Dagblaðið Vísir - DV - 15.10.2001, Page 13

13
MÁNUDAGUR 15. OKTÓBER 2001________________________________
DV ______________________________________________________Menning
Biðin á enda
Mörg af athyglisverðustu
leikverkum tuttugustu aldar-
innar hafa ratað á íslensk svið
að undanfórnu. Horfðu reiður
um öxl og Hver er hræddur við
Virginiu Woolf? eru ágætis
dæmi þar um og nú bætist enn
í hópinn því í gær frumsýndi
Leikfélag Reykjavíkur Beðið
eftir Godot eftir Samuel
Beckett. Sýningin er jafnframt
vígslusýning Nýja sviðs, nýs
salar Borgarleikhússins, sem
hefur verið beðið með nokk-
urri óþreyju.
Beðið eftir Godot er marg-
slungið verk sem markaði
tímamót í leiklistarsögunni.
Þaö var skrifað skömmu eftir
seinni heimsstyrjöld og ber
þess vissulega merki. Likt og
Sartre og skoðanabræður
hans sem kenndir hafa verið
við existensialisma er Beckett
að fást við spumingar sem
tengjast tilvist mannsins.
Reyndar er Beckett oftar
kenndur við leikhús fárán-
leikans enda verk hans mjög
á skjön við natúralískt raun-
sæisleikhús. Það kristallast í
Beðið eftir Godot, leikriti sem
hverfist um bið eftir einhverj-
um sem aldrei lætur sjá sig.
Aðalpersónur verksins, Vla-
dimir og Estragon, hafa ekki
hugmynd um af hverju þeir
sætta sig við þessa endalausu
bið eftir Godot og enn minni
hugmynd um hver hann er.
Þeir halda samt áfram að bíða
og þegar verkinu lýkur eru þeir í nákvæm-
lega sömu sporum og við upphaf þess. Áhorf-
endum er látið eftir að gera upp við sig um
hvað verkið fjallar og spá í merkingu persón-
unnar sem beðið er eftir.
Leiklíst
Leikfélag Reykjavíkur hefur fengið til liðs
við sig sænskan leikhúsmann, Peter Engkvist,
sem ætti að vera íslenskum leikhúsgestum að
góðu kunnur því hann hefur i tvigang sett upp
sýningar hér auk þess að sýna rómaðan einleik
byggðan á Hamlet á Listahátíð 1992. Engkvist
hefur valið að skipa unga leikara í öll hlutverk-
in í Beðið eftir Godot sem er frekar óvenjulegt
því oftast eru persónumar túlkaðar af miðaldra
leikurum. Það er raunar ekkert í textanum sem
beinlínis kallar á eldri leikara og þeir Hilmir
Snær Guðnason og Benedikt Erlingsson skil-
uðu hlutverkum Estragons og Vladimirs með
bravúr. Persónurnar bjóða upp á mikla breidd
í túlkun því nánast allt tilfinningalitrófið er
lagt undir. Eins og venjulega sveiílaði Hilmir
Snær sér fimlega milli gleði, sorgar, vonbrigða
og reiði og sama má raunar segja um Benedikt
þó hann frnni sig greinilega best í kómískari
hlutum verksins. Pozzo er ekki auövelt hlut-
verk en Björn Ingi Hilmarsson gerði því ágæt
skil. Að mínu mati hefði hann mátt vera valds-
mannlegri og grimmari en túlkunin er engu að
siður í góðu samræmi við heildaryfirbragð sýn-
ingarinnar. Halldór Gylfason kemst sömuleiðis
ágætlega frá Lucky en persóna hans varð ekki
eftirminnileg. Arnmundur Emst Björnsson lék
drenginn af öryggi og greinilegt aö hann er þeg-
ar sviðsvanur.
Sten Sandell á heiðurinn af stórskemmtilegri
tónlist sem gegndi veigamiklu hlutverki í sýn-
ingunni. í einu atriði varð hún mótleikari
Benedikts i bókstaflegri merkingu en þjónaði
líka því hlutverki að gefa ákveðna stemningu
líkt og hrá leikmyndin.
Það er fengur að Nýja sviði Borgarleikhúss-
ins og fyrstu sýningunni þar. Verkið sjálft vek-
ur endalausar spumingar og uppsetningin hef-
ur tekist með miklum ágætum.
Halldóra Friðjónsdóttir
Leikfélag Reykjavíkur sýnlr á Nýja svi&inu: Beðiö eftir
Godot. Höfundur: Samuel Beckett. Þýölng: Árni Ibsen.
