Dagblaðið Vísir - DV - 27.12.2001, Blaðsíða 15

14
FIMMTUDAGUR 27. DESEMBER 2001
FIMMTUDAGUR 27. DESEMBER 2001
27 V
Útgáfufélag: ÚtgáfufélagiO DV ehf.
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jðnsson
Ritstjórar: Jðnas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aðstoðarritstjórar: Jónas Haraldsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson
Fréttastjóri: Birgir Guðmundsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.netheimar.is/dv/
Fréttaþjónusta á Netinu: http://www.visir.is
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Strandgata 31, sími: 460 6100, fax: 460 6171
Setning og umbrot: Útgáfufélagið DV ehf.
Piútugerö: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuði 2200 kr. m. vsk. Lausasöluverö 200 kr. m. vsk., Helgarblað 300 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins i stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fýrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Hófsemi er ekki dyggð
í gegnum tíöina hefur ríkisvaldiö veriö duglegt við aö
setja margvíslegar reglur og lög til aö tryggja forréttindi
ákveöinna hópa samfélagsins - forréttindi sem eru á
kostnað almennings og þjóðfélagsins í heild. Þeir sem for-
réttindanna njóta senda reikninginn til samfélagsins i
formi hærra vöruverðs, lægri launa og hærri skatta. For-
réttindi af ýmsu tagi eru eitt helsta þjóöfélagsmein íslend-
inga enda greidd með lakari lífskjörum en annars.
Almenningur er sundurlaus hópur og þess vegna hefur
forréttindahópum tekist að tryggja hagsmuni sína með
stuöningi stjórnmálamanna og embættismanna. DV hefur
og verður málsvari þessa sundurlausa hóps - stendur
vörð um almannaheill gegn sérhagsmunum fámennra
hópa fyrirtækja eða launamanna. Skiptir engu hvort um
er að ræða úrelt landbúnaðarkerfi sem kostar íslenska
neytendur milljarða á hverju ári, hindranir á atvinnu-
frelsi bílstjóra, takmörkun á aðgangi að atvinnustétt, líkt
og tannlæknum hefur tekist, eða verndun frá eðlilegri
samkeppni sem einstök fyrirtæki hafa náð með góðum ár-
angri.
Flókið kerfi reglugerða og laga hefur orðið til hér á
landi samhliða því sem skilin milli stjómmálaflokka og
stjórnmálamanna hafa smátt og smátt horfið. Yfirbragðið
er orðið svipað - allt slétt og fellt, eins og bent var á i leið-
ara hér í DV í febrúar 1999: „Hugmyndafræðin hefur vik-
ið fyrir praktískum lausnum og völdin færð frá löggjafar-
þinginu til framkvæmdavaldsins.“
Áhyggjur af sjálfstæði löggjafans eru langt frá því að
vera ástæðulausar, ekki aðeins vegna þess hve fram-
kvæmdavaldið hefur þanist út og tekið að sér að marka
stefnuna í lagasetningu, heldur ekki siður hve þingmenn
þurfa að treysta á þekkingu og ráð annarra. Hugmyndir
hafa vikið í viðleitni stjórnmálamanna til að ná athygli
og hylli við kjörborðið. Nú þykir imyndin skipta mestu
og skoðanakannanir eru hið nýja tæki í stað hugsjóna.
Margir stjórnmálamenn eru hættir að setja fram róttæk-
ar hugmyndir heldur fljóta þeir með straumnum, allt eft-
ir því hvað Gallup hefur fram að færa. í stað hugmynda-
smíði er talið mikilvægara að koma upp góðum leiktjöld-
um.
Almenningur - kjósendur - hefur þannig færst fjær því
að hafa raunveruleg áhrif á mótun samfélagsins. Gegn
þessari þróun verður að bregðast enda andstæð lýðræð-
inu og þar geta fjölmiðlar skipt verulegu máli. Fjölmiðlar
verða að sjá í gegnum þau leiktjöld sem stjórnmálamenn,
hagsmunasamtök og fyrirtæki eru gjörn að setja upp.
