Dagblaðið Vísir - DV - 27.03.2001, Blaðsíða 15

ÞRIÐJUDAGUR 27. MARS 2001
15
DV
Baltasar Kormákur verðlaunaður í Rúðuborg fyrir 101 Reykjavík
Frumleg og vel gerð
DV, PARIS__________________________
íslenska kvikmyndin 101 Reykjavík, eftir
Baltasar Kormdk, handhafa Menningarverðlauna
DV í kvikmyndum, fékk aðalverðlaunin á nor-
rœnu kvikmyndahátíóinni í Rúóuborg sem haldin
var í fjórtánda sinn dagana 14.-25. mars. Þetta er
í annað skipti sem íslensk mynd fœr aóalverðlaun-
in; áöur hafði Ingaló eftir Ásdísi Thoroddsen
hreppt þau. Auk þess hafa íslenskar myndir tví-
vegis fengió verðlaun ungra áhorfenda sem
menntaskólanemar í borginni veita, fyrst Ryð eft-
ir Lárus Ými Óskarsson og síðan Djöflaeyjan eftir
Friðrik Þór Friðriksson.
Það kom mönnum ekki mjög á óvart að 101
Reykjavík skyldi fá aðalverðlaunin að þessu
sinni því fljótlega varð ljóst að hún hafði góðan
meðbyr og þótti bæði frumleg og vel gerð. En við
lokaathöfn hátíðarinnar á laugardagskvöldið
vildi svo til að enginn íslendingur var viðstadd-
ur til að taka á móti verðlaununum, hvorki leik-
stjórinn né nokkur leikari eða fulltrúi íslenskrar
kvikmyndagerðar. Það var norsk kona frá
norskri kvikmyndastofnun sem steig fram, tók
við verðlaunagripnum og hélt svo langa ræðu
þar sem leidd voru að því margvísleg rök og læ-
vísleg að 101 Reykjavík væri eiginlega að nokkru
leyti norsk mynd. Það má teljast ískyggilegt ef
Norðmenn láta ekki við það sitja að eigna sér
Snorra Sturluson heldur hafi nú tilburði til þess
að leggja undir sig Baltasar Kormák. Er ljóst að
íslendingar þurfa að vera vel á verði, ekki síst á
þessum fornu slóðum víkinga.
Hörð samkeppni
Þótt 101 Reykjavík nyti mikillar hylli áhorf-
enda var samkeppnin nokkuð hörð. Níu aðrar
kvikmyndir, frá Norðurlöndum, Litháen og
Hollandi, kepptu um verðlaunin, þ.á m. önnur ís-
lensk mynd, Englar alheimsins, eftir Friðrik Þór
Friðriksson, og vöktu sumar mikla athygli. í
þeim hópi var hollenska myndin Allir frægir, eft-
ir Dominique Deruddere, sem segir frá verka-
manninum Jean, konu hans og 17 ára dóttur sem
Marva heitir og þráir frama fyrir dægurlaga-
söng. Jean ætlar að hjálpa dótturinni með því að
semja lög fyrir hana en hún hefur mestu skömm
á því og treður upp á samkomum þar sem hermt
er eftir frægum söngvurum. Árangurinn er harla
rýr. Svo fer að Jean rænir stórri söngstjörnu til
að vekja athygli á dóttur sinni og úr verður hin
DV-MYND SV.Þ.
Baltasar Kormákur og stjarnan hans, Victoria Abril.
Illt er ef Norðmenn eigna sér hann eins og Snorra.
forkostulegasta flækja þar sem ýmislegt býr að
baki drepfyndinni atburðarás.
Af allt öðru tagi er finnska myndin Óheppni í
ástum eftir Olli Saarela sem gerist meðal oíbeld-
isfullra óknyttamanna í úthverfi Helsinki. Einn
þeirra lendir í steininum eftir soralegt manndráp
og verður þar fyrir róttækri hugarfarsbreytingu.
En það reynist þrautin þyngri að breyta um lif-
erni þegar hann sleppur út á ný.
Niðurstaðan varð sú að Allir frægir fékk verð-
laun áhorfenda og Óheppni í ástum verðlaun
ungra áhorfenda. Danska leikkonan Ghita Norby
fékk verðlaun fyrir besta leik í kvenhlutverki í
myndinni Her í nærheden eftir Kaspar Rostrup
og Ian Hart fyrir besta leik í karlhlutverki í
norsku myndinni Aberdeen eftir Hans Petter
Moland. Tilsammans eftir Lukas Moodyson, sem
hér var á norrænni kvikmyndahátíð Filmundar,
vakti einnig athygli en fékk ekki verðlaun.
