Dagblaðið Vísir - DV - 04.05.1999, Page 13

ÞRIÐJUDAGUR 4. MAÍ 1999
13
Sameign þjóðar-
innar á auðlindum
- verði bundin í stjórnarskrá
Hér á landí er lýðræð- ....... .......
isleg opinber umræða ftCÍ*ll 1*11*111II
um stjómmál um margt HICIIICll lllll
vanþroska og tilviljana-
kennd. Þetta lýsir sér
meðal annars í því að
stórkostlegum hags-
munamálum þjóðarinn-
ar er á stundum stungið
undir stól vegna þess, að
því er virðist, að stjóm-
völd treysta sér ekki í
ærlega umræðu um
kosti og galla tiltekins
kerfls eða tilhögunar.
Ekki-Evrópuumræða
liðins kjörtímabils kem-
ur strax upp í hugann en
annað og brýnna mál er
nú á skjótri leið með að
hljóta sömu örlög í með-
fórum Sjálfstæðisflokks
og Framsóknarflokks.
„Af þokukenndum ummælum leiö-
toga stjórnarflokkanna verður
ekki annað skilið en að sáttin sem
þeir tala um sé sátt um ríkjandi
kerfi, þ.e.a.s. að nú þurfi bara að
fá hinn íslenska meðal-Jón til
þess að sætta sig við óréttlætið
svo að honum líði aðeins betur í
sálinni næstu fjögur árin.u
Þórunn
Sveinbjarnardóttir
skipar fjórða sæti á lista
Samfylkingarinnar í
Reykjaneskjördæmi
Menn á þeim bæjum era ekki skyni
skroppnir og vita fullvel að það
hentar hagsmunum stjómarflokk-
anna beggja að draga mátt úr skoð-
anaskiptum og lýðræðislegri um-
ræðu um þau málefni sem hæst ber
kosningavorið 1999.
Aðeins á þann hátt má með góðu
móti standa vörð um sérhagsmuni
á kostnað þjóðarinnar. Ekki-um-
ræða stjómarflokkanna um eignar-
haldið á auðlindum íslensku þjóð-
arinnar er að því
leyti til klæðskera-
saumuð að hags-
munum sitjandi rík-
isstjómar.
Stefnulausir
stjórnarflokkar
Við blasir að stefnu-
lausum stjórnar-
flokkum, Sjálfstæð-
isflokki og Fram-
sóknarflokki, hent-
ar ágætlega að
drepa umræðunni
um kosti og galla
kvótakerfisins á
dreif með óljósum
yfirlýsingum um
sáttavilja. Stjórnar-
flokkarnir era enda
illa í stakk búnir til
þess að verja órétt-
látt fiskveiðikerfl
sem heimilar auð-
söfnun örfárra
einstaklinga og
fjölskyldna í
skjóli ríkisvalds
sem ekki virðist
þekkja muninn á
réttu og röngu. Af
þokukenndum
ummælum leið-
toga stjómar-
flokkanna verður
ekki annað skilið
en sáttin sem þeir
tala rnn sé sátt
um ríkjandi kerfi, þ.e.a.s. að nú
þurfi bara að fá hinn íslenska með-
al-Jón til þess að sætta sig við órétt-
lætið svo að honum líði aðeins bet-
ur í sálinni næstu fjögur árin.
Tryggjum almannahagsmuni
Samfylkingin vill að sameign
þjóðarinnar á helstu auðlindum
landsins, þar með talið á nytjastofn-
um innan lögsögunnar, verði bund-
in í stjómarskrá. Tekið verði sann-
„Samfylkingin vill einnig breyta nýsettum lögum sem tryggja eignarhald
landeigenda á auðlindum allt inn að miðju jarðar", segir m.a. í grein Þór-
unnar. - Unnið við jarðborun í Skagafirði.
gjamt gjald fyrir afnot af auðlind-
um í þjóðareign til lands og sjávar,
sem m.a. verði notað til þess að
standa straum af þeim kostnaði
sem þjóðin ber af nýtingu þeirra og
stuðla að réttlátari skiptingu á af-
rakstri auðlinda. Samfylkingin vill
einnig breyta nýsettum lögum sem
tryggja eignarhald landeigenda á
auðlindum allt inn að miðju jarðar.
Hún setur almannahagsmuni ofar
sérhagsmunum og vill ekki að auð-
lindir þjóðarinnar séu færðar fáum
útvöldum á silfurfati.
