Dagblaðið Vísir - DV - 21.05.2001, Síða 14

14
Merming
Söngur og fróðleikur
Ungur íslenskur bassasöngvari, Davíð Ólafs-
son að nafni, hélt sína fyrstu einsöngstónleika
hér á landi í nýju tónlistarhúsi Karlakórs
Reykjavíkur, Ými, sl. föstudagskvöld. Davíð
stundaði nám í Söngskólanum í Reykjavík og
Tónlistarháskólanum í Vín en er nú fastráðinn
við óperuhúsið í Lúbeck til tveggja ára. Ólafur
Vignir Albertsson lék með Davíð á tónleikun-
um en hann var ranglega titlaður faðir hans í
Fréttablaðinu á föstudag. Söngvarinn ungi leið-
rétti misskilninginn í lok tónleikanna áheyr-
endum til ómældrar skemmtunar.
Ýmir er sérkennilegt hús og minnir einna
helst á sænska steinsteypta „hyttu“ að utan en
risastóra grafhvelfingu að innan. í salnum er
ágætis hljómburður og eiga karlakórsmenn
heiður skilinn fyrir framtakið en Ýmir er
fyrsta húsiö í Reykjavík á eftir Hljómskálanum
sem byggt er með tónlistarflutning einan í
huga.
Davíð og Ólafur Vignir hófu dagskrá sína á
norrænum þjóðlögum og sönglögum og haföi
Davíð þann háttinn á að kynna verkin sjálfur
og fræða tónleikagesti um ýmislegt þeim tengt.
Að stökkva úr skemmtikynningu annars vegar
og í dramatískan söng hins vegar er á fárra
færi nema kannski þaulreyndustu manna og
hér var að bera í bakkafullan lækinn af jafn-
ungum flytjanda. Kynningarnar urðu oft of
langar miðað við lögin og virtust misvel undir-
búnar, með þeim var sífellt klippt á einbeitingu
söngvarans og áheyrenda og þar af leiðandi
náðist ekki upp samfelld stemning í flutninginn
framan af. Fyrir vikið naut falleg bassarödd
Davíðs sín heldur ekki í örstuttum og oft raul-
kenndum þjóðlögunum. Kannski mætti líka
deila um val á einstökum lögum en meðal
þeirra var að fmna þekkta slagara eins og „Det
var en lördag aften“. í kjölfarið kom ósjálfrátt
upp í hugann „Der var brændevin í flasken" og
sú áleitna spurningin hvers vegna því var
sleppt.
Tónlist
I óperuaríunum eftir hlé óx Davíð hins veg-
ar ásmegin og þar var eins og röddin springi
út. Hún naut sín t.d. vel í aríu Bartólós úr
„Brúökaupi Fígarós" þar sem hann lék sér að
hinum hröðu hlaupum og í „II lacerato spirito"
úr „Simone Boccanegra" eftir Verdi. Einnig
var aría Don Basilios úr „Rakaranum" eftir
Rossini tilþrifamikil en þar sveiflaði Davíð
rödd sinni
áreynslulaust milli
léttleika og þrótt-
mikils styrks og
túlkunin á hinum
kæna Don Basilio
var skemmtileg.
Önnur verk eins og
t.d. undurfögur
„Vögguvísa" eftir
Jón Leifs tókust
verr en þar
stemmdi röddin
hreinlega ekki.
í heild sýndi
Davíð þó fram á að
hann er bráðefni-
legur bassasöngv-
ari sem gaman
verður að sjá
hvernig þróar feril
sinn. Ólafur Vignir
lék mjög vel með á
píanóið og fylgdi
söngvaranum í hví-
vetna, hann hagg-
aðist hvergi við
hljóðfærið þó að
hendurnar fykju
fram og til baka á
hljómborðinu í erf-
iðustu aríunum svo
undrum sætti. Þeir félagar voru ákaft hylltir af
tónleikagestum í leikslok og enduðu með því að
flytja þijú aukalög.
