Dagblaðið Vísir - DV - 04.05.1999, Side 14

Dagblaðið Vísir - DV - 04.05.1999, Side 14
14 ÞRIÐJUDAGUR 4. MAÍ 1999 Réttum megin við rimlana Fangaverðir umgangast og kynnast dæmdum mönnum sem þurfa að vera í mislangan tíma innan fangelsisveggjanna. Álag geturfylgt starfinu og oft má segja að fangaverðimir verði trúnaðarvinir fang- anna. Þetta er vinskapur sem nær ekki út fyrir fangelsisveggina þegar afplánun lýkur. Sinna tveimur hlutverk Nám í Fangavarðaskólanum tekur níu mánuði. Námið felst í þriggja mánaða grunn- námi sem er bóklegt, síðan tekur við þriggja mánaða starfsþjálfim og loks þriggja mánaða framhaldsnám sem er bóklegt. Skilyrði fyrir ráðningu fanga- varða er að þeir séu á aldrinum 20-40 ára og heilbrigðir andlega og likamlega. Heimild er til aö senda menn í læknisskoðun þótt viðtal sé oftast látiö næja. Nemendur í Fangavarðaskólanum þurfa að hafa lokiö grunnskólaprófi og tveggja ára framhaldsskólanámi. Helstu áherslur í náminu eru fangelsisíræði en þá fá fangaverðir innsýn í starfsemi og hlutverk fang- elsa og Fangelsismálastofnunar. „Ætlast er til að nemendur öðlist þekkingu á lögum og reglum er varða störf og starfsskyldu fanga- varða,“ segir Jón Friðrik Sigurðs- son, sálfræðingur hjá Fangelsis- málastofhun og yfirmaður við skól- ann. „Svo fá menn töluveröa þjálf- un; annars vegar hvað varðar ör- yggismál og hins vegar hvað varðar líkamlega þjálfun, svo menn séu tilbúnir að takast á við mismunandi aðstæður sem koma upp í fangelsum." Nemendumir þurfa að „Fangaverðir sinna tveimur hlutverkum sem við kunna réttar aðferðir í sam- fyrstu sýn virðast andstæð, annars vegar umönnun og hins vegar gæslu." skiptatækni og þekkja inn á örygg- istæki. Þeir sækja líka tíma í lög- fræði. „Þeir læra um mannréttindi og siöfræði svo þeir átti sig á því hvaða réttindi fangar hafa, bæði samkvæmt mannréttindaákvæðum íslensku stjómarskrárinnar og er- lendum mannréttindasáttmálum. Þeir læra lika ýmislegt í sálfræði, svo sem um reiðisijórnun og af- brotahegðun. Einnig læra þeir skýrslugerð og fara á námskeið í tölvunotkim. Þeir læra um fikni- efni, heilsufræði, skyndihjálp og smitleiðir í fangelsum. Þá er ís- lenskukunnátta þeirra þjálfuð með skýrslugerð í huga.“ Jón segir að í aðalatriðum felist starf fangavarða í mannlegum sam- skiptum. „Fangaverðir sinna tveim- ur hlutverkum sem við fyrstu sýn virðast andstæð, annars vegar um- önnun og hins vegar gæslu. Starf fangavarða er oft erfitt og krefjandi vegna þess að þeir verða að sinna báðum þessum hlutverkum af alúð.“ -SJ Gefandi og þroskandi Jóakim Andrésson hefur verið fangavörður í níu ár og hefur allan timann unnið á Litla-Hrauni. Áður var hann hefilstjóri hjá Vegagerðinni en hann vildi breyta til. „Ég var ekki mikið með hugann við þetta starf en í fyrstu var um afleysingu að ræða. Mér líkaði vel og hélt áfram þegar losnaði staða. Mér finnst þetta skemmtilegt starf og það er gaman að vinna með góðu fólki.