Val kjósenda er skýrt í komandi
kosningum. Þeir geta valið fram-
sóknaríhaldið og þar með tryggt að
engar breytingar verði gerðar á
eignarhaldi auðlinda þjóðarinnar á
næsta kjörtímabili, ellegar sett x
við S og gefið Samfylkingunni
tækifæri til þess að breyta rétt og
tryggja að almannahagsmunir ríki
ofar sérhagsmunum á íslandi og
auðlindir til lands og sjávar verði
sameign okkar allra.
Þórunn Sveinbjarnardóttir
Hervætt hugarfar
Það er gott að vera íslendingur.
Við erum friðsæl þjóð og margar
aldir síðan við hættum að reyna
að leysa deilumál með vopnaskaki
og manndrápum. Þegar við endur-
heimtum sjálfstæðið hétum við
þvi að vera ævarandi hlutlaust
land. Við stóðum við það þar til
1949 er við létum þröngva okkur í
hernaðarbandalagið NATO. Það
var mikið óheillaspor. Loforð um
að hér yrði ekki her á friðartímum
var svikið aðeins tveimur árum
síðar þegar bandarískur her
hreiðraði hér um sig.
Blikur á lofti
Nú erum við að stíga annað
óheillaspor: Að heyja stríð í fjar-
lægu landi, stríð sem stríðir gegn
alþjóðalögum og magnar ófriðar-
bál. Þótt við íslendingar höfum átt
í harðvítugum deilum, bæði inn-
anlands og við nágranna, svo sem
í vinnudeilum, pólitískum átökum
og fiskveiðideilum við Breta og
Norðmenn, þá hafa þær hvorki
kostað mannslíf né teljandi tjón.
Við höfum virt réttinn til lífsins
og megum vera stolt af því.
En nú eru blikur á lofti. Hinar
NATO-þjóðimar eiga flestar blóði
drifln spor á þessari öld. Nú fetum
við í þeirra spor og glötum okkar
sérkennum sem friðsæl þjóð. Við
látum hafa okkur að fiflum sem
halda að hægt sé að lækna ofbeldi
með enn meira ofbeldi.
Ofbeldisdýrkun
Önnur óheillaþróun er hervæðing
hugarfars uppvaxandi kynslóðar.
Með undratækni
nútímans eru
framleidd leik-
fóng, kvikmyndir
og tölvuleikir þar
sem aðalskemmt-
unin er að drepa
sem flesta á sem
hryllilegastan
hátt. Unga fólkinu
er lævíslega kennt
að yfirvinna eðlis-
læga óbeit á
blóðsúthellingum
og skemmta sér
við stórbrotin manndráp.
Besta söluvaran núna er tölvu-
sýndarveruleiki (tölvuleikir) þar
sem maður sjálfur verður bardaga-
og stríðshetja og meiðir og drepur á
báða bóga. Sá ófógnuður flæðir yflr
heiminn. Árangurinn
er m.a. ofbeldisalda
meðal ungmenna sem
náði mikilli hæð f Den-
ver 20. apríl sl. þegar
tvö ungmenni stigu út
úr sýndarveruleikan-
um og myrtu hálfan tug
saklausra skólafélaga
sinna og sjálf sig að
auki.
Öllu stórbrotnari er
sá árangur hervæð-
ingar hugarfarsins að
hemaður NATO á
Balkanskaga skuli
njóta lýðhylli á Vest-
urlöndum, ef marka
má skoðanakannanir,
sem og árásimar á
írak fyrir 8 árum.
Margir eru svo langt
leiddir að þeir
skemmta sér yffr
sjónvarpsfréttum þaðan líkt og
hverri annarri stríðsmynd.
Ofbeldisfaraldur
Við vorum heppin að erlend ríki
blönduðu sér lítið í deilumar hér á
sturlungaöld. Á Balkanskaga
magnast faraldur haturs og ótta og
erlend hemaðaríhlutun er olía á
það bál. Ofbeldi og ótti smitar en
það gerir friðsemd og öryggi líka.
Nató-herinn sáir hatri og ótta með
sprengjunum en friðarsveitimar sá
hugarfari friðar og umhyggju. Ekki
virðist friðarboðskapur kristninn-
ar mega sin mikils
þegar á reynir, sbr. of-
beldisverk Serba, sem
teljast vera kristnir.
Það er álíka fáránlegt
að NATO geti stillt til
friðar á Balkanskaga
eins og að Warsjár-
bandalagið sáluga
hefði getað friðað
Norður-írland. Best
væri að leggja NATO
niður, þó fyrr hefði
verið, og styrkja Sam-
einuðu þjóðirnar,
Röse, Rauða krossinn
og slíka aðila til að
styðja friðsöm öfl á
Balkanskaga og ein-
angra ofbeldissinna.
