Dagblaðið Vísir - DV - 20.11.2003, Blaðsíða 2

2 FIMMTUDAGUR 20. NÓVEMBER 2003
Fréttir DV
Útgáfufélag:
Frétt ehf.
Útgefandi:
Gunnar Smári Egilsson, ábm.
Rítstjóran
lllugi Jökulsson
MikaelTorfason
Fréttastjórar
Kristinn Hrafnsson
Kristján Guy Burgess
DV: Skaftahlíð 24, Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjóm:
550 5020 - Aðrar deildir. 550 5749
Rltstjóm: ritstjorn@dv.is - Auglýslng-
an auglysingar@dv.is. - Drelfing:
dreifing@dv.is
Setning og umbrot Frétt ehf.
Prentvinnsla: ísafoldarprentsmiðja
DV áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagna-
bönkum án endurgjalds.
Dýr pappír
Áramann Reynisson, at-
hafnamaður og rithöf-
undur, segist
nota dýrasta
pappír sem völ er
á í nýjustu bók
súia sem heitir
Vinjettur 3.
PappMnn er
helmingi dýrari
en gerist og gengur og á
að duga í þúsund ár á
meðan annar og venju-
legri pappír verður að
duífti á 30 árum. Vinjett-
ur Ármanns eru ekki fá-
anlegar í bókaverslunum
hér á landi heldur selur
hann þær eingöngu á
heimasíðu sinni og svo í
Scandinavian House á
Park Avenue í New York.
Ríkisrekið vændi
Yinsælt er að leysa vanda með því að banna
hann. Sérstaklega þykir brýnt að ráðast
gegn dauðasyndum á borð við græðgi,
fíkn og losta, sem koma í veg fyrir frelsun mann-
kyns frá hinu illa. Sett eru flókin lög sem segja í
stórum dráttum ekki annað en þetta: Losti er
bannaður að viðlagðri aðför að lögum.
Vændi er elzta atvinnugrein í heimi, næst á
undan fréttaflutningi. Það veitir því svo sem
engan rétt í siðvæddu nútímaþjóðfélagi, en ætú
þó að vara okkur við einni dauðasyndinni enn,
hrokanum. Það felst neftúlega hroki í að telja sig
geta afnumið elztu atvinnugreinina með
stimpluðu skjali án þess að spyrja þá, sem selja
þjónustuna og kaupa hana.
Hvort sem við lítum í kringum okkur eða í eig-
in barm, getum við auðveldlega séð, að ekki er
góð reynsla af banni dauðasynda. Hér á landi
ríkú um skeið áfengisbann, sem fólst í að ekki
mátú brugga, selja eða kaupa áfengi að við-
lagðri aðför að lögum. Bannið virkaði ekki, því
að menn fundu ýmsar undankomuleiðir fram-
hjá árvökulum augum réttvísinnar.
Efúr bitra reynslu komust banmíki Norður-
landa að þeirri niðurstöðu að betra væri að rík-
isreka dauðasyndina en fela hana í neðanjarð-
arhagkerfinu. Þannig gæú ríkið fylgst með við-
gangi syndarinnar, gætt þjóðfélagslegra sjónar-
miða og spornað gegn verstu afleiðingunum.
Mestu máli skipú þó, að undirheimum var ekki
geflnn kostur á að grafa undan þjóðskipulaginu
á þessu sviði.
Látum vera, þótt ríkisvaldið hafi ekki enn átt-
að sig á, að skynsamlegra er að ríkisreka fíkni-
efhasölu, heldur en að leyfa undirheimakóng-
um að grafa undan þjóðskipulaginu í skjóli
sjálftekins einkaréttar á dreifingu og sölu fíkni-
efíia. Látum vera, þótt ríkisvaldið muni enn síð-
ur átta sig á, að bezta leiðin til að stýra vændi frá
þjóðfélagslegum sjónarmiðum er að ríkisreka
það og gera melludólga atvinnulausa.
Að minnsta kosú er hægt að æúast til þess af
reyndu stjómmálafólki, að það átú sig á, að ald-
ur og vinsældir vændis stafa af einhverjum for-
sendum. Vændi er ekki forsenda, heldur afleið-
ing af einhverju öðru, sem greinilega á sér djúp-
ar rætur hjá mannkyni. Án efa eru þar framar-
lega í flokki gamalkunnar dauðasyndir á borð
við græðgi, fíkn og losta.
