Dagblaðið - 09.10.1976, Blaðsíða 2

DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 9. OKTÖBER 1976.
AD DRAGA LANDSLAGIÐ TIL
eða bara
það upp ó nýtt
)
Einhvern tíma áóur hef ég
minnst á þaö hvað menn fara
frjálslega meö örnefni og land-
fræðiheiti, og láta sér I raun-
inni fátt um það finnast, hvað
staðirnir í raun og veru heita.
Kannski er þetta af praktískum
ástæðum sums staðar, eins og
hjá þeim sem hafa búið á því
virðulega bæjarnafni Tittlinga-
staðir. Svo er sagt, að einn
þeirra að minnsta kosti hafi
ávallt kynnt sig frá Smáfugla-
stöðum.
Mér er líka sagt, að skammt
utan við Akureyri sé staður
sem lengi hét Tyllingur, og dró
nafn af því að honum var tyllt
utan í bratta hlíð. Auðvitað
gátu menn þar um slóðir ekki
kállað þennan stað annað en
Tittling, en svo sem kunnugt er
þykir það með spaugilegri
fuglaheitum og pempíur fara
hjá sér og mimtra þegar þær
heyra þessa sérkennilegu fugla
nefnda. Enda fór svo að einum
eiganda staðarins var nóg boðið
með viðtökur nafnsins hjá al-
menningi, svo hann nefndi
staðinn upp og kallaði Hlíðar-
enda. Um þær mundir var þar
rekin einhvers konar ræktunar-
stöð, þar sem margt kvenna
vann við gróðurrækt, ■ og var
ekið að og frá vinnu. Þá orti eitt
góðskáldið nyrðra, sem ég hef
nú gleymt hvert var, en þau eru
mörg sem vitað er og öll góð:
Akureyrar vífum vænum
verður margt að bitlingi,
er þeim ekur upp úr bænum
Ólafur á — Hlíðarenda.
Svona spaug með nöfn er
ljómandi gott og vel fallið til
þess að gera mönnum léttara í
geði og drepa tímann, en hitt er
aftur á móti gamanlaust, þegar
menn taka sig til og belgja út
brjóst sitt af viti og speki og
fara svo með ýmsa hluti vit-
laust. Svo fór spekingi þeim
sem nú á veturnóttum skrifar
um það vangaveltur f Tím-
ann, hvert maður ætli I
sumar. Um síðustu helgi lýsti
hann leiðinni úr Hvalfirði
suður Kjós og Kjalarnes um
Mosfellssveit til Reykjavíkur.
Hvorki var reyndar lýsingin
löng né ítarleg, en þó tókst
honum að fara með tvennt þar
vitlaust, sem ég veit um, hvað
þá þeir sem gjörkunnugir eru.
Ekki yrði ég hissa þótt þeir
hefðu fundið fleiri villur. Þessi
góði maður, sem reyndar — lík-
lega af tómri hógværð — lét
ekki nafns síns getið, talaði um
Móskarðsfjöll í Esju, raunar
bara í myndatexta. Ekki man ég
eftir að hafa um þau heyrt, en
Móskarðshnúkarnir blasa við,
mér heiman að frá mér, þegar á
annað borð sér til Esju. Hann
talar líka um heimili fyrir van-
gefna, sem komið hafi verið
upp í Hliðartúnshverfi í Mos-'
fellssveit. Kannski ætti maður
að líta sér nær, en hafandi
verið viðloða í Hlíðartúnshverfi
frá 1964 til þessa dags veit ég
ekki um neitt yfirlýst vangef-
innaheimili hér í hverfinu á
þeim tima. Aftur á móti er
Skálatún, hæli fyrir vangefna,
hér handan vegarins, og má
vera að höfundurinn hafi haft
það í huga, þótt nákvæmnin
næði ekki til enda. Hins vegar á
hann og eins aðstandendur
hjólaralls KFUMs um síðustu
helgi þakkir skilið fyrir að
Háaloftið

8
nefna Ulfarsfellið sfnu rétta
nafni í staðinn fyrir að kalla
það Hamrahlíð. Hitt er svo ann-
að mál aó ör- eða ár-nefnið
Korpa er ekki til, heldur hefur
árkrílið hlotið þau raunalegu
örlög að heita þremur nöfnum:
Korpúlfsstaðaá fyrir
Korpúlfsstaðalandi, Lambhagaá
fyrir Lambhagalandi og Ulfarsá
fyrir Úlfarsfellslandi, og er
kannski ekki mikið við því að
segja þótt nú á tímum hraða og'
æsingar þyki henta að draga
heiti hennar öll saman I eitt
stutt og fremur liðugt I munni.
