Dagblaðið Vísir - DV - 05.01.2000, Blaðsíða 10

10
ennmg
MIÐVIKUDAGUR 5. JANÚAR 2000 JjV
Fikrar sig yfir í Wagner
„Því alltaf má fá annað skip - og
annað fóruneyti,“ hljómar um Sal-
inn með djúpri, heillandi rödd
Kristins Sigmundssonar þegar
blaðamaður læðist inn á æfinguna
fyrir tónleikana annað kvöld.
Kristinn situr hjá píanóinu sem
Jónas Ingimundarson leikur á með
honum. Sitjandi er Kristinn ekkert
miklu minni en ýmsir söngvarar
eru uppréttir, en þegar hann rís
upp gnæfir hann yfir flygilinn
enda tveir metrar á hæð. Röddin er
þó jafnvel ennþá voldugri enda hef-
ur hún nú komið eiganda sínum
alla leið á svið Metropolitan-óper-
unnar í New York þar sem hann
mun syngja á móti Placido Dom-
ingo i Valkyrjunni eftir Wagner í
vor - og lengra verður varla kom-
ist í óperuheiminum.
Kristinn sagðist hafa stundað
líkamsrækt þar sem hann söng í
Þýskalandi, Sviss og víðar til að
halda sinni miklu beinagrind
beinni en svo fór hann að vinna á
Spáni og missti þráðinn. „Ég fann
enga líkamsræktarstöð í Barce-
lóna með nógu stórum tækjum!
Þau voru öll miðuð við Spánverj-
ana sem eru varla hálfdrættingar á
við mig. Ég hef að vísu alltaf geng-
ið mikið og synt svolítið en núna
fyrir jólin byrjaði ég aftur í alhliða líkamsrækt
sem er hverjum manni nauðsynleg - ekki sist
þeim sem þarf að hlaupa um og syngja um leið.“
Allur skalinn
- Á hvaða leið er röddin þín núna? Er hún að
verða styrkari?
„Já, ég held það. Ég flutti mig úr barítón yfir í
bassa fyrir nokkrum árum en röddin hefur ekki
breyst að ráði. Þó hefur hún kannski stækkað. Ég
hef verið að syngja í svo stórum húsum að ég hef
oröið að hafa allt opið upp á gátt tO að ná vel aft-
ur í sal, tO dæmis í Bastillunni í París sem er eitt
mesta gímald sem maður syngur í. En dýptin hef-
ur alltaf verið og nú er ég hægt og rólega að flkra
mig yfir i Wagner. Þetta er ekki eitthvað sem ég
ákveð heldur virðist eins og leiðin liggi þangað."
- Þarftu þá að loka fyrir einhverjar rásir þeg-
ar þú syngur í litlu rými eins og hér í Salnum?
„Ég geri það ekki, tO dæmis syng ég óperuarí-
urnar eins og ég myndi gera í BastOlunni. Ef ég
fer að loka verður röddin þvinguð og hljómar
Heimssöngvarinn
Metropolitan.
hógværi, Kristinn Sigmundsson. í
ekki rétt. En þetta er kannski of lítið rými fyrir
þessar stóru aríur. Ljóðalögin gera aðrar kröfur,
þar reyni ég stundum að syngja eins veikt og ég
get.“
Segja má að Kristinn fari aOan skalann á tón-
leikunum, frá því veikasta veika og upp í það
sterkasta. Jónas gerði tilraun á æfmgunni með
að láta Kristin syngja „Þess bera menn sár“ efst
uppi á svölum Salarins tO að athuga hvort veik-
ustu tónarnir bærust aOa leið niður á svið. TO-
raunin tókst; hvert einasta atkvæði heyrðist.
Hver einasti stafur.
„Það skemmtOega við þennan sal er að textinn
berst svo vel og gaman að gera tilraunir með
hljóðið," segir Kristinn. „Hvað getur maður sung-
ið veikt áður en hættir að heyrast tO rnanns."
