Dagblaðið Vísir - DV - 06.09.2000, Blaðsíða 13

MIÐVIKUDAGUR 6. SEPTEMBER 2000
13
Fjölbreytt verkefni á nýju starfsári Þjóðleikhússins:
Tsjekhov, Antígóna
og Andri Snær
Stefán Baldursson þjóðleikhússtjóri hóf setning-
arávarp sitt á að lýsa því hve ánægjulegt hefði verið
að fylgiast með viðbrögðum gesta á Sjálfstæðu fólki í
Þýskalandi i vikunni sem leið, en sýning Þjóðleik-
hússins á þessu mikla verki var hluti af framlagi ís-
lands til heimssýningarinnar EXPO 2000 í Hannover.
„Leiksýning leikin á íslensku í á sjötta klukkutíma
heiilaði greinilega Þjóðveija svo rækilega að fagnað-
arlátum, klappi, stappi og bravóhrópum ætlaði aldrei
að linna," sagði Stefán, að vonum stoltur og glaður.
Fram undan er 51. leikár hússins en ekki láta
starfsmenn þar deigan síga þótt afmælishófíð sé búið.
Fram undan eru ellefu nýjar sýningar auk ýmissa
uppákoma og verka sem tekin eru upp frá því í fýrra.
Þeirra á meðal er hin frábæra sýning á Draumi á
Jónsmessunótt sem frumsýnd var á afmælisdeginum
sl. vor.
Tvö ný íslensk verk
Á Stóra sviði hússins verður fýrst frumsýndur
Kirsuberjagarðurinn eftir Tsjekhov undir stjórn
Rimasar Tuminas og hans aðstoðarmanna. Þetta er
vinsælasta verk þessa sívinsæla höfundar og verður
spennandi að sjá hvemig Rimas túlkar það. Uppsetn-
ingar hans hér á landi hafa alltaf vakið mikla athygh
og fýrir Mávinn eftir Tsjekhov sem hann setti upp í
Þjóðleikhúsinu hlaut harrn Menningarverðlaun DV
árið 1994. Aðrar sýningar á Stóra sviðinu verða á
bamaleikritinu Blái hnötturinn eftir Andra Snæ
Magnason en sú saga fékk sem kunnugt er íslensku
bókmenntaverðlaunin fýrr á þessu ári, hið sígilda
gríska stórvirki Antígóna eftir Sófókles um banvæna
árekstra valds og tilfmninga, Laufrn í Toscana eftir
Lars Norén og söngleikurinn Syngjandi í rigning-
unni.
Á Litla sviðinu verður hitt nýja íslenska verkið á
árinu frumsýnt í janúar, Já, hamingjan eftir Kristján
Þórð Hrafnsson. Önnur verk þar era Horfðu reiður
um öxl eftir John Osbome og Maðurinn sem vildi
vera fúgl eftir William Wharton og Naomi Wallace. Á
Smíðaverkstæðinu fá Ástkonur Picassos að segja sög-
ur af lífinu með listmálaranum sem Brian McAvera
leggur þeim í munn, auk þess verða þar gamanleik-
ritið Með fúlla vasa af gijóti eftir Marie Jones og
átakaverkið í hjarta Emmu eftir David Hare.
Leikstjórar em jafnmargir og verkin í Þjóðleikhús-
inu. Þórhallur Sigurðsson stýrir Bláa hnettinum,
Kjartan Ragnarsson Antígónu, Viðar Eggertsson
Laufunum í Toscana, Stefán Baldursson stýrir sjálf-
ur verki Osbomes, Melkorka Tekla Ólafsdóttir stýrir
Já, hamingjan en henni tókst fima vel upp við Abel
Snorko fyrir fáeinum misserum, Hilmir Snær
Guðnason stýrir Manninum sem vildi vera fugl og
Vigdís Jakobsdóttir stýrir I hjarta Emmu.
Gunnar leikur Pétur Gaut
Auk þess verða ýmsir viðburðir í húsinu og ber
þar helst að geta þess að í tilefni af 75 ára aftnæli
Gunnars Eyjólfssonar 24. febrúar flytur hann ein-
leiksútgáfu á Pétri Gaut eftir Ibsen, en Pétur sá á líka
stórafmæli, var frumsýndur fýrir 125 árum þann
sama dag. Sérstök samstarfsverkefni leikhússins við
aðra hópa em á harmleiknum Medeu undir stjóm
Hibnars Oddssonar sem sett er upp með Leikfélagi Is-
lands og fleiri aðilum og edda.ris sem er nýstárleg út-
færsla Bandamanna á Skímismálum.
