Dagblaðið Vísir - DV - 15.10.2001, Síða 12

12
Meiming_____________
Veruleikastefna
JESH eru að sönnu upphafsstafir lista-
mannanna Jóns Óskars, Erlu Þórarinsdótt-
ur, Steingríms Eyfjörð og Huldu Hákon en í
sameiningu mynda stafirnir upphrópun
sigri hrósandi unglinga, vantar bara upp-
hrópunarmerkið. Og þótt þetta sé sjálfsagt
einber tilviljun er eitthvað frísklegt og ung-
æðislegt við samsýningu þessara sjóuðu fjór-
menninga í Gerðarsafni í Kópavogi. í staö
þess að leggjast í naflaskoðanir, íhuga óræð
rök tilverunnar, sækja þau myndefni sitt til
veraldarinnar hið ytra og mannlegrar
breytni. Meðhöndlun þeirra á þessu
myndefni er einnig úthverf og stórbrotin
fremur en naum og pen; myndum þeirra er
ætlað að hreyfa viö okkur, jafnvel að troða
illsakir við okkur, fremur en aö staðfesta og
sætta okkur við það sem við vitum fyrir.
Þetta á sérstaklega við Jón Óskar. Vissu-
lega hefur hann lengi látið sig varða ýmiss
konar birtingarmyndir félagslegra og þjóöfé-
lagslegra breytinga, einkum þær sem vitund-
ariðnaðurinn hefur tekiö upp á arma sér:
klisjurnar sem bæði opinbera og fela. í
seinni tíð hefur mér þótt Jón Óskar klifa um
of á hinu augljósa og yfirborðskennda, en í
verkum sínum i Gerðarsafni hefur hann aft-
ur fundið fjölina sína. Hann hefur haft lifi-
Jón Óskar: Án titils, 2001
MeO taktföstum hætti opnarJón Óskargiugga inn í þennan sýndarheim ...
Steingrímur Eyfjörð: Vörpun
Fundur gamalla og rifínna kvenmannsnærfata veröur tistamanninum aO þráhyggju.
brauð sitt af grafískri hönnun og gagnvirkri
miðlun og notar reynslu sínu af hvoru
tveggja til uppbyggingar mikilla myndveggja
úr fjölmörgum en jafn stórum hlutum.
Bardagaleikur
Óinnvígður í tölvuleikjafræðum hef ég fyr-
ir satt að slátrið í þessum myndveggjum sé
úr bardagaleiknum Counter-Strike þar sem
þátttakendur berast á banaspjót eftir
ákveðnum reglum. Með taktföstum hætti
opnar Jón Óskar glugga inn í þennan sýnd-
arheim, það tungutak sem mér skilst að gildi
innan vébanda hans, milli þess sem hann
hleður upp mynsturtýpum sem virðast ýmist
ættaðar úr tölvuheimi eða lífheimi. í heild-
ina séð verða þessir myndveggir yfirþyrm-
andi og á ég þá ekki eingöngu við stærð
þeirra, heldur sjónræna áreitni og innbyrðis
átök margbrotinna mynstranna og lítt bælt
ofbeldiö sem birtist í tölvuleiknum. Nú veit
ég ekki hvenær Jón Óskar lauk við þessi
verk en í kjölfar atburðanna 11. september
verða þau óneitanlega ágengari en ella.
Erla Þórarinsdóttir er hér einnig með
allra áhrifamestu verk sem hún hefur gert
um dagana. Jón Óskar steypir saman slitr-
um þess margbrotna veruleika sem við
búum við; Erla þjappar honum saman i
harða og skínandi kjama sem vísa til - og
sækja kraft sinn tO - aldagamalla tákna og
ímynda. Útgangspunktur Erlu eru hreyfíng-
ar himintunglanna, sólar og tungls, og þeir
myndkjamar sem hún byggir upp hvelfast
iðulega í takt við þau. Samt þarf ekki þekk-
ingu á sólargangi eða tunglfylli tO aö komast
nær merkingu þessara verka. ÖOu mikO-
vægari er ítrekuð notkun Erlu á blaðsilfri,
sem gæða þessar „himinplastísku" myndir
geistlegri orku gamalla helgimynda, án þess
að þau geistlegheit séu tengd sérstaklega viö
kristindóminn. Það er engu líkara en Erla
freisti þess að skapa íkon fyrir 21stu öldina,
verk sem allir trúflokkar geta sætt sig við.