Hlutverk þeirra er að afhjúpa falska ímynd sem búin hef-
ur verið til og reynt verður að búa til - mölva hana nið-
ur.
Heiðarleg blaðamennska, þar sem gömul og góð gildi
blaðamennskunnar eru i heiðri höfð, er leið fjölmiðla til
að ná árangri og um leið besta trygging almennings fyrir
því að hagsmunum hans verði ekki stöðugt fórnað á alt-
ari sérhagsmuna.
„Hófsemi í leit að réttlæti er engin dyggð,“ sagði Barry
Goldwater árið 1964 þegar hann var útnefndur forseta-
frambjóðandi. Þessi orð eru jafnsönn nú og áður og með
þau að leiðarljósi á að vinna.
Við sem vinnum á fjölmiðlum eigum ekki að gæta hóf-
semdar í varðstöðu fyrir almannaheill en við eigum að
sýna sanngirni og heiðarleika á öllum sviðum blaða-
mennskunnar.
Óli Björn Kárason
DV
Vítahringur skömmtunarkerfisins
Það var eitt af síðustu
verkum Alþingis nú fyrir
jólin að gera lítils háttar
lagfæringar á stöðu
krókaflamarksbáta í kjölfar
þess að lög frá janúar 1999
um kvótasetningu aukateg-
unda komu til framkvæmda
1. september sl. Lögin voru
sem sagt varla búin að taka
gildi þegar breytingar voru
hafnar. Þetta er því miður
dæmigert hvað varðar með-
ferð stjómvalda á lögunum
um stjóm fiskveiða. Og
ekki er allt búið enn. Meirihlutinn
lofar frumvarpi um lagfæringar á
stöðu svokallaðra dagabáta fyrir 1.
febrúar. Síðan verður væntanlega
allt undir við heildarendurskoðun
laganna, sem, ef marka má orð sjáv-
arútvegsráðherra, verður komin í
þingmál og á borð alþingismanna eft-
ir jólahlé. Það verður því ekkert lát á
breytingum, nú frekar en endranær.
í endalausri samanburðarfræði
þarf einlægt að laga til hjá öðrum
þegar aögerð hjá einum hópnum er
lokið. Alltaf verða einhverjir illa úti;
einstaklingar, útgeröir eða byggðar-
lög. Og meðan kerfið er skömmtun-
arkerfi stjórnmálamanna, rennur
þeim sem eru i hlutverki
kaupfélagsstjóranna blóðið
til skyldunnar að reyna að
laga til eftir sig, aftur og aft-
ur.
Sértækur krókafla-
marksbyggðakvóti
Meirihlutinn virðist
fremur vilja halda kerfinu
opnu og handstýra niður-
stöðunum reglulega en að
leyfa markaðnum og al-
mennum leikreglum að
ráða, þannig að atgervi
manna og nálægð við miðin fái notið
sín. Það gera hins vegar tillögur okk-
ar jafnaðarmanna í sjávarútvegsmál-
um. Þær munu líka halda áfram að
vinna á, einkum ef menn þora að
horfa framan í þá staðreynd að fiski-
stofnarnir eru takmörkuð auðlind,
það komast ekki allir að sem vilja,
það er ekki nægur kvóti handa öllum
skipunum, ekki nægur afli handa öll-
um fiskvinnslunum og tæknin hefur
auk þess í raun útrýmt fjölda starfa í
sjávarútvegi á undanfómum árum.
Við þessa lagabreytingu til handa
króaflamarksbátunum er lagt upp
með 3. tilraun byggðakvóta, og nú er
það sértækur krókaflamarksbyggða-
Svanfríður
iönasdóttir
þingmaCiur
Samfylkingar
„Meirihlutinn virðist fremur vilja halda kerfinu opnu
og handstýra niðurstöðunum reglulega en að leyfa
markaðnum og almennum leikreglum að ráða, þannig
að atgervi manna og nálægð við miðin fái notið sín. “
kvóti fyrir sérstaka krókaflamarks-
báta sem koma frá sérstökum byggð-
um. Hætt er við að einhverjum muni
þykja á sér brotið þegar farið verður
að úthluta næsta manni viðbótar-
veiðiheimildum á grundvelli þess að
hans bátur er skráður i tilteknu
byggðarlagi þó aðstæður þeirra séu
að öðru leyti hinar sömu.