Kaþólsku ríkin hafa fyrir löngu gefizt upp á að
vísa vændi til hins vonda. Þar er vændi yfirleitt
þolað með margvíslegum reglum, sem miða að
almennri heilsugæzlu og bættri stöðu seljenda
þjónustunnar. I Þýzkalandi hafa ýmis bæjarfé-
lög frumkvæði að rekstri fjölbýlishúsa, þar sem
þessi dauðasynd er stunduð án aðkomu mellu-
dólga, sem annars mundu hirða arðinn.
Islenzkt stjómmálafólk gerir sér ótrúlega
háar hugmyndir um boð og bönn. Öll helztu
merkikerú þjóðarinnar ákváðu fyrir hálfum
áratug að afhema fíkniefnaneyzlu í landinu á
fáum árum. Sá tími er liðinn og fíkniefnin
blómstra sem aldrei fyrr.
Hroki er ekki gott veganesú í stjómmálum.
Hann blindar ráðamenn svo mjög, að þeir skilja
ekki með neinu móú, að allar aðgerðir hafa
ófyrirséðar hiiðarverkanir, sem oft á úðum em
verri viðureignar en upphaflegi vandinn. Sér-
staklega gfldir þeúa um tflskipanir gegn afleið-
ingum dauðasyndanna sjö.
Jónas Kristjánsson
Kjarnakonur
Athafnakonur streyma
til Akureyrar um
helgina á ráð-
stefnu sem ber
nafn þeirra. Val-
gerður Sverris-
dóttir iðnaðar-
ráðherra setur
ráðstefnuna en
samhliða henni
verður sett upp sýning á
verkum kvenna í Ketils-
húsinu í Listagilinu. Yfir-
skrift ráðstefnunnar er:
Konur sem frumkvöðlar
- möguleikar þeirra og
hindranir.
Morgunblaðið sagði í gær frá
skýrslu sem unnin hafði verið fyrir
umboðsmann barna um friðhelgi
einkalífs liúu krílanna. í frétt blaðs-
ins sagði meðal annars: „Persónu-
leg gögn barns, svo sem bréf, dag-
bækur og minnisblöð, njóta vernd-
ar stjórnarskrárinnar og Barnasátt-
Fyrst og fremst
mála Sameinuðu þjóðanna. Er það
meginregla að foreldrar hafa ekki
leyfi til að opna persónuleg bréf
barns síns eða úl að lesa persónuleg
gögn. Barn á því rétt á friðhelgi á
heimili sínu og það á ekki að þurfa
að sæta því að gengið sé um per-
sónulega muni þess án leyfis."
Nýr stjórnandi
Lúðrasveit Hafnarfjaðar
hefur fengið nýjan
stjómanda. Sá heitir
Þorleikur Jó-
hannesson og
mundar hann
tónsprotann í
fyrsta sinn með
lúðrasveitinni á
tónleikum sem
haldnir verða í
Víðistaðakirkju
síðdegis á laugardaginn.
Þar tekur sveiún meðal
annars lagið Soul Bossa-
nova sem margir þekkja
úr kvikmyndum Áusúns
Powers. Aðgangseyrir:
500 krónur.
Danska í Svíþjóð
Dönskunemar í Mennta-
skólanum á Isafirði fóm
fyrir skemmstu í kynnis-
ferð til Svfþjóðar. Heim-
sóttu fsfirðingamir skóla
í Klippan í Svlþjóð og
þótú mikið til aðstöðu
nemenda þar koma. Um
var að ræða verknáms-
nemendur sem vanir em
þrengri og ófullkomnari
námsaðstöðu en sjálf-
sagt þykir í Svíþjóð í
verkmenntafögum. Þótti
dönskukennumm á ísa-
firði sem ferðin hefði
haft hvetjandi áhrif á
dönskunám nemend-
anna þó farið hafi verið
til Svíþjóðar.
c
rtJ
-Q
3
JO
3
Óhœtt er aö segja að þetta þykir
okkurgeta breyttýmsu ísamskiptum
okkar við börnin okkar. Það hefur
hingað til verið eðlilegur hlutur að
foreldrar hafi leyfi til að skipta sér af
börnum sínum, þangað til þau nd
sjdlfrœðisaldri, og þar d meðal hafa
foreldrar ekki vílað fyrir sér að hnýs-
ast í persónuleg gögn barnanna, ef
þeim hefur þótt svo henta. En nú md
vœnta þess að krnkkar sem vart
standa fram úr hnefa veifi framan í
afskiptasama foreldra skýrslunni til
umboðsmanns efþeim þykir foreldr-
arnir farnir að ganga þeim ofnærri.
