Dagblaðið Vísir - DV - 27.06.2000, Blaðsíða 9

9
ÞRIÐJUDAGUR 27. JÚNÍ 2000_
I>V __________________________________________________________________Neytendur
Tveir fylgihlutir
Jarðskjálfta-
kver
- gagnleg handbók
Almannavarnir ríkisins og Náms-
gagnastofnun hafa gefið út kver um
forvarnir, viðbrögð og úrvinnslu
vegna jarðskjáifta.
1 kverinu er að finna gagnlegar
upplýsingar sem miða að því að
gera lesandann hæfari til að takast
á við jarðskjálfta og afleiðingar
hans. Frágangur kversins er með
þeim hætti að ætlast er til að stjórn-
andi fylli inn minnisatriði sem
varðar viðkomandi skóla eða leik-
skóla.
Þótt kverið sé sérstaklega ætlað
skólastjómendum og kennurum er
það holl lesning hverjum þeim sem
ber ábyrgð á fólki, hvort sem er á
heimili eða vinnustað. Hægt er að
nálgast kverið á heimasíðu Al-
mannavarna ríkisins (www.al-
rik.is). -ss
* Það að ryksuga sé réttsýn verður
ekki útskýrt hér og kannski aldrei,
en maður hefur það á tilfinningunni
að það hljóti kannski að geta skipt
máli
- með því að gera öryggisráðstafanir á heimilinu
Fallin hilla
Hér hefði veggfesting gagnast vel.
íslendingar eru ekki mjög upp-
teknir af því dags daglega að þeir
búi í landi þar sem ýmsar náttúru-
hamfarir geta dunið yfir. Líklega er
það ein ástæðan fyrir því að þjóðin
getur búið í þessu landi. Hins vegar
ber okkur að taka þessa vá alvar-
lega og áminning eins og jarðskjálft-
ar síðustu daga er til þess fallin að
nýta hana til að koma öryggismál-
um í lag á heimilinu.
Á heimasíðu Almannavarna rík-
isins (www.avrik.is) er að finna
leiðbeiningar um forvarnir gegn
náttúruhamfórum, almennar leið-
beiningar, fárviðri/sjávarflóð, eld-
ingar, snjóflóð, eldgos og jarð-
skjáifta.
Almennar leiöbeiningar
í kafla með almennum leiðbein-
ingum segir að aðgangur fólks að
uppfýsingum sé mikilvægur þáttur í
öryggi þess og forvamir mikilvæg-
ur þáttur þess að takast á við vá!
Hvatt er til að fólk ræði saman um
hugsanlegar hættur á heimilum og
vinnustöðum, skoði útgönguleiðir
húsa og kanni staðsetningu öryggis-
búnaðar. Einnig er fólk hvatt til að
ræða tryggingamái og minnt á að
nám í skyndihjálp geti bjargað
mannslífum.
Hvernig getum við búið
okkur undir jarðskjálfta?
Jarðskjálftar gera yfirleitt ekki
boð á undan sér. Því er tilvalið að
nýta þá áminningu sem við fengum
á dögunum til að gera öryggisráð-
stafanir sem nýst geta í framtíðinni.
Eftirfarandi listi yfir öryggisráðstaf-
anir er aö finna á heimasíðu Al-
mannavama ríkisins.
* Festið skápa, hillur og þunga
muni í gólf eða veggi.
* Látið þunga muni ekki vera of-
arlega í hillum eða á veggjum.
* Festið kynditæki og ofna.
* Kynnið ykkur staðsetningu
vatnsinntaks og rafmagnstöflu.
* Festið myndir. og ljósakrónur í
lokaðar lykkjur og setjið öryggis-
læsingar (bamalæsingar) á skápa-
hurðir.
* Fyrirbyggið að hlutir geti fallið
á svefnstaði.
* Gangið vel frá niðurhengdum
loftum og upphækkuðum gólfum.
* Byrgið glugga vegna skæðadrífu
glerbrota ef rúða brotnar.
* Látið rúm ekki standa undir
gluggum ef hætta er á jarðskjálft-
um.
Mælt er með því að merkja við-
eigandi takka eða staðsetningu á
bylgjukvarða útvarpstækis, sem á
við senditíðni Ríkisútvarpsins og
minnt á að stilla á langbylgju (LW)
ef staðbundnar örbylgjusendingar
(FM) detta út.
Loks er rétt að benda fólki á að
lesa leiðbeiningar Almannavarna
ríkisins um viðbrögð við jarð-
skjálfta sem er að finna á bls. 26-27
í nýju símaskránni.