Enda er það ekkert einsdæmi
að nöfn breytist þannig og af-
bakist. Hér f nágrenninu er lít-
ill lækur sem heitir að fornu
Grátorfslækur. Að ég best veit
heitir hann nú I daglegu tali
Grádogg. Norður I Þingeyjar-
sýslu er vatn sem heitir Kálf-
borgarárvatn. Kunnugir menn
norður þar segja mér að réttur
framburður á þvi heiti sé Kál-
bógrávatn. Né heldur er það
fátítt að örnefni týnist. Eða hve
margir vita hvert hið gamla
nafn er á þeim stað þar sem nú
standa Alfheimar annars vegar
en Skeiðarvogur hins vegar og
svæðið þar á milli? Þar hétu
Þjófaskörð og þótti ekki góður
staður að vera einn á ferli í
myrkri. Eða svo aftur sé vitnað
í Hlíðartún í Mosfellssveit —
hve margir ætli viti, að þar hét
Sauðholtsmýri, og að holtið upp
af heitir Sauðholt? Og þannig
mætti lengi telja.
Eitt hastarlegasta dæmið um
tildrátt í landslagi var þó að
finna í Vísi fyrir fimm eða sex
árum, þegar talað var um Kolla-
fjarðará í Mosfellssveit.,
Það var álíka eins og talað hefði'
verið um Hellisgerðí í Laugar-
‘dal.
Það yrði ekki setið í mörgum stólum á Alþingi ef við hefðum það eins og Bretar.
Misnotkun ó f rimiðo með
jórnbraut kostaði hann
þingmannssœtið
Siggi flug skrifar:
Mikið er nú rætt og ritað um'
ýmiss konar fjármálahneyksli,
og ýmislegt tlnt til gamalt og
nýtt.
„Það er lítið sem hunds-
tungan finnur ekki,“ segir
máltækið, og stund’um finnst
mér sem krakkar séu að kýtast
um það sln á milli hver eigi
sterkari PABBA. „Pabbi minn
getur lúskrað á pabba þlnum“
o.s.frv.
Það er svo sem ekkert nýtt að
upp komist um alls konar mis-
notkun á almannafé og að til-
teknir menn misnoti aðstöðu
sina, þetta tíðkaðist fyrir tæp-
lega 50 árum.
Forstjóri eins ríkisfyrirtækis
var fundinn sekur um að hafa
látið skrifa leigubílanotkun
sína hjá stofnuninni. „Bíll með
tómar flöskur inn í Nýborg“
hét túrinn. Þetta má finna í
dagblöðum þess tíma, og svo
langt var gengið að fjölda-
fundur var haldinn um málið
og þessum embættismanni ráð-
lagt að taka sér sinn eigin
penna í hönd og segja starfinu
lausu.
Um svipað leyti og þetta blla-
mál var á döfinni hafði Fram-
sóknarflokkurinn hreinan
meirihluta á Alþingi og þótti
stundum stjórna ýmsu að eigin
geðþótta og án tillits til þess
hvort rétt var eða rangt I með-
vitund fólksins. Varðskipin
okkar voru látin sækja ýmsa
flokksmenn Framsóknar inn á
firði og flytja þá á milli hafna.
Bílanotkun ríkisins var gagn-
rýnd, en um það leyti eignaðist
ríkisstjórnin sinn fyrsta bfh
Þeir urðu margir er yfir lauk.
Um peningamisferli gat
naumast verið að ræða, á borð
við þaó sem nú á sér stað,
einfaldlega af því að engir pen-
ingar voru tíl i jjá daga.
í þessi 50 ár eða svo hefur
mikið vatn runnið til sjávar, og
sumt af þvi ekki sem tærast, og
nú er það orðið anzi gruggugt.