Með eftirlits- og
hjálparstarfi linum
við þjáningar og út-
breiðum friðarvilja.
íslendingar sem vinna hjálparstarf
eru sannar hetjur én dátarnir í
hervélunum umboðsmenn dauð-
ans. Vegna veru okkar í NATO
erum viö íslendingar beinir þátt-
takendur í þessu hryllilega stríði
og bæði Davíð og Halldór era her-
skárri í tali en sumir foringjar
herveldanna. Nú sést hvílíkt
ógæfa það var að láta véla okkur í
NATO fyrir 50 árum. Nú er mál að
koma sér út þaðan. Vinstri hreyf-
ingin - grænt framboð beitir sér
fyrir því.
Þorvaldur Öm Ámason
„En nú eru blikur á lofti. Hinar
NATO-þjóðirnar eiga flestar blóði
drifin spor á þessari öld. Nú fetum
við í þeirra spor og glötum okkar
sérkennum sem friðsæl þjóð. Við
látum hafa okkur að fífíum sem
halda að hægt sé að lækna of-
beldi með enn meira ofbeldi.“
Kjallarinn
Þorvaldur Örrs
Árnason
líffræðingur, i 6. sæti
U-listans, lista Vinstri-
hreyfingarinnar -
græns framboðs
Meöog
á móti
Eygja íslendingar von um
að komast á HM í
handbolta í Egyptalandi í
stað Júgóslava?
Tilbúnir ef
kallið kemur
„Maður veit ekki almennilega
stöðuna í þessu máli. Annan
daginn heyrum við að við verð-
um að undirbúa okkur til
keppni en hinn daginn ekki.
Maður heyrir
utan að sér að
Júgóslavar
verði með á
HM í Egypta-
landi en ekki
hefur verið
gefln út nein
yfirlýsing þar
að lútandi. Ef
ákvörðun þess
efnis kemur til
okkar um að
við tökum sæti
Júgóslava á HM þá stökkvum
við um borð og förum til Egypta-
lands. Við erum fyrsta varaþjóð
inn og nýtum okkur það ef tfl
þess kemur, enda feflur æfinga-
tímabil okkar vel við tímasetn-
ingu mótsins í Egyptalandi.
Maður hefði' örugglega breytt
einhverju en í flestum tilfeUum
hefði ég ekki hagað undirbún-
ingnum öðruvísi. Sem þjálfari
hef ég ekki staðið frammi fyrir
þessum mögifleika áður en sem
leikmaður gerðist það fyrir
Ólympíuleikana í Los Angeles
1984. Þá ákváðu Rússar og
nokkrar aðrar þjóðir að taka
ekki þátt í handboltakeppninni
og við komust inn. Við erum
óneitanlega spenntir fyrir þess-
um möguleika sem gæti komið
upp með nokkurra daga fyrir-
vara.“
Ekki eins og
málum háttar
„Ég held ekki eins og málum
háttar. Alþjóða ólympíunefndin
og Erwin Lanch, forseti IHF, eru
búnir að gefa út þær yffrlýsing-
ar að svo verði ekki. Júgóslavar
hafa ekki ráð-
ist á neina
þjóð heldur er
það Nato sem
er að ráðast á
þá. Á meðan
það ástand
varir er ekki
íþróttaleg
pólítísk for-
senda að úti-
loka Júgóslava
frá þátttöku á
HM. Ef við
göngum út frá
því að Júgó-
slavar ætli sér að fara þá fara
þeir. Ég veit ekki hvaða stefnu
menn taka hins vegar ef
Júgóslavar myndu ráðast inn í
Albaníu eða Makedóníu. Ég get
ekkert fullyrt i þeim efnum en
þeir hafa hins vegar ekki ráðist
inn i neitt land til þessa. Eins og
málum er háttað í dag held ég
að Júgóslavar mæti til leiks í
Egyptalandi. Ef mál kynnu að
breytast og Júgóslövum yrði
meinuð þátttaka tæku íslending-
ar sæti þeirra sem fyrsta vara-
þjóð í Evrópu." -JKS
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum i blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu. DV áskilur
sér rétt til að birta aðsent efni á
stafrænu formi og i gagnabönk-
um.
Netfang ritstjómar er:
dvritst@ff.is
Kjartan Stoinbach,
formaður dómara-
nefndar alþjóða-
handknattleiks-
sambandsins.
Þorhjörn Jensson,
landsliösþjálfari
karla í
handknattleik.