nýrrar ríkisstjórnar þegar Alþingi kemur saman að lokn-
um kosningum.
r
Iþróttagarpur kveður
Sigurður Sveinsson er í senn einn litríkasti og mesti íþrótta-
maður okkar íslendinga síðustu áratugi. En fyrst og fremst var
og er Sigurður Sveinsson, með leikgleði sinni og prúð-
mennsku, fyrirmynd allra þeirra ungu drengja og stúlkna sem
keppa að því að ná langt í íþrótt sinni.
Enginn átti von á því að Sigurður Sveinsson yrði íþrótta-
maður, enda glímdi hann við erfiðan mjaðmasjúkdóm á sínum
fyrstu árum. Læknar töldu það af og frá að drengurinn ætti eft-
ir að stunda íþróttir að neinu marki. Úrtöluraddir áttu ekki þá
frekar en síðar við skap Sigurðar Sveinssonar. Af festu,
óbilandi kjarki og seiglu, sem alla tíð síðan hefur einkennt
þennan merka íþróttamann, yfírvann Sigurður veikindin.
Innan vallar sem utan hefur lífsgleðin fylgt Sigurði Sveins-
syni, sem nú hefur leikið sinn síðasta handboltaleik. Ailir þeir
sem unna handbolta og íþróttum yfirleitt gera sér hins vegar
vonir um að íslenskur handbolti fái að njóta hæfileika hans í
náinni framtíð, enda hefur Sigurður Sveinsson sýnt og sannað
að þjálfun liggur ekki síður fyrir honum en leikurinn sjálfur.
Óli Björn Kárason
ÞRIÐJUDAGUR 6. APRÍL 1999
Þegar þetta er skrifað hafa loft-
árásir Nató á Serba staðið í tvo
daga. Viðbrögð hrannast upp - nú
síðast skoða ég pistil í Morgun-
blaðinu þar sem látin er í ljós
nokkur fyrirlitning á „sjálfskipuð-
um fulltrúum hins góða í heimin-
um“ sem muni vafalaust mótmæla
„aðgerðum þessum“.
Ekki þuifa menn að telja sig
betri en aðra menn þótt þessi
lofthemaður sé þeim lítt að skapi.
En fyrst hann er hafinn, í nafni
heilagrar baráttu fyrir mannhelgi
Kosovo-Alhana, er ekki úr vegi að
minna fyrst á það að lofthernaður
bitnar alla jafna fyrst og fremst á
venjulegum borgurum, þeim sem
síst skyldi - meðan valdsherrar
margsekir og herforingjar þeirra
em í tiltölulega litlum háska eins
og dæmi sanna.
Ný stefna?
Loftárásirnar eru gerðar í nafni
þeirrar stefnu að mannréttindi hafi
algjöran forgang í samskiptum
ríkja - þeir valdsmenn sem sekir
eru um mannréttindabrot í stórum
mæli, eins og Milosevic og hans
menn vissulega em orðnir, eigi
von á hörðum refsingum, hervald
ekki undanskilið. Það væri - þrátt
fyrir það sem áður segir um
lofthernað - reyndar nokkur
ástæða til að fagna stríði Nató gegn
Serbum núna - ef minnstu líkur
bentu til þess að verið væri að
fylgja þessari stefnu eftir í rammri Þorpið brennt, fólkið heimilislaust. Myndin gæti verið frá Kosovo en hún
alvöra. Og skuli héðan í frá með erfrá Kúrdabyggðum íTyrklandi.
Heilagt stríð
eða hræsni?
sama hætti brugðist
við öllum slíkum af-
brotum.
En því er ekki að
heilsa. Serbar munu
saka Nató um mikla
hræsni, að hafa valið
þá sérstaklega til hirt-
ingar - og þeir hafa því
miður allt of mikið til
síns máls.
Nú sem fyrr eru
Serbar einir gerðir
sekir um flest illt sem
gerist á Balkanskaga.
Þegar til dæmis Króat-
ar notfærðu sér Bosn-
íustríðið til að reka
300-400 þúsund Serba
með brennum og morð-
um frá heimkynnum
þeirra í Krajina-héraði
í Vestur-Króatíu, þá
kom enginn því sára-
saklausa fólki til bjarg-
ar. Og Serbar gátu sagt
með nokkrum rétti:
Króatar sleppa ekki
aöeins við refsingar, __
heldur og gagnrýni, af
því þeir eru í náðinni hjá Þjóðverj-
um og Vatíkaninu.
Útbreidd tvöfeldni.
