Dagblaðið Vísir - DV - 10.01.2000, Blaðsíða 16

16
MÁNUDAGUR 10. JANÚAR 2000 JL>V
%enning
Tímapollar í skessupottum
Vignir Jóhannsson lætur ekki deigan síga. í
lok síðasta árs sýndi hann koparskúlptúra í
Galleríinu hjá Sævari Karli og á laugardaginn
var opnaði hann sýningu á málverkum og
ljósainnsetningu í Ásmundarsal. Sýningarnar
eru innbyrðis tengdar en sömu hvelfdu, kringl-
óttu (eða misjafnlega sporöskjulöguðu) formin
endurtaka sig í verkunum á þeim báöum og
báðar bera sama titil, Tímapollar.
Þó tímapollarnir i málverkum Vignis séu
afar reglulega skomir í spegilsléttan, gljáandi
flöt, sem minnir helst á málm eða lakk, munu
þeir eiga sér samsvöran í náttúrunni í fyrir-
bærum sem kallast skessupottar. Skessupott-
arnir eru kringlóttar holur sem myndast hafa
á yfirborði máðra steina og þegar vatn flæðir
yfir, t.d. alda í fjöruborði, situr hluti vatnsins
eftir í botnum pottanna. Vignir, eins og reynd-
ar fleiri, líkir tímanum við vatnið og leikur sér
að því að forma þessa potta sem gegna því hlut-
verki að halda utan um það sem eftir situr af
tímanum, dreggjarnar eða eilífu andartökin,
hvemig sem á það er litið.
Hvernig líður tíminn?
Nú þegar alls staðar er keppst við að festa
hönd á því sem stendur upp úr á öldinni sem
var og sjá hitt fyrir sem gerast mun á þeirri
næstu er ákveðinn léttir í svo óhlutbundnum
vangaveltum um byggingu og háttalag þessa
merkilega fyrirbæris, tímans. Hvað vitum við
svo sem fyrir víst um tímann? Hvemig líður
hann? Streymir hann fram og er horfinn jafn-
óðum og hann er orðinn til? Hleðst hann upp
og geymist í stöflum? Eða fellur hann að og
fjarar út og skilur eftir leifar í lægðum hér og
þar, rétt eins og hafið?
Vignir Jóhannsson: Tímapollar.

Myndlist
Áslaug Thorlacius
Hugmyndin um tímapollana, eins og lista-
maðurinn sjálfur sagði mér frá henni, þykir
mér falleg og spennandi. Sá galli er hins vegar
á framkvæmdinni að hún kemst illa til skila.
Verkin eru í sjálfu sér ólíkleg til að vekja með
áhorfandanum einhverjar djúpar vangaveltur
um tímann og þó svo minnst sé á kenningar
Einsteins 1 textanum sem fylgir sýningunni er
maður litlu sem engu nær eftir lestur hans.
Sömuleiðis þykir mér það veikja sýningarn-
ar hve margþættar þær eru. Sérstaklega átti
það við fyrri sýninguna en þar gat að líta ýms-
ar mjög ólíkar útfærslur á skálarforminu. Mál-
verkin mynda vissulega meiri heild enda er
myndefnið sams konar á þeim öllum, tilbrigð-
in eru í lit, stærð og lögun málverkanna sem
slíkra. Málverkin eru ágætlega máluð en þau
segja manni afskaplega fátt. Innsetningin í
gryfjunni er skemmtileg tilraun og í sjálfu sér
er óáþreifanlegt ljósið ekki svo galið efni.
Vatnslitamyndimar á ganginum em samt einu
myndimar sem mér finnst augljóst að fjalli á
einhvem hátt um tíma en þær birta manni
undarleg frosin augnablik.
Einhverjum kann að þykja rangt að gera svo
stífar kröfur um að sýning skili hugmynd en
fóik hlýtur að fá meira út úr sýningum sem
hníga í ákveðna átt og vekja til einhverrar um-
hugsunar. Listamaður sem hefur eitthvað fram
að færa verður hins vegar sjálfur að reyna að
skilja kjarnann frá hisminu áður en hann sýn-
ir verk sín. Það er útilokað að ætla að leggja
slíka frumvinnu á áhorfendur. Kannski er full-
djúpt í árinni tekið að segja að hér sé illa að
verki staðiö en að mínum dómi er hér illa far-
ið með góða hugmynd.
Sýning Vignis Jóhannssonar í Listasafni ASÍ
við Freyjugötu stendur til 23. janúar og er
opin alla daga nema mánud. kl. 14-18.
Sýning á íslenskri hönnun
Stór hönnunarsýning verður haldin að Kjar-
valsstöðum í haust á vegrnn samtakanna
FORM ÍSLAND. Sýningin er liður í Reykjavík
menningarborg árið 2000 og samstarfsaðilar
eru Kjarvalsstaðir og nýstofnað Hönnunarsafn.