Þráhyggja
Einnig er ánægjulegt að sjá Steingrím Ey-
flörð fílefldan á þessari sýningu, eftir nokk-
urra ára óvissutíð. Eins og þau Jón Óskar og
mannsgaman
Erla fæst Steingrímur við að
staðsetja sig i daglegum veru-
leika. Undirrótin að veiga-
mesta verki hans á sýning-
unni er fundur gamalla og
rifinna kvenmannsnærfata í
lokúðum skáp í gömlu húsi.
Nærfotin em tO sýnis undir
gleri. Þessi fundur verður
listamanninum að þráhyggju
og einsetur hann sér að kom-
ast að uppruna klæðanna.
Hann íklæðist þeim til að
komast nær upprunalegum
eiganda þeirra; tæpir um leið
á þrálátum pælingum nú-
tímalistamanna um kynferði.
Að auki skráir hann hugleið-
ingar sínar um nærfötin og
birtir með sviðsettum heim-
ildaljósmyndum. Loks fer
hann á fund miðla með nær-
fötin og tekur upp vídeómynd
af samtölum sínum við þá,
þar sem þeir lýsa þeim áhrif-
um sem þeir verða fyrir af
þeim. Þetta er magnaður
gjömingur sem heggur að
rótmn ýmissa þeirra gOda
sem íslendingar hafa haft í
heiðri.
í þessu samhengi verða verk
Huldu Hákon eilítið útundan, ekki síst
vegna þess hve smá, lágmælt og innhverf
þau eru. TOraunir hennar til að rjúfa rökrétt
samhengið mOli orða og mynda eru þó í
anda þeirrar veruleikastefnu sem ástunduð
er á þessari sýningu.
Aðalsteinn Ingólfsson
Sýning fjórmenninganna stendur til 4.11. og hún er
opin alla daga nema mánudaga frá 11-17. Hægt er
aö skoða sýninguna á veraldarvefnum á slóöinni
www.jesh.org.
Fyrsti dagur

París
Fáar borgir eru jafn stórar og mikilfenglegar í
huganum og París. Hún er menningarveisla.
Hún er mannlífsspegiO. Og hún kveOúr í fólki
ljóð og sögur og myndir. Og ást, ekki gleyma því.
Líklega er París eini staðurinn í heiminum þar
sem ferðalangar hafa gaman af að týna sjálfum
sér og finna sig ekki fyrr en löngu seinna. Hún
er tO þess faUin að vafra um í tímaleysi. Hún er
augnskógur dags og nætur.
Kom þangað fyrst um tvítugt og man að ég
hafði farið langa vegu um misjafnlega merkUeg
Evrópulönd að ég settist upp úr neðanjarðarlest-
inni á kaffihús við Saint Germain. Það gamla
kaffíhús með litlu frönsku afgreiðslukonunum
hefur æ síðan verið miðja heimsins i mínum
huga, vinstri bakkinn og veröldin á fingrum
manns. AUt í kring. Settist einn við járnsteypt
borð sem var valt og pantaði mér rauðvín og
croissant eins og ég heföi búið við Signubakkana
í sæUeg ár. Horfði út í lognið og velti því fyrir
mér hvort ég ætti að kaupa Le Monde í nálægum
blaðsöluturni og fletta þvi gáfumannslega án
þess að kunna stakasta orð í frönskunni. Reyndi
að reykja eins og skorsteinn.
Ojújú, lét svo slag standa og keypti mér eintak
af Heiminum og nú fyrst fóru draumóramir af
stað á litla járnborðinu á Cóte de Seine við
heOögu götuna í Frans. Fletti ungum fingmm og
dreypti hæfilega á rauðvíninu mOli þess sem
horft var út í logniö. Og hélt minar hugmynda-
sýningar eins og heimurinn leyfði. Þarna fann
ég að tíminn hreyfðist ekki. Vissulega flautuðu
bUstjórarnir eins og grenjandi vitleysingar aUt í
kring og viðskiptafólkið skaust fyrir næstu horn
í sinni nagandi óvissu, en það var aUt saman að-
eins önnur fiðla í þessari dásemd að lifa sinn
fyrsta dag.
Ég býst við að aUir muni fyrsta daginn í Par-
ís.
Á þessum fyrsta degi minum gerðist ekki
meir.
En meira þarf ekki tU.
