Dagblaðið Vísir - DV - 08.10.1999, Síða 10

enning
FÖSTUDAGUR 8. OKTÓBER 1999 UV
Örlög dúkkunnar
Tatyana Lazareva - ekki nógu þung.
DV-mynd E.ÓI.
Verk þriggja rússneskra tón-
skálda voru á efnisskránni á tón-
leikum Sinfóníuhljómsveitar ís-
lands í Háskólabíói í gærkvöldi,
Prokoílevs, Stravinskys og Shosta-
kovichs. Þeir voru samtímamenn,
en sá síðastnefndi var þeirra
yngstur. í endurminningum sin-
um segir Shostakovich frá kynn-
um sínum af kollegum sínum, og
þar kemur fram að hann mat Stra-
vinsky mikils en þoldi ekki
Prokofiev. Honum fannst Prokofi-
ev vera spillt undrabarn sem hefði
bara áhuga á sjálfum sér og tónlist
sinni. Sérstaklega fóru tvö uppá-
haldsorð Prokoíievs í taugarnar á
honum, en þau voru „skondið" og
„skilurðu?“. Sagðist Shostakovich
ekki skilja af hverju Prokofiev
þyrfti endilega að tala eins og
ómenntuð mannæta. En báðir áttu
þó sameiginlegt að lifa í skugga
Stalíns, og mótaði það óneitanlega
tónsköpun þeirra. Mörgum þótti
þvi „skondið" að Prokofiev skyldi
deyja sama dag og Stalín fór til helvítis.
Fyrsta verkið á efnisskránni var Gullöldin, ball-
ettsvíta op. 22a eftir Shostakovich. Svítan var yflr-
leitt ágætlega leikin af Sinfóníuhljómsveitinni, þó
blásaramir hafi ekki alltaf verið samtaka í upp-
hafi. Flautur og hom áttu góða spretti í öðrum
kafla, en ýmsir aðrir blásarar vom ekki eins
heppnir. Ástríðufullt sóló Sigrúnar Eðvaldsdóttm-
var hins vegar fallegt og í heild var flutningur
ballettsvítunnar glæsilegur og kraftmikill. Túlk-
unin var alveg eins og hún átti að vera þrátt fyrir
einstaka tæknilega vankanta, og greinilegt að
Tónlist
Jónas Sen
hljómsveitarstjórinn, Alexander Lazarev, þekkti
verkið út í ystu æsar.
Næst á dagskrá var píanókonsert nr. 2 eftir
mannætuna og var það Tatyana Lazareva, dóttir
hljómsveitarstjórans, sem lék einleik. Eins og aðr-
ir píanókonsertar Prokofievs er nr. 2 afar erfiður,
sérstaklega er kadensa fyrsta þáttar
hálfgert sadómasó-atriði, miklar bar-
smíðar og allt að því dónaleg heljar-
stökk upp og niður hljómborðið. Laz-
areva gerði margt vel, enda með góða
tækni og fallegan tón, en hún er smá-
vaxin og grönn, og stundum vantaði
þyngdina í ásláttinn. Hún sat fremur
neðarlega við flygilinn; ef hún hefði
verið ofar hefði hún betur náð hinum
þunga og volduga hljómi tónverks-
ins. Kadensan var einfaldlega ekki
nógu áhrifamikil, það var enginn
stigandi og sum hlaupin mistókust.
Margt annað í konsertinum var þó
vel gert, t.d. var annar kaflinn tær og
jafn, og hinir tveir þættirnir stund-
um tilþrifamiklir. En í heild missti
flutningurinn marks.
Lokaatriðið á tónleikunum var
Petrúshka, balletttónlist eftir Stra-
vinsky. Petrúshka er tuskudúkka, og
í efnisskránni var henni lýst sem
„hinni átakanlegu, vorkunnarverðu
hornreku" sem misst hefur af síðasta
strætó. Stravinsky lýsir dapurlegum
örlögum dúkkunnar í verki sínu, en þrátt fyrir
það er tónlistin bæði litrík og glæsileg. Þess má
geta að rödd píanósins er einstaklega krefjandi, og
skOaði Anna Guðný Guðmundsdóttir hlutverki
sínu þar af stakri prýði. Ennfremur var Ásgeir H.
