Dagblaðið Vísir - DV - 03.03.2000, Blaðsíða 13

FÖSTUDAGUR 3. MARS 2000
13
Menning
I>V
E/'tt verka Svövu Björnsdóttur.
Svava, Nína og Svavar
Á morgun kl. 15 veröa opnaðar þrjár mynd-
listarsýningar í Listasafni íslands. í sal 1 verð-
ur úrval verka Svövu Björnsdóttur og er sú
sýning liður í þeirri stefnu safnsins að kynna
listrænan feril starfandi íslenskra listamanna.
Svava hefur verið í fararbroddi róttækrar
endumýjunar í höggmyndalist hér á landi. í
byrjun ferils síns í upphafi 9. áratugarins
vann hún með þrivíddarform sem höfðu
áleitna skirskotun til lifrænna forma náttúr-
unnar og dýraríkisins og leiddu líka hugann
að ýmsum nútíma iðnvamingi. Formin hafa
enga beina skírskotun til hlutveruleikans og
eru ekki líkingar eða tákn fyrir eitthvað ann-
að en það sem áhorfandinn skynjar. Form-
gerðin einkennist af strangri geómetríu, end-
urtekningu grunnforma. Með áherslunni á
hreinræktun forms og litar má tengja list
hennar í senn við naumhyggju og formalisma
módernismans.
Sýningin á verkum Svövu stendur til 2. apr-
fl.
í sal 3 og 4 verða opnaðar sýningar á mynd-
um úr eigu safnsins eftir Nínu Tryggvadóttur
og Svavar Guðnason. Bæði eru þau meðal
allra fremstu fulltrúa okkar í abstraktlist,
enda munu þau (samkvæmt grein Halldórs
Björns Runólfssonar í nýju Tímariti Máls og
menningar) koma talsvert við sögu stóra fóls-
unarmálsins. Sýningar þeirra standa til 26.
mars. 1 sal 2 er svo ennþá uppi sýningin á sér-
stæðum og áhrifaríkum ljósmyndum Roni
Hom.
Ungur píanisti
Domenico Codispoti, 24 ára gamall píanisti
frá Ítalíu, heldur tónleika í Salnum í Kópavogi
á morgun kl. 16 og í Hömram
á ísafirði á sunnudaginn kl.
17. Á tónleikaskránni eru Dav-
idsbúndlertanze op. 6 eftir
Schumann, Sónata 1.10.1905,
„Á götunni“, eftir Janácek og
Sónata op. 58 í H-mofl eftir
Chopin.
Codispoti er þegar marg-
verðlaunaður og eftirsóttúr konsertpíanisti í
Evrópu og á Ítalíu. Hann vann 10 ára gamafl
fyrstu verðlaun í píanókeppni Cittá di Catanz-
aro í sinum aldursflokki og hefur slðan ekki
látið deigan síga.
Kópía með Caput
Á sunnudagskvöldið kl. 20.30 verða haldnir
CAPUT-tónleikar í Salnum í Kópavogi þar
sem meðal annars verða frumflutt ný íslensk
tónverk. Camifla Söderberg blokkflautuleik-
ari frumflytur Sononymus H eftir Hilmar
Þórðarson sem samið var að beiðni hennar og
CAPUT-hópurinn frumflytur Kópíu eftir Hauk
Tómasson, verk í sex köflmn sem var samið
að beiðni hópsins. Menn eru beðnir að athuga
að þetta verður eint flutningur þessa verks því
að tónleikunum loknum verður Kopíu eytt að
beiðni tónskáldsins.
Auk þess flytur Tatu Kantomaa harmoníku-
leikari Wood-Spirit eftir Staffan Mossenmark
og nokkur stutt tón-/myndverk eftir hoflenska
listamenn verða flutt af DVD-diskum. Verkin
eru úr svokölluðu Flash margmiðlunarverk-
efni Bifrons-stofnunarinnar sem Þóra Kristín
Johansen sembalfleikari veitir forstöðu og var
frumsýnt í Stejdelijk-listasafninu í Amster-
dam. Þar koma fyrir ýmis sérkennileg atriði,
til dæmis syngur kona á hafsbotni og ein upp-
takan var gerð á heimili fyrir geðveik dýr.
Stjórnandi er Guðni Franzson.
Próf hjá Alliance
Mánudaginn 3. apríi kl. 9 fara fram DALF-
próf í frönsku í AUiance Frangaise, stig B1 og
B2, en stig B3 og B4 verða tekin daginn eftir
kl. 10. Innritun fer fram virka daga kl. 11-18.
Þetta er alþjóðlegt próf í frönsku sem
franska menntamálaráðuneytið hefur yflr-
umsjón með og jafngfldir það inntökuprófi í
frönsku við franska háskóla. Til að fá að taka
DALF-prófið þarf nemandi að hafa staðist
DELF-próf; þeir sem ekki hafa tekið það geta
tekið stöðupróf 29. mars.
