Dagblaðið Vísir - DV - 10.04.2001, Blaðsíða 15

15
ÞRIÐJUDAGUR 10. APRÍL 2001
DV

Frímúrarakórinn á heimavelli
Efnisskráin byrjaöi aö sjálfsögðu og endaði á Mozart.
DV-MYND HILMAR ÞÓR
Syngjandi frímúrarar
Eins og kunnugt er var Mozart frímúrari, og
sumir segja að hann hafi ljóstrað upp leyndar-
málum reglunnar í óperu sinni Töfraflautunni.
Ekki löngu síðar lést hann, og þeir ofsóknar-
brjáluðustu halda því fram að hefnigjarnir frí-
múrarar hafi komið þvi í kring, því allir vita
að sannur frímúrari kjaftar ekki frá því sem
gerist á fundum. í seinni tíð hafa þó margar
bækur um Frímúrararegluna verið gefnar út,
sumar eftir innvígða, og þar er hægt að fá alls
konar upplýsingar um störf, táknfræði og
kenningar bræðralagsins. Fæstum höfunda
þessara bóka hefur verið komið fyrir kattarnef,
svo sennilega er reglan orðin eitthvað meira
líbó nú á dögum.
Á íslandi eru starfandi tvær frímúrararegl-
ur, önnur er bara fyrir kristna karlmenn, en
hin, Samfrímúrarareglan svonefnda, setur ekki
kynferði eða trúarbrögð fyrir sig. Báðar regl-
urnar helga sig mannrækt og er karlareglan
mun stærri og ríkari en Samfrímúrarareglan,
þó hún sé ekkert endilega merkilegri. Hún á
glæsilegt húsnæði að Skúlagötu 55 og skartar
meira að segja heilum kór. Kórinn heldur af og
til tónleika, og síðastliðinn sunnudag tróð
hann upp í hátíðarsal reglunnar með efnisskrá
sem að sjálfsögðu byrjaði og endaði á Mozart.
Einnig voru fluttir nokkrir vel valdir slagarar,
þar á meðal Maístjarnan eftir Jón Ásgeirsson,
ísland eftir Sigfús Einarsson og Brennið þið
vitar eftir Pál ísólfsson. Kórstjóramir voru
tveir, þeir Garðar Cortes og Gylfi Gunnarsson,
en undirleikari á píanó var Úlrik Ólason.
Strax í upphafi var ljóst að hér voru ekki
þjálfaðar raddir á ferðinni. Bassarnir voru al-
mennt loðnir og óskýrir og tenóramir þurftu
stundum að æpa til að komast upp á efstu nót-
urnar. Einnig voru sterkir tónar ekki nægilega
vel mótaðir og hljómuðu oft eins og öskur.
Ekki bætti úr skák að hinn fagri hátíðarsalur
reglunnar er ómögulegur til tónleikahaids,
endurómunin er svo til engin og í slíkum sal á
meira að segja atvinnufólk erfitt um vik. En
sönggleðin vó upp á móti tæknilegum vankönt-
um, kórinn lifði sig inn í hvern tón og eftir því
sem á leið hljómaði söngurinn betur og betur.
Hollensk þakkarbæn eftir óþekktan höfund
kom til dæmis ágætlega út, og Ólafur helgi eft-
ir F. Melius Christiansen var prýðilega sung-
inn.
Úlrik Ólason var við píanóið og stóð sig
ágætlega, þó sjálft hljóðfærið sé heldur þreytt
og ekkert til að hrópa húrra fyrir. Það náði
samt ekki að eyðileggja fyrir einsöngvurunum
Friðbimi G. Jónssyni og Eiríki Hreini Helga-
syni sem skiluðu hlutverkum sínum yfirleitt
fallega. Stjórn þeirra Garðars og Gylfa var líka
lífleg og kraftmikil, enda var stenmingin í lagi
og þá skipta feilnótur minna máli en ella.
Jónas Sen
Leiklist
Karlsdætur, skáld
og organisti
DV-MYND HARI
Elsa Dóra Grétarsdóttlr (Ása ung) og Einar Þór Elnarsson (skáldlð)
Innan viö múrvegginn átti hann löngum sitt sæti...
