Dagblaðið - 27.09.1976, Blaðsíða 10

10
IJACBLAÐIÐ. MANUDACUR 27. SEPTEMBKR 1976.
mmi/uia
frjálst. nháð dagblað
Útj'efandi Daubladið hf.
Framkva:mdastjóri: Sveinn R. Kyjólfsson. Ritst ióri: Jónas Kristjánsson.
Fréttast iori: Jón Biruir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Heluason. Aóstoðarfrétta-
stjórr Atli Steinarsson. íþróttir: Hallur Simonarson. Hönnun: Jóhannes Revkdal. Handrit
Así»rímur Pálsson.
Blaöamenn Anna Bjarnason. As»eir Tómasson. Berulind Asgeirsdóttir. Bragi Sigurðsson.
Frna V. Ineólfsdóttir. (lissur Siuurðsson. Hallur Hallsson. Helgi Pétursson. Jóhanná Birgis-
dottir. Katrín Pálsdóttir. Kristín Lýðsdóttir. Ólafur Jónsson. Ómar Valdimarsson. Ljósm.vndir:
Arni I’áll jonannsson. Bjarnleifur Bjarnleifsson. Sveinn Þormóðsson.
(Ijaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Dreifinííarstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Askriftarn.jald 1000 kr. á mánuði innanlands. 1 lausasölu 50 kr. eintakið.
Ritstjórn Siðumúla 12. siini SJJ22. auulýsingar. áskriftirog afgreiðsla Þverholti 2. sími 27022.
Setniny un umhrot: Dayblaðið hf. oa Steindórsprent hf.. Ármúla 5.
Mynda-o« plötuaerð: Hilmirhf.. Síðumúlá 12. Prentun: Árvakur hf.. Skeifunni 19.
Geðþóttaráðuneytið
Bragi Jósepssoner hámenntaður
maóur, doktor í uppeldisfræðum.
Hann hefur góða starfsreynslu,
bæói hér á landi og í Banda-
ríkjunum, þar sem hann starfaði
um tíma. Og samkvæmt skriflegri
yfirlýsingu samstarfsmanna hans
í menntamálaráðuneytinu er
hann þar að auki hinn þægilegasti
í umgengni á vinnustað.
Ekkert mælir þess vegnagegn'því að íslenzka
skólakerfiö fái notið starfskrafta Braga. Við
höfum ekki allt of mikið af slíkum mönnum. En
í augum Vilhjálms Hjálmarssonar menntamála-
ráöherra og Birgis Thorlaciusar ráðu-
neytisstjóra eru sjálfstæðar skoðanir Braga
það sem mikilvægast er að halda frá skóla-
kerfinu.
Bragi var að geðþótta ráðuneytisstjórans
rekinn úr starfi við menntamálaráðuneytið.
Bragi höfðaði fyrir vikið mál gegn
ráðuneytinu, sem það tapaði síðan með
miklum tilkostnaði. Sú aðgerð ein hefði átt að
leiða til afsagnar þess, sem ábyrgur var fyrir
brottrekstri Braga.
Eftir brottreksturinn sótti Bragi um tólf
stöður í fræðslukerfinu, en var alls staðar
hafnað. Vilhjálmur Hjálmarsson heldur því
fram í Tímanum, að „engum heilvita manni
detti í hug, að embættismaður í Reykjavík
stjórni gerðum skólanefndarmanna úti um allt
land“. Það sé sem sagt ekki Vilhjálmi og Birgi
að kenna, að Braga var hafnað.
Skólanefndir og fræðsluráð um allt land eiga
allt sitt undir menntamálaráðuneytinu, einkum
ráðuneytisstjóranum. Líti hann með velvilja á
eitthvað mál, er því borgið. En vei þeim sjónar-
miðum, sem hann er á móti.
Sem dæmi má taka fræðsluráð Reykjanes-
umdæmis. í því voru margir þeirrar skoðunar,
aö Bragi væri hæfastur til að verða fræðslu-
stjóri þar í umdæmi, en hins vegar gæti það
skaöað samstarf umdæmisins við ráðuneytið, ef
Bragi yrði fyrir valinu.
Hið sama virðist vera uppi á teningnum hjá
skólastjóra fjölbrautaskólans í Breiðholti og
fræðslustjöranum í Reykjavík, þegar þeir taka
annan mann fram yfir Braga sem aðstoðar-
skólastjóra skólans. Þeir eru í rauninni engir
umsagnaraðilar, enda starfsmenn, sem heyra
undir sjálft menntamálaráðuneytið.
Hinn rétti umsagnaraðili um, hvern ráöa
skuli, er hins vegar fræðlusráð Reykjavíkur,
sem nær einróma hafði kjark til að mæla með
Braga Jósepssyni. Þessa umsögn hunzaði
menntamálaráðherra.Heift þeirra félaga út af
töpuðum málarekstri virðist því ekki eiga sér
nein takmörk.