“ Hann á bæði við fangaverðina og fangana. Hann er spurður hvað sé mest gefandi við starfið. „Ef maður getm- leitt einhvem inn á rétta braut þá gefur það töluvert. Þótt ég ræði ekki mikið við fangana þá tel ég mig hafa hjálpað sumum. Þó að það sé ekki nema einn fangi þá gefur það töluvert." Hann hefur lært ýmislegt af að umgangast fanga i öll þessi ár. „Það er þroskandi að mörgu leyti. Þetta er öðmvísi en maður hefur kynnst áður.“ Hann viðurkennir að það geti verið þrúgandi að vera innan um fanga sem geta verið þunglyndir. „Það hefur óneitanlega áhrif á mig. Ég reyni joess vegna aö gleyma vinnunni þegar heim kemur. Það hefur tekist ágæt- lega.“ Hvað varðar samskipti við fangana segir Jóakim að fyrst og fremst hafi hann í huga að þeir em menn eins og aðrir. „Það þarf þó alltaf að hafa vara á sér.“ Fanga- verðimir á Litla-Hrauni ganga ekki vopnaðir eins og tíðkast víða í útlöndum. Þeir þurfa að vera í góðri líkamlegri þjálfun og það á við um Jóakim. Hann er eflaust í betri þjálfun en marg- ir starfsfélagar hans þar sem hann stundaöi júdó á árum áður. Hann segir að ímynd fangavarða sem við sjáum, sér- staklega í bandarískum kvikmyndum, eigi ekki við rök að styðjast. „Mér hefur fundist fólk sjá fangaverði þeim augurn." Jóakim segir að talið sé að fangavarðastarfið sé eitt af mestu streituvaldandi störfunum í þjóðfélaginu. Hann ætlar þó aö vera áfram á Litla-Hrauni. „Mér finnst þetta gott starf og þetta er besta starf sem ég hef unnið.“ -SJ „Ef maður getur leitt einhvern inn á rétta braut þá gefur það töluvert." DV-mynd K.Ein. Ræða um fjölskylduvandamál Sjö konur starfa sem fanga- verðir á Litla-Hrauni. Björg Ægisdóttir er ein þeirra og hefur hún unnið þar í tvö ár. Áður var hún m.a. matráðskona á elli- heimili, vann í samlokugerð og fisk- vinnslu. Fólk sem átti skyldmenni sem vann i fangelsinu hvatti hana til að sækja um. „Ég hef þroskast mikið af því að vinna héma því það er þroskandi að eiga við einstaklinga sem hafa gengið í gegnum ýmislegt. Ég sé vel að glæpir borga sig ekki og hvað fikniefni eru slæm.“ Hún segir að fíkniefhi hafi leitt meirihluta fang- anna á Litla-Hraun. Björg segir að fangamir komi mjög vel fram við konumar sem gegna starfi fangavaröa. „Þeir em yfirleitt mjög kurteisir og jafnvel kurteisari við okkur en karlana. Ég tel mikinn kost að konur séu í þessu starfi." Hún spjallar við fangana og reyn- ir að leysa vandamál þeirra, hvort sem þau era persónuleg eða tengd stofnunum. „Ég myndi telja að ég kynntist fongunum mjög vel. Þeir leita frekar til okkar kvennanna með viss málefni, svo sem fjöl- skylduvandamál.“ Hún er spurð hvort konurnar verði stundum trúnaðarvinir fanganna. „Já, auð- vitað kemur það upp á. En við verð- um aldrei vinir þeirra þannig lag- að.“ Þeir vita að vinskapurinn nær ekki út fyrir fangelsisveggina. Starfið getur tekið á andlega og nefnir Björg sérstaklega öldu sjálfs- víga sem reið yfir Litla-Hraun í fyrra. „Þá var þetta voðalega erfitt fyrir alla, bæði fanga og fangaverði. Fangaverðir heimsækja hver annan og spjalla saman." Hún segir að það hjálpi mikið. -SJ „Fangarnir leita frekar til okkar kvennanna með viss málefni, svo sem fjöl- skylduvandamál." DV-mynd K.Eir.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.