Dagblaðið Vísir - DV - 22.08.2000, Qupperneq 9

9
ÞRIÐJUDAGUR 22. ÁGÚST 2000
X>V____________________________________________________________________________________________________Neytendur
Vart er hægt að tala um fasteign á hjólum lengur:
Bílar falla um 1% á
mánuði í verði
Verð á notuðum bílum hefur far-
ið hríðlækkandi upp á síðkastið,
langt umfram það sem „eðlilegt"
getur talist að mati bílasala. Inn-
flutningur hefur verið gífurlegur og
voru í landinu 170.837 bifreiðar
31.12.1999. Fram til 31.5. 2000 bætt-
ust 7451 bifreiðar við flotann og eitt-
hvað hefur komið síðan. Þetta þýðir
einfaldlega að það eru tæplega
200.000 bifreiðar en ökutæki alls
199.293 og þá bifhjól og mótorhjól
ýmiss konar meðtalin.
Auglýsingar bílaumboðanna
bjóða ýmiss konar gylliboð ef keypt-
ur er nýr bíll. Jafnvel utanlandsferð
i einstaka tilfellum og endalaus bíla-
lán sem þýða að fólk er gjarnan
skuldbinda sig mörg ár fram í tím-
ann og á stundum langt fram yfir
það sem bUlinn hugsanlega verður í
eigu þess.
Bílaumboðin taka eldri bíla upp í
kaup á nýjum og er ein afleiðing
þess gífurleg bílaeign umboðanna
sem keppast um að lækka verð
þeirra til að geta selt þá. Bílgreina-
sambandið lét útbúa fyrir umboðin
forrit sem reiknar út verðfall bíla
eftir aldri en segja má að þeir falli i
verði um 1% á mánuði, þannig að 10
ára gamall bíll er gjörsamlega verð-
laus. Það er þó ekki alveg raunhæft
því algengt er að kaup-
endur vilji fá allt að 20%
lægra verð en umboðið
eða bílasalinn býður og
fá það gjarnan. Þannig
skekkist sífellt verðið og
bilar verða æ verðlaus-
ari.
Bílategundir sem auð-
veldast er að flytja inn
notaða erlendis frá eru
svo í raun enn ódýrari
og mest á skjön við ríkj-
andi verðlag. Einnig bU-
ar sem mikð er flutt inn
af, þeir falla meira en
aðrir í endursölu.
5% verðfall strax
Við það eitt að aka frá
umboðinu með nýjan bíl
fellur hami um 5%. Það
verð gildir svo að öllu
jöftiu næstu flmm mán-
uði þannig aö 1% reglan er í raun í
gildi strax. Ástæðan fyrir þessu
verðfalli er m.a. sú að nýjum bílum
fylgja oft kostakjör sem ekki er
hægt að bjóða með eldri bílum.
Einn bílasali hafði á orði að
ástandið hér væri mjög skrýtið og
erfitt að vinna í því umhverfí sem
fyrir hendi væri. Hann tók dæmi frá
um að há bílalán væru á
bllum sem kæmu á bíla-
sölurnar. Fólk einfaldlega
réði ekki við þau og að
ekki væri hægt að hafa
marga bíla á hverju
heimili þó svo mjög auð-
velt væri að fá lán fyrir
þeim.
Hvað varðar fullyrðing-
ar um að bílar hafi fallið
mun meira í verði í vor
og sumar en taxtinn segir
til um er því til að svara
að sumir bílar hrundu
verulega þegar verðið var
endurskoðað í samræmi
við hið nýja forrit og um
leið hafa umboðin lækkað
meira verð á bílum sem
seljast hægt hjá þeim eða
þau eiga mikið af. Nýlega
var greint frá því í frétt-
um að hægt hefði veru-
lega á innflutningi nýrra bifeiða og
verður það vafalítið til að herða enn
samkeppnina á milli umboðanna og
auka gylliboðin sem fylgja kaupum
á nýjum bílum. Það verður hins
vegar ekki til þess að verð á notuð-
um bílum lækki mikið þar sem erf-
iðara er fyrir kaupandann að fjár-
magna eldri bíla. -vs
Bifreiöafloti
Landsmenn eiga nú um 180.000 bíla svo ekki er furöa þó oft
sé þröng á þingi á götum borgarinnar.
Þýskalandi þar sem bílasalar kaupa
bílana sjálfir og setja á þá verð og
engum dettur í hug að bjóða lægra.