Hefði fórnað meiru
Meðal þess sem Kristinn hefur sungið undan-
farið er greifmn í Evgeni Onegin í óperunni í
MontpeOier í Frakklandi. Hún var flutt á frum-
málinu, rússnesku, og aOir aðalsöngvararnir voru
Rússar - fyrir utan Islendinginn!
ÖO tungumál leika í munni þessa
stóra manns og sannarlega hljóm-
aði rússneskan hans unaðslega
sannfærandi þegar hann tók aríu
greifans á æfingunni.
Fram undan hjá Kristni er hlut-
verk Alidoro í Öskubusku Rossin-
is í Dresden næstu tvær vikur.
Síðan tekur við önnur ópera eftir
Rossini í París, ítalska stúOían í
Alsír; þar syngur hann hlutverk
Mustafa soldáns sem er stór og
mikill karl og góður með sig. Þá
kemur hlutverk Bancos í Macbeth
eftir Verdi í Köln - og þaðan fer
hann til New York að syngja í Val-
kyrjunni á móti Domingo undir
stjórn James Levine. Hvernig kom
það tO?
„Aðalumboðsmaðurinn minn er
enskur," segir Kristinn, „en hann
vinnur með bandarískum um-
boðsmanni og sá hringdi tO mín
einn daginn í haust og sagði mér
að þetta stæði mér tO boða. Og ég
sló tO.“
- Þurftirðu að hafna einhverju
sem þú varst búinn að bóka?
„Já, en ekki miklu, einni tón-
leikaferð með frönsku hljómsveit-
inni ChapeOe Royale og einni sýn-
ingu í Köln. Þetta var ekki mikO
fórn en ég hefði fórnað heilmiklu fyrir þetta tæki-
færi. Ég hef aldrei sungið með Domingo fyrr.“
- Er hægt að spyrja að lokum hvort þú eigir þér
eftirlætishlutverk?
„Ég á mörg,“ segir Kristinn, stafflrugur. „Eitt er
auðvitað Don Giovanni. Annað er Mustafa í
Itölsku stúlkunni áðurnefndu. Svo á ég tvö uppá-
haldshlutverk sem ég á eftir að syngja á sviði. Það
er Filip í Don Carlo sem ég syng í Stokkhólmi
næsta haust og barón Ochs í Rósariddaranum eft-
ir Richard Strauss, stórt og mikið grínhlutverk
sem ég syng í Köln eftir tvö ár.“
- Þannig að aOir draumar þínir rætast!
„Nei, kannski ekki alveg, en það er margt að
gerast núna og mikið pensúm fyrir næsta ár.“
Tónleikagestir annað kvöld eiga veislu í vænd-
um. Almenn miðasala á tónleikana var opnuð í
morgun, fram að því gengu áskrifendur tónleika-
raðarinnar fyrir og sjálfsagt er strax orðið erfitt að
fá miða. Vonsvikna má hugga með því að tónleik-
arnir verða endurteknir - en aðeins einu sinni
vegna anna söngvarans - þann 28. janúar.
