Dagblaðið Vísir - DV - 03.10.2002, Page 15

15
FIMMTUDAGUR 3. OKTÓBER 2002
DV
í anda tónlistarinnar
DV-MYND HARI
Elín Ósk Óskarsdóttlr sópran
Rödd hennar var svo tær og hljómfögur aö það var eins og hún væri meö innbyggðan
bergmálsmekanisma í barkanum.
Elín Ósk Óskarsdóttir sópran hefur ekki verið
mjög áberandi í íslensku tónlistarlífi hin síðari ár.
Persónulega hef ég ekki heyrt í henni siðan hún
stal senunni frá Kristjáni Jóhannssyni í Þjóðleik-
húsinu í Valdi örlaganna eftir Verdi fyrir allmörg-
um árum. Er því fagnaðareftii að hún skuli vera í
aðalhlutverki í Macbeth eftir Verdi í næstu upp-
færslu íslensku óperunnar í vetur. Óperuunnend-
ur veröa örugglega ekki fyrir vonbrigðum ef
marka má frammistöðu hennar á tónleikum með
Richard Simm, píanóleikara í Salnum í Kópavogi,
á þriðjudagskvöldið.
Tónleikamir hófust á tónsmíðum eftir Pál ísólfs-
son, söngvum úr Ljóðaljóðunum. Þar er tónmálið
blátt áfram og innilegt en um leið skynjar maður
einhvers konar tímaleysi sem erfitt er að skil-
greina. Laglínumar em grípandi og þar fyrir utan
beitir Páll alls konar stílbrögðum til að fylgja inn-
taki textans, án þess að ofgera eins og oft vill verða
þegar menn semja við efiii úr Biblíunni. Útkoman
er hrífandi og hljóta þetta að teljast með bestu
verkum Páls. Túlkun Elínar var fyllilega í anda
tónlistarinnar, stórbrotin og tignarleg, kraftmikil
þegar við átti en annars innhverf og dreymandi og
var þetta mergjuð byijun á tónleikunum.
Næst á dagskrá voru tvö verk eftir Jón Ásgeirs-
son, Spilafiflið og „Ég fmn þina náveru" - sena og
aría Steinunnar úr óperunni Galdra-Lofti. Hér not-
aði söngkonan allt sviðið með dramatískum tilþrif-
mn og var söngur hennar ákaflega áhrifarikur.
Sérstaklega dáðist maður að atriðinu úr Galdra-
Lofti þar sem löng stígandi er í magnaðri tónlist-
inni og komst hún vel til skila í tilfmningaþrung-
inni túlkun Elínar.
Eftir hlé söng Elín nokkrar frægar aríur eftir
Puccini og þar fyrst opinberaði hún til fulls hvers
hún er megnug. Verður að segjast eins og er að
frammistaða hennar var fádæma glæsileg. Rödd
hennar var svo tær og hljómfógur að þaö var eins
og hún væri með innbyggðan bergmálsmekanisma
i barkanum, hvemig sem hún fór nú að því. Ekki
varð maður var við nein tæknileg vandamál, tón-
listin fékk að njóta sín án nokkurrar fyrirstöðu og
var hún svo unaðslega fögur að maður komst við.
Tónlist
Píanóleikur Richards var traustur og vandaður,
hann bókstaflega sameinaðist söngröddinni, hamp-
aði henni, rammaði hana inn - ef svo má að orði
komast. Hann hefði þó átt að kyssa Elínu eins og
hún bauð honum eftir að hún hafði brugðið sér í
hlutverk daðursdrósarinnar Músettu úr La
Bohéme; það hefði fullkomnað atriðiö.