Steingrímsson trompetleikari með allt sitt á
hreinu í erfiðri rullu, sömuleiðis Martial Nardeau
flautuleikari. Bæði í heOd og í smáatriðum var
flutningur sinfóníunnar stórkostlegur undir raf-
magnaðri stjórn Alexanders Lazarev, túlkunin lit-
rík og þrungin andstæðum, og stóðu áheyrendur
upp fyrir listafólkinu að tónleikunum loknum.
ÍEinleikur á óbó
CAPUT-hópurinn stóð fyrir röð ein-
leikstónleika í Salnum í Kópavogi í
fyrravetur og byrjar nú slíkt tónleika-
Ihald á ný með einleikstónleikum Ey-
dísar Franzdóttur óbóleikara á
sunnudagskvöldið kl.
20.30.
Eydís lauk burtfar-
arprófi frá Tónlistar-
skólanum í Reykjavík
1987 og stundaði fram-
haldsnám í London.
j Auk þess að vera óbó-
| leikari Caput-hópsins
hefur hún komið fram
; sem einleikari, með kammerhópum
og með hljómsveitum víöa um Evr-
ópu og hér heima. Nýlega lauk tón-
leikaferð hennar um Bandaríkin og
Kanada, ásamt tríói skipuðu Kristínu
MjöU Jakobsdóttur fagottleikara og
Unni VUhelmsdóttur píanóleikara.
Á efnisskrá Eydísar á sunnudags-
kvöldið eru verk eftir Benjamin Britt-
en, Niccoló Castiglioni, HUmar Þórð-
arson, Svein Lúðvík Björnsson og
Drake Mabry. HUmar og Sveinn Lúð-
vík sömdu báðir verk sín sérstaklega
fyrir Eydísi.
Úr djúpinu
Áhugamenn um myndlist minnast
j eflaust bráðskemmtUegrar sýningar i
Listasafni ASÍ áriö 1997 sem hét Óð-
I urinn tU sauðkindarinnar. Þetta var
fyrsta þemasýning Félags íslenskra
? myndlistarmanna en nú er önnur slík
í uppsiglingu á sama stað. Hún heitir
Úr djúpinu og verður opnuð á morg-
un kl. 15. Þar munu yfir 30 listamenn
sýna úrvinnslu sína úr þessu spenn-
| andi yrkisefni.
Sýningin stendur til 24. október.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir
Tinna Gunnlaugsdóttir kristalhafi ásamt Önnu Kristínu Arn-
grímsdóttur í sýningu Þjóðleikhússins á Fedru. DV-mynd S
Fyrsti Kristallinn
í gærkvöldi hóf á ný göngu sina á Stöð 2
menningarþátturinn KristaU. Hann er með
svipuðu sniði og i fyrra, en þau nýmæli
hafa verið tekin upp að veita í viku hverri
viðurkenningu þeim sem hafa skarað fram
úr í listum og menningarmálum. Viður-
kenningin er að sjálfsögðu kristall, hand-
gerður gripur úr gleri sem Brynhildur Þor-
geirsdóttir hefur hannað. Þó að yfirbragðið
sé hið sama eru engir tveir alveg eins.
„Okkur langar til að vekja athygli á
framúrskarandi listviðburðum og þeim
listamönnum og listastofnunum sem okkur
finnst gera góða hluti, ekki síst til þess að
auka umræðu um það sem vel er gert,“
sagði Sigríður Margrét Guðmundsdóttir,
umsjónarmaður þáttarins.
- En heldurðu að það valdi ekki gengis-
fellingu á Kristalnum að veita hann viku-
lega? ?