Þessa dagana er verið að leita eftir verkum á
sýninguna, bæði gömlum og nýjum, og munu
sýningarstjóramir Michael Young og Katrín
Pétursdóttir velja úr innsendu efni.
Sýningin á Kjarvalsstöðum er tvíþætt, ann-
ars vegar verður ljósi varpað á sögulegan arf
íslenskrar hönnunar og í fyrsta sinn skoðuð
þróun hennar á 20. öld. Hins vegar skipar ís-
lensk nútímahönnun veglegan sess á sýning-
unni og skyggnst verður inn í það sem fram
undan er á 21. öldinni. Stefnt er að því að sá
þáttur sýningarinnar geti staðið sem sjálfstæð
sýning sem auðvelt verði að setja upp hérlend-
is og erlendis þegar sýningunni á Kjarvalsstöð-
xun lýkur.
Lögð verður áhersla á að sýna mikilvægi
góðrar hönnunar í daglega lífinu og sýningar-
gestum verður veitt innsýn i það margvíslega
ferli sem liggur frá hugmynd að framleiðslu
með sérstakri áherslu á hugmyndavinnuna.
Hönnun er einn af vaxtar-
broddum í íslensku at-
vinnulífi og íslenskir hönn-
uðir starfa í alþjóðlegu
starfsumhverfi þar sem
landamæri eru engin en
markmið sýningarinnar
verður ekki síst að skoða
hvort íslensk hönnun hafi
einhver séreinkenni þrátt
fyrir áhrif víða að. í tengsl-
um við sýninguna flytja
þekktir innlendir og erlend-
ir hönnuðir fyrirlestra fyrir
lærða og leika, og vegleg
sýningarskrá verður gefm
út þar sem rakin verða at-
riði úr íslenskri hönnunar-
sögu í máli og myndum.
Félög hönnuða sem að
FORM-ÍSLAND standa eru
Félag húsgagna- og innan-
hússarkitekta, Félag is-
lenskra teiknara, Leirlista-
félagið, Félag íslenskra gull-
^l
Stóllinn Jaki eftir Erlu Sólveigu Ósk-
arsdóttur, húsgagna- og iönhönnuö,
sem hlaut Menningarverölaun DV
fyrir listhönnun 1998.
smiða, Textílfélagið,
Félag íslenskra lands-
lagsarkitekta, Félag iðn-
hönnuða og Arkitektafélag
fslands auk ófélagsbund-
inna hönnuða. Þetta er í
fyrsta skipti sem allir þess-
ir ólíku hönnuðir leggja
saman krafta sína og er
sýningunni ætlað að sýna
hvemig þessar ólíku hönn-
unargreinar tengjast sam-
an.
Hönnuðir sem hafa
áhuga á að taka þátt í sýn-
ingunni eða vita um verk
sem erindi eiga á hana em
beðnir að senda inn upp-
lýsingar um verkin, helst
ljósmyndir eða litskyggnur
ásamt stuttri lýsingu á
verkinu fyrir 1. febrúar
2000, merkt: FORM ÍS-
LAND, pósthólf 1584, 121
Reykjavik.
Ef veður leyfir
Snjókirkjan frá 1997. Hún veröur ennþá stærri í
ár.
Eitt af því ótalmarga sem gert verður í
Helsinki, höfuðborg Finnlands, í tilefni af því að
hún er ein af menningarborgum Evrópu árið 2000
er að reisa kirkju úr snjó á Senattorginu. Á því
torgi reis mikil timburkirkja árið 1727 sem liður
í endurreisn borgarinnar eftir branann mikla
árið 1713 og var nefnd eftir sænsku drottningunni
Úlriku Eleonóra. Þá kirkju lét Alexander fyrsti
keisari rifa árið 1812 þegar hann hugðist skipu-
leggja nýja borgarmiðju í Helsinki og reisa þá
dómkirkju sem enn þá stendur.
Fyrir þremur áram reis kirkja Úlriku Eleonóru
að nýju á torginu sínu en nú úr snjó og núna í
þessari viku verður byrjað að byggja úr snjó enn-
þá stærri eftirlíkingu af gömlu kirkjunni - það er
að segja ef veður leyfir - og meiningin er að hún
standi fram í mars.
Gestir Helsinki á menningarárinu þurfa ekki
að láta sér leiðast - frekar en í Reykjavík. Þar
hafa verið skipulagðar um 450 uppákomur og at-
riði af öllu hugsanlegu tagi, innlend og fjölþjóðleg.
Þeir segjast raunar hugsa þetta ár fjórfalt og hafi
undirbúið fjögur „ár“. Fyrst er „ár barnanna“,
fullt af viðburðum til að taka þátt í. „Ár allra“
gerir ráð fyrir þátttöku alls almennings í sínum
uppákomum. „Ár listarinnar" hyggst opna fólki
sýn inn í nýja reynslu og kynna listræna atburði
af ýmsu tagi. „Álþjóðlega árið“ kynnir svo við-
burði sem unnir era í samvinnu við hinar menn-
ingarborgirnar átta. Þar á meðal era Raddir Evr-
ópu og Björk sem halda tónleika í Helsinki 31.