-ss
Forvarnasvið Almannavarna ríkisins:
Innanstokksmunir
hættulegastir
Rannsóknarmiðstöð í jarðskjálftaverkfræði:
Gagnleg ráð
AEG
Rykbomba
Réttsýnar ryksugur
á rosalega fínu
verði*
Vampyrino SX
• Sogkraftur 1.300 W
• Lengjanlegt sogrör
• Fimmfalt filterkerfi
• Þrír fylgihlutir
Vampyr 5020
• Ný, orkusparandi vél
• Sogkraftur 1.300 W
• Fimmfalt filterkerfi
• Tveir fylgihlutir
14.900
,kr.stgr
CE-POWER
• Ný, kraftmikil ryksuga
í sportlegri tösku
• Sogkraftur 1.600 W
• Lengjanlegt sogrör
• Fimmfalt filterkerfi
• Tveir fylgihlutir
„Ef fólk býr sig
undir atburði eins og
jarðskjálfta liðinna
daga þá er ekkert að
óttast,“ segir Júlíus
Ó. Einarsson, sviðs-
stjóri forvarna hjá
Almannavömum rík-
isins. „Reynslan sýn-
ir okkur að húsin
hrynja ekki. Það sem
veldur tjóni eru inn-
anstokksmunirnir."
Að sögn Júlíusar
eigum við alltaf að
viðhafa varúðarráð-
stafanir gegn jarðskjálfta vegna
þess hvað tímaþátturinn er óviss.
Þannig eigum við t.d. aldrei að hafa
þunga muni ofarlega í hillum nema
þeir séu tryggilega festir. „Við höf-
um jafnan talað fyrir daufum eyrum
í kynningu okkar á forvömum og
viðbrögðum sem helgast af því að
náttúmhamfarir eru
alla jafna mjög fjarlæg-
ar fólki. Nú hefur hins
vegar brugðið svo við
að eftir fyrri skjálftann
um daginn leitar fólk
ekki bara upplýsinga
þar sem við höfum
bent á þær heldur leit-
ar mjög mikið til okkar
og spyr ráða. Fólk er
mjög móttækilegt núna
og ég verð var við að
það meðtekur boðskap-
inn,“ segir Júlíus.
Aðspurður hvað við
getum lært af atburðum liðinna
daga segir Július: „Við getum lært
að draga úr líkum á líkamstjóni
með því að tileinka okkur leiðbein-
ingar um viðbrögð. Við getum
þannig haft sjálf nokkuð í hendi
okkar hvort viö verðum fyrir lík-
amstjóni." -ss
Náttúruhamfarir fjarlægar
Júlíus Ó. Einarsson, sviðs-
stjóri forvarna hjá Almanna-
vörnum ríkisins.
Hvemig getum við verið örugg
sofandi í rúmum okkar og hvar er
best að geyma bílinn?
Þessum spumingum og mörgum
öðrum er svarað í Almennum ráð-
leggingum sem Rannsóknarmiðstöð
i jarðskjálftaverkfræði hefur, í sam-
vinnu við slysa-
vamafélög á Suður-
landi, tekið saman.
Þar er að finna al-
mennar ábendingar
um ráðstafanir sem
gera má til að draga
úr tjóni og minnka
slysahættu vegna
jarðskjálfta.
Ráðleggingamar
eru í formi hnitmið-
aðra leiðbeininga og
þær má nota sem
gátlista.
Fjallað er um
nauðsyn þess að
tryggja innbú en sú
trygging er ekki lög-
bundin. Einnig er fjallað um merk-
ingar á inntaki vatns og rafmagns
og frágang hitaveituofna og for-
hitara. Þá er farið yfir þætti sem
ber að hyggja að við frágang í
hverju herbergi fyrir sig á venju-
legu heimili.
Eftirfarandi eru nokkrar ráðlegg-
ingar sem gott er að hafa í huga:
* Myndir undir gleri á alls ekki
að hengja fyrir ofan rúm.
* Vasaljós ber að hafa á aðgengi-
legum stað þannig að hægt sé að ná
í það áður en stigiö er fram úr rúmi.
* ísskápa, bak-
arofna og örbylgju-
ofna ber að festa
þannig að ekki sé
hætta á að þeir falli
úr innréttingum.
* Þvottavél og
þurrkara ber að festa
tryggilega.
* Ljósakrónur skal
festa tryggilega og
nota skal öryggis-
lykkju til að varna
því að þær geti losnað
af króknum.
* Mælt er með því
að láta bíla að jafnaði
standa úti fremur en
inni í bílskúr.
Óhætt er að mæla með að fólk
kynni sér vel þessar leiðbeiningar til
að hafa vaðið fyrir neðan sig ef jarð-
skjálfta ber að höndum. Ráðlegging-
amar er að finna á heimasíðu Rann-
sóknarmiðstöövar í jarðskjálftaverk-
fræði (www.afl.hi.is). -ss
Hugað að goskælinum
Jónas Elíasson jarðskjálfta-
verkfræöingur veitir starfs-
mönnum í stórmarkaöi ráð-
leggingar varðandi uppröðun
í hillur.
RáDIOMAUST
Geislagötu 14 • Siml 462 1300
'Vampyrino 920
Sogkraftur 1.300 W
Fimmfalt filterkerfi
Lágmúla 8
Sími 530 2800
www.ormsson.is
JARÐSKJALFTAKVF.R
fvti* og
og 8»uf>n»vAla
Tjón innandyra af völdum jarðskjálfta:
Hægt að draga ur tjoni