Dagblaðið Vísir - DV - 26.04.2001, Qupperneq 14

14
FIMMTUDAGUR 26. APRÍL 2001
Skoðun DV
Veröbólga, og veröhækkanir
Eina svariö til almennings.
Verðlækkanir eina svarið
Spuming dagsins
Ferðu oft á bókasafn?
Vala Magnúsdóttir, starfsm. á
Svarta svaninum:
Ekki nógu oft en þaö
kemur þó fyrir.
Unnur Ragnarsdóttir, starfsm. á
Svarta svaninum:
Nei, aldrei, les lítiö, ég horfi frekar á
fræösluefni í sjónvarpinu.
Hinrik Auðunsson, starfsm. á
Svarta svaninum:
Uss, nei, nei, 20 ár síöan ég fór
síöast á bókasafn.
Nuanchan Phiatchan, starfsm. á
Svarta svaninum:
Ég hef aidrei komiö á bókasafn.
Júlíus Jónsson sendill:
Aldrei, ég les lítiö annaö en náms-
bækurnar og finnst þaö alveg nóg.
Jóhannes Bjarnason járnsmiöur:
Þaö er langt síöan ég geröi þaö. Þaö
gefst svo lítill tími.
Magnús Sígurösson
skrifar:
Nú eru alvarlegir tímar fram
undan aö því er mér sýnist fyrir ís-
lenskan almenning, ef fram ganga
þær spár sem nú eru helst á lofti.
Aukin verðbólga, verðhækkanir og
gengislækkun á gengislækkun ofan
eins og fréttir síðustu daga og vikna
bera með sér.
Það er eins og stjómvöld sjái engin
úrræöi, og bankar og aðrar fjármála-
stofnanir lofa engu, nema í mesta lagi
„status quo“ (óbreyttu ástandi), en ef
einhveiju, þá framhaldi á öllu þessu
sem að ofan greinir.
Fyrirtækin í landinu, hvert af
Lars Stenberg,
framkvæmdastjóri Nike í Noröur-Evrópu, skrifar:
Ágæti ritstjóri.
Ég las grein þína „Risar gegn
fólki“ sem birtist í blaði þínu þann
22. mars 2001 og olli hún mér mikilli
furðu. Ég vísa algjörlega á bug þeirri
staðhæfingu að Nike sé „rekið áfram
af tærri gróðafikn" og að fyrirtækið
„noti þræla í verksmiðjum sínum í
þriðja heiminum". í fyrsta lagi er
þessi staðhæfing kolröng og i öðru
lagi endurspeglar hún hvorki stefnu
né gildismat fyrirtækis okkar.
Nike gerir samninga við rúmlega
750 undirverktaka í 51 landi um
heim allan. Á sjöunda hundrað þús-
und manns vinnur hjá verksmiðj-
um undirverktaka Nike og fyrirtæk-
ið stefnir mjög meðvitað og samfellt
að því að bæta starfsskilyrði í þess-
um verksmiðjum. Við erum fyrstir
manna til að játa aö viö blasa mörg
vandamál, en með hjálp starfsreglna
okkar, samviskusams eftirlitshóps
sem heimsækir daglega hverja verk-
smiðjuna á fætur annarri, ytra eftir-
liti og sjálfstæðu framtaki á borð
við Global Alliance, reynum við að
ná fram eftirfarandi markmiöum:
„Merkilegt hve íslensk fyrir-
tœki gera lítið að því að
koma með nýjungar í þá átt
að fœra verðlag niður en um
leið að auka eigin tekjur. “
öðru, eru í startholunum með verð-
hækkun og síðan verður ekki aftur
snúið, hvað sem einhverjar stofnan-
ir og forsvarsmenn þeirra segja -
svona rétt til að þykjast vera að róa
almenning niður fyrir hönd stjórn-
valda. En það er hins vegar merki-
legt hve íslensk fyrirtæki (eitt fyrir
Við erum fyrstir manna
til að játa að við blasa
mörg vandamál, en með
hjálp starfsreglna okkar,
samviskusams eftirlitshóps
sem heimsœkir daglega
hverja verksmiðjuna á fœt-
ur annarri, ytra eftirliti og
sjálfstœðu framtaki..."
a) að greina vandamál starfsliðs-
ins með félagslegu eftirliti og viðtöl-
um við starfsfólk,
b) að vinna með stjórnendum fyr-
irtækja, frjálsum félagasamtökum,
verkalýðsfélögum, ríkisstjórnum og
alþjóðlegum stofnunum að því að
bæta starfsskilyrði,
c) að fjárfesta í þróunarverkefn-
um á borð við smálána- og mennt-
unaráætlanir,
d) að tryggja að fariö sé að starfs-
reglum okkar.