Það er spá mín að sú úthlutun sem
bíður sjávarútvegsráðherra á grund-
velli þessarar lagagreinar muni
hvorki auka orðstír hans né auka
traust manna á lögunum. Og líklega
er hér verið að veita hugmyndinni
um byggðakvóta náðarhöggið því þær
tilraunir sem gerðar hafa verið undir
þeim formerkjum hafa einungis leitt í
ljós nýja tegund mismununar.
Alvöru atvinnugrein þarf
alvöru leikreglur
Á hátíðarstundum er talað um
mikilvægi sjávarútvegs fyrir efna-
hagslíf þjóðarinnar. Mér virðist þó
að það sé ekki sú áhersla sem vakir
þegar meirihlutinn á Alþingi er að
breyta starfsumhverfi atvinnugrein-
arinnar, aftur og aftur. Nei, þá eru
það sérhagsmunir tiltekinna báta-
flokka eða byggðarlaga sem ráðið
geta úrslitum um niðurstöðu í
hrossakaupum stjómarliða.
Það er greininni hins vegar mikil-
vægara að menn gætu treyst því að
starfsumhverfið væri stöðugra og
leikreglur almennari þannig að hægt
væri að skipuleggja rekstur til ein-
hverrar framtíðar. Ef Alþingi gengi
þannig fá málum væri atvinnugrein-
inni sýndur sá sómi sem hún á skilið.
Svanfríður Jónasdóttir
Þær raddir hafa heyrst að endur-
nýjun bifreiðaflotans nú sé einungis
um helmingur þess sem þurfi til að
halda meðalaldri einkabifreiða á ís-
landi á svipuðu stigi og flota ná-
grannaþjóða okkar Talað hefir verið
um að eðlileg endurnýjun sé um
hálfur annar tugur þúsunda árlega.
Skiptar skoðanir eru um árlega end-
urnýjunarþörf einkabifreiöaflotans.
Meöalaldur hans er um 8,3 ár miðað
við skráningarár. Til samanburðar
er álitið að meöalaldur einkabifreiöa
nágrannaþjóða okkar sé nokkru
lægri, eða 7,5 ár. Athugun á meðal-
ævi bifreiðaflotans hefir þó leitt í
ljós að hún er ríflega tvöfaldur með-
alaldur stofnsins, samkvæmt könn-
un höfundar á brottfalli af bifreiða-
skrá undanfarin ár.
Nærri mettunarmarki
Samkvæmt reynslu er úrfall bif-
reiða af skrá fyrstu fimm ár eftir
skráningu lítiö. Þó má alltaf gera ráð
fyrir altjóni nýlegra bifreiða þannig
að þær verði óviðgerðarhæfar. í
raun má búast við að í lok 10. árs frá
Kiallarí
„Vegna þessa, hversu stórir nýjustu árgangar bifreiðaflotans
eru og lítil þörf endurnýjunar þess hluta flotans er líklegt að
innflutningur einkabifreiða verði slakur nœstu árin en gœti
síðan náð einhverju jafnvœgi í kringum tíu þúsunda markið. ‘
skráningu séu enn um átta
af hverjum tíu einkabifreið-
um enn á skrá. Þetta hlut-
fall fer þó hratt lækkandi í
lok fjórtánda árs árs ættu
þó enn að vera um fjórar af
hverjum tíu bifreiðum eftir.
