Dagblaðið - 25.10.1977, Blaðsíða 11

l)A(iBLAi)H). 1>KIÐJUDAGUR 25. OKTGBER 1977.
11

Friðsæld og kyrrð skín út úr myndinni hér að ofan og vafalaust eiga
hefur sýnt sig að til stórtíðinda getur dregið við borpalla, bæði af
svanirnir í forgrunninum ekki von a
völdum elds og veðurs.
neinum stórtíðindum.
hefur verið komið upp aðal-
miðstöð fyrir brezkan olíu-
iðnað. Þar er nú þegar unnið
gas og eftir arið 1980 er búizt
við að þar fari í gegn um það bi'
40% af olíu- og gasmagni Breta
úr Norðursjó.
Tankarnir gœtu verkað
eins og ioftnet
Snemma a þessu ari fóru
ýmsir vísindamenn að íata í ljós
^hyggjur sínar um að fjar-
skiptastöðin gæti valdið
hættuastandi í olíumið-
stöðinni. Töldu þeir að stai-
tankar, sem þar eru, gætu verk-
að eins og loftnet sem breytt
gætu hinum sterku sendibylgj-
um í neista sem síðan gætu
glóðhitað þessa sömu tanka.
Merkin.sem yrðu fyrir ahrifum
fra tönkunum, gætu einnig að
aliti vísindamanna ruglað
tölvustýrt stjórnkerfi olíumið-
stöðvarinnar.
Þegar farið var að ræða og
kanna hugsanlega hættu af
naiægð fjarskiptastöðvarinnar
og olíumiðstöðvarinnar sögðu
olíusérfræðingarnir að verið
gæti að stöðinni stafaði hætta
af merkjasendingum hersins.
Sérstaklega höfðu þeir
ahyggjur af ef farið yrði að
senda út af fullum krafti en það
hefur ekki enn verið gert.
Samkvæmt upplýsingum
varnarmaiaraðuneytisins, mun
nýja fjarskiptastöðin verða
tekin til fullrar notkun-
ar um næstu aramót en
henni er ætlað að þjóna her-
skipum Breta og annarra
Atlantshafsbandalagsríkja í
Norðursjó og Norður-
Atlantshafi. Raðuneytið benti
einnig a að venjulegar reglur
um fjarskipti gerðu rað fyrir að
varnir gegn hugsanlegum hætt-
um af fjarskiptasendingum
væru í höndum þeirra sem
afnot hefðu af hinum hættu-
lega hlut eða tæki. Þar atti
raðuneytið við gas- og olíu-
geymana.
Sjónarmið gas- og olíu-
vinnsluaðilanna er auðvitað
þveröfugt við skoðun varnar-
maiaraðuneytisins. Oliumið-
stöðin hafi verið reist með
ströngustu öryggiskröfur í
huga. Einnig segja þeir að aður
en hafizt var handa við mið-
stöðina hafi verið fullyrt af
haifu hernaðaryfirvalda að
sendistyrkleiki fjarskiptastöðv-
arinnar yrði innan þeirra
marka sem allir viðkomandi
aðilar gætu sætt sig við.
Bent hefur verið 3 að ehnþa
sendi fjarskiptastöð hersins
ekki út af fullum krafti.
Auðveldara ætti að vera að
færa hana en olíumiðstöðina,
sem kostaði í byggingu nærri 20
milljarða íslenzkra króna. Ekki
er því talið útilokað að sendi-
stöðinni verði lokað a
næstunni.
Verður sendistöðinni
lokað?
Talið er að varnarmalaraðu-
neytið hafi hugleitt malshöfðun
gegn olíuframleiðendum vegna
þess að hagsmunir þessara
aðila rekist a. Það fullyrðit að
abyrgð þess a vandamaiinu sé
engin enda eigi þetta mai sér
enga hliðstæðu. Talsmaður ohu
framleiðenda hefur bent a að
möguleiki a slysi af fjarskipta-
sendingum sé enn aðeins
fræðilegur. Sprenging í gas-
eða olíutönkum af þeim
astæðum hafi ekki orðið. Þratt
fyrir það verði allir abyrgir
aðilar að taka tillit til þessa
möguleika.
Tæknimenn beggja aðila
ræði stöðugt saman um vanda-
málið og séu fullir vilja að leysa
málið þannig að allir megi vel
við una. Meðal annars hafi
verið rætt um þann möguleika
að girða olíumiðstöðina af
þannig að fjarskiptageislarnir
nái ekki geymunum.
Báðum aðilum er þó ljóst að
lausn verður að finnast aður en
langt um líður. Ekki eru nema
tveir og hálfurmánuður þangað
til fjarskiptastöðin þarf að taka
upp þjónustu við flota Atlants-
hafsbandalagsins.
mitt starfshæfni þegna sinna,
sem þjóðin þarf að hagnýta,
bæði vegna þessara sömu
einstaklinga sjálfra, en ekki
síður vegna þjóðarinnar.
Sá ósiður — sá andlýðræðis-
legi ósiður, að hlaða allt of
mörgum trúnaðarstörfum a
sömu mennina, sem svo geta
ekki sinnt þeim — en
sniðganga vel hæfa menn, er
tilbúnir væru til starfa — sa
ósióur er ekki tengdur neinum
sérstökum stjórnmaiaflokki
fremur en öðrum. Ég held að
hér sé um að ræða fyrirbrigði,
sem illu heilli hefur nað eins
konar hefð innan Alþingis.
E.t.v. er hér um að ræða hluta
af hinu haifómeðvitaða sam-
tryggingarkerfi, sem Alþingi
hefur verið sakað um, því
miður ekki alveg að
astæðulausu.
Aðalreglan ætti að vera: Eitt
aukastarf fyrir hvern mann. Þa
kæmust fleiri að og þá nýttust
starfskraftar þjóðarinnar
betur.
Einn hópur ókveður
siólfur laun sín
Þú drepur a það, Davíð, að
þingmenn akveði laun sín
sjaifir og öll fríðindi. Engin
verkfallabaratta þar. Eg held
að þjóðinni þyki þetta fyrir-
komulag vægast sagt ósmekk-
legt.
Hvernig væri að svonefndum
„kjaradómi" yrði breytt? Hann
lagður niður í núverandi mynd,
en þess I stað settur kjara-
dómstóll, sem I sætu fair menn
— hefðu þjóðfélagsstöðu líkt og
hæstaréttardómarar. Fyrir
þeim dómstóli gætu allir
þjóðfélagshópar rekið sín
kjaramál.
Alþingismenn og raðherrar
ættu að ganga a undan — og fa
þennan dómstól til að dæma sér
kjör. Þó verkfallsréttur yrði
ekki afnuminn, þá ætti slikur
dómstóll að geta komið i stað
verulegs hluta af þeim kjara-
deilum, sem nú ógna efnahag
okkar og lýðræði.
Kjallarinn
Kristján Friðriksson
Eg helij að þjóðin verði að
finna sér annað og betra form
fyrir deilur sínar um skiptingu
þjóðarteknanna — heldur en
sífelldar deilur og verkföll, sem
stundum taka a sig mynd, er
minna á'* aðfarir byssubófa.
Litill hópur stöðvar allt, kúgar
meirihlutann til að verða við
hvaða kröfum sem er. Hér er
um að ræða mikilvægan maia-
flokk og vandi að fara vel með.
Ekki mundi ég treysta at-
vinnurekendum til að hafa of
sterkt úrslitavald a kaup og
kjör, því til hvers er að fram-
leiða, ef kaupgetan er ekki auk-
in samtímis framleiðslu-
aukningu, svo framleiðslan
komi fólkinu að gagni.
Dómstóll, sem væri í þeirri
stöðu að þjóðin gæti treyst hon-
um, sýnist mér aðalúrræðið,
jafnvel þó verkfallsréttur
héldist. En þeim rétti yrði þó
sjaldnar beitt — og siður svo
óvægilega að hætta stafaði af.
Við höfum nú lagt niður þá
aðferð að útklja almennar
deilur með aflogum og bar-
dögum, en hlítum úrskurði
dómstóla. Við verðum að fara
að taka upp tilsvarandi aðferð
um tekjuskiptinguna.
Iðnaðurinn
og framtíðin
Mér finnst þú fara heldur
lítilsvirðandi orðum um fram-
tíð iðnaðar. „Tvinnakefli og
renniiasar" heitir sa kafli grein
ar þinnar.sem um þetta fjallar.
Þú ert því miður ekki einn a
bati þeirra úrtölumeistara sem
reyna að draga kjark úr
þjóðinni við að byggja upp
iðnað.
Margþvældur er frasinn um
það, að við munum aldrei geta
keppt í iðnaði við þjóðir „sem
byggja a aldagamalli reynslu" I
iðnaði. Þessi setning hraut ein-
mitt af vörum mikils valda-
manns a fjölmennum fundi
nýlega.
„Smáþorska tók ég trú“
Þessi fyrirsögn ætlast ég til
að minni a tilsvarandi visuupp-
haf eftir Kainn. Úrtölumeist-
ararnir í iðnaðarmaium virðast
halda, að hin eina sanna trú sé
trúin á að drepa fiskinn okkar
hálfvaxinn — og halda þjóðinni
þannig í spennitreyju láglauna,
skuldasöfnunar og landflótta-
ástands.
Nei, það þarf enga aldagamla
reynslu til þess að geta tekið
þatt i þvi að framleiða ýmsar
vörur fyrir heimsmarkaðinn —
fleiri en sjávarafurðir. Þetta
með hina „aldagömlu" reynslu
er fyrirlitlegt úrtölurugl.