Sameiginlegur
andardráttur
Fimmtu og næstsíðustu tónleikarnfl- f
gulri áskriftaröð Sinfóníuhljómsveitar ís-
lands fóru fram í gærkvöldi í Háskólabíói
fyrir þéttsetnum sal áheyrenda. Á efnisskrá
voru þrjú verk, Rauður þráður, baUetttónlist
fyrir litla hljómsveit eftir Hjálmar H. Ragn-
arsson, SeUókonsert nr. 1 ópus 107 eftir
Shostakovitsj og Sinfónia nr. 2 í c moU ópus
17 eftir Tsjajkovskíj.
Hið fyrsta var samið að beiðni íslenska
dansflokksins fyrir sýningu hans í Þjóðleik-
húsinu árið 1989. í efnisskrá gaf að lita heil-
langa ritgerð þar sem tónskáldið leiðir mann
í gegnum nýja sýn á verkið sem hann segist
hafa fengið þegar hann skoðaði það nú tíu
árum síðar. Þar verður það saga lífs frá
vöggu tfl grafar. Það virkaði afar vel á mig
að fá þessa leiðsögn í gegnum verkið. Svo
fylgdist maður með músíkinni, leitandi og
óöruggri í byrjun, færast smám saman í auk-
ana, umbreytast og þróast þar til hún tekur
á sig skýra og markvissa mynd sem nær há-
punkti í klarinettusólóinu um miðbik verks-
ins sem er öUu innhverfara og dýpra en það
sem á undan er komið. Kannski má túlka
það sem manneskjuna sem hefur öðlast
þroska til að vera ein með sjálfri sér. Þetta
er myndræn tónlist eða öllu heldur dansræn
(minn hægri fótur er óbrigðuU um slikt),
rytmísk og heldur manni við efnið aUan tím-
ann þó svo að ögn hafi hún dregist á langinn
í þriðja hlutanum rétt fyrir klarinettusólóið
þar sem ég var næstum búin að missa áhug-
ann.
Anne Manson var mætt enn og aftur og
stjórnaði sveitinni af röggsemi og var flutn-
ingur verksins öUum þeim sem að stóðu til
mikfls sóma. Sérstaklega verður þó á minn-
ast á frábæran leik Önnu Guðnýjar Guð-
í kadensunni var líkt og Bryndís Halla Gylfa-
dóttiryröi eitt meö hljóöfærinu. DV-mynd E.ÓI.
mundsdóttur á píanó, Eggerts Pálssonar á
pákur, Sigurðar Snorrasonar á klarinett og
David Bobroffs básúmfleikara.
íslenskir einleikarar hafa verið áberandi á
seinni hluta starfsársins og svo var einnig
um tónleikana i gærkvöldi þar sem Bryndís
HaUa Gylfadóttir lék einleik í seUókonsert
Shostakovitsj sem var tileinkaður og frum-
fluttur af Rostropovitsj árið 1959. Á tónleik-
unum var Bryndís að vigja nýtt hljóðfæri í
einleikshlutverkinu sem var sérstaklega
smíðað fyrir hana af Hansi Jóhannssyni.
Þetta er fallegt og hljómmikið hljóðfæri eins
og það leikur í höndum Bryndísar og virðist
passa henni einstaklega vel. Leikur hennar
var líka framúrskarandi góður og öruggur í
verkinu út í gegn og hljómsveitin vel með á
nótunum undir handleiðslu Mansons. Ákafi
og kraftur fyrsta og síðasta þáttar skilaði sér
fullkomlega, hlýr tónninn í öðrum þætti þar
sem hver hending var mótuð af einskæru
músikaliteti, og í kadensunni var likt og hún
yrði eitt með hljóðfærinu og dásamleg tón-
listin sameiginlegur andardráttur þeirra
beggja.
Síðasta verkið á tónleikunum var svo sin-
fónía Tsjajkovskíjs nr. 2 eða Sinfónía Litla
Rússlands eins og hún hefur oft verið köfluð
þar sem tónskáldið notfærir sér óspart úkra-
ínsk þjóðlög sem efnivið. Flutningur hennar
var i stuttu máli sagt mjög góður, rómantík-
inni haldiö innan hæfllegra marka og túlk-
unin hnitmiðuð og heilsteypt. Anne Manson
tekst með látlausri og tilgerðarlausri fram-
komu en þó af krafti og festu að laða fram
það besta í hljómsveitinni ávaUt með músík-
ina í forgrunni þannig að útkoman var afar
ánægjuleg áheymar.