ágúst þegar þau era búin að koma fram í Reykja-
vik og uppsetningin á Baldri eftir Jón Leifs sem
verður þar snemma í september, líka á eftir
Reykjavík.
Erfltt er að nefna eitthvað úr þessu óhóflega
úrvali en við sláum okkur niður á stórviðburði á
óperasviðinu. I mai og júní sýnir flnnska þjóðar-
óperan Niflungahring Wagners í heilu lagi undir
stjóm Götz Friedrich og Leifs Segerstam og um
miðjan september verður frumsýnd ný ópera um
Lé konung eftir Aulis Sallinen; það er bassa-
söngvarinn Matti Salminen sem syngur titilhlut-
verkið.
Norræn barnabókamessa
18.- 20. febrúar verður haldin Nor-
ræn bamabókamessa í Öksnehallen
(ekki langt frá aðaljámbrautarstöð-
inni) í Kaupmannahöfn og hefst á mál-
þingi með spennandi dagskrá að
morgni föstudagsins 18.
Sænski rithöfundurinn Ulf Stark
byrjar málþingið og heitir fyrirlestur
hans „Hvorfor er det særligt at skrive
for bom?" (eða „Hvað er svona merki-
legt við það að skrifa fyrir börn?“). Á
eftir stýrir hinn þekkti danski bama-
bókafræðingur Torben Weinreich, pró-
fessor við Dansk Center for Bornelitt-
eratur, umræðum þriggja norrænna
barnabókahöfunda, Gro Dahle frá Nor-
egi, Ulf Nielsson frá Svíþjóð og Kim
Fupz Aakeson frá Danmörku, um hver
munurinn er nákvæmlega á þvi að
skrifa fyrir börn og fullorðna: „Hvor-
for bliver grænsen mellem borne- og
voksenlitteratur mere og mere
flydende, og hvad er den primære for-
skel pá at skrive for born og for
voksne?" Torben flytur sjálfur stuttan
inngang að þessu spjalli.
Eftir hádegi þennan föstudag verða
gefln yfirlit yfir norskar, sænskar og
danskar barnabókmenntir og danska
leikkonan Ghita Norby les kafla úr
bamabókum að eigin vali.
Frestur til að skrá sig á málþingið
er til 20. janúar; sjá heimasíðuna
http://home.worldonline.dk/~kultkom/
nordisk_boemebogmesse.htm
Á bamabókamessunni sjálfri munu
norrænir bamabókaverðir segja frá
daglegum störfum sínum og ýmsum at-
hyglisverðum verkefnum. Það gera
þeir í svokölluðum „bókasafnabás"
þar sem verður hægt að nálgast upp-
Týsingar um bamadeildir norrænna
bókasafna.
íslenskir bókaútgefendur verða
einnig með bás á mess-
unni. Rithöfundarnir
Andri Snær Magnason,
Kristín Steinsdóttir,
Aðalsteinn Ásberg Sig-
urðsson og Þórarinn
Eldjám kynna og lesa
úr verkum sínum. Að-
alsteinn
Ásberg og
Anna Pálína Árnadóttir
veröa með söngdagskrá.
Einnig verður farandsýn-
ingin Veganesti á staðn-
um, sýning á 57 barnabók-
um sem
var form-
lega opn-
uð í Stavanger í nóv-
ember síðastliðnum
og fer á milli bóka-
safna í Noregi.
Nánari upplýsingar
er einnig hægt að fá
hjá Kristínu Viðars-
dóttur og Þorbjörgu Karlsdóttur, aðal-
safni Borgarbókasafns, s. 552 7155.
This is Greenland
Bókaútgáfan Greenland Resources
A/S hefur gefiö út bókina This is
Greenland, fyrsta alhliða upplýsinga-
ritið sem út kemur um landiö, fram-
leiðslu þess og þjónustuaðila. Það er
heimastjómin í Grænlandi sem stend-
ur að útgáfunni í samvinnu
við danska utanríkisráðu-
neytið.
Bókinni er ætlað að vera
lykill að Grænlandi. Þar eru
skráð nærri 1700 grænlensk
fyrirtæki og fjöldi danskra
og erlendra fyrirtækja sem
hafa tengsl við Grænland.
Landfræðilegi hlutinn er
myndskreyttur og leggur
ríkulega
áherslu á samfélagiö í landinu, fólkið,
náttúruna og atvinnuvegina.
Grænlenskt samfélag hefur tekið
örum breytingum á undanfömum
árum, og nú er reynt þar í landi eins
og hér að skjóta fleiri stoðum undir
efnahaginn en fiskveiðum. Landið er
geysilega stórt en íbúafjöldinn innan
við 60 þúsund manns og ritið á ekki
síst að kynna landið og möguleika þess
fyrir öðrum þjóðum meö framtíöar-
samvinnu í huga.
Umsjón
SiljaAðalsteinsdótdr