Urtölurugl af sama toga og
þetta kom fram hja úrtölu-
meisturum fyrri tima og Jónas
Hallgrimsson mótaði það i
ljóðlínum, þar sem segir (um
islendinga):
„Þeir ætla nú að eignast skip,
þó enginn kunni að sigla.“
Aðrar þjóðir höfðu þa „alda-,
gamla“ reynslu í siglingum.
Heldur þú, Davíð, að það hafi
tekið okkur mörg mörg ár að
læra að „navigera" aiíka vel og
danskir eða énskir?
Nær öll þekking, sem þörf er
a til að stunda tæknivæddan
smaiðnað — t.d. ýmiss konar
maimiðnað — liggur a lausu.
Og hvað ætlar þú börnum
okkar og barnabörnum að gera,
ef þú ætlar að loka leiðinni
fyrir þeim til iðnaðarins, a
þeim forsendum að hina „alda-
gömlu" reynslu vanti? Ætlar
þú að reka þetta fólk úr landi?
Ég þurfti að taka leigubíl
nýlega. Bilstjórinn benti mér a
nýjan gjaldmæli, sem hann var
búinn að fá í bilinn sinn. Þessi
gjaldmæiir var islenskur. Bil-
stjórinn sagði að þetta væri
besta tegund gjaldmæla, sem
nú væri til á heims-
markaðinum. Mælirinn væri
hannaður (fundinn upp) af
íslendingi. Sffellt eru íslending-
ar að gera tæknilegar uppgötv-
anir — en þær hafa oftast orðið
útlendum fyrirtækjum að bráð
— af því að pólitíska forustu í
iðnaðarmálum hefur vantað.
Ymislegt hefur þó verið reynt
að gera fyrir iðnaðinn — en það
er ósamstætt og kemur þess
vegna að takmörkuðum notum.
„Oss ber að iðnvœðast“
Þróttmikill iðnaður hefur
hvergi vaxið upp í heiminum
an þess að njóta verndar í byrj-
un — einhvers konar verndar
— staðarlegrar eða nólitískrar.
„Oss ber að iðnvæðast", sagði
forsetinn okkar nýlega. Aðal-
framtiðarúrræðið til að skapa
atvinnuöryggi og efnahagslegt
öryggi a Islandi er iðnvæðingin.
Þú segir, Davíð, að ég virðist
halda „að heimsmarkaðurinn
fyrir iðnaðarvörur okkar liggi á
silfurfati við tærnar a okkur...“
o.s.frv.
Já, í vissum skilningi gerir
hann það einmitt. Við þurfum
aðeins að hafa djörfung til að
velja okkur viðfangsefni, vanda
framleiðsluna og kosta þvi til,
sem þarf til að vera sam-
keppnishæf, og við eigum rétt á
okkar hlutdeild i sammarkaðin-
um eins og aðrar þjóðir. Og það
munar ekkert um okkar litlu
framleiðslu a heimsmarkaðin-
um. Að sjálfsögðu verðum við
að búa iðnaði okkar góð skilyrði
til vaxtar. Við þurfum að
„dekra“ hóflega við hann, eink-
um í byrjun.
Núna vinna fleiri í iðnaði en f
nokkurri annarri aðalatvinnu-
grein, eða hatt í þriðjungur
vinnandi landsmanna (um 29%
og þar að auki um 7,500 í fisk-
vinnslu). /
Af um 2500 manns, sem bæt-
ast á vinnumarkað arlega,
þyrftu a.m.k. 800 að fa atvinnu
í framleiðslu og þjónustu-
iðnaði, því það er ekki í annað
hús að venda, ef ekki a að verða
stórfelldur landflótti.
Augljóst er því, að gera
verður stórt atak í iðnaðar-
uppbyggingu — og tilvalið er
að tengja hluta þessarar
uppbyggingár endurskipulagn-
ingu fiskveiðanna, þeirri end-
urskipulagningu, sem ein sér
gæti fært okkur sína 100
miljarða arlega í þjóðarbúið
(Hagkeðjan).
Hina pólitísku for-
ystu má ekki vanta
I landhelgisdeilunni var oft
talað um lífshagsmunamál.
Núna tel ég það lífshagsmuna-
múl fyrir þjóðina að koma sér
upp þeirri pólitísku forystu,
sem laðaði fram þa krafta, sem
með þjóðinni búa til að byggja
upp þann iðnað, viðsvegar um
landið sem óhjákvæmilegt er að
upp verði byggður a nokkrum
næstu arum.
Fjarhagslega er þetta engum
ofraun. Hentug iðnaðar-
verkefnin til að velja úr mætti
telja í hundruðum. Við getum
alveg jafnt keppt a sviði
tæknivædds smáiðnaðar, eins
og við getum keppt í skak og
handbolta.
Fyrr mæfti að gagni koma en
við hrepptum strax heims-
meistaratitil a iðnaðarsviðinu.
Með kveðju
Krlstján Friðriksson
forstjóri.
✓
N
✓