-SER
MÁNUDAGUR 15. OKTÓBER 2001
DV
Umsjón: Silja Aðalsteinsdöttir
Bjarni Thor
syngur Sarastró
Bjarni Thor Kristinsson bassasöngvari, sem
sló svo eftirminnOega i gegn í Salnum fyrir fá-
einum vikum, verður gestur íslensku óperunnar
í hlutverki Sarastrós í Töfraflautunni á sýning-
unum 2. og 3. nóvember. Bjami Thor syngur um
þessar mundir í HoUendingnum fljúgandi í Ver-
ona á Ítalíu og eftir áramót mun hann þreyta
frumraun sína í Chicago í annarri Wagner-óp-
eru, Parsífal.
Eins og áður hefur komið fram syngur Arndís
HaUa Ásgeirsdóttir hlutverk næturdrottningar-
innar á sýningunum 26. og 28. október. Hún er
starfandi óperusöngkona í Þýskalandi og syngur
einmitt þessa dagana sama hlutverk við óperu-
húsið í Neustrelitz.
Myndasagan
á tímum músarinnar
í dag kl. 12.30 fjaUar Bjami
Hinriksson myndasöguhöf-
undur um síðustu verk sín í
fyrirlestri við Opna listahá-
skólann, stofu 024, í LHÍ í
Laugarnesi. Þar veltir hann
fyrir sér þeim áhrifum sem
tölvan hefur haft á vinnuferl-
ið, bæði teikninguna sjáUa
og frásagnartæknina.
Hvenær leysir tæknin sköpunargleðina úr læð-
ingi og hvenær heftir tæknin? Hvað verður um
rými og tíma þegar teikningin færist af blaði yfir
í rafmagn? Breytist myndasagan í hreyfimynd?
Bjarni lærði list sína í Frakklandi 1985-89.
Síðast birtust eftir hann myndasögur í tveimur
tölublöðum TMM sem vöktu athygli.
íslensk tískulína
Nemendur hönnunardeOdar Listaháskóla ís-
lands á textíl- og fatahönnunarsviði hafa dvalið í
París undanfarnar vikur við störf hjá þekktum
tískuhúsum þarlendum og fengu meira að segja
að undirbúa tískulínu fyrir tískuvikuna í París.
Nú hefur hópurinn snúið heim frá París og seg-
ir frá reynslu sinni í fyrirlestrasal hönnunar-
deOdar, stofu 113, Skipholti 1, á miðvikudaginn
kl. 12.30. AOir áhugamenn um hönnun, tíðar-
anda og tísku em velkomnir.
Myndlistarnámskeið
Á námskeiðinu „IUustrator", sem hefst 22.
október við Opna listaháskólann, verða kennd
leturnotkun og munsturgerð. Grunnþekking á
Photoshop er nauðsynleg. Kennari er Höskuldur
Harri Gylfason.
Á grafíknámskeiði, sem byrjar á morgun,
verður m.a. kynnt Image On sem er ný grafísk
ljósmyndatækni með ljósnæmri filmu. Kennari
er Ríkharður Valtingojer.
Á teikninámskeiði, sem einnig hefst á morg-
un, verður kennd hraðteikning með áherslu á
myndbyggingu, sjónarhorn, ljós og skugga. Á
síðari hluta námskeiðsins verða teknir fyrir
grunnþættir í klassiskum teiknimyndastíl, ann-
ars vegar að hætti Marvels og hins vegar Dis-
neys. Kennari er HaUdór Baldursson.
Ólík þemu
í barnadeildum
íslendingasögur verða
þema októbermánaðar í
barnadeOdinni í nýju aðal-
safni Borgarbókasafns í
Grófarhúsi. Sögustundir á
sunnud. kl. 14 og þriðjud.
kl. 10 og 13.30 verða helgað-
ar hetjunum Gretti Ás-
mundarsyni og Agli SkaUa-
grímssyni og íslendingasög-
ur sem gefnar hafa verið út
með böm í huga verða til
sýnis og úOáns.
í Gerðubergi og Seljasafni er þemað tröU. í
Gerðubergi er tröllkerling mikil er Frenja heitir
og verða sögustundir í október helgaðar henni
og hennar slekti. Á laugardaginn kl. 13.30 kemur
Brian PUkington í heimsókn í Gerðuberg og
teiknar tröU. Sögustundir í Gerðubergi eru á
fimmmtudögum kl. 10 en í Seljasafni eftir sam-
komulagi.
Vináttan verður í fyrirrúmi í Sólheimasafni í
október en sögustundir þar eru á þriðjud. kl. 10.
Englar eru þemað í Foldasafni og er safnið
skreytt englum, englamyndum, englastyttum og
englabókum. Sögustundir í Foldasafni eru á
þriðjudögum kl. 14.