Þessi skýrsla er reyndar merkileg,
ekki síst í Ijósi þess að foreldrar hafa
verið dkaft hvattir til þess að undan-
fórnu að fylgjast grannt með tölvu-
notkun barna sinna - fyrst ogfremst
í því skyni að þau lendi ekki í klón-
um d barnaníðingum ogöðrum mis-
yndismönnum. Þeir leggja gjarnan
snörur sínar fyrir börnin d spjallrós-
um þar sem sextugir saurlífsseggir
eiga víst til að þykjast vera tólf dra
stúlkur í leit að sdlufélögum.
Erfitt er að ímynda sér annað en
að dkvœðin í skýrslunni til umboðs-
manns hljóti líka að eiga við um
tölvusamskipti barnanna við vini
sína og kunningja og þar með vœri
foreldrum gert nær ókleift aðfara að
tilmælunum um að hafa eftirlit með
tölvunotkuninni.
Þetta gæti orðið erfitt mdl d ýms-
um heimilum d næstunni. Foreldrar
koma vaðandi inn í barnaherbergin,
þar sem krakkarnir sitja glaseygðir
eftir langvarandi tölvunotkun, og
pabbi og mamma krefjast þess aðfd
að sjd hvað börnin eru að gera -
hvort þau haflfarið inn d óæskilegar
spjallrdsir, dlpast inn d kldmsíður
eða við vitum ekki hvað.
En í stað þess að börnin annað-
hvort lyppist niður og hlýði, eða þd
standi upp og öskri eins og við þykj-
umst hafa heimildir fyrir að gerist d
stöku bæ efforeldrar gera sig líklega
til að skipta sér of mikið af sýslu
barnanna með tölvurnar sínar, þd
standa börnin rólega upp, teygja sig í
skjalatöskuna, draga upp allþykka
skýrslu merkta umboðsmanni Al-
þingis og biðja svo foreldrana að
hafa samband við lögfrœðing sinn ef
þeir hafi einhverjar frekari óskir
fram að færa.
í umræðum á Alþingi um daginn
vakti Ásgeir Friðgeirsson athygli á
því að samkvæmt alþjóðlegri
skýrslu væm íslendingar aftarlega
á merinni hvað snerti nýsköpun í
atvinnuvegum. Þar væmm „við
skussarnir í hópi
þeirra þjóða sem
við viljum bera
okkur saman við.
Við emm toss-
arnir í bekk Norð-
urlanda og við
emm aftarlega á
merinni í
samanburði við
Vesturlönd," sagði Ásgeir. Kenndi
hann stjómvöldum um slaka
frammistöðu íslendinga.
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðar-
rdðherra bar í bætifldka fýrir stefnu
stjórnvalda í þessum mdlum en við-
urkenndi að nýsköpun væri veikasti
þdtturinn í samkeppnishæfni íslands
gagnvart öðrum löndum. Aftur d móti
steig líka í pontu Sigurður Kdri Krist-
jdnsson, þingmaður Sjdlfstæðis-
flokksins, sem þvertók fyrirað nokkuð
vœri athugavert við stöðu mdla hér d
landi. Kvað hann íslendinga ífremstu
röð varðandi ný-
sköpun í veröld-
inni og að sjdlf-
sögðu hefði það
gerst fyrir tilstilli
ríkisstjóma „undir
forystu Davíðs
Oddssonar".
Okkur þykir
trú sjdlfstœðismanna d leiðtoga sinn
hjartnæm. Það er alveg sama hvaða
tölum er veifað flraman í þd suma,
ekkert getur hugsanlega verið at-
hugavert í landinu „undir forystu
Davíðs Oddssonar". Þetta er reyndar
orðin hdlfgerð mantra hjd þeim
þingmönnum sem vilja vera í ndð-
inni hjd leiðtoga sínum. Við leggjum
til að þeir stytti sér eftirleiðis leið þeg-
ar þeir eru að halda ræðu. Rétt eins
og íAmeríku segja menn stundum S-
O-B í staðinn fyrir „son ofa bitch “ til
að stytta mdl sitt, þd gætu nefndir
sjdlfstæðismenn sagt einfaldlega
„Ufdo“ við öll tækifæri....