Að lokum má geta þess að nýr stjórnandi
Ýmis, Gerrit Schuil, hefur þegar birt dagskrá
sína fyrir næsta ár sem hlýtur að teljast ein-
stakt fyrir íslenska listastofnun. Tónlistará-
hugafólk ætti að hafa vakandi auga með henni.
Hrafnhildur Hagalin
Bokmenntir
Ljóð af Ijóði
Eins og einhverja rekur eflaust minni til
kom út sl. sumar í Þýskalandi myndskreytt
tvítyngt ljóðasafn eftir Baldur Óskarsson. í
menningarkálfi þýska blaðsins Die Welt 28.
apríl er birt þýsk þýðing á einu ljóða Baldurs,
„Hóllinn“, undir fyrirsögninni „Das neue
Gedicht" (Nýja ljóðið), og túlkun eða útlegg-
ing á því eftir þýska konu, Kathrin Schmidt.
Til gamans og fróðleiks birtum við hér frum-
texta Baldurs ásamt útleggingu Katrínar sem
vissulega er til dæmis um að enn er til fólk
sem leggur mikið á sig til að komast undir yf-
irborð ljóðs, jafnvel frá fjarlægu landi. Franz
Gíslason þýddi texta Katrinar.
Hóllinn minn veöraði -
gamalt sker
Þar sem brimaldan söng
heyrist mófuglatíst
Tönn er
úr manni
í sandinum svarta
Einkonu-
leikur
Annað kvöld kl. 20 treður Bonnie Morris,
doktor í kvennasögu og prófessor við George
Washingon háskóla í Bandaríkjunum, upp
með einleik sinn „Hefnd kynjafræðikennar-
ans“ (The revenge of the women’s studies pro-
fessor) í Hlaðvarpanum á vegum Rannsókna-
stofu í kvennafræðum.
Leikritið er skopádeila á ófáar klisjur um
kvennafræði og feminisma og bregður Morris
þar upp spaugilegum svipmyndum af ferli sin-
um allt frá því hún tók sinn fyrsta kúrs í
kvennasögu 12 ára gömul þar til nú þegar hún
er orðin doktor og prófessor í fræðunum.
Þetta gerir hún til að sannfæra Bill Clinton
um að hann geti vel eytt hálftíma af forseta-
ferli sínum í að horfa á háskólaleik í kvenna-
körfubolta en þurfi ekki endilega að ganga út
um leið og strákarnir eru búnir að spila!
Dr. Morris hefur sýnt leikritið víðs vegar
um Bandaríkin, í ísrael, Indlandi og Nýja-Sjá-
landi. Allir eru velkomnir í Hlaðvarpann og
aðgangur er ókeypis.
Hœgt
líöur tíminn
og hœgt
eyöist hóllinn
Holurt í renningi -
rökkvar í hjarta
- Holurt í renningi -
rennur upp sólin
Þú yfirgefur hió liöna hœgt
og hœgt tognar á strengnum sem bindur þig
blóöugur ertu
Til laugar gengur þú einn
Gamalt sker er gengið á land, veðrað eins og sand-
orpinn hóll. Tíminn hefur rutt burt vatninu sem eitt
sinn lamdi klettaeyjuna. í mólendinu sem til varð er
ég ljóðsins svo rækilega heima hjá sér að það er
löngu búið að slá eign sinni á hólinn. Af og til send-
ir svartur sandurinn vitnisburð um lífið fyrrum:
tönn úr manni til dæmis. Tákn liðins tíma gera
sandöldulandslag oft lifandi, veðrunin gengur eins
\ þyrill gegnum sandlögin og af-
hjúpar það sem fomleifafræðingum veitist erfltt að
finna: smágustur nægði til að feykja mannlegri við-
leitni út í veður og vind á nokkrum sekúndum...
Sandurinn hverfist i samheiti fyrir tímann sem
rennur milli fingranna. Króaður af inni í stundaglasi
getur hann líka orðið eilíft viðmát hans. Þeir virðast
skyldir, tíminn og sandurinn. Og þegar ellin tekur
að myrkva hjartað getur reyndar gerst að eigandi
hjartans upplifi það eins og að verpast sandi: dökk-
ur veggur úr foksandi rís milli augsýnar hans og
þess bjarta ljóss sem fylgdi honum langa ævi.