Frumleiki og fágun
Reynslan hefur kennt þeim sem þetta ritar að
ekki skyldi maður búa sig undir eintómar leið-
inda uppákomur þegar nútíma- eða tilraunatón-
list er annars vegar. Þótt vissulega geti þetta ver-
ið misjafnt er það svo að oftast er manni komið
skemmtilega á óvart. Það gerðist á Hótel Borg á
mánudagskvöld er leiddu þar saman hljóðfæri
sín og hugmyndir Hilmar Jensson gítarleikari,
Teije Isungset slagverksleikari, Arve Henriksen
trompetleikari og Jorma Tapio saxófón- og
flautuleikari. Þeir eru frá menningarborgunum
Helsinki, Bergen og Reykjavík og kallast uppá-
koma þeirra Tré...
IA77HÁTÍD
Vm REYKJAVÍKUR
2 -10. lemMIER 2000
Ég veit ekki hvort tónlist fjórmenninganna hef-
ur beinlínis þann tilgang að koma áheyrendum yfir
á nýtt vitundarstig án nokkurra kemískra efna en
mér fannst Tré komast nálægt því og einnig því að
sýna fram á frumþörf mannskepnunnar fyrir heim
úr hljóði til jafns við hinn efnislega heim. Til dæm-
is þá þörf að klappa á hluti úr viði og málmi og spá
í hvemig þeir hljóma. Það kom fram í frumsmíð-
uðu ásláttarverkfærasafni Terje og hvernig hann
meðhöndlaði það og í því hvemig nýjasta tækni
með ýmsum effektum, hljóðsörpum og tónbreytum
var beitt til að ná fram býsna mögnuðum áhrifum,
jafnvel einhverju sem minnti á veður og vinaa og
náttúrudulmögn. Þetta voru eiginlega fremur hljóð-
leikar en tón- eða hljómleikar og geysilega magnað-
ir og ekki spillti fýrir mynd- og dansverk Helenu
Jónsdóttur.
Annar heimur
Úr þessum frumlega, frumstæða en jafnframt
tæknivædda hljóðheimi á Hótel Borg var gangið
inn í annan, fágaðan en ekki síður merkilegan,
hljóðheim hjá píanóleikaranum Arne
Forchammer og tríói hans. Forchammer er alveg
dásamlegur píanóleikari og sama
má segja um hjálparkokka hans,
Birgit Lökke Larsen trommara og
Jesper Bodilsen bassaleikara. Það
má segja að þetta kvöld hafi verið
slagverksveisla því að Birgit var
ekki spör á slagverkið fremur en
Terje. Var hún með gjöll ýmisleg
og bjöllur og symbala og gong af
ýmsum stærðum og gerðum og lék
firnavel á þetta allt saman.
Aðallega lék tríóið frumsamið
efni eftir Ame og Birgit en líka
tvö lög eftir George Gerschwin.
Frumsömdu verkin spunnu nokk-
uð vítt svið, voru ýmist jarðbund-
in eða sveimandi, daðrað var við
frjálsdjass en heildin samt fremur
rómantísk eða jafnvel impressjón-
isk. Svei mér þá ef andi Debussys
sveimaði ekki yfir vötnunum í
lagi sem ber nafn eftir frönskum
bæ, La Balance, og jafnvel í laginu
Spor líka. Ekki orð um það meir.
Næstsíðasta lag þeirra, Tango-
mania, verður að teljast alger
snilld. Frábær samleikur og ljúf
stemning einkenndi þessa tón-
leika.
Að svo komnu var úthald pistla-
skrifara að þrotum komið og líka
plássið í blaðinu svo að tríóin
Jazzandi og Fortral Hávarðar Valdimarssonar
urðu, veskú, að bíða betri tíma enda ekkert nema
framtíð sem blasir við þeim ungum mönnum.
Ingvi Þór Kormáksson
___________________Menning
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir
Dís segir sjálf frá
Hún heitir Dis og er alin upp í Bú-
staðahverftnu, þessu umkomulausa
hverfi sem húkir utan í brekkunni milli
Elliðaárdals og Sogavegar, og hún öf-
undar þá sem era úr Notting Hill Vog-
anna þar sem allir frægu strákamir
ólust upp. í haust kemur út hjá Foriag-
inu sagan sem er að gerast í lifi hennar
þessa dagana - gott ef þetta slúður næst
ekki inn í handritið. Sagan byijar sem
sé í júní 2000 og endar laust fýrir útgáfu-
dag í lok október. Þetta verður svona
„hveijir vom hvar“ samtímasaga og ef
þú ert ekki með i henni ertu algert slát-
ur, vinur...
