Dagblaðið Vísir - DV - 01.08.2001, Qupperneq 13

13
MIÐVIKUDAGUR 1. AGÚST 2001__________________________________
DV__________________________________________________________________________________________________________________________Menning
Umsjón: Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir
DV-MYND E.ÓL
Guðmundur Sigurösson organisti og Jóhann Friögeir Valdimarsson tenór
Þeir flytja helstu rjómakökur kirkjulegra tenóraría í Hallgrímskirkju á morgun og þeir láta vel af samvinnunni. „Jóhann Friögeir er góöur drengur, mikill
fagmaöur og söngvari á heimsmælikvaröa. Svo spillir ekki fyrir aö hann grillar himneskt kjöt og hefur ákaflega gott vit á rauövíni, “ segir organistinn.
Tenórar eru til-
finningaríkir menn
Jóhann Friðgeir Valdimarsson ten-
órsöngvari segist hafa byrjaö seint að
syngja. Maöurinn er þó ekki sérlega
aldurhniginn aö sjá og hefur afrekaö
ýmislegt. Viö nánari eftirgrennslan
kemur í Ijós að Jóhann hóf söngnám
27 ára en haföi þá víötœka tónlistar-
menntun aö baki, einkum píanó- og
trompetnám sem hann haföi stundaö
frá blautu barnsbeini.
„Aö ég gœti oröiö söngvari haföi
sannast sagna aldrei komió upp í
huga minn, “ segir Jóhann Friögeir.
„Frœnka mín œsti mig upp í þetta og
einhverjir fleiri sem þóttust vita aö ég
heföi góöa söngrödd. “
Viö Jóhann Friðgeir sitjum á Hótel Borg
ásamt organistanum Guðmundi Sigurðssyni
sem mun leika undir hjá honum á tónleikunum
í Hallgrímskirkju á morgun, kl. 12. Við drekk-
um kafíi úr silfurlitri könnu og gamanmál
ganga á milli - enda þeir félagar víðáttuhressir
þó að ekki sé langt liðið á morguninn. Þeir
segja mér að þeir hafi kynnst fyrir fjórum
árum - í vinnunni - þar sem þeir eru báðir í
,jarðarfarabransanum“ eins og þeir orða það.
Jóhann og Guðmundur eru spurðir hvort
nefndur bransi sé ekki hræðilega niðurdrep-
andi fyrir kraftmikla unga menn á uppleið og
þeir lita báðir á spyrilinn í forundran áður en
þeir koma upp orði.
„Hreint ekki! Að syngja og leika í jarðarfór-
um er gefandi og yndisleg vinna. Það eru mik-
il forréttindi að fá að vera með syrgjendum á
þessum viðkvæmu stundum og sjaldan fær
maður eins mikil viðbrögð viö því sem maður
hefur fram að færa,“ segir Guðmundur org-
anisti og er í framhaldi spurður að því hvemig
ungum píanista hafi dottið í hug að skipta yfir
í orgelið. Er orgel ekki hljóðfæri gamalla karla?
„Það er rétt að steríótýpan af organista er 69
ára gamall karl í svörtum jakkafötum sem leik-
ur undir sálmum sem fólk botnar hvorki upp
né niður í,“ segir Guðmundur og hlær. „Raun-
ar hef ég ekki hugmynd um hvemig mér datt í
hug að fara að leika á orgel. Langt fram á full-
orðinsár var ég staðráðinn í að verða annað-
hvort flugmaður eða prestur en svo stend ég
hér og get ekki annað.“
Meðalmennska montsins
Næsta spurning á að vera greindarleg og
henni er beint að Jóhanni Friðgeiri: Hvað
þurfa tenórsöngvarar að hafa til þess að ná
langt í list sinni?
„Þegar söngvari syngur af tilfinningu og nær
aö hræra í tilfinningum annarra er meö sanni
hægt að segja að hann sé listamaður - ekki
fyrr. Svo spillir ekki fyrir að röddin sé góð,“
segir Jóhann og kímir. „Tenórar þurfa því að
hafa mikið skap, þeir þurfa að vera agaðir og
þeir þurfa að þora. Ef þeir hafa ekki röddina,
tóneyrað og þróttinn þá geta þeir alveg gleymt
því að reyna fyrir sér á þessum vettvangi. Ten-
órar þurfa einnig að vera tilfinningaríkir menn
og hafa til að bera ákveðna mýkt eins og raun-
ar allir söngvarar. Þú getur rétt ímyndað þér
hvort ekki þarf að sýna ýmis skapbrigði i öllum
aríunum sem tenórar syngja!"
Það liggur beinast við að spyrja Guðmund
hvernig sé að vinna með hinum tilfinningaríka
tenóri, Jóhanni Friðgeiri?
„Það er yndislegt að vinna með Jóhanni.
Hann er góður drengur, mikill fagmaður og
söngvari á heimsmælikvarða. Svo spillir ekki
fyrir að hann grillar himneskt kjöt og hefur
ákaflega gott vit á rauðvíni," segir organistinn.
Undir lofræðu Guðmundar sýnir Jóhann
svipbrigði sem tákna að nú sé nóg komiö af svo
góðu - sýnir einhvers konar hógværð sem kem-
ur blaðamanni menningarsíðu á óvart. Þurfa
tenórsöngvarar ekki að vera vel montnir?
„Mont er bara meðalmennska," segir Jóhann
alvarlegur. „Auðvitað er sjálfsöryggi nauðsyn-
legt í þessum bransa og maður þarf að kunna
að nýta sér kosti sína en það kann ekki góðri
lukku að stýra að láta stjórnast af monti.“
Jóhanni Friðgeiri hefur oft verið líkt við
Kristján Jóhannsson og varla hægt að standast
mátið að spyrja hvemig hann kunni við þann
samanburð. Tenórinn andvarpar og hefur
greinilega heyrt spuminguna oftar en hann
kærir sig um. Svarið lætur þó ekki á sér
standa.
„Kristján Jóhannsson er sá tenór islenskur
sem ég ber mesta virðingu fyrir. Hann er mik-
ill dugnaðarforkur og ég held að Islendingar
geri sér engan veginn grein fyrir því hvers kon-
ar landkynning maðurinn er. Kristján er
söngvari í toppklassa og hvar sem maður kem-
ur í Evrópu þekkja óperuunnendur hann og
hæla honum. Varðandi það hvort við séum lík-
ir söngvarar þá get ég fallist á að stundum
minna einhver blæbrigði minnar raddar á ein-
hver blæbrigði raddar Kristjáns. Lengra vU ég
ekki ganga í samanburðinum."
Hallgrímskirkja er stórt hljóðfæri
Jóhann og Guðmundur segjast glaðir í hjört-
um sínum og þakklátir fyrir að fá að troöa upp
í þeim þjóðarhelgidómi sem Hallgrímskirkja
er. Hvað verður svo á efnisskránni á morgun?
„Það verða helstu rjómakökur kirkjulegra
tenóraria,“ segir Guðmundur og Jóhann tekur
undir það. „Ef fólk vill einhvern tíma njóta
þess að hlusta á tenór syngja í kirkju þá er
bæði staður og stund á morgun."
Guðmundur tekur líka fram að hann klæi í
fingurna að fá að spila á orgelið stóra. En
hvernig er að syngja í kirkjunni?
„Hallgrímskirkja er stórt hljóðfæri sem getur
gleypt mann ef maður kann ekki á það,“ segir
Jóhann. Það er hreint rugl að ekki sé góður
hljómburður í henni - tónlist í Hallgrímskirkju
hljómar frábærlega ef maður kann að beita
röddinni til að þóknast henni.“
Að lokum eru organistinn og tenórinn spurö-
ir að því hver séu helstu forréttindi þess að
vera listamaður.
„Að minu mati eru forréttindi að upplifa það
hversu mikil áhrif tónlistin sem maður skapar
hefur á fólk,“ segir Guðmundur. „Þetta er ein-
hver sammannlegur leyndardómur sem allir
skilja án þess að geta þó fest fmgur á hvað í
honum felst."
„Nei, nei, hvaða vitleysa," segir Jóhann
spaugsamur. „Helstu forréttindin við að vera
listamaður eru hvað maður getur verið skrýt-
inn án þess að fólk sé að skipta sér af því.“
Æðir ekki inn á
náttúrugyðjurnar
Sýningu franska mynd-
listarmannsins Pauls-
Armands Gette, Mind the
volcano! - What volcano?,
í sýningarrými Ljósaklifs
lýkur á mánudaginn. Á
sýningunni túlkar Paul-
Armand náttúruna frá
Ljósaklifi að Heklu með
erótískum undirtóni,
m.a. í ljósmyndum, teikningum, mynd-
bandi, steinum og þara.