„Ja, þættirnir eru ekki nema þrjátiu yfir
veturinn og það er úr svo geysimörgu að
velja,“ sagði Sigríður Margrét. „Þetta
eru engin Óskarsverðlaun heldur okkar
viðurkenning, og mér finnst alls ekki of
oft að veita hana einu sinni í viku.“
Fyrsta Kristalinn fékk í gærkvöldi
Tinna Gunnlaugsdóttir leikkona sem
hefur verið í sviðsljósinu undanfarið
fyrir þau stóru hlutverk sem hún leikur
í Fedru og Ungfrúnni góðu og Húsinu.
Auk þess er hún virk í félagsstarfi sem
forseti Bandalags íslenskra listamanna.
Tinna fær svo að tilnefna næsta handhafa
kristalsins ásamt stjórnanda og Jóni Karli
Helgasyni, framleiðanda þáttarins.
Gísli og Sigrid á Selfossi
Á morgun kl. 14 verða opnaðar
tvær sýningar í Listasafni Ámesinga
á Selfossi. Þar sýna verk sín tveir
j myndlistarmenn af ólíkum uppruna
j sem hafa samanlagt unnið í djúpri
j snertingu við íslenskt landslag í
fimmtíu ár.
Listamennirnir
em Gísli Sigurðsson,
umsjónarmaður Les-
hókar Morgunblaðs-
ins, sem nú heldur
sína tólftu einkasýn-
ingu á myndum frá
Tungnamannaaf-
rétti, og Sigrid Valt-
ingojer sem kallar
| sýningu sína Grafík í tuttugu ár. Hún
1 er fædd í Tékklandi 1935 en hefur ver-
ið búsett á íslandi írá árinu 1961.
1 Þetta er sextánda einkasýning Sigrid,
l en auk þess hefur hún tekið þátt í fiöl-
j mörgum samsýningum heima og er-
| lendis og hlotið margvíslegar viður-
| kenningar. Á sýningunni gefur að líta
I yfirlit yfir 20 ára feril listakonunnar.
I Sýningamar standa til 31. október.
Safnið er opið fimmtudaga til sunnu-
f; daga frá 14-17.
I y
Ut í vorið
Kvartettinn Út í vor-
ið og Signý Sæmunds-
dóttir óperusöngkona
I halda tónleika í Lang-
holtskirkju á morgun
kl. 17.00. Efnisskráin
I einkennist af þeirri
músík sem vinsæl var á
millistríðsárunum og
m.a. þýski sönghópur-
1 inn „Comedian Harmonists" gerði
j ódauðlega. Einnig- em klassísk ís-
| lensk kvartettlög á efnisskránni og
verk eftir Schubert og Donizetti. Þar
| má nefna Stándchen eftir Schubert
| fyrir sópran og fiórar karlaraddir.
Söngkvartettinn Út í vorið var
stofnaður haustið 1992 af Ásgeiri
Böðvai’ssyni, Einari Clausen, Hall-
dóri Torfasyni og Þorvaldi Friðriks-
syni. Snemma árs 1993 kom píanóleik-
j arinn Bjarni Þór Jónatansson til liðs
I við kvartettinn og Signý Sæmunds-
dóttir hefur verið raddþjálfari kvart-
ettsins um árabil.
Ef Kossinn
vaeri bíómynd...
Skopstæling á íslensku nútímasamfélagi. Bjarni Haukur Þórsson
og Steinn Ármann Magnússon í Kossinum. DV-mynd Teitur
í gærkvöldi bauð nýtt leikhús, Bíó-
leikhúsið, til sinnar fyrstu frumsýning-
ar í Bíóborginni við Snorrabraut. Á
meðan húsið hét Austurbæjarbíó var
oft leikið þar og margir minnast mið-
nætursýninga Leikfélags Reykjavíkur
á vinsælum gamanleikritum og förs-
um. Uppsetningar þessar skiluðu drjúg-
um tekjum í húsbyggingarsjóð félags-
ins enda gengu þær oft fyrir fullu húsi
svo mánuðum skipti. Fyrirfram hefði
mátt ætla að Kossinn hefði alla burði
til að verða vinsælt kassastykki. Aðal-
leikarinn, Bjarni Haukur Þórsson, fer
með eina hlutverkið í Hellisbúamun
sem hefur notið gríðarlegra vinsælda
og höfundurinn er Hallgrímur Helga-
son sem þýddi og staðfærði það verk.