Nú verður sérhver sólarupprás mikilvægari því
hún rýfur eitt andartak skuggann sem brottrennsli
timans varpar á vitund þess sem er að eldast. Hann
getur horft á sig sjálfan, sannreynir nú þegar brott-
for úr þessum heimi með þvi að hann skynjar fiar-
vídd utan við eigið sjálf. Hann getur sagt við sig þú
og undrast sig sjálfan þegar hann skoðar sig. Að-
skilnaðurinn við lifið birtist enn og aftur sem fæðing
sem þessu sinni er endanleg: strengurinn sem bind-
ur hann við lífið var enganveginn klipptur endan-
lega sundur við fæðingu hans. Fyrst núna þegar
hann nálgast dauðann, aðskilnaðinn við tíma og
stein, skynjar hann hin blóðugu Iifandi tengsl sín við
náttúruna. Það tognar á strengnum, hann gengur til
laugar, einn.
Franz Gislason þýddi texta Katrínar.
Hlutverk í lífinu
Fór í leikhús um daginn, gott ef ekki atvinnu-
leikhús og hafði prýðilega gaman af sýningunni.
Man reyndar ekki lengur hvað sýningin hét, en
nöfn skipta ekki meginmáli þegar minningin er
góð. í hléinu var hægt að kaupa svolítið af
áfengi og mæru. Fékk lítið rauðvínsglas handa
konunni og stóran bjór handa mér, en fannst
svona eftir á að hyggja að kosturinn minn væri
full groddalegur. Komst sumsé aö því að stór
bjór hentar ekki í leikhúshléi. Það er bara
þannig í plussuðu andrúmslofti. Miklu fremur
að maður haldi lauslega um nettan léttvínsfót
með litla fingur út í loftið og brosi mildilega til
næsta manns. Sýni gáfurnar og sjái aðrar. Dragi
andann af hrifningu. Því allt vill lagið hafa.
Líka leikhúshléið. Nei, þarna stóð ég þvert á
móti eins og gráðugur kall og hvítir hnúarnir
hringuðu sig um feitt og mikið bjórvínsglasið.
Hálfur lítri. Froða. Fann smám saman að ég var
eini maðurinn með stóran bjór á svæðinu. Flest-
ir í frönsku berjunum ... sjatö þetta og sjatö hitt
... í mesta lagi að kynbræður mínir sæjust með
lítinn öllara. Ég með stóran ... áberandi stærsta
áfengið í leikhúshléinu.
Svona geta hlutverkin verið í lífinu. Ég í
gervi óhemjunnar af því fólk horfði þannig á
mig ... og fann hvemig það taldi mig eiga við
vanda að etja. Skrýtinn maður á bak við stórt
gult glas. í miðri þvögu fólks sem fannst það
vera stilltara. Hornaugu. Þöglar athugasemdir.
Hnippingar. Ég reyndi að hraða innihaldi glass-
ins ofan í mig. Kannski var það bara enn verra.
Þvílíkur svelgur ... að sjá hann belgja sig út. Á
meðan dreyptu allir aðrir á örfáum dropum og
brostu varlega hver til annars. Með samanbitn-
ar varir. Hvíslandi.
Já, þau eru leikhús, leikhúshléin.
-SER.
MÁNUDAGUR 21. MAÍ 2001
I>V
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir
Kristinn syngur
á íslandi
Kristinn Sigmundsson kemur heim núna
í vikunni í smáhléi frá önnum erlendis, og
þeir Jónas Ingimundarson ætla að nota tæki-
færið eins og stundum áður til að syngja og
spila saman. Að undanfómu hefur Kristinn
sungið mest í Stokkhólmi (Philip í Don Car-
los), Múnchen (Mozart og Rossini), Köln
(Verdi) og París þar sem hann tók m.a. þátt
í flutningi á óperu eftir Handel og var henni
útvarpað hér fyrir skömmu á Rás 1. Hann
kemur nú heim frá Bandaríkjunum þar sem
hann var að syngja i Cincinnati í ópemnni
Der Keiser vom Atlantis eftir Ullman og
Sköpuninni eftir Haydn.