En sá ekki fyrir sér að það gerðist
hér - sem þó hefur að nokkru leyti
gerst fyrir tilstilli þess að umboðin
kaupa svo marga bíla sjálf.
Hann taldi einnig verðið vera
komið í topp og allt of mikið væri
Nýr bílagljái
Enn þá koma fram upplýsingar
vegna umfjöllunar um bilalakkið.
BUagljáinn Gull hefur haflð inn-
flutning á efni sem heitir Klear Seal
og er tveggja þátta efni sem endist í
nokkur ár. Með því kemur á bílinn
góður gljái sem auðvelt er að þrífa
og varðveitir lakkið og lit þess.
Að sögn innflytjanda er efnið not-
að á fleira en bíla, m.a. báta, flugvél-
ar og klæðingar húsa. Hægt er að
kaupa efniðá bónstöðvum vUji
menn setja það á sjálfir. Á síðasta
ári gerðu fyrirtækin Glæran og
Höfðabón tUraunir með efnið, m.a.
tU að kanna hvort það stæðist notk-
un tjöruhreinsiefna eftir vetrar-
notkun og saltaustur og útkoman
varð sú að bUlinn gljáði sem nýr eft-
ir meðferð. -vs
Blettir og strik
Blettir í flíkum eru
vandmeðfamir og
stundum nær ómögu-
legt að ná þeim úr, sér-
staklega ef flíkin hefur
verið þvegin áður en
farið er að meðhöndla
blettina sérstaklega.
Hjá Leiðbeiningastöð
heimUanna á HaUveig-
arstöðum eru vitrar
konur sem nær aUt
vita og leitaði Neyt-
endasfðan tU þeirra
þegar spurt var mn
hvemig losna ætti við
kakóbletti, banana-
bletti og pennastrik og fékk auðvit-
að greinargóð svör.
„Það er mikUvægast af öUu að
meðhöndla blettina sem fyrst og sér-
staklega þegar um bananabletti og
ferskjubletti er að ræða en þeir
blettir virðast festast sérstaklega vel
í efnum. Best er að skola blettina
strax, láta eins heitt vatn og flíkin
þolir á blettinn og setja svo upp-
þvottalög eða demantssápu á hann
og láta vera yfir nótt. Ef þarf má
setja Qíkina í plastpoka tU að halda
henni rakri. Þegar þessu er lokið er
hún þvegin á hefðbundinn hátt í
þvottavél.
Hvað varðar kakóbletti ættu þeir
að ftu-a við 95 gráða heitan þvott en
ftíkur sem ekki þola svo heitt þarf
að meðhöndla sérstaklega. Gott er
að láta blettinn liggja í bleyti í
mjólk í um þaö bU 30 mínútur því
mjólkin leysir upp fltuna í kakóinu.
Meðhöndla svo eins og bananabletti
með sápu og þvotti.
Það gUdir um aUar flíkur að þoli
þær klór má reyna það ef aUt annað
bregst. En auðvitað má aðeins
leggja hvíta bómuU í klór, hann
eyðUeggur aUt annað.
Best er að ná pennastrikum af
með rauðspritti eða propanoli sem
fæst í næsta apóteki. Þau ættu að
fara af með því. -vs
Vírusviðvörun
að óþörfu
í hverri viku koma að minnsta
kosti tvö tU þrjú bréf í pósthólf mitt
þar sem góðvUjaðir vinir og kunn-
ingjar eru að senda áfram upplýs-
ingar um vírusa. Yfirleitt fylgja
þessum bréfum langir listar nafna
sem sýna hvaða krókaleiðir þau
hafa farið um heiminn áður en þau
duttu inn á skjá viðkomandi.
En spumingin er: Hversu alvar-
lega ber að taka svona viðvaranir
og á maður aö senda þennan póst
áfram athugasemdalaust?
Hjá Friðriki Skúlasyni fengust
þær upplýsingar að flestar viðvar-
anir af þessu tagi væm gabb og að
einfaldasta leiðin tU að finna út
hvort um vírus er að ræða eða ekki
sé að fara inn á heimasíðuna
fsecure.com en þá síðu á finnskt
samstarfsfyrirtæki Friðriks Skúla-
sonar. Þar er hægt að leita eftir staf-
rófsröð að því hvort um vírus er að
ræða eða bara gabb. Þessir aðUar
eru stöðugt á vaktinni og nota nýj-
ustu leitarvélar tU að finna virusa
og eins að tUkynna um gabb, svo
upplýsingar á síðunni teljast nokk-
uð áreiðanlegar.