Hljóö: Ólafur Örn Thoroddsen. Lýsing: Ögmundur Þór
Jóhannesson. Tónlist: Sten Sandell. Búningar: Stef-
anía Adólfsdóttir. Leikmynd: Stígur Steinþórsson.
Leikstjóri: Peter Engkvist.
Tónlist
Alvarleg englaböm
Líkast til er líf drengjanna
í Vínardrengjakórnum ekki
alltaf tekið út með sældinni,
eða það hvarflaði að minnsta
kosti að manni við að hlýða
á tónleika þeirra í Garðabæ
sl. laugardag. Verkefnavalið
spannaði allt frá miðaldatón-
list til Mozarts og Strauss, yf-
irgripsmikil yfirferð yfir tón-
listarsöguna með viðkomu í
andlegum söngvum víðs veg-
ar að úr heiminum. Vínar-
drengjakórinn er heimur út
af fyrir sig, rekur sína eigin
leikskóla og bamaskóla - og
fjóra drengjakóra sem hver
um sig hefur sínu hlutverki
að gegna: Tveir þeirra ferð-
ast um heiminn meðan hinir
tveir sitja heima og syngja i
messum í Vínarborg.
Drengimir eru teknir inn í
kórana við tíu ára aldur og
aðeins þeir efnilegustu fá inngöngu. í efnisskrá
segir m.a. að í frístundum sínum stundi
drengimir svo íþróttir, fari í leikhús og á tón-
leika og leiki frumsamda tónlist.
Drengirinir sem birtust tónleikagestum í
Garðabæ á fóstudag og laugardag voru í senn
agaðir og einbeittir og höfðu sumir hverjir
makalausar raddir sem á köflum gáfu goðsögn-
inni um þennan fræga kór byr undir báða
vængi. Oft var þó söngur kórsins frekar líflaus
og tillærður og lítið sem benti til þess að
drengirnir nytu þess sem þeir vom að gera.
Ekki var heldur góð hugmynd hjá Garðbæing-
um að flnna tónleikunum stað í nýjum sal Fjöl-
brautaskólans (þó að sá verði án efa ágætur til
síns brúks), hann hljómaði eins og pappakassi
og studdi á engan hátt við viðkvæman tónlist-
arflutning drengjanna. Tónleikarnir hefðu átt
mun betur heima í Kirkjuhvoli eða öðrum
hljómmeiri sal.
Efnisskrá tónleikanna var skipt í þrennt,
byrjað á miðaldatónlist eftir Schutz, Hassler og
Bartholdy og var kórinn dálítinn tíma að
syngja sig i gang en náði svo fullu flugi í öðr-
um hlutanum. Þá gat að heyra
indíána- og gyðingasöngva, am-
erískan negrasálm og pakist-
anskan óð til heiðurs Allah,
Allah hu, sem drengirnir
sungu með miklum tilþrifum
og sem varð nokkuð áhrifarík-
ur í ljósi yfirstandandi heims-
viðburða. Greinilegt var að
þessi hluti efnisskrárinnar var
drengjunum mest að skapi
enda gerðu þeir hann best og
sumir þeirra einsöngvara sem
stigu fram fyrir kórinn voru
hrifandi. Þriöji og síðasti hlut-
inn samanstóð af germönskum
tónskáldmn, Mozart, Schubert
og Strauss auk austurrískra
þjóðlaga. Kannski hafa
drengimir verið orðnir dálítið
þreyttir því söngur þeirra var
þar dálítið líflaus eins og fyrr
segir þó að margt hafl verið
ótrúlega vel gert. Víða var um
flókna söngtónlist að ræða sem böm hefðu
varla átt að ráða jafn vel við og hér var raunin.
Drengjunum var vel fagnað og voru þeir
margoft klappaðir upp. Píanóleikarinn stóð sig
vel og kórstjórinn Robert Rieder stýrði af mik-
illi atorku en hann er fyrrverandi meðlimur í
Vinardrengjakórnum. Hér lá mikil og öguð
vinna að baki og vonandi fá nú drengimir að
bregða sér úr matrósafótunum og láta gamm-
inn geisa það sem eftir er dvalarinnar á íslandi.