Almenningsálitið vantar al-
gerlega hér á landi, á það
minnti mig eftirfarandi saga
um brezka þingmanninn, sem
auk þess að vera sönn, sýnir
okkur hvernig menn sem vand-
ir eru að virðingu sinni haga
sér, eða öllu heldur verða að
haga sér vegna almennings-
álitsins þar í landi.
Brezkir þingmenn fá ókeypis
farmiða með járnbraut frá
heimili sínu til þess að sækja
þing, allt eftir ákveðnum
reglum þar áðlútandi.
Eitt sinn lét þingmaður
nokkur konu sína ferðast á
þessum frímiða í stað þess að
nota hann sjálfur. Hann þurfti
einhverra hluta vegna ekki að
ferðast í það skiptið. Hér var að
sjálfsögðu ekkert tekið frá rfk-
inu, þvi einu mátti gilda hver
notaði frlmiðann.
Þetta samrýmdist ekki rétt-
lætishugmyndum Breta, og
þessi þingmaður varð að segja
af sé þingmennsku undir eins.
Eg veit ekki hvað hefði verið
gert við þennan mann ef um
hefði verið að ræða grænar
baunir, bensínslatta, húsakaup
og lánafyrirgreiðslu, en dauða-
refsing var afnumin fyrir mörg-
um árum í Bretlandi eins og
kunnugt er.
Mérdatt þetta (svona) í hug.
Óskarí
formannssœtíð
Vlagnús Sigurðsson, Kópavogi
skrifar:
„Þegar ég leit yfir bakslðu
DB í gær 6. okt. rakst ég á
klausu undir fyrirsögninni
„Tvö formannsefni komin
fram“. Þegar ég hafði lesið
klausuna þreif ég til blaðs og
penna, sem ég er þó ekki vanur
að gera. í þetta sinn varð ekki
hjá því komizt. Sú gleðilega
frétt eða fregn um það að hr.
Öskar Vigfússon fyrrverandi
sjómaður og núverandi for-
maður Sjómannafélags Hafnar-
fjarðar skuli gefa kost á sér
sem formannsefni Sjómanna-
sambands íslands, gaf mér
þennan skyndilega innblástur.
Eg held að ég megi fullyrða
fyrir hönd fjölmargra sjó-
manna ef ekki allra, að ef nokk-
ur maður í sjómannastéttinni
er sjálfkjörinn sem formaður
Sjómannasambandsins þá er
það enginn annar en Öskar
Vigfússon að Karli Steinari
Guðnasyni ólöstuðum, því að
pólitík og klíkuskapur fer ekki
lengur saman hjá Sjómanna-
sambandi íslands.
Eg vil svo að lokum því að ég
er sjálfur krati biðja eða skora
á þann ágætis dreng og
kennara, Karl Steinar Guðna-
son, að gefa ekki kost á sér
gegn Óskari Vigfússyni. I for-
mannssætinu á enginn annar
heima en Óskar,.
Vigfússon. Með þakklæti
fyrir vel unnin störf óska ég
honum gæfu og gengis sem for-
manni Sjömannasambands
Islands."
Þorsteinn Ólafsson kennari:
ATHUGASEMD
Þorsteinn Ólafsson kennari
skrifar:
„Ég varð fyrir vonbrigðum
með að sjá aðra fyrirsögn á
grein minni 1 Dagblaðinu þann
5. okt. sl. heldur en ég hafði
sett.
Ég kallaði greinina:
„íslenskir stjórnmálamenn og
stjórnmálaflökkar," en þegar
greinin kom 1 blaðinu hét hún:
„Talsmaður margra flokka
kerfis". Þessari breytingu kann
ég illa.
Einni setningu I greininni
var einnig breytt. I handriti
mínu stendur: „Ef ég á að vera
eins hreinskilinn og mér er
unnt, þá verð ég ,að segja það,
að mér hefur fundist stjórn-
málamenn ekkert frábrugðnir
venjulegu fólki."
I blaðinu stendur: „Ef ég á
að vera eins hreinskilinn og
mér er unnt, þá verð ég að segja
það, að ég taldi stjórnmála-
mennekkert frábrugðna venju-
legu fólki.“ Þetta skiptir e.t.v.
ekki miklu máli, en mér finnst
vera á þessu dálítill blæbrigða-
munur.“
Þorsteinn Öiafsson.
Raddir
lesenda