Höfundamir em þrjár reykvískar
yngismeyjar sem skrifa bókina saman
og Dís og upplifanir hennar em eins
konar samnefnari þeirra allra. Fyrst i
stafrófinu er Bima Anna Bjömsdóttir (f.
1976) , blaðamaður á Morgunblaðinu, svo
kemur Oddný Sturludóttir (f. 1977). Hún
er píanóleikari og píanókennari en var
áður hljómborðsleikari í rokksveitinni
Ensími. Loks er svo Silja Hauksdóttir (f.
1977) . Hún er BA í heimspeki, var á
tímabili framleiðandi þáttanna Sílikon
á Skjá 1 og Sjáðu á Stöð 2. Eins og við
munum kom hún eins og vatnadís i
rauðum kjól (sjá
mynd) upp úr
sjónum við Viðey
í Draumadísum
Ásdísar Thorodd-
sen um árið og lék
líka stórt hlutverk
í Fíaskó. Ansi fín
á báðum stöðum.
Nýr útgáfu-
stjóri Forlagsins,
Kristján B. Jónas-
son, neitar því
ekki að þessar þrjár draumadísir hafi
verið honum mikil upplyfting í sumar-
stressinu...
Söngsveitin
Fílharmónía
Síðasta starfsári Söngsveitarinnar
Fílharmóníu lauk í maí með því að kór-
inn fagnaði fjörutíu ára afmæli sínu
þegar hann frumflutti ásamt Sinfóniu-
hljómsveit íslands verkið Immanúel eft-
ir Þorkel Sigurbjömsson sem hann
samdi sérstaklega fýrir Söngsveitina.
Verkefnin í vetur em spennandi. Á að-
ventunni verða hefðbundnir aðventu-
tónleikar í Langholtskirkju en aðalverk-
efnið er flutningur C-moll messu eftir
Mozart á tvennum tónleikum um mán-
aðamótin mars-apríl, einnig i Lang-
holtskirkju. Fleiri tónleikar em fýrir-
hugaðir og utan ætlar Söngsveitin
næsta sumar.
Við upphaf þessa starfsárs gengst
Söngsveitin fyrir námskeiði fyrir
áhugafólk um kórsöng. Þar verður farið
yfir undirstöðuatriði í nótnalestri og
raddbeitingu undir leiðsögn Huldu Guð-
rúnar Geirsdóttur söngkonu og em þeir
sem áhuga hafa á að starfa í Söngsveit-
inni hjartanlega velkomnir á námskeið-
ið.
Enn þá em laus sæti í öllum röddum
Söngsveitarinnar. Stjómandi er Bem-
harður Wilkinson sem einnig gegnir
stöðu aðstoðarhijómsveitarstjóra Sin-
fóníuhljómsveitar íslands, og undirleik-
ari er Guðríður Sigurðardóttir píanó-
leikari. Formaður er Lilja Ámadóttir
sem veitir allar nánari upplýsingar í
síma 898 5290.
Hvað ungur nemur
Börn koma gersamlega hjálparvana í
heiminn en á aðeins 5-6 árum verða þau
að einstaklingum sem búnir em marg-
víslegum hæfileikum, geta talað, haft
þroskuð samskipti
við aðra og hugsað
sjálfstætt. í bókinni
Hvað ungur nemur...
Fróðleikur fyrir for-
eldra til að örva
þroska og námshœfni
bama frá fæóingu til
skólaaldurs er út-
skýrt í máli og fjölda
mynda hvað barnið tileinkar sér á
hverju þroskastigi, hvemig það skynjar
umhverfl sitt á ólíkan hátt eftir aldri og
rannsakar heiminn. Bókinni er ætlað að
aðstoða foreldra við að örva bamið til
frekari þroska með leikjum og öðrum
athöfhum sem gagn og gaman er að.
Höfundur er Dorothy Einon sálfræð-
ingur og sérfræðingur í þroska bama.
Kolbrún Sveinsdóttir þýddi og Mál og
menning gefur út.
dohothybmom
hvað'unguf