Pistilhöfundurinn sem áður var
nefndur segir: „íslendingar geta
ekki litið undan þegar fjöldamorð
Kjallarinn
Arni Bergmann
rithöfundur
og þjóðernishreins-
anir eiga sér stað í
Evrópu." Alveg rétt.
En þeim hefur tekist
ágætlega vel að
horfa undan og
æmta hvorki né
skræmta þegar
bandamenn þeirra í
Nató, Tyrkir, hafa
neitað mörgum milj-
ónum Kúrda sem
búa í landi þeirra
um öll mannrétt-
indi. Milosevic hef-
ur í Kosovo átt í
stríði við eigin
þegna, hann hefur
látið brenna þorp og
flæma fólk frá heim-
„Þeir eru gagnrýndir og þeim
jafnvel refsað fyrir mannrétt-
indabrot sem ekki eru Natóríkj-
um ogþá sérstaklega Bandaríkj-
unum að skapi. Aðrir sleppa. “
kynnum þess. Það sama hafa
Tyrkir lengi stundað í byggðum
Kúrda (hafa þeir eytt þar 2000
þorpum eða 4000, hver veit?). Þeir
meira að segja neita að viður-
kenna að Kúrdar séu til og banna
notkun tungu þeirra - en annað
eins hefur Milosevic aldrei dottið í
hug að gera í Kosovo. Og allir
þegja: íslendingar jafnt sem
Bandaríkjamenn.
Svona er þetta um allan heim.
Þeir em gagnrýndir og þeim jafn-
vel refsað fyrir mannréttindabrot
sem ekki era Natóríkjum og þá
sérstaklega Bandaríkjunum að
skapi. Aðrir sleppa. Engum hefur
t.d. dottið í hug að refsa Indónes-
um fyrir að drepa þriðja hvert
mannsbarn á Austur-Tímor og
flytja Javamenn inn í staðinn.
Enda var Súharto einræðisherra
hinn þægilegasti hagsmunum
Bandaríkjanna og bandariskra
fjárfesta. En af hverju stafar þá
skyndileg umhyggja Clintons fyr-
ir Albönum í Kosovo? Er nokkuð
á þeim að græða? Ekki beinlín-
is - nema hvað minna má á
það að Bandaríkin standa höll-
um fæti í heimi múslíma
vegna þess að þau styðja jafn-
an ísraela gegn Palestínu-
mönnum. Það bætir að nokkru
ímynd þeirra í þessum heimi
ef hægt er að vísa til þess að í
Bosníu og Kosoyo hafi þeir
staðið með múslímum. Enda hafa
Tyrkir einmitt núna sent þakk-
læti til Nató fyrir að refsa
andstæðingum „trú-
okkar“, Albananna í
Serbum,
bræðra
Kosovo.
Ámi Bergmann
Skoðanir annarra
Misheppnuð byggðastefna
„Byggðastefnan undanfarin ár hefur misheppnast
algjörlega og ríkisstjórninni hefur ekki tekist að
framfylgja eigin tillögum, s.s. að fjölgun starfa á veg-
um ríkisins verði úti á landi. Það er lítið gagn í til-
lögum sem ekki er fylgt eftir í verki og nýjustu til-
lögur ríkisstjórnarinnar í byggðamálum era gagns-
lausar ef raunverulegur vilji og fjármagn fylgir ekki
í kjölfarið."
Lilja Rafney Magnúsdóttir í DV 31. mars
Kattarþvottur stjórnar-
formannsins
„Þrátt fyrir kattarþvott stjórnarformannsins
standa staðreyndir málsins óhaggaðar eftir. 16 ára
unglingar í Unglingavinnunni eru sviptir kjarabót-
um með siðlausum hætti á meðan aðrir hópar í þjóð-
félaginu fá verulegar kjarabætur. Störf unglinganna
era hin sömu eða sambærileg og forverar þeirra í
vinnuskólanum hafa sinnt um áraraðir."
Kjartan Magnússon í Mbl. 31. mars
Andúð á hermennsku
á fslandi
„Okkur fannst að ekki væri sæmandi sjálfstæðri
þjóð að hafa erlendan her í landinu og ísland ætti að
standa utan við hvers konar hernaðarbrölt. Hér hef-
ur löngum verið mikil andúð á hermennsku og
stríðsrekstri. íslendingar hafa aldrei borið vopn á
aðra þjóð og aldrei lotið heraga. Staða okkar íslend-
inga, fortíð og hefð, er öll önnur en flestra nálægðra
þjóða."
Ragnar Arnalds í Mbl. 31. mars