Listamaðurinn kom og dvaldi i
Ljósaklifi í þrjár vikur við efnisöflun og til
að vinna sérstaklega að þessari sýningu. í
sýningarskrá segir hann m.a.:
„Staddur á íslandi hugsaói ég um Venus
og Botticelli. í raun og veru verður aðfara
með gát. Hérna þekki ég ekki náttúrugyðj-
urnar. Maður má hvorki gera þœr afbrýói-
samar né trufla þœr þar sem þœr vilja ekki
láta styggja sig. Þaó myndi engum manni
detta í hug aó œða inn á kvennasnyrtingu
og góma konuna með rúllur í hárinu og
andlitsfaróa í framan. Það sama gildir um
náttúrugyðjurnar. Það er betra aó mœla
sér mót við þœr."
Ljósaklif er á vernduðu hraunsvæði við
sjóinn vestast í Hafnarfírði og er aðkoma
frá Herjólfsbraut. Sýningin er opin dag-
lega kl. 14-18.
Fasistar, sígaunar
og gyðingar
Kvikmyndin The Man
Who Cried, nýjasta mynd
Sally Potter, verður
frumsýnd annað kvöld kl.
22.30 í Háskólabíói og
endursýnd mánudags-
kvöldið 6. ágúst á sama
tíma. Það er Filmundur -
vinur kvikmyndaáhuga-
mannsins - sem stendur
fyrir sýningu myndarinnar en hún skart-
ar miklum stjömuskara. Meðal aðalleik-
ara eru þau Christina Ricci, Johnny Depp,
John Turturro og Cate Blanchett sem öll
eru bíófiklum að góðu kunn.
Myndin gerist á tímum seinni heims-
styrjaldarinnar og segir frá Suzie (Ricci)
sem er rússneskur gyðingur. Móðir henn-
ar er látin og faðir hennar hefur yfirgefið
föðurlandið og haldið til Ameríku til að
freista gæfunnar. Hann hafði lofað að
senda eftir Suzie og ömmu hennar en ekk-
ert heyrist frá honum. Amma kemur Suzie
í skip sem hún heldur að sé á leiðinni til
Ameríku en i'staðinn fer það til Englands
þar sem Suzie elst upp hjá fósturfjöl-
skyldu. Þegar hún hefur lokið skólagöngu
sinni ákveður hún að freista gæfunnar og
fer að vinna sem dansmey í leikhúsi í Par-
is. Þar kynnist hún ýmsum litríkum
karakterum, meöal annars samlanda sín-
um, hinni stórglæsilegu dansmey Lolu
(Cate Blanchett) sem reynist Suzie mikil
hjálparhella. Lola verður hrifin af hinum
dáöa óperusöngvara Dante Dominio (John
Turturro) en í ljós kemur að hann er hlið-
hollur fasistum og verður hann Suzie því
skeinuhættur þegar þrengja tekur að gyð-
ingum á þessum slóðum. Sjálf verður
Suzie ástfangin af sígaunanum Cesari
(Johnny Depp) og verður hún að berjast
gegn miklum fordómum í samfélaginu
vegna þessa sambands. Þó að Suzie hafi
tekist að leyna uppruna sínum gerir hún
sér grein fyrir þvi að henni er ekki vært
mikið lengur í París. Hún þarf því að velja
mUli þess að vera með Cesari og taka þar
með mikla áhættu eða halda tU Ameríku í
leit að fóður sínum.
SaUy Potter vakti fyrst athygli með
myndinni Orlando frá 1992 sem gerð er eft-
ir samnefndri skáldsögu Virginiu Woolf.
Herbergi Péturs
Eftir fjögurfréttir á Rás 1 í dag kynnir
Pétur Grétarsson tónlist af ólíkum toga í
þættinum Fjögra mottu
herbergið. Pétur er vel
kunnugur tónlistinni þar
sem hann hefur sjálfur
leikið á slagverk í aldar-
fjórðung. Hann lék fyrst á
trommur í popphljóm-
sveitum en eftir nám hér
heima og í Boston hefur
hann starfað við hljóð-
færaleik í leikhúsum, með Sinfóníuhljóm-
sveit íslands og víðar. Einnig hefur hann
tekið þátt í fjölda verkefna sem byggjast á
frumUutningi nýrrar tónlistar.