Verðlaunin lyftistöng
Að venju var kvikmyndahátiðin í Rúðuborg
fjölsótt og vakti athygli um allt Normandi eins og
glöggt mátti sjá í héraðsblöðum. Talsvert hefur
skort á að orðstír mynda sem vekja athygli þar
berist til Parísar og víðar um Frakkland en ýms-
ar myndanna í samkeppninni nú verða teknar til
dreifingar í Frakklandi á næstunni. Meðal þeirra
er 101 Reykjavík og er ekki vafi á að verðlauna-
veitingin i Rúðuborg verður henni lyftistöng.
Einar Már Jónsson
Alþjóða leikhúsdagurinn 27. mars 2001:
Draumar um leikhús
- ávarp Ólafs Egils Egilssonar
DVMYND PJETUR
Ur sýnlngu Nemendaleikhússins á Ofviðrinu sl. haust.
Ein afkröfum áhorfenda er aö láta koma sér á óvart
og aö upplifa eitthvað ófyrirséö...
Góðir leikhúsgestir!
Á Alþjóðlegum degi leikhússins
hefur hinni yngstu kynslóð íslensks
leikhúsfólks verið boðið að segja
nokkur orð um leikhús, 5 mínútna
mónólóg um allt það sem í okkur býr.
Við þökkum heiðurinn en höfum
þann fyrirvara á að þó orð séu til alls
fyrst þá fari e.t.v. best á því að láta
verkin tala, í fyllingu tímans.
Kannski er of mikið sagt að kalla
okkur, nemendur leiklistardeildar
Listaháskólans, leikhúsfólk. Nær
væri ef til vill að segja að við séum
leikhúsfóstur, við búum um stund í
vernduðu umhverfi skólans og þekkj-
um ekki það sem bíður okkar að nám-
inu loknu, hlutverk okkar í framtið-
inni. En, eins og fóstrin, fer okkur, á
einhveiju stigi, að dreyma. Og ef eitt-
hvað má á torg bera af tilvist okkar
þá eru þaö kannski helst þessir
draumar, ósnortnir af ósigrum og bit-
urri reynslu raunveruleikans, hags-
munapoti og hagnaðarsjónarmiðum.
Og hvað dreymir okkur þá?
Okkur dreymir um að fá að vinna
að draumum okkar óskipt sem viður-
kenndir þegnar þjóðfélagsins í þjón-
ustustörfum.
Við gerum okkur þó grein fyrir þvi aö til þess
að starf okkar verði metið sem slíkt verðum við
að sýna fram á, í orðsins fyllstu merkingu, að
það sé einhvers virði að halda úti leikhúsi.
Hvernig? í draumum okkar er svarið einfaldlega
gott leikhús.
Og hvað er gott leikhús? Útgcmgspunktur slíkr-
ar umræðu hlýtur að vera áhorfandinn. Þátttaka
áhorfenda með einlægri upplifun sinni er algjör
grunnforsenda og leikhúsið er því að því marki í
nokkurs konar þjónustuhlutverki við áhorfendur
sína.
Berum leikhús saman við annars konar hús
sem einnig hafa það hlutverk að þjónusta gesti
sína - bókasöfn. Gott bókasafn geymir fjölbreyti-
legt úrval bóka, eitthvað við allra hæfi, fagurbók-
menntir og froðu. Það er nauðsynlegt að fá svig-
rúm til þess að velja sjálfur eigið lesefni
hverju sinni, út frá eigin þroska og þorsta.
Þannig verður til raunverulegur smekkur
lesandans og, í kjölfar þess, einlægur vilji
hans til þess að lesa, út frá reynslu af lestri
og samanburði, ánægjunni sem felst í þvi
að kunna sjálfur gott að meta.
Gott leikhús er með öðrum orðum fjöl-
breytt og síbreytilegt. Áhorfendunum verð-
um við svo að treysta til þess að þroska
smekk sinn og þar með gera kröfur til leik-
hússins. Okkur dreymir um kröfuharða
áhorfendur.
Leikhúsið er ofurselt augnablikinu, til-
raunarammi þess er eitt æfingaferli, ein
sýning, ein einasta kvöldstund, eitt einasta
augnablik, hver og einn áhorfandi. Raf-
magnið i loftinu (núna). Leikhúsið verður
þannig að beygja sig undir skilning og með-
virkni áhorfenda á hverjum tíma, en það er
ekki þar með sagt að leikhúsið eigi ein-
göngu að halda sig innan ramma þess sem
viðtekið er. Ein af kröfum áhorfenda er að
láta koma sér á óvart og að upplifa eitthvað
ófyrirséð; hann krefst þess að hleypa list-
inni fram úr sér á vit hins óþekkta þegar
svo ber undir. Þannig eltir tíðarandinn list-
imar að einhveiju leyti - um gagnkvæma
speglun er að ræða. Áhorfandinn vill á
stundum fá að sitja skilningslaus í salnum og
takast á við það sem fram fer utan við hann og
innra með honum. Og það er hið raunverulega
svigrúm leikhússins til tilrauna - vilji áhorfenda.