Hvaö vanþróuðustu ríkin varðar
er textíl- og skófatnaðariðnaðurinn
oft fyrsta skrefið í átt til mótunar á
öll og öll fyrir eitt) gera lítið af því
að koma meö nýjungar í þá átt að
færa verðlag niður en um leið að
auka eigin tekjur.
Hvað t.d. með tryggingafyrirtæki
sem geta auðveldlega lækkað ið-
gjöldin með því að bjóða þeim trygg-
ingatökum sem gera sérstakar var-
úðarráðstafanir (t.d. með þjófavöm-
um, minni akstri bíla, o.fl. í þessum
dúr) afslátt? Á svipaðan hátt gætu
fyrirtæki gert almenningi tilboð um
verðlækkun, ef þau hefðu hug á eða
frumkvæði. En það er eins og hér
standi allt í stað - nema verðhækk-
anir. Þær eru eina svarið sem blas-
ir við almenningi.
nýju hagkerfi því þar bjóðast þús-
undir starfa fyrir ómenntað fólk.
Þessi störf, sem svo mjög er litið
niður á á Vesturlöndum, þykja oft
eftirsóknarverð sunnar á hnettin-
um. Þau eru aðgöngumiði að efna-
hagslegu jafnvægi og vexti fjöl-
skyldna og gera síöari kynslóöum
kleift að öðlast betri menntun og
betri atvinnumöguleika.
Skynsamlegt er að reyna að sjá
hlutina i víðara samhengi og kanna
hvemig hægt er aö hafa jákvæð
áhrif. „Eitt helzta verkefni nýrrar
aldar" verður ekki „barátta gegn
vinnubrögðum (fjölþjóöarisa)" Nei,
helsta verkefni okkar allra verður
að stuöla að auknu jafnræði og þró-
un þar sem hægt er aö sameina um-
hverfisleg og félagsleg áhyggjuefni
hnattrænu efnahagskerfi sem skilar
árangri. Til þess að svo geti orðið
verða allir þátttakendur, fjölþjóðleg
fyrirtæki, borgaralegt samfélag, rík-
isstjórnir og alþjóðlegar stofnanir
að leggja sitt af mörkum. Sú leið
skilar miklu betri árangri en það að
reyna að kenna einum blóraböggli,
fjölþjóðafyrirtækjunum, um allt
sem miður fer.
Allir leggi sitt af mörkum
ST . ,-&?» v, -
Með úfinn makka
Næsti forsætisráðherra Japans, Junichiro
Koizumi, hefur fundið leynivopnið að frægð og
vinsældum í stjómmálum. Þessi hressi fýr hef-
ur eins og sumir stjórnmálaleiðtogar íslenskir
dottið niður á þá lausn sem felst í því að skera
sig úr fjöldanum. Þaö þarf ekkert stórvægilegt
- eins og að greiða til hliðar og safna asnalegu
yfirvararskeggi, ellegar ganga í herforingjabún-
ingi með alpahúfu eins og sum leiðtogaefni
hafa gert. Nei, það er makkinn sem skiptir
máli.
Til aft vera spes
í landi Koizumi eru allir stjórnmálamenn
eins. Það er ekki nóg með að þeir séu allir held-
ur lágvaxnir, dökkhærðir og með skásett augu,
heldur eru þeir líka allir með eins hárgreiðslu.
Koizumi var einu sinni með slétt, gljáandi,
svart hár alveg eins og hinir en vildi skera sig
úr og því lét hann hárgreiðslumeistara sinn
setja i sig permanent. Sögur segja svo að allir
karlmenn í Japan liti á sér hárið en til þess aö
vera enn meira spes, þá sleppir Koizumi þvi og
hefur hárið bara grásprengt. Þetta gefur honum
virðulegt og kraftmikið yfirbragð ljónsins sem
er konungur dýranna. Svona persónudekur
tiðkast ekki í Japan og hvarvetna rekur fólk
upp stór augu þar sem Koizumi kemur. „Hann
er með makka eins og ljónakonungurinn,“ var
haft eftir einum þingmanni þarlendum í DV í
gaer.
Sléttur eins og Vilhjálmur
Þegar maður heyrir það játað svona beint að
stjórnmálamenn búi sér til ímynd fyrir okkur
lýðinn að trúa á - þá klingir einhverjum bjöll-
um. Hvað til dæmis með forsætisráðherrann
okkar? Er ekki líklegt að hann hafi bara verið
með venjulegt hár eins og Þorsteinn Pálsson
eða Árni M. Mathiesen áður en velgengnin
bankaði á dymar hjá honum en síðan farið til
vinar síns á Rakarastofunni á Klapparstíg og
spurt hann ráða? „Permanent! Absolútt
permanent!“ sagði kannski vinurinn þá - og við
sjáum öll til hvers sú ákvörðun hefur leitt. All-
ir snúa sér við þegar hann gengur um stræti og
vald hans er óskorað. Og heldur einhver að það
sé vegna stjómunartækni eða leiðtogahæfi-
leika?