Arndís Björk Ásgeirsdóttir
Myndlist
Kristur á Selfossi
„Þótt Lúther hafi lagt þunga áherslu á orð-
ið, lærast frásagnir BibUunnar ennþá fyrst og
fremst gegnum myndir," segir Hildur Hákon-
ardóttir, forstöðumaður Listasafns Ámesinga
á Selfossi. Þar verður opnuð á laugardaginn
kl. 16 sýning sem ber heitið Kristur - mynda-
saga. Uppistaðan eru glæsUeg litljósrit af
Kristsmyndum fengin frá Listasafni Akureyr-
ar, nokkur frumverk úr Þjóðminjasafni ís-
lands og lítið mósaikverk eftir Erró úr eigu
Listasafns Ámesinga. Elsta verkið er frá 12.
öld úr dómkirkju Normanna á SikUey og sést
þar Kristur alvaldur. Yngsta verkið er eftir
Magnús Kjartansson, það er aðeins funrn ára
og er óhefðbundin túlkun listamannsins á þvi
þegar Kristur var tekinn af krossinum.
Myndir af Jesú hafa frá öndverðu endur-
speglað afstöðu og aðstæður þeirra sem gerðu
þær. Hvaða boðskap þarf að fela og fyrir
hveiju er barist, hvað á að kenna og hvaða
áróður þarf að reka. Myndimar sýna alþekkt
atriði úr lífl Jesú, þegar hann var færður i
musterið, skímina, brottrekstur fjármangar-
anna úr musterinu og gönguna á vatninu.
Kvöldmáltíðin, krossfestingin og Kristur upp-
risinn em þeir atburðir, sem fangað hafa
huga myndlistarmanna síðari tíma hvað
sterkast og um þá fjaUa margar myndanna.
Sýningin er jafnframt vörðuð leið gegnum
vestræna stílsögu, frá býsönsku mósaíki,
gegnum rómanska og gotneska list, yflr í
barokk, raunsæi og póstmódemisma.
Umdeild Jesúmynd
Á hverjum tíma hafa menn gjarnan litið á ævi
Jesú sem fyrirmynd eða viðmiðun við eigið líf.
En ef listamaður víkur út frá hefðbundinni túlk-
un vekur það sterk viðbrögð hjá áhorfendum.
Árið 1850 hengdi málarinn John Everett Mflla-
is mynd sína „Jesú í húsi foreldranna" upp á sýn-
ingu í London. Miklar og heitar umræður áttu
sér stað í Englandi á þessum tíma, iðnvæðingin
var að gjörbylta þjóðfélaginu og gömul gfldi að
hverfa samfara margvíslegum handiðnaði sem
vélamar leystu af hólmi. MiUais fór fyrir hópi
7 |-
:'i Asm&kk-ZW* **** f| w.
Mamma huggar drenginn sinn.
Hin umdeilda Jesúmynd John Everett Millais frá 1850. Eftirprentun af henni er á sýningunni Krist-
ur - myndasaga á Selfossi.
Pre-Rafaelíta, sem vildu afturhvarf til tima há-
endurreisnarinnar.
Myndin sýnir foreldra Jesú sem fátækt hand-
verksfólk með vinnulúnar hendur og skít undir
nöglum. María er að hughreysta Jesú eftir að
hann hefúr blóðgað sig á nagla. Á hefilbekknum
er naglbítur tUbúinn tU að draga út stóran drjóla
og annar strákur, Jóhannes frændi Jesú, horfir
hugsandi á vatnsskál með skinn bundið um lend-
arnar meðan kindur bíða þolinmóðar úti eftir að
þeim sé sinnt.
Sagnaskáldið Charles Dickens fordæmdi mál-
arann fyrir hroka og sagði að María væri svo ljót
að hún gæti leikið skrímsli í frönskum kabarett
en sósíalistinn Ruskin varði listamanninn ötul-
lega. Það var upp úr þessum átökum sem Viktor-
ía drottning lét kaUa á hestvagn sinn til að flytja
myndina tU Buckingham-haUarinnar svo hún
gæti sjálf skorið úr um hvort hún væri hneyksl-
anlegt verk eða ekki.
Um þetta geta gestir Listasafns Ámesinga
dæmt fyrir sitt leyti næstu vikur því sýningin
stendur til 19. mars.
Sigurður Sigurðarson vígslubiskup opnar sýn-
inguna á morgun og Voces Thules syngja lög frá
tíð Hjalta Þorsteinssonar í Vatnsfirði en hann
gerði eitt verkið á sýningunni. Myndlistarkonan
Þóra Þórisdóttir flytur gjöming við opnun þar
sem hún veltir fyrir sér skilyrðunum sem íslend-
ingar settu fyrir þvi að þeir tækju kristna trú fyr-
ir 1000 árum.
Sýningartíma safnsins hefúr verið breytt og er
nú opið aUa daga nema mánudaga frá 2-5 en frá
1-6 um helgar.