Aðalpersónan í Kossinum er Ámi
Hafstein sem er þrítugur og hundleiður
á að vera piparsveinn. Eitthvað gengur
honum samt illa að finna sér konu en
eftir heimsókn til spákonu sem segir
honum að hann þekki nú þegar lífsförunaut
sinn og allt sem þurfi sé einn koss færist fiör i
leikinn. Eins og í Hollywood-kvikmyndunum
fer allt vel að lokum og auðvitað giftist Ámi
konunni sem áhorfendur vita frá upphafi að er
hin eina rétta.
Eins og við var að búast er texti Hallgríms oft
bráðfyndinn og mörg atriðin skemmtileg þó
klisjurnar séu aldrei langt undan. Kossinn er
hins vegar meingallað leikhúsverk og að upp-
byggingu minnti það frekar á kvikmyndahand-
rit. Atriðin eru ótalmörg en stutt og framvind-
an í sífellu brotin upp meö meira og minna
óþörfum sviðskiptingum. Mörg atriði höfðu
ekkert með hina eiginlegu sögu að gera og næg-
Leiklist
Halldóra Friðjónsdóttir
ir þar að nefna barsenuna þar sem Þórhallur
Sigurðsson fer á kostum í hlutverki örlagabyttu
sem komin er af léttasta skeiði.
Ekki þarf að fiölyrða um reynslu Jóhanns
Sigurðarsonar sem leikara en Kossinn er
framraun hans sem leikstjóra og ber sýningin
þess greinileg merki. Reyndari leikstjóri hefði
án efa verið duglegri að stytta og hér hefði ekki
sakað að hafa dramatúrg með í ráðum.
Leikarar fara að mestu eigin leiðir við
persónusköpun og gengur misvel. Guð-
björg Thoroddsen og Þórhallur Sigurðs-
son báru af og sömuleiðis skiluðu þau
Nanna Kristín Magnúsdóttir og Davíð
Þór Jónsson sínu ágætlega. Laufey Brá
Jónsdóttir var fin sem Hanna Magga en
hin hlutverkin urðu ansi keimlík þar
sem líkamsbeitingin var alltaf eins.
Steinn Ármann Magnússon var sjálfum
sér líkiu- en sú ágæta gamanleikkona
Sigurveig Jónsdóttir virtist engan veg-
inn finna sig. Útlit Bjama Hauks Þórs-
sonar passar vel við hlutverk hallæris-
gæjans Árna en leikur hans var allur á
yfirborðinu eins og kom berlega í ljós í
atriöum sem áttu að sýna raunverulega
sálarangist. Leikmynd Vignis Jóhanns-
sonar var vel hugsuð og í flestum tilvik-
um hefði lýsing nægt til að gefa breytt
umhverfi til kynna, í stað þess að láta
menn burðast endalaust með húsgögn
um sviðið. Tæknilega hefði sýningin þurft tölu-
vert lengri æfingatíma.
Kossinn á að vera einhvers konar skopstæl-
ing á íslensku nútímasamfélagi en missir því
miður marks. Leikhús þar sem allt er sagt og
ekkert látið ímyndunaraflinu eftir skilur líka
lítið eftir sig.
Bíóleikhúsið sýnir í Bíóborginni:
Kossinn eftir Hallgrím Helgason
Tónlistarumsjón: Þorsteinn Gauti Sigurðsson
Leikgervi: Kolfinna Knútsdóttir
Lýsing: Lárus Björnsson
Búningar: Ásta Guðmundsdóttir
Leikmynd: Vignir Jóhannsson
Leikstjóri: Jóhann Sigurðarson