ár liggur leiöin á
DV-mynd Hilmar Þór
Beint frá hjartanu
Eitt ár er nú liðið síðan Sal-
urinn í Tónlistarhúsi Kópavogs
var tekinn í notkun og hefur
hann á þessu ári sannað nota-
gildi sitt og fært aukinn þrótt í
islenskt tónlistarlíf. Á þessu
eina ári hafa verið haldnir þar
um 120 tónleikar af ýmsum
toga og hefur dagskráin ein-
kennst af miklum metnaði og
er útlit fyrir að ekki verði hún
siðri á þessu misseri. „Hin
fagra tónlistarskúta Kópavogs-
búa hefur nú lokið sinni jóm-
frúarferð,“ sagði Vigdís Ézra-
dóttir, framkvæmdastjóri húss-
ins, í ávarpi sínu, „og ekki
ástæða til annars en að líta
framtíðina björtum augum.“
Fyrstu tónleikana í nýrri Ti-
bráröð bar einmitt upp á af-
mæli Salarins á sunnudags-
kvöldið en þar komu fram Sif
Tulinius fiðluleikari og Stein-
unn Bima Ragnarsdóttir píanó-
leikari. Efnisskráin var fjöl-
breytt, samansett af nokkrum
þekktum verkum tónbókmennt-
anna og hófst hún á Sónötu í A
Dúr fyrir fiðlu og píanó ópus 30 nr. 1 eftir Beet-
hoven sem var flutt æsingslaust og yfirvegað
með sterkri persónulegri túlkun. Leikur þeirra
var heillandi og einkenndist öðru fremur af
skilningi og miklu músíkaliteti sem kom út i
heilsteyptri og sannfærandi túlkun þannig að
við og við gleymdi maöur stað og stund. Sam-
bandið milli þeirra var oftast mjög gott en þó
var leikur Sifjar ögn flngerðari en Steinunnar.
Stundum brá þó við smáhörku í leik Steinunn-
ar sem kannski má skrifa á reikning hljóðfær-
isins en mér fannst áberandi hversu illa mattur
Sif Tulinius og
un.
Steinunn Birna Ragnarsdóttir: Blæbrigöarík og lifandi túlk-
DV-mynd Hilmar Þór
Tónlist
Arndís Björk Ásgeirsdóttir
diskantur Bösendorfersins hljómaði, líkt og
vantaði allt klang í hann.
Steinunn átti síðan stórgóðan leik í undurfal-
legri Chacconnu Handels í G Dúr og lék hún
hana ástríðufullt og af miklu öryggi. Þó - ef ég
leyfi mér að vera smásmuguleg - hefði
hún alveg mátt sleppa öryggisnetinu,
það er að segja nótunum. Ekki vantaði
heldur tilfinningahitann i leik Siijar í
kröfuharðri Fjórðu einleikssónötu
belgíska fiðlusnillingsins Eugénes
Ysaýe. Þar var kafað til hotns, músíkin
sett á oddinn og fékk hún notið sin í
allri sinni dýrð.
Hápunktur kvöldsins var þó flutning-
urinn á sónötu Leos Janáceks fyrir fiðlu
og píanó. Janácek varð skyndilega
tískutónskáld fyrir nokkrum árum þeg-
ar tónlist hans var notuð ógleymanlega
í myndinni Óbærilegur léttleiki tilver-
unnar, meðal annars síðasti þáttur þess-
arar sónötu. Tónlist hans er engri lík,
sérstæð blanda impressjónisma og róm-
antíkur undir sterkum þjóðlegum tékk-
neskum áhrifum, einstök tónlist sem
vart lætur nokkurn ósnortinn ef vel er
leikin. Sú var raunin á þessum tón
leikum og var túlkun þeirra Sifj-
ar og Steinunnar blæbrigða-
rík og lifandi þar sem leikið
var öllu fremur á mannlega
tilfmningastrengi, tilgerðar-
laust og beint frá hjartanu.
Hver hending var þrungin
meiningu þannig að maður sat
sem bergnuminn út allt verk-
iö.
Hið fræga Tzigan eftir Ra-
vel var svo endapunkturinn
á þessum afmælistónleikum;
þar flæddu blóðheitar ástríður
óheftar i stórglæsilegum leik
þessara tveggja listakvenna þar
sem tilfinningunum var ýtt út á ystu
nöf eins og vera ber með virtúósískum
bravúr.
Hitt kynið
Rannsóknarstofa í kvennafræðum
við Háskóla íslands hefur geflð út
bókina Simone de Beauvoir. Heim-
spekingur. Rithöfundur. Femínisti,
undir ritstjórn Sigríðar Þorgeirs-
dóttur og Irmu Er-
lingsdóttur í tilefni
þess að hálf öld er
nú liðin frá frum-
útgáfu tímamóta-
verksins Hitt kyn-
ið (Le deuxiéme
sexe) eftir Simo-
ne de Beauvoir
(1908-1986).