Hver aría var kynnt af Bryndísi Jónsdóttur, og
gerði hún það skilmerkilega, á hæfilega dramatísk-
an máta án þess að vera tilgerðarleg. Er því ekki
annaö hægt að segja en að þetta hafi verið frábær-
ir tónleikar og eiga þeir án efa eftir að lifa í minn-
ingunni um ókomna tíð. Jónas Sen
Bókmenntir
Sigrún fer til Samiraka
Ferðin til Samiraka
hlaut íslensku bama-
bókaverðlaunin 2002 í
vikunni sem leið og er
þetta frumraun höfundar,
Hörpu Jónsdóttur. Hér
segir frá Sigrúnu sem á
heima á ísafirði ásamt
mömmu sinni og pabba.
Foreldramir kynntust á
sínum tima á sérkenni-
legan hátt því pabbi Sig-
rúnar fann mömmu henn-
ar niðri í fjöru, meðvitundar- og minnislausa.
Mamma Sigrúnar hefúr aldrei fengið minnið aft-
ur og er kölluð „huldukonan" af fjölmiðlum.
Einn góðan veðurdag hverfur Sigrún inn í ann-
an heim, Samfraka, þar sem hún fær að vita hver
mamma hennar er í raun og veru. Þar kynnist hún
Arasi, samíröskum jafnaldra sínum, og fær það
verkefni að hjálpa íbúum þessa nýja heims að berj-
ast gegn svokölluðum Brautryðjendum sem vilja
innlima alla íbúa Samiraka í samtök sín, en þar
gerir fólk ekkert annað en að strita. Það dularfulla
er að þeir sem á annað borð hafa gengið í samtök-
in virðast um leið missa sixm frjálsa vilja og Sig-
rún þarf að leysa gátuna á bak við það.
Ferðin til
Samiraka er ein
margra ævintýra-
bóka sem fást við
aðra heima þar
sem góð og 01 öfl
takast á. Þetta
sagnamynstur er
til að mynda
þekkt úr sögum
Philips Pull-
manns sem notið
hafa mikilla vin-
sælda. Óhjá-
kvæmilegt er að
bera bókina sam-
an við þær bækur
en sá samanburð-
ur getur ekki orð-
ið hagstæður þar
sem hér er um
mun tilþrifam-
inna verk að
ræða.
Heimsmynd sögunnar minnir um margt á vís-
indaskáldsögu en þó er ýmsum spurningum
ósvarað eins og hvað valdi hellaveikinni hræði-
legu, hver sé raunverulegur tilgangur Brautryðj-
endanna og af hverju Aras lifði af hinn almenna
bamadauða í Samiraka og er ólíkur öðrum. Les-
endur hafa því miður ekki miklar forsendur til að
velta þessu fyrir sér og setja fram eigin tilgátur
fram að næstu bók, en gera má ráð fyrir að mál-
in skýrist frekar í boðuðu framhaldi.
Sigrún sjálf er geðþekk en dæmigerð ævintýra-
hetja, ósköp venjuleg stúlka við upphaf sögu en
reynist vera hugrökk og þrautseig. Aras er litlaus
félagi en ýmsar skemmtilegar aukapersónur
koma við sögu. Sérstaklega má nefna bláu gufuna
Medelu og Baret lækni sem sést yfir aðalatriðin
þegar hann heldur að hann hafi gert merka upp-
götvun. Þá er margt í umhverfmu forvitnilegt, tft
dæmis sefið eitraða og hinar grimmu vatnadísir.
Ferðin til Samiraka er lipur og auðlesin saga.
Hún er nokkuð gott íslenskt framlag í þann
straum nútímaævintýra sem nú rennur yfir
heimsbyggðina þó að hún sé ekki jafn ígrunduð
og þær bestu i þeim flokki. Sem frumraun er
þetta ágætlega heppnuð saga og vonandi að við
fáum að heyra meira frá Samiraka í framtíðinni.
Katrín Jakobsdóttir
Harpa Jónsdóttir: Feröin til Samiraka. Vaka-Helgafell
2002.
Harpa Jónsdóttir
Saga hennar er framlag í
straum nútímaævintýra.