Að þessu sinni fara þeir félagar víða um
landið með íjölbreytta og glæsilega efhis-
skrá: íslensk lög eftir Áma Thorsteinsson og
Sigvalda Kaldalóns, söngva eftir Schubert,
amerísk lög og ítölsk. Tónleikunum lýkur á
þremur stórum atriðum úr óperum eftir
Verdi, m.a. Philipsaríunni frægu úr Don
Carlos.
Fyrstu tónleikamir verða í kirkjunni í
Reykholti í Borgarfirði á uppstigningardag
24. maí kl. 20.30 og þeir næstu daginn eftir kl.
21 að Laugalandi í Holtum. Á Akranesi
verða þeir 27. maí kl. 20.30 í sal Fjölbrauta-
skólans, 28. maí kl. 20.30 á Flúðum og í Ólafs-
vik verða þeir að kvöldi 29. maí þar sem
Jónas fær að leika á nýjan sérvalinn flygil af
bestu gerð í félagsheimilinu Klifi. Lokatón-
leikamir verða á Laugabóli í Eyjafirði kl.
20.30 þann 4. júni. Þar situr flygillinn flni
sem gefinn var til minningar um Ingimar
Eydal og að sögn Jónasar er hann æðislegur.
Böm og menning
í nýju hefti ritsins
Börn og menning sem
íslandsdeild IBBY-sam-
takanna gefur út er fjall-
að um myndskreytingar
bamabóka. Kristín Birg-
isdóttir tekur viðtal við
Ragnheiði Gestsdóttur
rithöfund og myndlistar-
mann sem hefur mynd-
lýst margar bækur, Áslaug Jónsdóttir rithöf-
undur og myndlistarmaður skrifar greinina
„Yfir eyðimörkina á merinni Myndlýsingu"
þar sem hún lýsir þeirri skoðun sinni að ís-
lenskar myndlýsingar séu enn á byrjunar-
reit, Steffen Larsen skrifar um nýbylgju í
myndlýsingu bamabóka i Danmörku, Guð-
mundur Oddur Magnússon skrifai' um
myndsmíðakennslu við Listaháskólann og
kynntir eru myndskreytamir Halldór Bald-
ursson og Halla Sólveig Þorgeirsdóttir.
Af öðra efhi má nefna að Úlfhildur Dags-
dóttir skrifar um bamakvikmyndir og Soffia
Auður Birgisdóttir um böm og leiklist; rit-
dómar eru í heftinu og fréttir af bömum og
menningu.
Verk eftir konur
Annað kvöld kl. 20
heldur Trio Nordica tón-
leika í Salnum i Kópa-
vogi. Tríóið var stofhað
árið 1993 og er skipað
Auði Hafsteinsdóttur
fiðluleikara, Bryndísi
Höllu Gylfadóttur selló-
leikara og Monu Sand-____________________
ström sem leikur á pí-
anó. Á efnisskránni verða verk eftir þrjár
konur, Karólinu Eiriksdóttur, Clöru Wieck
Schumann og hina sænsku Elfridu Andrée.
Trio Nordica hefur leikiö víðs vegar um
Evrópu og í Bandaríkjunum við frábærar
undirtektir, m.a. hélt tríóið tónleikaröð í
nokkram bæjum og borgum Svíþjóðar í febr-
úar sl. og fékk lofsamlegar umsagnir í blöð-
um. Til dæmis mátti lesa eftirfarandi í einu
dagblaðanna: „Nákvæmlega svona á kamm-
ertónlist að hljóma; samstillt en þó þrír sjálf-
stæðir einstaklingar."
Lykt, bragö og óhljóð
Á morgun kl. 12.05 mun Matthías Viðar
Sæmundsson íslenskufræðingur flytja erindi
á hádegisfundi Sagnfræðingafélagsins í Nor-
ræna húsinu. Erindið nefnist: Lykt, bragð og
óhljóð í heimildum. Allir velkomnir.