Staðreyndin er sú, að Birgir Thorlacius er
einræðisherra íslenzkra fræðslumála
og hyggst vera þaó áfram. Þeim mun
meiri einræöisherrar sem menn eru, þeim mun
meiri kröfur veröur að gera til þess, að þeir
standi og falli með gerðum sínum.
Þess v^gna krafðist Dagblaðið um daginn
ekki aðeins þess, að Vilhjálmur Hjálmarsson
menntamálaráóherra viki úr starfi vegna þessa
andstyggilega máis, heldur að Birgir
Thorlacius geröi það einnig. Dagblaóið vill
endurtaka, aó menntamálaráðuneytiö getur
ekki verið neitt einkafyrirtæki hatursfullra
manna, sem sóa fjármunum og starfskröftum
að eigin geðþótta.
Er f ramtíð Ródeski
f riðsamlega tryggð?
Ian Smith, forsætisráöhera
Ródesíu, sem loks hefur látið
undan kröfum unt að
meirihlutastjórn blökkumanna
taki við í landinu, hefur í þess-
ari viku viðræður um hvernig
eigi að fá fulltrúum sex milljón
blakkra íbúa landsins völdin í
hendur.
Heimiidarmenn innan
ródesísku stjórnarinnar í Salis-
bury skýrðu frá því um
helgina að Smith myndi
einbeita sér að þvi að hrinda í
framkvæmd þeirri áætlun sent
Kissinger lagði fyrir hann í
síðustu viku fyrir hönd Banda-
rikjanna og Bretlands, um að
innan tveggja ára, verði
blökkumannastjórn tekin við.
Þessir heimildarmenn sögðu
að Smith myndi eiga viðræður
við ónafngreinda blökku-
mannaleiðtoga um hvernig beri
að setja á laggirnar þjóðarráð
eða ríkisstjórn.
Hver á að stöðva
skœruhernaðinn?
t þessu ráði eiga að sitja jafn
ntargir hvítir og blakkir menn.
Ráðinu er ætlað að semja nýja
stjórnarskrá, skipa í bráða
birgoaríkisstjórn og undirbúa
almennar þingkosningar.
Tveim mikilvægum
spurningum hefur ekki verið
svarað: Hver úr hópi blökku-
mannaleiðtoganna mun eiga
sæti í þjóðarráðinu? Hver mun
fyrirskipa stöðvun skæru-
hernaðarins á hendur Ródesíu?
Bitur og djúpstæður
klofningur- er nú innan
Afríkanska þjóðarráðsins.
(ANC) og fylgir einn
hópurinn Joshua Nkomo,
annar Abel Muzorewa biskup,
og sá þriðji séra Ndabaningi
Sithole.
Auk þess hefur
skæruhernaðurinn að undan-
förnu aðallega verið rekinn
undir stjórn enn eins hópsins
undir forystu Roberts Mugabe
og notið leiðsagnar og
stuðnings stjórnvalda í Mózam-
bík, þaðan sem hernaðurinn er
rekinn. Stjórnir í Mózambík var
að engu spurð á meðan dr.
Kissinger var í Afríku í síðustu
viku og svaraði með því að gera
lítið úr friðarumleitunum hans.
Hlutverk „fram-
varðarsveitarinnar“
Dr., Kissinger hefur sagt að
f
Ylrœktarver eða
Fyrir nokkrum árum ræddi
Gunnar Bjarnason fyrrv.
hrossaræktarráðunautur um
nauðsyn þess að endur-
skipuleggja landbúnaðinn og
koma þar á svokallaðri
skynvæðingu. Vildi hann
aðeins hafa fá en stór bú
í landinu t.d. kúabú með um
500 kýr. Þannig mætti spara
mikinn vinnukraft og gera
framleiðsluna ódýrari.
Þessi kenning Gunnars olli
talsverðu fjaðrafoki um itíma,
en nú mun hún vera flestum
gleymd. Það merkilega hefur
hins vegar gerzt nú, að svipuð
hugmynd hefur komið fram
varðandi eina búgreinina, þ.e.
garðvrkjuna.
„Ylræktarver á fleiri en
einunt stað er hugsanlegur
möguleiki, ef vel tekst til með
það fyrsta, sem flest bendir til
að geti orðið“, segir Tírninn 16.
sept. sl. Ræddi Timinn við
Björn Sigurbjörnsson,
forstöðumann Rannsóknastofn-
unar landbúnaðarins, sem sagði
ma.:
„Ef ekki verða miklar
breytingar á þeim upplýsing-
um, er við þegar höfum, þá lízt
mér mjög vel á að koma á fót
einu 36.000 fermetra ylræktar-
veri til reynslu til að byrja
með. Ef allt gengur að óskum,
tel ég vel koma til greina að
setja upp fleiri slík ver, en Hol-
lendingarnir eru tilbúnir að
taka við framleiðslu tveggja og
koma henni á markað nú þegar.