Kyngervi, ofbeldi og konur í listum
- ráðstefna um kvenna- og kynjarannsóknir hefst á morgun í aðalbyggingu Háskóla Islands
Á morgun og laugardag stendur Rann-
sóknastofa í kvennafrœðum fyrir fjöl-
breyttri og athyglisveröri rúöstefnu um
kvenna- og kynjarannsóknir. Alls taka um
60 frœöimenn þátt í 12 málstofum þar sem
rætt veröur um kvikmyndir og kyngervi,
ofbeldi, kvenfrelsishugmyndir 19. aldar,
líkamann, lífsýni, konur í listum, ævisög-
ur, heilsu kvenna, vinnu og velferöarkerf-
iö, svo fátt eitt sé nefnt. Sýnir ráöstefnan vel
gróskuna í þessum nýju frœöum.
Ráðstefnan verður sett í hátiðasal Háskóla
íslands kl. 14 á morgun og fyrsti fyrirlesari er
dr. Rosi Braidotti, víðkunnur heimspekingur
og prófessor við Utrecht-háskóla í Hollandi.
Hún fjallar um kvenna- og kynjafræði og verð-
ur fyrirlesturinn á ensku. Að honum loknum
verða pallborðsumræður og þátttakendur með
dr. Braidotti verða Ingólfur Á. Jóhannesson,
Sigríður Þorgeirsdóttir og Þorgerður Einars-
dóttir.
Hallgerður hló
Málstofur verða haldnar í
Odda og verða þær þrjár
fyrstu kl. 16.30 á morgun. í
stofu 101 verður málstofa
um kvikmyndir og kyngervi
og fyrsta erindið þar flytur
dr. Anneke Smelik kvik-
myndafræðingur sem er
heiðursgestur ráðstefnunnar
ásamt dr. Braidotti. Auk
hennar tala Geir Svansson
og Úlfhildur Dagsdóttir. Aðr-
ar málstofur á morgun eru
um rými, vald og andóf
(stofa 201) og ungt fólk, kyn
og ofbeldi (stofa 202).
Að morgni laugardags
hefst dagskrá kl. 9 meö mál-
stofum um ofbeldi, þjáningu
og frelsun í femínískri guð-
fræði (stofa 202), rómanskar
bókmenntir (stofa 201) og
Helga Kress prófessor
Erindi hennar um hlátur Hall-
geröar er lokaatriöi ráöstefnu
um kvenna- og kynjarannsóknir.
velferðarkerfíð (stofa 101). Kl. 10.45
hefjast málstofur um konur í listum
(stofa 101), hugveru, aðferð og kyn
(stofa 201) og konur, vinnu og
heilsu (stofa 202).
Eftir matarhlé hefjast málstofur
kl. 13.15 um nám, námsval,
kennslukonur og femínisma (stofa
202), orðræður um líkamann (stofa
101) og (kven)frelsishugmyndir
(stofa 201).
Öllum málstofum verður lokið kl.
15.15 og eftir stutt kaffihlé flytur
Helga Kress prófessor erindið
„Hláttn- Hallgerðar“ í stofu 101.
Þetta er í þriðja sinn sem haldin
er ráðstefna um kvenna- og kynja-
fræði við Háskóla íslands og að
vanda er aðgangur ókeypis og öll-
um heimill. Dagskrá ráðsteftiunnar
og útdrættir erinda eru á heima-
síðu Rannsóknastofu í kvennafræð-
um www.hi.is/stofh/fem.
Menning
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir silja@dv.is
Muna Jazzhátíð
Jazzhátíð Reykjavíkur heldur áfram meö
tvennum tónleikum í kvöld á Kaffl Reykja-
vík, Tríó B3 kl. 20.30 og Kvintett Sunnu
Gunnlaugs kl. 22.