Hugleikur er enn kominn
á kreik, nú með leikverkið
Víst var Ingjaldur á rauðum
skóm eftir þrístirnið Hjör-
dísi Hjartardóttur, Ingi-
björgu Hjartardóttur og Sig-
rúnu Óskarsdóttur. Þetta er
hugleikskur ærslaleikur um
ósvífna söngkonu, Agötu
(Friða Bonnie Andersen),
sem sest að i niðumíddu
gistiheimili systranna Ásu,
Signýjar og Helgu (Jónína
Björgvinsdóttir, Helga
Sveinsdóttir og Hrefna Frið-
riksdóttir) og sér þar leik á
borði að næla í bróðurson
þeirra, Lilla (Jóhann Davíð
Snorrason), og leggja undir
sig húsið. Til þess þarf hún
að koma systrunum og leigj-
endum þeirra fyrir kattarnef
eða a.m.k. á elliheimili en
það gengur ekki átakalaust.
Sú sem reynist hugmynd-
inni hættulegust er hin unga
Vordís (Hafdís Hansdóttir)
sem kemur í húsið í læri hjá
organistanum Ingjaldi (Jó-
hann Hauksson) og Lilli
heillast af.
Eins og heyra má á þessum örstutta útdrætti
eru hugmyndir í leikverkiö sóttar hingað og
þangaö og nýtast misvel; til dæmis hefði mátt
nýta betur tengslin við ævintýrin sem nöfn
systranna gefa fyrirheit um. En aðalþráðurinn
gerir sig nokkuð vel, einkum vegna þess hvað
Fríða Bonnie var skínandi skemmtileg i hlut-
verki söngkonunnar ófyrirleitnu. Önnur sýn-
ing var þó ansi hæg og textinn virtist gisinn,
eins og höfundum hefði orðið helst til
lítið úr hugmyndunum.
Kostur þessarar áhugamannasýn-
ingar er sem endranær hve mikið er
hægt aö bruðla með mannskap. Alls
koma 20 leikarar fram i sýningunni og
pensjónat systranna hreinlega iðar af
lifi. Systumar þrjár eru raunar leikn-
ar af alls níu leikurum, þremur ung-
um, þremur miðaldra og þremur göml-
um, og eru atriðin með þeim ungu,
sem þær eldri sækja í minningabank-
ann, mörg hver vel heppnuð. Þar vil
ég sérstaklega nefna Signýju unga
(Sigríður Lára Sigurjónsdóttir) og
hennar meinlegu örlög og atriðin með
Ásu ungri (Elsa Dóra Grétarsdóttir)
þegar hún var að læra hattagerðarlist
í Kaupmannahöfn og kynntist „skáld-
inu“ (Einar Þór Einarsson) sem sækir
texta sinn í verk Jóns Helgasonar. Ein-
ar Þór er verulega skemmtilegur leik-
ari og hefði verið gaman að sjá meira
til hans. Sviðið sem búið er til af
Hönnu Kr. Hallgrímsdóttur og fleiri úr
leikhópnum er vel hugsað og gefur
furðusannfærandi mynd af stóru húsi
með mörgum vistarverum.
Silja Aðalsteinsdóttir
Hugleikur sýnlr í TJarnarbíó: Víst var Ingjaldur á rauö-
um skóm eftir Hjördísi Hjartardóttur, Ingibjörgu Hjart-
ardóttur og Sigrúnu Óskarsdóttur. Leikstjóri: Sigrún
Valbergsdóttir.
___________Menning
Umsjón: Silja Aðalsteinsdöttir
0 crux ave
Annað kvöld kl. 20 stendur Listvinafélag
Hallgrímskirkju fyrir tónleikum í Hallgríms-
kirkju undir yfirskriftinni „O, crux ave“, eft-
ir upphafsorðum latnesks söngs sem fjallar
um tignun krossins. Prófessor Hans-Dieter
Möller frá Dússeldorf í Þýskalandi leikur org-
eltónlist eftir Bach, Nivers, Tournemire og
Messiaen, auk þess sem hann leikur af fmgr-
um fram orgeltónlist yfir gregorsk stef
dymbilvikunnar. Sönghópurinn Voces Thules
syngur gregorska helgisöngva sem mynda
grunninn að spuna Möllers. Hljómar söngur
þeirra frá altarisrými Hallgrímskirkju og er
svarað af stóra Klais-orgelinu yfir inngöngu-
dyrum kirkjunnar. Viðfangsefnin tengjast
helgihaldi dymbilvikunnar, frá pálmasunnu-
degi til fóstudagsins langa, og er efnisskráin
byggð upp líkt og ferð á milli valinna íhugun-
arefna, hefst með Hósíanna, söng pálma-
sunnudags, síðan hljóma til skiptis orgelverk,
gregorskir söngvar og spuni.