Bókin var um-
deild frá upp-
hafi en hefur
æ síðan gegnt þýö-
ingarmiklu hlutverki í kvenna-
baráttu og femínískum fræðum. Með
hinni fleygu setningu „maður fæðist
ekki kona heldur verður kona“ átti
Simone de Beauvoir drjúgan þátt í
að breyta því hvernig við hugsum
um konur og karla og samskipti
kynjanna. Framlag hennar til heim-
speki, bókmennta og femínisma er
nú til umræðu og endurmats víða
um heim með hliðsjón af spurning-
um sem eru í brennidepli í hugsun
og fræðum samtímans.
í tilefni af flmmtíu ára afmæli
Hins kynsins stóö Rannsóknarstofa í
kvennafráeðum fyrir málþingi þar
sem fjallað var um fjölbreytt höfund-
arverk de Beauvoir og konuna sjálfa
sem skapaði það. í greinasafninu
sem ber nafn hennar eru erindi
þingsins ásamt íslenskri þýðingu
Torfa H. Tulinius á inngangskafla
Hins kynsins. Höfundar efnis eru:
Dagný Kristjánsdóttir sem skrifar
greinina „Úr ástinni í eldinn“, Irma
Erlingsdóttir sem skrifar um viðtök-
ur bókarinnar í Frakklandi, Sigríð-
ur Dúna Kristmundsdóttir sem skrif-
ar um áhrif Hins kynsins á íslenska
kvennabaráttu, Sigríður Þorgeirs-
dóttir sem á greinina „Konur og lík-
aminn“ og Vilhjálmur Ámason sem
ber saman heimspeki Simone de
Beauvoir og vinar hennar og elsk-
huga um áratugi, Jean-Paul Sartre.
Tónlist úr draumaborg-
inni Vín
Nú fer í hönd hið árlega Vínarfár
Sinfóníuhljómsveitar íslands. Fyrstu
tónleikamir af sex í Háskólabíói
(sem er nýtt met!) verða I kvöld kl.
20, hinir seinni eru 6., 7. og 13. jan.
kl. 20, 8. jan. kl. 17 og 14. jan. kl.
18.30.
Nýmæli er að nú fá Egilsstaðabú-
ar og aðrir Austfirðingar líka tæki-
færi til að hlýða á þessa undurvin-
sælu tónlist frá hjarta Evrópu því á
sunnudaginn (9. jan.) kl. 16 verða
tónleikarnir haldnir í íþróttahúsinu
á Egilsstöðum.
Strauss-feðgar eru í fyrirrúmi á
þessum tónleikum. Sungnar verða
aríur úr Leðurblökunni, Sígauna-
baróninum, Vínarblóði og Kátu
ekkjunni úr smiðju þeirra, auk
stakra verka og aríu úr Brosandi
landi eftir Lehár. Einsöngvarar eru
Margarita Halasa sópran og Wol-
fram Igor Derntl tenór. Stjómandi er
Gert Meditz.
Sinfóníuhljómsveitin hélt sína
fyrstu Vínartónleika 1972 og gekk
miðasala ágætlega þá strax. Ekki
var tilraunin þó endurtekin fyrr en
níu árum seinna en þá reyndist
áhuginn svo mikill að Vínartón-
leikar hafa verið árviss viðburð-
ur síðan og tónleikunum hefur
Qölgað jafnt og þétt uns nú er
svo komið að þeir verða haldn-
ir alls sjö sinnum í tveimur
landsfjórðungum. Enda er
þetta einstaklega ljúf tón-
list sem flytur áheyrendur
inn í annan, bjartari og
skrautlegri heim en við
eigum að venjast um
þetta leyti árs.
Úr uppsetningu ís-
lensku óperunnar á
Kátu ekkjunni 1997.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir