Dagblaðið Vísir - DV - 30.04.1999, Síða 19

I>"V FÖSTUDAGUR 30. APRÍL 1999
19
„Við höfum ekki gagnrýnt hug-
myndina um að leggja fram 250
milljónir á ári til að berjast við
þennan vanda. En okkur þykir ekki
trúverðugt þegar Framsóknarflokk-
urinn biður um stuðning til að vera
í forystu í baráttu við þeirri vá sem
við blasir. Þeir hafa neftiilega farið
með þessi mál í fjögur ár, í félags-
málaráðuneytinu og í heilbrigðis-
ráðuneytinu. Staðan sem við blasir
í dag er ekki fógur. Við erum með 48
meðferðarpláss fyrir ungt fólk í dag,
þar af eru 36 á meðferðarstofnunum
úti á landi og 12 á Stuðlum. Það eru
4 pláss fyrir neyðarvistun sem nýt-
ast ekki alltaf. Biðlistinn eftir lang-
tímameðferð eftir að börnin eða
unglingamir hafa farið í gegnum
greiningarmeðferð og afeitrun er
kannski allt upp í 6 til 8 mánuðir.
Foreldrar ungra fikniefnaneytenda
njóta ekki réttinda til jafns við for-
eldra langveikra barna eða fatlaðra,
samt eru þetta auðvitað mjög veik
böm. Þau njóta sáralítillar aðstoðar
ríkisins. Þegar búið er að fella allar
okkar tillögur, meðal annars auk-
inn stuðning við Bamavemdarstofu
til að taka á þessu, og þegar Fram-
sóknarflokkurinn hefur ekki viljað
styðja sálfræði- og félagsráðgjöf án
þess að hún sé greidd að fullu, þá
verð ég að segja alveg eins og er að
ég hef ekki trú á að flokkurinn ætli
að taka á málinu. Öðram er betur
treystandi."
Svala Jónsdóttir, Kópavogi:
Davíö Oddsson hefur sagt aó núver-
andi fyrirkomulag varðandi lœkkun
skattprósentu tekjuskatts og tekju-
tengdar barnabœtur komi betur út
fyrir barnafólk. Er þetta rétt hjá
Davíð?
„Nei, þetta er rangt. Vegna þess
að skattabreytingar núverandi rík-
isstjórnar komu illa út fyrir lág-
tekjufólk og einstaklinga sem hafa
tekjur upp að 180 þúsund krónum á
mánuði. Ef bætumar hefðu fylgt
eðlilegri launaþróun, og skattleysis-
mörkin, hefði gamla kerfið komið
betur út fyrir þessa hópa. Núna búa
millitekjuhópamir og þau hjón sem
lenda í þessu millitekjubili við mjög
háa jaðarskatta. Beita á fjölþrepa
tekjuskattskerfi í átt til jöfnunar,
sérstaklega fyrir lágtekjufólk og
millitekjuhópa. Barnabætur hafa
verið skertar um 2 milljarða á síð-
asta kjörtímabili. Mig minnir að 24
þúsund einstaklingar og fjölskyldur
hafi misst bamabætur við þessar
aðgerðir. Núna koma þeir á hnján-
um og segja æ,æ, við ætluðum að
laga þetta.“
Drífa Eysteinsdóttir, Selfossi:
Er þaó þín skoóun aó rekstri vist-
heimilisins Sogns sé betur borgió
innan stœrri stofnunar eóa álíturöu
þaö hagsmuni vistmanna og 25
starfsmanna auk þeirrar sérhœfing-
ar aö hlúa aó því þar sem það er?
„Ég vil að Sogn sé sérstök rekstr-
areining. Ég tel það ekki einvörð-
ungu hag vistmanna og starfs-
manna heldur þjóðfélagsins alls.
Það er afar mikilvægt að Sogn fái að
vaxa og dafha og einnig mjög brýnt
að auka við starfsemina, þ.e. auka
möguleikana á að geta tekið á móti
fóngum sem eiga við geðræn vanda-
mál að stríða. Það er engin spum-
ing að við eigum að auka við verk-
efnin og sinna þessum málum á
svipaðan hátt og gert er hjá ná-
grannaþjóðunum.“
Heiður Eysteinsdóttir, Selfossi:
Ætlar Samfylkingin aó beita sér fyr-
ir leiöréttingu á því misrœmi og jafn-
vel misrétti sem oröió hefur vart í
skattkerfinu vegna hœkkunar sjálf-
rϚisaldurs?
„Þegar sjálfræðisaldurinn var
hækkaður þá gleymdist að taka á
mjög mörgum þáttum. Bæði hvað
varðar börnin sjálf, rétt þeirra í
samfélaginu og einnig það sem lýtur
að foreldrum. Það verður að taka
með heildstæðum hætti á þessum
málum og á það bentum við þegar
lögin voru afgreidd. Það er for-
gangsmál að gera heildstæða sam-
antekt á stöðunni. Á það hafa marg-
ir bent, s.s. umboðsmaður barna,
foreldrasamtök og börnin sjálf. Við
teljum líka rétt að foreldrar geti
nýtt ónýttan persónuafslátt barna
sinna upp að 18 ára aldri.
Tekjujöfnun
Ásthildur Lárusdóttir, Akur-
eyri: Samfylkingin talar um að nú
sé komió aö fyrirtœkjum aö leggja til
samfélagsins. Er hugmyndin sú aö
skattpína þau og hrekja úr landi?
„Aldeilis ekki. Tillögur okkar fela
í sér hækkun um 1% á tryggingar-
gjaldi stærri fyrirtækja. Við leggj-
um ekki til hækkun á smáfyrirtæki
og einyrkja en við viljum láta skoða
skattalegt umhverfi þeirra. Ef skoð-
aðar em tölur um skattgreiðslur
fyrirtækja síðustu þrjú árin kemur í
ljós að hagnaður fýrirtækja var 100
milljarðar og tekjuskatturinn 16
milljarðar. Á sama tíma greiddu
einstaklingar 80 milljarða í skatt
sem er fimmföld upphæð. Launafólk
lagði sitt af mörkum í þjóðarsátt-
inni og var lofað leiðréttingu. Við
það hefur ekki verið staðið og Sam-
fylkingin er komin til leiks til þess
að efna þau loforð."
Njörður Helgason, Vík 1 Mýr-
dal: Hver er stefna Samfylkingarinn-
ar í byggðamálum?
„Það þarf sértækar aðgerðir í
byggðamálum og kannski ekki síst í
jaðarbyggðunum. Það eru hins veg-
ar aðgerðir sem ekki er hægt að
setja eingöngu á. Það þarf að skoða
skattalegt umhverfi fyrirækja og ég
tel það frekar til árangurs að taka á
því í byggðamálunum fremur en
koma á mismunandi tekjuskatti til
að viöhalda byggð. Fasteignagjöld
hvíla víða mjög þungt á fyrirtækj-
um. ekki síst í ferðaþjónustu. Sam-
göngur og menntun skipta þama
miklu máli og við verðum að auka
möguleika á fjarnámi og gera samn-
inga um að menn skili jafnvel
vinnuframlagi eftir að námi er lok-
ið. Þá þarf öflug landbúnaðar- og
sjávarútvegsstefna einnig að koma
til.“
Haukur Þór Hannessson,
Reykjavík: Hvaö eru réttlátir skatt-
ar?
„Það er að nota skattkerfið til
tekjujöfnunar og að skattbyrði
þeirra sem minna hafa í tekjur og
þeirra með millitekjur sé hlutfalls-
lega lægri heldur en þeirra sem
meira hafa fyrir sig að leggja. Tekju-
jöfnunin á að fara í gegnum fjöl-
þrepa tekjuskattskerfi."
Brynjólfur Sævarsson, Reykja-
vík: Hvernig œtliö þiö aó komast hjá
jaöaráhrifum ífjölþrepa skattkerfi?
„Við teljum að það sé eðlilegra að
nota tekjuskattinn sem tæki til jafn-
aðar heldur en að vera með allar
þessar bótagreiðslur. Það verður að
setja þak á jaðaráhrif. Þetta er gífur-
legt óréttlæti eins og staða mála er í
dag.“
Kvótakerfið
Svanfríður Sigþórsdóttir, Hafn-
arfirði: Hvernig œtlió þió aó skatt-
leggja gróða þeirra sem selja kvóta?
„Það hafa komið fram tillögur um
að skattleggja kvótagróðann sér-
staklega. Það er hins vegar erfitt
vegna þess að í flestum tilvikum er
um að ræða hlutafélög og um þau
gilda sérstök lög. Það getur orðið
erfitt að taka eina atvinnugrein um-
fram aðra. Við viljum hins vegar
fara þá leið að mæta hæstaréttar-
dóminum meö öðrum hætti. Við
leggjum til í fyrsta lagi að sjávarút-
vegskerfið sé allt endurskoðað fyrir
árið 2002. Á meðan endurskoðunin
fer fram viljum við setja allar þær
viðbótarheimildir sem verða til á
leigumarkað núna í haust. Leigan
verður bundin ákveðnum skilyrð-
um sem era tengd byggðum. Hún
kemur inn á kvótalausar útgerðir
og til báta- og smábátaútgerða. Það
verður sett hámark þannig að engar
stórútgerðir eða fjársterkir aðilar
geti keypt upp allar veiðiheimild-
imar. Við köllum þetta leigu vegna
þess að við viðurkennum ekki
eignarétt á veiðiheimildunum.
Fram til 2002 fara 5-10% af afla-
heimildum á þennan leigumarkað.
Við segjum 5-10% vegna þess aö við
verðum að taka tillit til þess hvort
um skeröingu er að ræða eða ekki.
Með þessu erum við að mæta
hæstarréttardóminum aö hluta,
hleypa nýliðum að í greininni og sjá
hvort leigumarkaðurinn gengur
upp. Við viljum skoða hvort þessi
leið sé fær.“
Jón Björnsson, Reykjavík:
Hvaðan sœkiróu umboö til þeirrar
yfirlýsingar aó þú sért forsœtisráó-
herraefni Samfylkingarinnar?
„Þetta er rangt. Ég hef aldrei lýst
þessu yfir. Ég hef sagt að ef Sam-
fylkingin tekur þátt í viðræðum um
stjórnarmyndun þá muni ég leiða
það ferli.“
Ingibjörg og ESB
Björn Jónsson, Reykjavík: Er
Ingibjörg Sólrún aö reyna aö
minnka möguleika þína og Samfylk-
ingarinnar á að ná góöum árangri
meö útspili sínu um Evrópusam-
bandsaöild og um leió aó styrkja
stööu sína eftir kosningar?
„Ég myndi ekki kalla þetta útspil.
Þetta er skoðun Ingibjargar og hún
beinist ekki gegn mér frekar en þeg-
ar Vilhjálmur Egilsson heldur þessu
fram innan Sjálfstæðisflokksins.
Einstaklingar mega að sjálfsögðu
hafa skoðanir en Samfylkingin vill
ekki sækja um aðild að Evrópusam-
bandinu á næsta kjörtímabili. Við
viljum hins vegar opna lýðræðis-
lega umræðu um málið."
Eyjólfur Jónsson, Reykjavlk:
Hversu miklum peningum eyöir
Samfylkingin í kosningabaráttuna
og hverjir greiöafyrir hana?
„Það er erfitt að svara því í dag
hversu miklu við eyðum vegna þess
að kosningabaráttan er ekki búin.
Hins vegar greiðum við sjálf. Við
höfum safnað peningum og flokk-
arnir lögðu til af þeirra fjármagni
inn í baráttuna. Þá koma til styrkt-
arlínur hjá flokksbundnum félögum
og stuöningsmönnum Samfylking-
arinnar. Þeir era fjölmargir utan
þessara flokka. Samfylkingin nýtur
lánstrausts í gegnum þá flokka sem
að henni standa því um er að ræða
flokka með mjög góða fjármála-
stjóm, bæði Alþýðuflokkurinn, Al-
þýðubandalagið og Kvennalistinn.
Allir reikningar verða birtir eftir
kosningar. Samfylkingin vill að bók-
hald stjórnmálaflokka sé opið.“
Jón Kári Jónsson, Reykjavík:
Hverjar eru skuldir Alþýöubanda-
lagsins, til hve langs tíma eru þœr, *
hvernig á aö greióa þœr og meö hjálp
hverra?