Setjið bókamerki við þessa síðu
og kíkið á hana þegar svona tölvu-
póstur berst tU að vera ekki að
þyngja netumferð að óþörfu.
Og meðan verið er að tala um
Netið og tölvupóst; þegar verið er að
framsenda póst er best að fjarlægja
öll fyrri póstföng tU þess að bréfið
sé léttara og ekki sist tfl að vera
ekki að dreifa póstfóngum annarra
án þeirra leyfis.
Einnig er gott að hafa í huga að
viðhengi eru gjaman þung og þegar
verið er að senda póst innanhúss
með viðhengi, kannski tU margra
aðUa, veldur það óþarfaálagi á kerf-
ið. -vs
Það er gott ■■■
... að nýta afganga af soðnu græn-
meti, kjöti/fiski með því að búa tU
hvíta sósu, setja smávegis af osti
saman við, jafnvel afgang af rjóma-
osti, smurosti eða slíku, bæta matn-
um út í og setja brauðmylsnu ofan
á. Baka í eldíostu móti undir grUli í
um 10 mín.
... að setja ofsoðin hrísgrjón sem
orðin eru klesst í kringlótt bökunar-
form með gati í miðjunni, baka þau
í 10 mínútur eða svo og setja þau
svo á disk og fyUa i miöjuna með
grænmeti eða einhverju öðru sem
vel fer með þeim.
... að reyna að ná upp strax því
sem heUist niður í teppi og húsgögn.
Eftir því sem lengri tími líður er
erfiðara að ná upp efnum sem gjam-
an ganga í samband við þræði og
festast svo iUa að engin leið er að
ná blettunum.
... að hafa í huga að blettir skiptast
gróflega í þrjá flokka: fitubletti,
vatnsleysanlega bletti og prótinbletti.
Fyrsta flokk er auðveldast að þrífa
með fituleysanlegum efnum og heitu
sápuvatni, annan flokk með köldu
vatni, ef tU vifl smávegis af sápu út í,
sem best er að dampa með svampi og
þann þriðja með köldu sápuvatni eða
kemískum efnum. En þetta er aðeins
mjög gróf flokkun. Sum efni má aUs
ekki þvo, þannig að ýmis önnur efni
þarf tU að ná blettunum.
... að reyna að þrífa bletti frá
röngu efnisins og hafa svamp eða
tusku við réttuna til að taka við
bleytunni. Þannig ýtast óhreinindin
út sömu leið og þau komu inn og
smáagnir sem verða eftir eru oftast
nær á röngunni.
... að muna eftir þvi að viscose-
efni og önnur slik viðkvæm efni
bregðast oft óvænt við hreingern-
ingu. Best er að prófa þau efni sem
nota á fyrst á saumum eða einhverj-
um þeim stað á flíkinni sem ekki
kemur tU með að sjást. Ekki prófa á
faldinum, þar sem nauðsynlegt get-
ur verið með tíö og tima að sikka
flíkina.
... mýkja oddinn á augnalinublýanti
með því að halda honum augnablik
upp að heitri ljósaperu en gæta þess
þó að láta hann ekki snerta peruna.
Þeir eru stundum dálítið harðir,
þessir blýantar, og þarf að mýkja þá
til að fá góðar línur.
... ná upp Ulgresi sem hefur djúpar
rætur, t.d. fiflum, með því að nota
langt skrúfjám. Það nær vel niður
og vegna þess hvað það er mjótt er
gott að ýta því fram og tU baka tU að
losa ræturnar.
... geyma fóðruð umslög tU að setja
glerbrot og rakvélarblöð í áður en
þeim er hent í ruslið tU að koma i
veg fyrir að fólk slasi sig á þeim.
... bræða vaxlit í réttum lit tU að
setja í smáholur á viðargólfinu og
bóna svo yfir.
... kveikja á kerti áður en farið er að
skera laukinn því loginn eyðir
gasinu sem laukurinn gefur frá sér
og þannig er minni hætta á að
maður skæli yfir lauknum. -vs
www.romeo.is
Stórglæsileg netA/erslun
með ótrúlegt úrval af
unaðsvörum ástarlífsins
fyrir dömur og herra.
Frábært úrval myndbanda.
Frábær verö, ótrúleg tilboö.