Annað kvöld, kl. 21, verður^
Tríó Flís á sama stað með,
Liudas Mockunas á sax,,
Davíð Þór Jónsson á pí-/
anó, Valdimar Kolbeinf
Sigurjónsson á bassa ogt
Helga Svavar Helgason á’
trommur. Kl. 23 stígur svo’
Septett Jóels Pálssonar á svið með Greg
Hopkins, Sigurði Flosasyni, Eyþóri Gunn-
arssyni, Valdimar Kolbeini, Einari Val
Scheving og Helga Svávari.
Á laugardaginn, kl. 18, nær hátíðin viss-
um hátindi með tónleikum Tiny Bell-tríós-
ins i Loftkastalanum og síðan verður
djammað til sunnudagsmorguns á Kafli
Reykjavík.
Forsala á Iceland
Airwaves
Dagana 16. til 20. október nk. verður
Airwaves-hátíðin haldin í fjórða sinn í miö-
borg Reykjavíkur og Laugardalshöflinni.
Þar verður fleyttur rjóminn ofan af því sem
er að gerast í tónlist hér heima og boðið
upp á úrval af erlendum tónlistarmönnum.
Á meðal gesta verða um 600 manns úr tón-
listarheiminum, þar á meðal fulltrúar allra
stærstu plötufyrirtækja heims og nálægt
300 fulltrúar fjölmiðla frá 15 löndum. Helstu
tónleikastaðir í miðbænum eru Nasa,
Gaukur á Stöng og Iðnó.
Hátíðin nær hápunkti með stórtónleik-
um i Laugardagshöll 19. október. Þar koma
fram íslenska sýru-lounge-grúppan Apparat
Organ Quartet, bandaríska hiphopsveitin
Blackalicious, sænsku rokkararnir í The
Hives og Gus Gus, nýkomin úr tónleika-
ferðalagi um Bandaríkin. Breski kraftstuð-
DJ-inn og fyrrverandi bassaleikari The
House Martins Fatboy Slim lokar kvöldinu.
Upplýsingar um flytjendur á hátíðinni
má finna á http://www.destiny.is/press.
Forsala hefst á laugardaginn í verslunum
Tals og er fólk hvatt til að tryggja sér miða
í tíma.
Jaromír Klepác
í Salnum
Tékkneski píanóleikarinn Jaromír
Klepác heldur einleikstónleika í Salnum á
sunnudagskvöldið kl. 20. Á efnisskrá eru
Ballaða í g moll eftir Chopin, By the Seas-
hore eftir Smetana, Sónata l.X.1905 eftir
Janácek, Sónata i a moll eftir Mozart og
Myndir á sýningu eftir Musorgsky.
Jaromír Klepác er meðal þekktustu pí-
anóleikara Tékklands og er fagnaðarefni aö
fá hann í heimsókn. Hann vakti fyrst at-
hygli þegar harrn vann til verðlauna í Chop-
in-keppni ungra píanista í Mariánske
Lázné (Marienbad) og síðan hefur 'hann
hlotið viðurkenningar víða, m.a. 3. verð-
laun í ARD-alþjóðakeppninni i Múnchen og
önnur verðlaun í Prix Martinu-keppninni í
París. Hann hefur leikið inn á fjölda geisla-
diska, bæði sem einleikari og með öðrum.
Sem einleikari og kammermúsíkant hefur
hann leikið í virtustu tónleikasölum Evr-
ópu, Ameríku, Asíu og Afríku.
Þrautabók Gralla
Gorms
Bergljót Amalds
hefur gefið út Þrauta-
bók Gralla Gorms til
að styðja við börn
sem eru að læra að
lesa, skrifa og reikna.
í bókinni eru ýmis
létt dæmi og orðaleik-
ir sem auðvelda böm-
um námið.
Bergljót byggir bók sína á ýmsum erlend-
um þrauta- og verkefnabókum en slíkar
bækur hafa nýst bömum vel gegnum tíð-
ina. Daniel Savagieau teiknar myndir í
bókina sem má lita. Virago gefur út.