Þeir hafa einnig látið í ljós þá
skoðun, að stækkunarmöguleik-
ar séu miklir og mætti tífalda
umfang ylræktarversins — eða
V
r
-veranna, þannig að áætlaðar
gjaldeyristekjur yrðu ekki
aðeins 200 milljónir á ári,
heldur tveir milljarðar.*'
Þarna er vissulega stórmál á
ferðinni, en þá rísa líka upp
ýmsar spurningar, sem þarf að
svara áður en lengra er haldið.
Hve mikið kemur ylræktar-
verið til með að greiða fyrir
heitt vatn eða rafmagn?
Tveir staðir eru einkum
nefndir í sambandi við yl-
ræktarverið, Hveragerði og
Re.vkjavík. Er þá rétt að minna
á svohljóðandi frétt, sent birtist
í Vísi 9. júlí 1975:
„Samanborið við hinn al-
menna hitaveitugreiðanda
borga gróðhúsin nú 75% lægra
gjald fyrir vatnið, eða um 10
krónur fyrir tonnið. Hinn al-
menni hitaveitunotandi greiðir
Hversdagsleikinn
— hjá þeim sem ekki fœddust fyrir þó nokkru
Ég og elsku kallinn minn
vöktuni meira og minna i nótt.
Af hverju? Jú, sonurinn var að
taka tennur og dóttirin vildi fá
pelann sinn miklu oftar heldur
en stendur í bókinni Um með-
ferð ungbarna.
Auðvitað ríkir jafnrétti á
heimilinu óg því tók rninn ekta-
maki að sjálfsögðu að sér annað
barnið á meðan eg sinnti hinu.
Klukkan rétt fvrir sjö er svo
fótaferðatími á heimilinu. Bónd-
inn hitaði kaffi, gleypti i sig
brauðsneið. tók með sér nestið
sitt og hentist út til þess að ná í
strætó. Eg tók til við að vekja
og klæða börnin. Tennurnar
voru hættar að angra soninn og
nú þurfti að vekja dótturina,
sem hafði loks hætt öllu
mjólkurþambi. Elzta dóttirin
átti að fara i skólann kl. átta, en
ég átti að vera komin í vinnu kl.
níu. Upphófst nú heldur betur
handagangúr i öskjunni. Eg
hljóp niður í vaskahús. en þar
hékk gallinn af fjiigurra ára
syninum.sem sofið hafði eins og
steinn um nóttina. Ilann var
hálfblautur, en bleiurnar krakk
anna voru þó þurrar. Síðan var
grautnum troðið ofan í rnann-
skapinn, svo við lá að öllum
svelgdist á.
Loks komst ég út úr dyrun-
um. Það yngsta var í vagni, það
næsta sitjandi ofan á og það
þriðja hélt í. Eg er svo heppin
að dagmamman, sem passar
fyrir okkur, á heima rétt hjá og
þangað fór ég í lemjandi jign-
ingunni. Ég talaði nokkur orð
við hana og síðan hófst kapp-
hlaupið við strætó.
Verð að fá mér
snarhrokkið permanent
Þegar ég loks kom í vinnuna
var vart á ntér þurr þráður og
ég sá að ég yrði að fá mér
smáhrókkið permanent. Þá
þyrfti ég að minnsta kosti ekki
að hafa áhyggjur af þeirri hlið
útlitsins — ekki var á bætandi.
Eg vinn- á skrifstofu (sent
betur fer) þvi að vinnutíminn
þar er aðeins til kl. fimm. Með
mer vinna tveir aðrir.
Forstjórinn, sem lengst af situr
í forstjóraherberginu, og ung
stelpa, sem svarar í símann. Ég
vinn að mestu við að vélrita alls
konar skjöl. Við höfum
auðvitað kaffitíma og þá kemur
forstjórinn stundum út úr
einkaherberginu, brosir breitt
og segir nokkur falleg orð við
okkur starfsstúlkurnar. Ekki
koma margir á skrifstofuna,
nema nokkrir sem eiga brýnt
erindi við forstjórann.
Auðvitað svörum við kurt-
eislega spurningum eins og
hvenær hann sé við, ef hann er
ekki til staðar.og hvort hann sé
frekar við á einum tíma en
öðrunt.
Veit allt um
skjöl forstjórans og
og símastúlkuna
Ég veit svo sem nærri allt unt
símastúlkuna. Hvort hún hafi
farið á ball í gær. hvort hún sé
skotin i Árna, Bjarna eða Pétri
og spurningum um hvern hún
ætli helzt að krækja sér i sem