Hrafnhildur Hagalín
Ekki keppnisíþrótt
Pistlar Þórhila- -------■—
ar Þorleifsdóttur b
um leikhús og 111-
uga Jökulssonar
um heimsmál,
sem fluttir eru í
morgunþætti
Stöðvar 2, eru
kostaðir af og
birtir í vefritinu
kistan.is og þar
er hægt að lesa
þá. Þórhildur fær þar rými sem gagn-
rýnendur blaðanna öfunda hana af; hún
þarf ekki að takmarka sig við pappirs-
stærðir heldur hefur hún allan veraldar-
vefinn til að breiða úr sér.
í pistlinum um Vatn lífsins kemur
Þórhildur að efni sem talsvert er rætt í
heitum pottum um þessar mundir. Hún
segir: „Höfundur verksins, Benóný Ægis-
son, hefur verið mjög sigursæll í leikrita-
samkeppnum. Það er út af fyrir sig um-
hugsunarefni hvernig hægt er að
„keppa“ í þessari íþrótt en hitt er meira
og alvarlegra umhugsunarefni hver er
afrakstur leikritasamkeppni undanfar-
inn áratug ... Þetta væri vissulega efni í
miklu lengri og ítarlegri pistil en hér er
á ferðinni - efni sem þarf að skoða af
fullri alvöru, ekki síst í ljósi þess að höf-
undar kvarta sáran undan skorti á tæki-
færum og aðstöðu og leikhúsin standa oft
ráðþrota frammi fyrir þvi hvernig best
verður að því staðið að laða fram ný
verk. ... En það hlýtur að vera lýöum
ljóst að sú leið að efna til samkeppni af
öllum tilefnum er ekki leiðin - þar tala
mörg verðlaunaverk undanfarinna ára
sínu máli og Vatn lífsins er því miður
dæmi um það.“
Ofbeldi
og óhugnaður
Talandi um leikhús þá skrifar Þor-
gerður Sigurðardóttir grein í nýtt hefti af
tmm um hið svonefnda „In-yer-face“ eða
„beint framan í smettið á þér“-leikhús í
Englandi sem ekki hefur síður vakið
deilur þar í landi en verðlaunaleikritin
okkar þó á öðrum forsendum sé. Þetta
eru oft svæsin verk, mettuð óhugnaði,
enda er þeim ætlað að hreyfa við og jafn-
vel sjokkera áhorfendur, og þau hafa
lokkað ungt fólk í leikhúsin, bæði sem
áhorfendur og sem leikskáld. Þó að of-
beldið gangi stundum ansi langt reyna
þessi verk þó af alvöru og einlægni að
rista nútímann á kviðinn og skoða mein-
semdirnar - eins og Fegurðardrottningin
frá Línakri, Shopping & Fucking, Popp-
kom og Trainspotting sem við höfum
fengið að sjá hér heima. Samkvæmt lýs-
ingum í grein Þorgerðar höfum við þó
ekki fengið nema rétt smjörþefinn af
stefnunni en dæmi um áhrif hennar á ís-
lensk leikskáld er Englabörn eftir Hávar
Sigurjónsson sem nú eru sýnd í Hafnar-
flarðarleikhúsinu.
Fjölbreytt tímarit
Meðal ann-
arra greina í
nýja tmm-heft-
inu er athugun
Guðmundar
Steingrímssonar
á stefnuskrám
íslenskra stjórn-
málaflokka,
„Allt sama tó-
bakið?“. Natasa
Babic Friðgeirs-
son skrifar um það hvernig lítið þorp í
Herzegóvínu hefur stórgrætt á regluleg-
um heimsóknum Maríu guðsmóður og
kallar það hagfræði kraftaverksins. Ás-
geir Guömundsson rekur tilraunir til
kvikmyndagerðar á íslandi á 3. og 4. ára-
tug sl. aldar. Hallgrímur H. Helgason
ræðir við breska ljóðskáldið Tony Harri-
son. Þórunn Sigurðardóttir heldur áfram
umræðunum um frelsi og ábyrgð lista-
manna. Peter WeiB skrifar um austur-
þýsku skáldkonuna Christu Wolf, bók-
menntadrottninguna sem reynt var að
steypa af stalli þegar múrinn féll, og Lisa
Storm Villadsen flallar um Flagarann
eftir verðlaunaskáld Norðurlandaráðs,
Jan Kjærstad. Viðtal er við Olgu Berg-
mann myndlistarmann. Kristín Ómars-
dóttir á tvær smásögur, framhaldssög-
una skrifar Gerður Kristný og birtir eru
stórskemmtilegir kaflar úr rokkbók dr.
Gunna, Rokk um alla blokk.
Ritstjóri tmm er Brynhildur Þórarins-
dóttir.