Enda voru nokkuð á tuttug-
asta og annað þúsund fólks-
bifreiða á ská af risaárgerð-
unum 1987 og 1988 í árslok
2000 Um einn sjötti hluti
einkabifreiða er í rekstri
um tvítugt samkvæmt ________________
reynslu sem kemur ”
nokkuð vel heim og saman
við það að um tólf hundruð
og fjörutíu bifreiðar af ár-
gerð 1981 voru í notkun í
upphafi þessa árs en sú ár-
gerð var um sjö þúsund og
fjögur hundruð bifreiðar í
ársbyrjun 1982.
Ef litið er til reynslu lið-
inna ára má gera ráð fyrir
að á þessu ári verði afskráð-
ur nokkuð á áttunda þús-
und bifreiða. Sem er ámóta
fjöldi eins og á árinu 2000.
Nú er talið að einkabif-
reiðaeign landsmanna sé
nærri mettunarmarki. eða
alls 160 þúsund bifreiðar,
um fimm hundruð og sjötíu
bifreiðar á hverja þúsund
íbúa.
Miðað við að flotinn hald-
ist í þessari stærð og meðal-
aldur færist niður að svip-
uðu stigi og meðal grann-
þjóða okkar þyrfti að end-
urnýja einn fimmtánda
hluta bifreiðaflotans árlega.
Nauðsynleg endurnýjun
Kristjón
Kolbeins
viöskiptafræöingur
yrði þá um tíu þúsund bif-
reiöir á ári en ekki fimmt-
án þúsund eins og haldið
hefir verið fram.. Vegna
þessa, hversu stórir nýj-
ustu árgangar bifreiðaflot-
ans eru og lítil þörf endur-
nýjunar þess hluta flotans,
er líklegt að innflutningur
einkabifreiða verði slakur
næstu árin en gæti síðan
náð einhverju jafnvægi í
kringum tíu þúsunda
markið.
Reynir á þanþol heimilanna
Hinn mikli samdráttur innflutn-
ings bifreiða nú er þvi rökrétt afleið-
ing af miklum innflutning undanfar-
inna ára sem hefir verið langt um-
fram það sem þurft hefir til að viða-
halda eðlilegri aldurssamsetningu
flotans. Hér verður ekki fullyrt að
innflutningur bifreiða glæðist ekki
að ráði næstu sex sjö árin eins og
gerðist eftir uppsveiflu áranna 1986
til 1988 en verulega kæmi á óvart ef
innflutningur einkabifreiða næði
fimmtán þúsundum innan fárra ára.
Önnur rök sem benda til slaks inn-
flutnings bifreiða næstu árin eru að
íslensk heimili eru orðin afar skuld-
sett á alþjóðlegan mælikvarða og far-
ið að reyna á þanþol þeirra. Einnig
hefir nú uppsafnaðri innflutnings-
þörf. áranna 1992 til 1995 rækilega
verið fullnægt. Að lokum er innflutn-
ingur bifreiða næmur fyrir breyttu
efnahagsástandi. Þótt svartagalls-
raus sé ástæðulaust er þó ýmisleg
sem bendir til að nokkuð slakni á
hinu yfirspennta íslenska hagkerfi á
næstu árum frá þvi sem verið hefir.
Kristjón Kolbeins
Endurnýjun bifreiðaflotans
IWlMJi-. •
Forsetinn leggi
til málanna
„Ég var búinn
að taka þátt í
hinni daglegu
baráttu stjórn-
málanna lengi
og hafði kynnst
flestum ef ekki
öllum þáttum
hennar æðivel.
Ég var farinn að
kunna þann kveðskap sem þar er
farið með. Ég hef alltaf verið þannig
gerður, að ég hef hef þurft að hafa
ný og ögrandi verkefni aö glíma viö
til þess að finnast lífið vera spenn-
andi og skemmtilegt. Mér fannst
vera orðið fátt um slíka drætti á
hinum daglega vettvangi stjórnmál-
anna. Þess vegna horfi ég ekki með
neinni eftirsjá til þess tima ... Þú
nefndir að forsetinn sæti á friðar-
stóli. Það er að vissu leyti rétt. En
hann situr ekki á neinu sérstöku
hægindi. Það má ekki rugla því
saman. Og satt að segja hefur það
farið mjög vaxandi, að óskað er eftir
þátttöku forsetans i fjölþættum at-
burðum, málþingum og samkomum;
að hann leggi margvíslegum málefn-
um lið; ávarpi fundi, þing og ráð-
stefnur. Og þá er betra að forsetinn
hafi eitthvað til málanna að leggja.