Garri hefur lika fyrir því óáreiðanlegar
heimildir að forseti vor hafi bara verið með
rennislétt hár eins og Vilhjálmur Egilsson áður
en einhver ráðlagði honum að setja svolitla liði
í hárið til þess að öðlast konunglegt yfirbragð.
Ljónsmakkinn er trixið.
Garri
hjálmar
Trausti hringdi:
Komið hefur
fram í fréttum
að æ erfiðara sé
að fá fólk til að
nota hjálma á
reiðhjólum.
Einkum hina
fullorðnu. Ég tel
sjálfsagt að
tryggingafélögin
sýni klæmar í
þessu mikil-
væga máli og
gefi út yfirlýsingu um að engar bætur,
hvorki á mönnum né hjóli, verði
greiddar vegna slysa hjólreiðaafólks
eða tjóns á reiðhjólum, nema sannað
sé að viðkomandi notandi reiðhjólsins
hafi verið með hjálm. Þetta ætti auð-
vitað að vera í ákvæðum t.d. heimilis-
trygginganna og annarra greina um
tryggingar. Það er vítavert kæruleysi
að vera á reiðhjóli við eða á umferðar-
götu án þess að nota hjálm.
VÞÍ forðast spádóma
Óskar Sigurðsson skrifar:
Það er athyglisvert hversu verð-
bréfamarkaðurinn er deigur við að
spá i gengi fyrirtækja þessar vikurnar,
og raunar mánuðina. Þannig er t.d. á
Aðallista Verðbréfaþings íslands nán-
ast ekki mælt með að menn selji bréf
sín í neinu fyrirtæki, ýmist mælt með
kaupum eða menn haldi sinum hlut-
um. Allir vita að nánast öll fyrirtæki
standa nú höllum fæti, af ýmsum
ástæðum. Þar eru sjávarútvegsfyrir-
tæki ekki undan skilin. En það er ekki
bara VÞÍ sem forðast hina slæmu spá-
dómana. Verðbréfamarkaðurinn er
a.llur á iði og þorir sig hvergi að
hreyfa, allar spár eru þvi í raun
ómarktækar, bæði hjá VÞÍ og öðrum.
Á nýja Fréttablaðinu
Hjá sumum fyrsta og eina blaðiö.
Fagna fríu blaði
Ólafur Árnason hringdi:
Ég og við hjónin erum meðal þeirra
sem ekki höfum haft efni á að kaupa
neitt dagblað eða sjónvarpsáskrift, ein-
faldlega vegna þess aö við erum að
festa okkur húsnæði og spörum okkur
sem flest aukaútgjöld þar til um kann
að hægjast síðar. Ef það þá verður. Eft-
ir að Skjár einn hóf göngu sína ókeyp-
is fyrir almenning, varð uppi fótur og
fit á heimilinu, þvi við höfðum aðeins
Ríkissjónvarpið í nauðungaráskrift.
Nú fógnum við aftur nýjum ókeypis
fjölmiðli, Fréttablaðinu, því nú höfum
við bæði dagblað og sjónvarp - hvort
tveggja ókeypis. Maður lítur ekki leng-
ur við Sjónvarpinu, eftir að „Skjár-
inn“ kom, og Fréttablaðinu sé þökk
fyrir að við höfum nú líka dagblað.
Ráðherra svíkur
neytendur
NaHdór Magnússon skrifar:
Það fer ekki á milli mála að land-
búnaðarráðherra er að svíkja almenn-
ing með því að draga fætuma í tolla-
málum grænmetis. Við stóðum í
þeirri trú að hann myndi leggja til að
afnema aðflutningstollana eða lækka
þá verulega. Nú segir ráðherra að tolí-
amir séu flókið mál. Hann boðaði
hins vegar „framleiðslustyrk" til
grænmetisbænda í stað tolla, þannig
að ekkert hefði í raun breyst! Sex
manna nefnd er komin í gang á nýjan
leik að undirlagi ráðherra og það boð-
ar það eitt að ekkert mun breytast og
allt hrökkva í baklás. Eins og alltaf,
og eins og vita mátti.
LPV Lesendur
Lesendur geta hringt allan sólarhring-
inn í síma: 550 5035.
Eöa sent tölvupóst á netfangiö:
gra@ff.is
Eða sent bréf til: Lesendasíða DV,
Þverholti 11,105 ReyKjavík.
Lesendur eru hvattir til aö senda mynd
af sér til birtingar með bréfunum á
sama póstfang.
Reiöhjól og
I fullum rétti
Hjálmanotkun ætti
aö vera regla.