Okkur dreymir um viljuga áhorfendur.
Ólafur Egill Egilsson er nemi á 3ja ári Leiklistardeildar
Listaháskóla íslands og er ávarpið samiö aö beiöni Leik-
listarsambands íslands.
Menning
Umsjón: Silja Aöalsteinsdöttir
Harmoníku-
leikur
Áhugamenn
um harmoníku-
leik ættu að
sperra eyrun því
norrænir meist-
arar á því sviði,
Maria Kal-
aniemi frá Finn-
landi, Greta
Sundström frá Álandi, Jon Faukstad
frá Noregi og Johan Kullberg frá Sví-
þjóð, halda tónleika í Norræna hús-
inu í kvöld kl. 20. Þau eru á tónleika-
ferðalagi um Svíþjóð, Álandseyjar,
Grænland og Færeyjar auk íslands.
Undirleik annast sænski bassaleikar-
inn Michael Krönlein og finnski pí-
anóleikarinn Timo Alakotila. Stjórn-
andi hópsins er Bernt Andersson frá
Svíþjóð.
í tilefni af tónleikaferðalaginu hef-
ur verið gefinn út geisladiskur sem
verður til sölu á tónleikunum.
Jónas á Akranesi
Jónas Ingimundar-
son heldur píanótón-
leika á Akranesi í
kvöld kl. 20 í sal Tón-
listarskólans. Á efn-
isskránni eru tvö
verk eftir Beethoven,
Andante favori og
Waldstein-sónatan,
fjórar prelúdíur eftir
Debussy og loks tvö verk eftir Liszt,
Gosbrunnamir við Villa d’Este og
Ballatan nr. 2 í h-moll.
Líf í nýju landi
Á alþjóðlegum degi gegn kynþátta-
mismunun 21. mars voru tilkynnt úr-
slit og afhent verðlaun i ljóða- og smá-
sagnasamkeppninni „Líf í nýju
landi“. Keppnin var fyrir börn í 7.
bekk grunnskóla og að henni stóðu
Borgarbókasafn Reykjavikur, Skóla-
safnamiðstöð Reykjavíkur og Miðstöð
nýbúa. 52 verk bárust, bæði sögur og
ljóð. Af þeim voru 44 á íslensku, eitt á
þýsku, eitt á víetnömsku, tvö á portú-
gölsku, tvö á pólsku og tvö á rúss-
nesku.
Dómnefnd valdi 10 verk til verð-
launa og voru úrslitin kynnt með
stuttri athöfn í Grófarhúsi. Þrír verð-
launahafanna lásu upp verk sín, tvær
stúlkur lásu sögur á íslensku og
stúlka frá Grænhöfðaeyjum las ljóð á
portúgölsku sem einnig var flutt í ís-
lenskri þýðingu.
Verðlaunaverkin er hægt að lesa á
heimasíðu Borgarbókasafns Reykja-
yíkur, www.borgarbokasafn.is
„Mannauður" er eftir Grjetar
Andra Ríkharðsson, 7. SÞ í Öldusels-
skóla:
Nýbúar til landsins koma
í huga sínumfullir vona
um frið og náð á nýrri slóð.
Færa okkur nýjan sjóð
sem auógar land og þjóð.
„Á fjallinu bláa“ er eftir Marly
Simone da Cruz Gomes í Austurbæj-
arskóla:
Á fjallinu bláa
á staðnum bláa
þar sem fuglarnir syngja
Á þeirri stundu
sem vindurinn blés
Vindurinn lék um
þakplöturnar
Gœsahúðin fór um mig
og hristi
Á fjallinu bláa
þar sem vatnið rennur
þar sem fuglarnir fljúga
Gyllt sólin
eins og gulu sólblómin
Háskólatónleikar
Síðustu háskólatónleikar þessa
skólaárs í Norræna húsinu verða á
morgun kl. 12.30. Þar syngur Ingi-
björg Guðjónsdóttir sópran við gít-
arundirleik Péturs Jónassonar verk
eftir John Dowland, Henry Purcell,
Fernando Obradors og Enrique
Granados.