Ég held að það sé í raun og veru
ógerlegt að gegna þessu embætti án
þess að fram komi áherslur forset-
ans á ýmsum sviöum. Þær eru
kannski ekki tengdar hinni daglegu
baráttu á vettvangi þjóðmálanna.
Þær snerta hins vegar hvernig við
metum framtíð okkar sem þjóðar,
hvað við teljum mikilvægt, hvernig
málum er raðað.“
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti
islands, í viðtali viö BB á ísafiröi.
Spurt og svarað Eru hlutabréfakaup fýsilegur kostur eins og staðan er í dag?
Tryggvi Tryggvasort,
Landsbanka íslands:
Skattahagrœðið
sé fullnýtt
„Almennt er skynsamlegt að
hafa hluta af langtimasparnaði
sinum í hlutabréfum en sá hluti
ætti þó að fara lækkandi eftir
því sem fólk eldist, þar sem sveiflur í ávöxtun
hlutabréfa geta verið miklar eins og við höfum
fengið að reyna undanfarið. Flestir ættu þó að
minnsta kosti aö fjárfesta í hlutabréfum að því
marki að skattahagræðið sé fullnýtt enda skatta-
afslátturinn verulegur. Eftir mikla lækkun hluta-
bréfaverðs síðustu misseri eru hlutabréf margra
fyrirtækja á ágætu verði en meðan vextir eru eins
háir og raun ber vitni er fjárfesting í skuldabréf-
um fýsilegri og eru fá hlutabréf sem standast sam-
anburð við skuldabréf um þessar mundir.“
Guðmunda Ósk Kristjánsdóttir,
Búnaðarbankanum-Verðbréfum:
Markaðurinn sann-
gjamt verðlagður
„Við hjá greiningádeild Búnaðar-
bankans mælum með að einstakling-
ar nýti skattaafsláttinn í ár. Við höf-
um borið saman verðlagningu á ís-
lenskum hiutabréfamarkaði á árunum 1999-2001 miðað
við veltufé frá rekstri og innri ávöxtunarkröfu. Niður-
staðan er að markaðurinn sé að meöaltali sanngjarnt
verðlagður í dag. Þess skal geta aö fullur skattaafslátt-
ur jafngildir einn og sér 23% ávöxtun á einu ári. Fyrir
einstaklinga mælum við meö að fjárfestar dreifi áhætt-
unni sem fæst best með kaupum í hlutabréfasjóðum.
Þeir sem kjósa fremur að fjárfesta í einstökum bréfum
verða einkum að hafa tvennt i huga. I fyrsta lagi selj-
anleikaáhættuna sem fylgir mörgum hlutafélögum og í
öðru lagi mismunandi áhættustig atvinnugreina."
Sœvar Helgason,
íslenskum verðbréfum
Kauptœkifceri
skapast
„Kauptækifæri hafa skapast
á hlutabréfamarkaði, einkum
hjá félögum í útrás og hafa
mikla vaxtarmöguleika, svo
sem lyfjafyrirtækjum og félögum í iðnaði og
framleiðslu. Mikilvægt er þó að fiárfestar geri
sér grein fyrir þeirri seljanleikaáhættu sem fylg-
ir fiárfestingu í mörgum minni félögum. Félög
eins og Delta, Össur, Samherji, Bakkavör og
Hlutabréfasjóður íslands (HÍ) eru meðal annars
félög sem ég tel að vert sér að skoða nánar á
þessum tímapunkti. HÍ býður upp á góða
áhættudreifingu, seljanleikaáhættan er nánast
engin og hentar því vel einstaklingum sem
hyggjast nýta sér skattaafsláttinn."