Föstuvaka
Annað kvöld kl. 20 verður fostuvakan „í fót-
spor Krists" í Háteigskirkju. Kór kirkjunnar
flytur þá fjölbreytta tónlist frá þremur öldum,
þeirri átjándu, nítjándu og tuttugustu - en
þess má geta til fróðleiks að kórinn er þegar
búinn að frumflytja í messu tónlist frá tuttug-
ustu og fyrstu öld, nefnilega nýtt sálmalag
skrifað af organista kirkjunnar. Einnig mun
dr. Sigurjón Árni Eyjólfsson flytja erindi.
Kór Háteigskirkju flytur eina ástsælustu
messu Josephs Haydn, Missa brevis sancti
Joannis de Deo. Verkið er einnig þekkt undir
heitinu „litla orgelmessan" vegna hins um-
fangsmikla hlutverks sem orgelið leikur í
Benedictus-kaflanum. Messan var samin í
kringum 1775 og skilar vel þeim ljúfa tón sem
Haydn var sérstaklega laginn. Kórinn syngur
einnig mótettu eftir Þjóðverjann Hugo Distler
(1908-1942) og fagra útsetningu á Faðirvorinu
eftir Franz Liszt.
Stjórnandi kórsins er
Douglas Brotchie, org-
anisti og kórstjóri. Sig-
rún Magna Þórsteins-
dóttir, organisti Breið-
holtskirkju, gengur til
liðs við kammersveitina
og Margrét Árnadóttir
söngnemi syngur ein-
söng í Haydn-messunni.
Októberlauf
Á hljómdiskinum Októberlauf er aðlaðandi
blanda af ljóðum og djassi sem allir áhuga-
menn um hvort tveggja geta hlýtt á sér til
ánægju, ekki síst þeir sem hafa fylgst með
þróun þessa listforms gegnum tíðina eða voru
viðstaddir á Hótel Borg ‘94 eða ‘95 eða í Loft-
kastalanum á Listahátíð 1996. Jónatan Garð-
arsson rekur sögu sam-
skipta ljóða og djass í
bæklingi með diskinum,
allt frá sjötta áratug 20.
aldar þegar „ljóðið og
djassinn urðu dús ... fyr-
ir tilstuðlan bandarískra
skálda sem kölluðu sig
beatniks", eins og hann
segir. Virkir aðilar í þeirri sögu hjá okkur
voru til dæmis skáldin Jóhann Hjálmarsson
og Jón Óskar og tónlistarmennirnir Guð-
mundur Steingrímsson trommari, Árni Elfar
píanisti, Gunnar Ormslev saxófónleikari og
Jón Sigurðsson bassaleikari. 1976 var í fyrsta
skipti flutt opinberlega frumsamin tónlist
Carls Möllers píanista við ljóðalestur en hann
á einmitt heiðurinn af lögunum á Október-
laufum.
Skáldin sem lesa ljóð sín við undirleik tón-
skáldsins Carls Möllers, Guðmundar Stein-
grímssonar og Birgis Bragasonar á kontra-
bassa, eru Matthías Johannessen, Jóhann
Hjálmarsson, Þorri Jóhannsson, Ari Gísli
Bragason og Nína Björk Árnadóttir og Una
Margrét Jónsdóttir les ljóð fóður síns, Jóns
Óskars. Tveimur síðastnefndu skáldunum,
Nínu Björk og Jóni Óskari, er geisladiskurinn
tileinkaður en þau létust bæði eftir að upptök-
um var lokið.
Leiðrétting
Óþarfa ð slæddist inn í titil á ljóðabók Ein-
ars Braga í viðtali við hann sl. fostudag. Bók-
in heitir Hvísla aó klettinum og kom eins og
þar sagði út árið 1981.