„Um áramótin 1996 skuldaði Al-
þýðubandalagið rétt rúmar 52 millj-
ónir. Þær hafa verið greiddar vera-
lega niður síðan og eru nú trúlega
um 30 milljónir. Við höfum staðið
við allar okkar skuldbindingar í við-
skiptabanka okkar og erum hvergi í
vanskilum. Við gerum þetta með
frjálsum framlögum flokksmanna
okkar. Við höfum einnig leitað eftir
fjárstuðningi fyrirtækja og einstak-
linga og enn fremur greitt að hluta
með ríkisframlögum til stjórnmála-
flokkanna. Við höfum einnig dregið
úr starfsemi flokksins og rekstri
hans. Þú ert velkominn að kynna
þér málið. Bókhald Alþýðubanda-
lagsins er opið, endurskoðað af lög-
giltum endurskoðendum og liggur
allt frammi."
Hákon Hákonarson, Reykjavík:
Ertu fylgjandi hernaöarbandalagi
eins og NATO?
„Það er stefna Samfylkingarinnar
að segja ísland ekki úr NATO á
næsta kjörtímabili og við það mun
ég standa."
En Jóhanna?
Ingibjörg Hjálmarsdóttir,
Reykjavík: Hvers vegna var ekkert
rœtt viö Jóhönnu Siguröardóttur um
að veróa talsmaóur Samfylkingar-
innar?
„Ákvörðunin var tekin eftir tals-
verðar umræður innan Samfylking-
arinnar. Sighvatur Björgvinsson
hafði samband við æðstu stofnanir
Alþýðuflokksins og greindi síðan Jó-
hönnu frá niðurstöðu þeirra sem
var sú að ég yrði talsmaður Sam-
fylkingarinnar. Eftir það var málið
rætt innan flokksstofnana Kvenna- •
lista og Alþýðubandalags og um það
var víðtæk samstaða. Við Jóhanna
eigum mjög gott samstarf.“
Karl Ormsson, Reykjavik: Ertu
sammála Ingibjörgu Sólrúnu Gísla-
dóttur um aö ganga í Evrópusam-
bandiö þó þaö kosti aö hleypa erlend-
um veióiskipum inn í landhelgina?
„Nei. Það er stefna Samfylkingar-
innar að ekki sé stefnt að því að
sækja um aðild að Evrópusamband-
inu á þessu kjörtímabili, fyrst og
fremst vegna þess að stjórn og yfir-
ráð okkar yfir auðlindunum verða
að vera ótvíræð. Það liggur ekki fyr-
ir pólitískur vilji innan Evrópusam-
bandsins að við fáum sérstakar
ívilnanir varðandi auðlindir okkar,
þótt það sé tæknilega mögulegt."
Helgi Jóhannesson, Kópavogi:
Ættu handhafar gjafakvóta, sem ekki
er notaóur, ekki aó skila honum í
stað þess að selja hann sem eigin
eign?
„Auðvitað má skoða það að slík-
um kvóta yrði skilað inn og hann
kæmi síðan til endurúthlutunar til
byggða sem farið hafa illa út úr
kvótakerfinu. En það þarf að byrja á
granninum og afnema þetta brask
með veiðiheimildir."
Þór Gylfason, Reykjavík: Hvaö
þýöir oröió félagshyggja?
„Það táknar það að stefna skuli að *
meiri jöfnuði og réttlæti í skiptingu
gæðanna. Við búum við mjög mikla
misskiptingu gæða i þjóðfélaginu,
gæða sem við erum stolt af. Hjá
fimmtu ríkustu þjóð í heimi erum
við með 27 þúsund einstaklinga með
laun undir fátæktarmörkum. Við
viljum jafna kjörin og ekki draga úr
möguleikum einstaklinga."
Sandra Gunnarsdóttir, Kópa-
vogi: Hvað þykir þér um þau um-
mœli Davíös Oddssonar forsœtisráö-
herra aö baráttuherferö öryrkja kosti ^
trúlega jafn mikiö og kosningabar-
átta Sjálfstœöisfokksins sem sýni að
öryrkjar séu aldeilis ekki fátœkir?
„Þessi ummæli dæma sig sjálf og
eru forsætisráðherra ekki sæm-
andi.“
Ótt/JBP/aþ/hvs/SÁ/hlh