Esther Finnbogadóttir,
Kaupþingi hf.:
Mcelum með stcerri
| fyrirtcekjum
„Eftir nokkrar þrengingar og niður-
sveiflu á fjármálamörkuðum síðustu
misserin er nú tekið að rofa til á ný.
Þrátt fyrir verðsveiflur til skemmri
tíma litið hefur sagan sýnt að hlutabréfakaup gefa bestu
ávöxtun til lengri tíma. Kaup á hlutabréfum veita aö jafn-
aði ekki aðeins hærri ávöxtun heldur renna þau einnig
stoðum undir atvinnulífið. Menn þurfa að vanda val á fjár-
festingum sínum meðal annars með tilliti til áhættu, dreif-
ingu og eignasafns. Hlutabréfasjóðir eru almennt góðir
kostir en ef valið stendur á milli einstakra félaga er rétt að
hafa seljanleika bréfanna í huga. Greiningardeild mælir því
með að fjárfestar horfi frekar til stærri félaga á Verðbréfa-
þingi. Meðal áhugaverðra kosta má nefna Bakkavör, össur,
Landsbanka, Pharmaco, Samherja og Sjóvá-Almennar."
(gj Margir huga aö hlutabréfakaupum fyrir áramót. Kaup gefa einstaklingi 31.333 kr. í skattaafslætti, ef keypt er fyrir 133.333 kr. Fulltrúar þeirra veröbréfafyrirtækja sem hér er rætt viö kunna aö eiga hagsmuna aö gæta.
Skoðun
Evran styrkir krónuna
Nýja evran er tákn og
virðing þeirrar Evrópu sem
er að fæðast. Hún er því
ekki bara peningaseðill
sem tekur gildi í rúmlega
10 ríkjum i Evrópu i byrjun
næsta árs eða 1. janúar.
Evran er meira. Hún mun
standa föstum fótum á
næstu árum í aldagamalli
menningu og efnahag Evr-
ópu. Hún mun fljótlega
verða annar öflugasti gjald-
miðill heims. Nýja evran
mun stórefla fiárhag og
menningu allra sem búa í
dag í Evrópu, líka okkar á íslandi.
Henni ber því að fagna sem hluta af
nýjum og betri timum í upphafi þess-
arar aldar.
Mlsskilin vantrú á evrunni
Síðustu vikur og mánuði hafa
ýmsir hér á landi talað um evruna
með vantrú. Hafa jafnvel sagt að þeir
væru á móti henni. Vilja t.d. ekki
fagna henni sem nýjum gjaldmiðli í
hluta Evrópu. Auðvitað er þetta mis-
skilin afstaða og kemur málinu ekki
við í raun og veru á þessum nótum.
Við erum hluti af Evrópu og hljótum
því að gleðjast þegar frændur okkar
á meginlandi Evrópu stíga stórt spor
til fiárhagslegra framfara með þvi að
taka upp evruna sem sameiginlegan
gjaldmiðil. Vonandi veröur evran
stöðug í verðgildi á heimsmarkaði
og eykur þar með virðingu Evrópu
og um leið okkar líka sem Evrópu-
búa. í þessu sambandi má nefna
bandaríska dollarann sem mjög
hefur aukið virðingu og völd
Bandaríkjamanna í heiminum.
Lú&vík
Gizurarson
hæstaréttarlögmaöur
verið á móti með rökum.
Þurfum hjálp frá
evrunni
Við höfum okkar ís-
lensku krónu og munum
væntanlega hafa hana
áfram um alla næstu fram-
tiö. Á hinn bóginn hefur
komið í ljós undanfarið sbr.
mikið gengisfall krónunnar
að íslenska krónan ein og
sér er um of veikur gjald-
miðill og lítið þarf aö gerast
til að hún falli verulega í
verði á núverandi frjálsum
markaði. Hún hefur undanfarið fall-
ið og sveiflast á milli 105-110 kr.
gagnvart ameríska dollaranum.
Einnig eru grunnvextir okkar krónu
mjög háir hér eða meira en 2-3 sinn-
um hærri en á gjaldmiðlum flestra
annarra næstu þjóða. Vextir eru hér
í sumum tilfellum meira en 20%.
Okkur vantar gjaldeyris-
varasjóð
Það myndi styrkja gengi okkar
veiku krónu ef við gætum átt tak-
markað samstarf við Seðlabanka Evr-
ópu á grundvelli evrunnar og átt þar
gjaldeyrisvarasjóð. Við erum að vísu
ekki beinir aðilar að Myntbandalag-
inu EMU en óbeinir þó. Við tengj-
umst því með óbeinum hætti í gegn-
um ESB eða Evrópusambandið. EES-
samningurinn okkar viö ESB opnar
alla möguleika í því efni. Hvað hugs-
anlegt samstarf okkar við Mynt-
bandalagið EMU í gegnum núverandi
óbeina aðild okkar að því er kallað
skiptir engu máli. Það er ekki tfi um-
ræðu hér enda frekar deUa um smekk
og tilfinningar en raunveruleika.
I fljótu bragði kæmi íslendingum
best í dag ef Seðlabanki Islands gæti
yfirdregið viðskiptareikning hjá
Seðlabanka Evrópu um svona aUt að
100 mUljarða íslenskra króna á lág-
um grunnvöxtum evrunnar enda
væri lánið í evrum. Þetta myndi
duga og vera notað tU að gera gengi
okkar krónu stöðugra en þó frjálst á
markaði. Með því að Seðlabanki okk-
ar seldi evrur af þessu láni fyrst um
sinn og svo áfram ef nauðsyn bæri
til mætti gera gengi krónunnar okk-
ar stööugra. Hún myndi í byrjun lík-
lega hækka í verði um 5-10%.
Vextir myndu lækka - gengi
krónunnar hækka
Einnig geta þessir ofurháu vextir
hér á landi lækkaö verulega þegar
stórar sveiflur á gengi okkar krónu
hætta. Um leiö og við höfum hæfi-
lega stóran gjaldeyrisvarasjóð í evr-
um hjá Seðlabanka Evrópu þá styrk-
ist krónan. Við getum notað áfram
okkar eigin krónu og haft hana samt
á frjálsum gjaldeyrismarkaði um
alla framtíð.
Við höfum styrk af evrunni og not-
um hana til að hækka okkar krónu
og lækka hér vexti. Það myndi bæta
fiárhag íslands verulega.
Lúðvík Gizurarson
EES og ísland tengt EMU
Umræða um okkur og evruna
ásamt EES og ESB er nánast
komin út í hreinan hrærigraut
hér á landi þessa dagana. Erfitt
er að skilja umræöuna eða kom-
ast að neinni sameiginlegri nið-
urstöðu. Samt nokkur orð til
skýringar á stöðu Myntbanda-
lagsins eða EMU.
Með EES-samningi okkar viö
ESB fengum við ákveðna auka-
aðild að ESB eða Evrópusam-
bandinu. Nú í dag stöndum viö
frammi fyrir nýjum hlut eða
Myntbandalaginu EMU sem er
hluti af nýju stjórnkerfi ESB eða
Evrópusambandsins. Evran er
staðreynd í dag. Myntbandalag-
ið EMU mun gefa út nýja evru-
bankaseðla 1. janúar 2002 og
rúmlega 10 ríki í Evrópu munu
taka upp evruna um leið sem
sameiginlegan gjaldmiðil. Það er
breyting sem menn geta varla
„í fljótu bragði kœmi íslendingum best í dag ef Seðlabanki
íslands gœti yfirdregið viðskiptareikning hjá Seðlabanka
Evrópu um svona allt að 100 milljarða íslenskra króna á
lágum grunnvöxtum evrunnar enda vœri lánið í evrum. “

f